Buu-Mɔɔ INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Buu-Mɔɔ
INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Ga
@
  • ɛ
  • ɔ
  • ɛ́
  • ɛ̃
  • ɔ̃
  • ã
  • ŋ
  • á
  • BIBLIA
  • WOJI
  • ASAFOŊ KPEEI
  • w83 8/1 bf. 3-4
  • Mɛɛ Saŋku Lalai Nɛkɛ Osumɔɔ?

Vidio ko bɛ kɛhã nɔ ni ohala nɛɛ.

Ofainɛ waa, be ni wɔtaoɔ wɔjie vidio lɛ, wɔná naagba ko.

  • Mɛɛ Saŋku Lalai Nɛkɛ Osumɔɔ?
  • Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1983
  • Saneyitsei Bibii
  • Saji Ni Tamɔ Enɛ
  • Mɛɛ Be Mli Aje Saŋkui Kɛ Bɛji Ashishi?
  • Ŋmɛnɛŋmɛnɛ Gbii Nɛɛ Amli Saŋku Lalai
  • Saŋku lalai​—Ani Ebaanyɛ Efee Nɔ Ni Fiteɔ Nii?
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1983
  • Lala ni Saa Nyɔŋmɔ Hiɛ
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—2000
  • Kwɛmɔ Lalai Ni Fiteɔ Mɔ Lɛ Jogbaŋŋ!
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1984
  • Kwɛmɔ Ohe Nɔ Jogbaŋŋ Yɛ Lalai Gbohii Ahe!
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1993
Kwɛmɔ Ekrokomɛi Hu
Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1983
w83 8/1 bf. 3-4

Mɛɛ Saŋku Lalai Nɛkɛ Osumɔɔ?

BLEMA Spania abɛ ko kɛɔ akɛ: ‘Mɔ fɛɛ mɔ le nɔ ko fioo ko kɛ̃ yɛ saŋku lalai kɛ tsofa he.’ Eji anɔkwale, etamɔ nɔ ni mɔ fɛɛ mɔ baanyɛ ashi esɛ̃ŋ, ala aloo ekɛ bɛlɛkpamɔ ala lala ko. Hɛɛ, saŋkutswaa lalai kɛ hiɛ ni sɔɔ enɛɛmɛi lɛ ji nibii ni fata nikeenii ni akɛha adesai lɛ ahe. Lalafolɔ Longfellow tee nɔ aahu ekɛɛ akɛ: “Saŋku lalai ji jeŋ muu fɛɛ wiemɔ kɛha adesai.”

Mɛni hewɔ, ejaakɛ gbɔmɔ enu saŋku lalai ahe kɛjɛ eshishijee be mli tɔɔ! Namɔ nuko loofɔlɔ ko lalai ni ŋɔɔ waa lɛ he? Wɔnaa baanyɛ akpɛ wɔhe yɛ lalai ni gbɛɔ yɛ gbɛi sɔrɔtoi anɔ ni faa kpo kɛjɛɔ tiitra sɛŋ lɛ he. Aloo bɔ ni lalai komɛi faa kpo kɛjɛɔ loofɔji tamɔ patu, yaalai aloo akoo kɛ loofɔji krokomɛi ni tamɔ nakai lɛ asɛ̃ŋ lɛ haa wɔnaa kpɛɔ wɔhe.

Gbekɛbii po nuɔ lalai ni amɛsumɔɔ ni akɛwɔleɔ amɛ lɛ. Yɛ anɔkwale mli lɛ, atsɔɔ yɛ nyɛsɛɛ nɛɛ po akɛ adesai ni aŋɔ amɛ hɔ ni yɔɔ musuŋ lɛ po nuɔ saŋku lalai ahe. Amɛtsɔɔ amɛhetsirɛmɔi anɔ amɛtsɔɔ kɛji akɛ amɛyɛ miishɛɛ yɛ nɔ ni amɛnuɔ lɛ he aloo amɛbɛ he miishɛɛ.

Mɛɛ Be Mli Aje Saŋkui Kɛ Bɛji Ashishi?

Yɛ je lɛ gbɛfaŋ lɛ, sanebimɔ lɛ hetoo bɛ mlɛo. Encyclopaedia Britannica lɛ kɛɛ akɛ: “Saŋkui kɛ bɛji afeemɔ yɛ blema hiŋmɛigbelemɔ lɛ mli lɛ tamɔ nɔ ni ehe ‘shi waa diɛŋtsɛ yɛ Asia kɛ Afrika Kooyigbɛ . . . Akɛ kpaai asaŋku tsu nii kɛjɛ mra be mli yɛ Mesopotamia [kɛ] Mizraim.”

Shi kɛlɛ, Biblia lɛ ma nɔ mi akɛ Yubal, klɛŋklɛŋ gbɔmɔ Adam seshinyo ko “ji saŋkutswalɔi kɛ bɛlɛkpalɔi fɛɛ atsɛ.” (1 Mose 4:21) Ekolɛ lɛ ji klɛŋklɛŋ mɔ ni kɛ kpaai asaŋku kɛ bɛji ni gbɛɔ ba aloo lɛ ji mɔ ni to nitsumɔ ni ha saŋku lalai shwere lɛ shishi​—ni enɛɛmɛi fɛɛ je shishi aaafee afii 5,000 ni eho nɛ!

Saŋku lalai bafee blematsɛmɛi lɛ ashihilɛ lɛ fa yɛ Noa gbii lɛ amli Nu Afua lɛ sɛɛ. Akɛ nɔkwɛmɔ nɔ lɛ, Laban shwa eshaanuu Yakob akɛ: “Mɛni hewɔ ni ojo foi dujiaŋ, ni oju shi oje miŋɔɔ, ni okɛɛɛ mi, koni mikɛ miishɛɛ kɛ lalai kɛ mile kɛ saŋku ayajieo gbɛ?”​—1 Mose 31:⁠27.

Afii ohai komɛi asɛɛ lɛ, ana “[Levibii] akpei ejwɛ hu ni jieɔ Yehowa yi kɛ saŋkui ni David kɛɛ: ‘Mifee ni akɛjie eyi’ lɛ” (1 Kronika 23:⁠5) Israel Maŋtsɛ David diɛŋtsɛ ji lalafolɔ ni he esa waa ni tswaa kpaai 10 saŋku lɛ, ni ebaanyɛ efee saŋkui kɛ bɛji sɔrɔtoi hu.​—Lala 144:9; 2 Kronika 7:6; 29:​26, 27; Amos 6:⁠5.

Ŋmɛnɛŋmɛnɛ Gbii Nɛɛ Amli Saŋku Lalai

Saŋku lalai ehe shi waa ŋmɛnɛ fe be fɛɛ ni eho. Aagbɛ enɛ aaashwa waa kɛmiitsɔ redio, televishin, plɛtei kɛ nɔ ni akɛwo kpaai anɔ lɛ nɔ. Ni mɛɛ sɔrɔtoi baaboo hu yɔɔ nɛkɛ! Blema lalai yɛ, kuu lala, blema saŋku lalai ni wiemɔi bɛ mli, shwɛmɔi anɔ̃, jazz nɔ̃, maŋ kɛ anaigbɛ nɔ, miishɛɛ lalai kɛ awerɛho lalai, disko nɔ̃, kɛ rɔk saŋku lalai​—efa babaoo ni etamɔ nɔ ni amɛbɛ naagbee ni amɛmiitsake yɛ be fɛɛ mli. Kɛ eko ba ni egbo nɔŋŋ pɛ kɛkɛ lɛ ekroko ebaye najiaŋ.

No hewɔ lɛ, mɛɛ saŋku lalai osumɔɔ? Ani nɔ ni osumɔɔ lɛ kɛ sɔrɔtofeemɔ ko baa? Ani ebaanyɛ ena hewalɛ yɛ bɔ ni osusuɔ nii ahe ohaa lɛ nɔ kɛ owɔsɛɛ be?

    Ga Woji (1980-2025)
    Shi Mli
    Botemɔ Mli
    • Ga
    • Kɛmaje
    • Bɔ Ni Misumɔɔ Lɛ Mihãa
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mlai Ni Yɔɔ He
    • Ohe Saji
    • Ohe Saji Lɛ Ahe Gbɛjianɔtoo
    • JW.ORG
    • Botemɔ Mli
    Kɛmaje