HELAI—Naagbee Gbii lɛ Amli Okadi?
JEŊ NILELƆI miiya amɛhiɛ yɛ oyaiyeli mli yɛ adesa lá mli nibii ni kudɔɔ sui lɛ ni amɛaanu shishi kwraa lɛ mli. Mɛi komɛi heɔ yeɔ akɛ amɛmiihe amɛna tsakpaa ni ka nɔ ni haa anaa helai kɛ lá mli nibii ni kɔɔ su kɛ baŋ teŋ lɛ mli faŋŋ. Akɛɔ akɛ etsɛŋ ni aaanyɛ atsa helai komɛi kɛtsɔ lá mli nibii ni kudɔɔ sui lɛ atsakemɔ nɔ yɛ wɔsɛɛ be ni ebɛŋkɛ lɛ mli.
Dr. W. French Andersen ni jɛ National Institutes of Health lɛ kɛɛ akɛ, “Be mli ni ooonyɛ otsɔ lá mli nibii ni kudɔɔ sui lɛ anɔ ni okɛtsa helai pɛ lɛ, belɛ obaanyɛ obua nɛkɛ lá mli nibii ni kudɔɔ sui nɛɛ anaa kɛha gbɔmɔtso lɛ saamɔ ni efee fɛo.” Ekɛfata he akɛ: “Abaanyɛ aje shishi ni akɛ gbɔmɔ ni wɔji lɛ po ashwɛ.” Kɛ hoo lɛ ekãa wiemɔ nɛ. Ani etsɔɔ akɛ jeŋ nilee miiye kunim yɛ ta ni amɛwuɔ amɛshiɔ helai kɛ hejaramɔ lɛ mli?
Nɔ ni yɔɔ miishɛɛ ji akɛ, nɔ ni fe afii 1,900 ni eho nɛ, ni Yesu Kristo tsɔɔ akɛ helai kɛ hejaramɔi babaoo ni baafa lɛ baafee “okadi” ni haa ayooɔ “naagbee gbii” lɛ, be ni atsɛɔ lɛ akɛ “nibii agbɛjianɔtoo lɛ naagbee.” Yesu kɛɛ: “Ni . . . tsɛŋemɔ helai . . . aaaba hei sɔrɔtoi fɛɛ.” Taakɛ Biblia nilelɔ Albert Barnes kɛɛ lɛ, enɛɛmɛi ji “tsɛŋemɔ helai ni tsɛŋeɔ mɔ tamɔ la ni miisha nii.”—Mateo 24:3-7; 2 Timoteo 3:1; Luka 21:10, 11.
Ekolɛ obaakɛɛ akɛ, ‘shi tsɛŋemɔ helai loo hejaramɔ ehi shi yɛ be fɛɛ mli.’ Eji anɔkwale. Shi kɛlɛ, nibii sɔrɔtoi enyɔ yɛ ni sa kadimɔ yɛ nɔ ni Yesu gba fɔ shi lɛ he.
Klɛŋklɛŋ lɛ, Yesu ekɛɛɛ akɛ hela loo hejaramɔ diɛŋtsɛ ji nɔ ni baafee “okadi” lɛ. Shi moŋ etsɔɔ okadi ni nibii pii yɔɔ mli, ni etsi nibii babaoo ta. Bo diɛŋtsɛ kanemɔ egbalɛ lɛ mlitsɔɔmɔ lɛ taakɛ eyɔɔ Mateo 24 kɛ 25, Marko 13 kɛ Luka 21 lɛ oha ohe. No hewɔ lɛ abaanyɛ akɛ “okadi” lɛ ato mfoniri ko ni afolɔ mli akpɛkpɛtɛ hei sɔrɔtoi ni esa akɛ ajie ni akɛtsara ni mfoniri lɛ aje kpo pɛpɛɛpɛ lɛ he kaa ni afeɔ lɛ. Mfoniri lɛ fa ko haŋ mfoniri muu lɛ aye emuu. Nakai nɔŋŋ hu nɔ kome ni baa etsɔɔɔ akɛ fɛɛ ji “okadi” lɛ. Shi moŋ, abaanyɛ ana “okadi” lɛ yɛ be mli ni nibii fɛɛ ni Yesu gba fɔ shi lɛ aaaba yɛ yinɔ kome mli lɛ.—Mateo 24:32-34.
Nɔ ni ji enyɔ lɛ, ebaafee tamɔ nɔ ni Yesu wiemɔi ni kɔɔ hela loo hejaramɔ he lɛ kɛ ehe kpaaa gbee, aloo ebaaa mli anɔkwale ŋmɛnɛ. Mɛni hewɔ? Ejaakɛ jeŋ nilee etee hiɛ fe be fɛɛ. Tsofafeemɔ mli nibii kɛ hegbɛi ehi jogbaŋŋ ŋmɛnɛ. Tsofafeemɔ mli nilee egbɛ eshwa waa bianɛ fe be fɛɛ.
No hewɔ lɛ, mɛni ji nɔ ni anɔkwa saji lɛ tsɔɔ? Ani Yesu wiemɔi lɛ miiba mli anɔkwale lɛlɛŋ? Ehe miihia akɛ wɔle, ejaakɛ Yesu gbalɛ lɛ baatsɔɔ akɛ adesa yinɔsane be ni mli wa fe be fɛɛ lɛ mli wɔyɔɔ nɛɛ.