Buu-Mɔɔ INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Buu-Mɔɔ
INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Ga
@
  • ɛ
  • ɔ
  • ɛ́
  • ɛ̃
  • ɔ̃
  • ã
  • ŋ
  • á
  • BIBLIA
  • WOJI
  • ASAFOŊ KPEEI
  • w89 5/15 bf. 31
  • Sanebimɔi Ni Jɛ Kanelɔi Adɛŋ

Vidio ko bɛ kɛhã nɔ ni ohala nɛɛ.

Ofainɛ waa, be ni wɔtaoɔ wɔjie vidio lɛ, wɔná naagba ko.

  • Sanebimɔi Ni Jɛ Kanelɔi Adɛŋ
  • Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1989
  • Saji Ni Tamɔ Enɛ
  • Tito—“Naanyo Nitsulɔ Ji Lɛ Ha Nyɛ”
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1998
  • Mɛni Baaha Adesai Fɛɛ Afee Ekome?
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—2007
  • Sɔɔmɔ Yehowa Kɛ Gbee Kome
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1988
  • Tsu Nɔ Ni Ohenilee Kɛɔ Bo Lɛ He Nii
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—2007
Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1989
w89 5/15 bf. 31

Sanebimɔi Ni Jɛ Kanelɔi Adɛŋ

◼ Ani Paulo miijie maji komɛi anɔ bii ahe jwɛŋmɔ fɔŋ kpo yɛ kpɛlɛmɔ ni ekpɛlɛ wiemɔ ni awie ashi Kretabii lɛ nɔ lɛ hewɔ?

Dabi, Paulo kɛ ehe haaa wiemɔ ni awieɔ ashiɔ gbɔmɛi ni jɛ maji krokomɛi anɔ aloo wekui komɛi lɛ.

Sanebimɔ lɛ jɛ nɔ ni Paulo wie yɛ ewolo ni eŋma eyaha kaselɔ Tito Iɛ mli. Paulo eshi lɛ yɛ Mediteranea ŋshɔkpɔ agbo ni ji Kreta nɔ koni eto “nii ni eshwɛ lɛ gbɛjianɔ pɛpɛɛpɛ, ni owowoo onukpai yɛ maŋ fɛɛ maŋ mli.” Paulo tsɔɔ hesai kɛha asafoŋ onukpai komɛi, shi ewo Tito ŋaa akɛ: “Ejaakɛ mɛi pii yɛ ni ji yakayakawielɔi kɛ shishiulɔi ni baaa amɛhe shi amɛhaaa mɔ ko, titri lɛ mɛi ni jɛ ketiafolɔi Iɛ ateŋ lɛ; mɛi ni sa akɛ awo amɛnaa manyofɛlɛ; amɛ amɛbutuɔ shia muji fɛɛ.”​—Tito 1: 5, 10, 11.

Paulo tee nɔ yɛ Tit 1 kuku 12 Iɛ akɛ “Amɛteŋ mɔ ko ni ji amɛ diɛŋtsɛ amɛ gbalɔ lɛ kɛɛ akɛ: Kretabii maleɔ daa; kooloi fɔji ni, musutsɛmɛi hejɔlɔi ni.” Yɛ Tit 1 kuku 13 lɛ, ekɛfata he akɛ: “Nɛkɛ odase nɛɛ anɔkwale ni. No hewɔ Iɛ ka amɛhiɛ veveeve, koni amɛhe awa yɛ hemɔkɛyeli lɛ mli.”

Biblia shishitsɔɔlɔi pii haa Paulo wiemɔ “nɛkɛ odaseyeli nɛɛ anɔkwale ni” lɛ tsaa wiemɔ ni etsɛ yisɛɛ kɛjɛ Kreta gbalɔ ko nɔ mli lɛ sɛɛ tuuŋtu. Mɛi krokomɛi kɛ kuku hee jeɔ kuku 13 Iɛ shishi.a Yɛ fɛɛ mli lɛ, mɛni nɔ Paulo kpɛlɛɔ lɛ?

Jeee akɛ eekpɛlɛ Kretabii fɛɛ ahe jwɛŋmɔ fɔŋ ni ana nɛɛ nɔ. Wɔbaanyɛ wɔna nɔmimaa yɛ enɛ he, ejaakɛ Paulo le akɛ Kristofoi kpakpai ni Nyɔŋmɔ kpɛlɛ amɛnɔ ni akɛ E-mumɔ krɔŋkrɔŋ Iɛ efɔ amɛ mu yɛ Kreta. (Bɔfoi lɛ Asaji 2:​5, 11, 33) Kristofoi ni amɛtuu amɛhe amɛha ni fa yɛ jɛmɛ ni baanyɛ afee asafoi “yɛ maŋ fɛɛ maŋ mli.” Yɛ be mli ni nɛkɛ Kristofoi nɛɛ jeee adesai ni yeɔ emuu Iɛ, wɔbaanyɛ wɔna nɔmimaa akɛ amɛjeee amalelɔi kɛ hejɔlɔi musutsɛmɛi; kulɛ amɛnyɛŋ amɛya nɔ amɛhi shi akɛ mɛi ni yɔɔ Yehowa nɔkpɛlɛmɔ (Filipibii 3: 18,19; Kpojiemɔ 21:⁠8) Taakɛ bɔ ni ŋmɛnɛ wɔnaa yɛ maji fɛɛ mli lɛ, eka shi faŋŋ akɛ gbɔmɛi ni yɔɔ tsuijurɔ yɛ Kreta ni jeŋba shihilɛ ni eba shi yɛ amɛteŋ Iɛ feɔ amɛ awerɛho ni amɛfee klalo akɛ amɛbaahere Kristofoi asane lɛ nɔ.​—Ezekiel 9:4; Okɛto Bɔfoi lɛ Asaji 13:48 he.

Yɛ gbɛ kroko hu nɔ lɛ, gbɔmɛi yɛ Kreta ni bɛ jeŋba kpakpa. Ni Paulo na akɛ esa akɛ etsɛɔ wiemɔi ni eka shi faŋŋ akɛ ejɛ Epimenides, Kreta lalafolɔ (gbalɔ loo naawielɔ) ni hi shi yɛ afii ohai ekpaa D.Ŋ.B. mli lɛ wiemɔi amli. Shi Paulo miikpɛlɛ sane mlitsɔɔmɔ ni kɔɔ Kretabii lɛ ateŋ kuu ko he lɛ nɔ.

Mɛnɛɛmɛi ji ‘yakayakawielɔi kɛ shishiulɔi’ ni kɛ anɔkwa Kristofoi lɛ bɔɔ ni miibɔ mɔdɛŋ ni ‘amɛbutu shiai muji’ lɛ. Mɛi ni butuɔ shiai ni amɛshishiuɔ mɛi nɛɛ sa bɔ ni etsɔɔ mli eha nɛɛ akɛ ‘amalelɔi, kooloi fɔji’ lɛ, ejaakɛ eji anɔkwale hu yɛ gbɔmɛi krokomɛi ni tamɔ nakai ni yɔɔ hei krokomɛi lɛ ahe. (2 Timoteo 3:​6, 13) Agbɛnɛ, ehe miihia ni ‘aka’ mɛi ni yɔɔ asafoi lɛ amli ni ashishiu amɛ ni no eha amɛkɔ gbɛ ni tamɔ nɛkɛ lɛ ‘ahiɛ veveeve.’ Mɛi ni nɛkɛ kamɔ nɛɛ he baa sɛɛnamɔ kɛhaa amɛ Iɛ, eeeye ebua amɛ ni amɛto okadi kpakpa yɛ nitsumɔi kpakpai kɛ “wiemɔ kpakpa ni anaŋ he sane ko ata” mli.​—Tito 2:​6-8.

Esa akɛ wɔha enɛ afee kɔkɔbɔɔ kɛha wɔ fɛɛ. Weku loo maŋ nɔ ni mɔ ko jɛ he jwɛŋmɔ fɔŋ baanyɛ abɔle wɔhe. (Okɛto Yohane 7:​47-52 he.) Eka shi faŋŋ akɛ wɔnuɔ ni akutseiaŋbii, skul nanemɛi, loo nanemɛi nitsulɔi miiwie wiemɔi yɛ faŋŋ mli ni kɔɔ mɛi komɛi ahe, tamɔ akɛ, ‘Oh, nakai ŋa nɔ bii Iɛ yɛ kusuu ni amɛnuuu nii ahe’; ‘Ojogbaŋŋ, bɛ ole bɔ ni nakai ŋshɔnaa bii lɛ woɔ amɛhe amɛhaa’; aloo ‘Ewa akɛ ooohe gbɔmɛi ni jɛ maŋsɛɛ Iɛ oye.’

Esa akɛ wɔbɔ mɔdɛŋ ni wɔkpa mɛi ahe wiemɔi babaoo ni ekolɛ eeefee nɔ ni bɛ mli aloo nɔ ni awo he tsɔ lɛ. Mɛi komɛi yɛ faŋŋ ni amɛnyɛɔ amɛkɛ mɛi krokomɛi bɔɔ, ni mɛi krokomɛi hu bɛ nakai ni amɛyɛ shɔɔ ni etsɛɔ dani amɛnyɛɔ amɛkɛ gbɔi gbaa sane. Ni kɛlɛ, esa akɛ wɔkai akɛ wɔnyɛmimɛi Kristofoi lɛ ateŋ mɛi komɛi jɛ gbɔmɛi kɛ wekui loo maji krokomɛi nɛɛ amli, kɛ agbɛnɛ mɛi krokomɛi babaoo ni amɛtsɔmɔko anɔkwa Kristofoi shi amɛyɛ sui kpakpai ni jalɛ he kumai yeɔ amɛ.

Bɔfo Paulo maa anɔkwale nɛɛ nɔ mi akɛ “Nyɔŋmɔ jeee mɛi ahiɛaŋkwɛlɔ; shi moŋ maŋ fɛɛ maŋ mli lɛ, mɔ ni sheɔ lɛ gbeyei ni etsuɔ jalɛ nii lɛ, lɛ ji mɔ ni saa ehiɛ.” (Bɔfoi lɛ Asaji 10:​34, 35) Wɔbaanyɛ wɔna nɔmimaa kwraa akɛ Paulo kɛ enɛ kpaa gbee, ni ejie nakai sui lɛ nɔŋŋ kpo yɛ eniŋmaai kɛ ewiemɔ mli. Nakai esa akɛ wɔ hu wɔfee.

[Shishigbɛ niŋmai]

a “ Kwɛmɔ The New Berkeley Version lɛ kɛ shishitsɔɔmɔi krokomɛi ni R. F. Weymouth, F. A. Spencer, K. S. Wuest, kɛ Abner Kneeland fee lɛ.

    Ga Woji (1980-2025)
    Shi Mli
    Botemɔ Mli
    • Ga
    • Kɛmaje
    • Bɔ Ni Misumɔɔ Lɛ Mihãa
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mlai Ni Yɔɔ He
    • Ohe Saji
    • Ohe Saji Lɛ Ahe Gbɛjianɔtoo
    • JW.ORG
    • Botemɔ Mli
    Kɛmaje