Ani Ooshwe ni Osɔmɔ Babaoo Kɛmɔ Shi?
LAURA kɛɛ akɛ: “Mimli fu Yehowa. Misɔle aahu koni eye ebua ni wɔnà wɔshika he naagbai lɛ anaa koni manyɛ maya nɔ mafee gbɛgbalɔ—shi fɛɛ fee efolo. Yɛ naagbee lɛ, esa akɛ mafɔ̃ɔ gbɛgbamɔ nitsumɔ lɛ. Esa akɛ makpɛ̃lɛ nɔ hu akɛ, miye mɛi ni nyɛɔ amɛyaa nɔ amɛfeɔ lɛ he awuŋa.”
Susumɔ Michael, asafoŋ sɔɔlɔ ko ni yɔɔ Yehowa Odasefoi asafo ko mli lɛ sane lɛ hu he okwɛ. Étao nɔkwɛmɔ nitsumɔ lɛ aahu. (1 Timoteo 3:1) Beni afii babaoo ho ni nɔ ni eshweɔ nɛɛ baaa mli lɛ, edɔ lɛ aahu akɛ esumɔɔɔ ni asusuɔ ehe dɔŋŋ kɛhaa hegbɛ nɛɛ. Ekɛɛ: “Minyɛŋ madamɔ nijiaŋwujee he piŋmɔ lɛ naa kwraa dɔŋŋ.”
Ani ona niiashikpamɔ ni tamɔ nɛkɛ pɛŋ? Ani oŋmɛɛ teokrase hegbɛ ko ni osumɔɔ waa lɛ he pɛŋ? Akɛ nɔkwɛmɔ nɔ lɛ, ani okpa sɔɔmɔ akɛ gbɛgbalɔ, Maŋtsɛyeli lɛ he be-fɛɛ sanejajelɔ pɛŋ? Aloo oshweɔ ni oná asafoŋ gbɛnaa nii komɛi ni atu awo mɛi komɛi adɛŋ lɛ eko? Eeenyɛ efee akɛ ooshwe waa po akɛ osɔmɔ yɛ Betel loo akɛ maŋsɛɛ sanekpakpa shiɛlɔ, shi oshihilɛi eŋmɛɛɛ gbɛ nakai.
Abɛi awolo lɛ kpɛ̃lɛɔ nɔ akɛ: “Hiɛnɔkamɔ ni baaa mli mra lɛ, ewoɔ mɔ tsui hela.” (Abɛi 13:12) Enɛ baanyɛ aba lɛ nakai, titri lɛ, kɛ mɛi krokomɛi anine shɛ hegbɛi ni oshweɔ ni oná lɛ nɔŋŋ nɔ. Ani Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ kɛ sɛɛyoomɔ, miishɛjemɔ, kɛ hiɛnɔkamɔ hãa mɔ fɛɛ mɔ ni nijiaŋ jeɔ wui nɛkɛ lɛ? Hɛɛ, ekɛhãa. Yɛ anɔkwale mli lɛ, Lala 84 jieɔ Yehowa sɔɔlɔ ko, ni lɛ hu eshwe nɔ ko ni tamɔ nɛkɛ yɛ Yehowa sɔɔmɔ mli shi ebaaa mli lɛ henumɔi akpo.
Hiɛsɔɔ ni Levinyo Jie lɛ Kpo Etsɔɔ
Mɛi ni fo Lala 84 lɛ ji Korabii, Levibii ni sɔmɔ yɛ Yehowa sɔlemɔwe ni buɔ sɔɔmɔ hegbɛi ni amɛyɔɔ lɛ akɛ ejara wa waa lɛ. Amɛteŋ mɔ kome jaje akɛ: “Kwɛ bɔ ni oshihilɛ hei lɛ yɔɔ akɔnɔ hã, Yehowa Zebaot! Misusuma hiɛ miitse Yehowa kpoi lɛ, eetɔ biti po yɛ hewɔ; mitsui kɛ miheloo miinya kɛyakpee Mawu hiɛkãlɔ lɛ.”—Lala 84:2, 3.
Levinyo nɛɛ shwe nakai nɔŋŋ koni esɔmɔ yɛ Yehowa sɔlemɔwe lɛ aahu akɛ, nibii ni yɔɔ gbɛ ni atsɔɔ nɔ kɛyaa Yerusalem lɛ he lɛ po kɛkɛ fee lɛ fɛo. Ekɛɛ: “Kɛ amɛtsɔ̃ yaafo jɔɔ lɛŋ lɛ, amɛhaa etsɔ̃ɔ he ni nubui yɔɔ.” (Lala 84:7) Hɛɛ, he ko ni gbĩɔ be fɛɛ be lɛ fee tamɔ kpokpaa ko ni nu babaoo yɔɔ nɔ.
Akɛni lalatsɛ lɛ ji Levinyo ni jeee osɔfo hewɔ lɛ, otsi kome pɛ ebaanyɛ ekɛsɔmɔ yɛ sɔlemɔwe lɛ daa nyɔji ekpaa. (1 Kronika 24:1-19; 2 Kronika 23:8; Luka 1:5, 8, 9) Eyeɔ ebe ni eshwɛ lɛ yɛ shia yɛ Levibii amaji lɛ eko mli. No hewɔ lɛ, ela lala nɛɛ: “Afilimata ená ewe, ni nyɔŋmɔbitɛte hu ená etsu, he ni ekɛ ebii aaato: no ji ofɔleshaa latɛi lɛ, Yehowa Zebaot, mimaŋtsɛ kɛ mi-Nyɔŋmɔ!” (Lala 84:4) Eji Levinyo lɛ tamɔ afilimatai ni yɔɔ shihilɛ he ni yɔɔ daa yɛ sɔlemɔwe lɛ kulɛ, kwɛ bɔ ni emii aaashɛ ehe aha!
Kulɛ ewaŋ kɛhaŋ Levinyo lɛ akɛ emli aaafu akɛni enyɛɛɛ esɔmɔ yɛ sɔlemɔwe lɛ be fɛɛ be hewɔ. Shi kɛlɛ, eyɛ he miishɛɛ akɛ eeesɔmɔ bɔ ni eeenyɛ, ni eyɔse lɛlɛŋ akɛ, he ni atuɔ ahaa Yehowa kɛ tsui fɛɛ lɛ ji nɔ ni he hiaa. Mɛni ye ebua Levinyo anɔkwafo nɛɛ koni emii ashɛ esɔɔmɔ hegbɛi lɛ he daa?
Kasemɔ Bɔ ni Ooofee ni Omii Ashɛ Nii Ahe
Levinyo lɛ kɛɛ: “Gbi kome too ni aaaye yɛ okpoi lɛ anɔ lɛ, ehi fe gbii akpe; miisumɔ ni makã mi-Nyɔŋmɔ we lɛ shinaa lɛ shi moŋ fe nɔ ni mahi shi efɔŋ feemɔ buui lɛ amli lɛ.” (Lala 84:11) Ehiɛ sɔ akɛ gbi kome kɛkɛ po ni aaaye yɛ Yehowa we lɛ ji hegbɛ ko ni jara wa waa diɛŋtsɛ. Ni Levinyo lɛ yɛ nɔ ni fa fe gbi kome ni ekɛaasɔmɔ yɛ sɔlemɔwe lɛ. Emii ni shɛ ehegbɛi lɛ ahe lɛ ha ela nyamɔ lala.
Ni wɔ hu? Ani wɔhiɛ sɔɔ wɔ jɔɔmɔi, aloo etamɔ nɔ ni wɔhiɛ kpaa hegbɛi ni wɔyɔɔ momo yɛ Yehowa sɔɔmɔ mli lɛ nɔ? Akɛni Yehowa webii etu amɛhe amɛha lɛ hewɔ lɛ, etu hegbɛi kɛ nitsumɔi babaoo ewo amɛdɛŋ. Nɔ ni fata enɛɛmɛi ahe ji gbɛnaa nii ni tsii ni ji, nɔkwɛmɔ, mɛi asaramɔ, nitsɔɔmɔ, kɛ be-fɛɛ sɔɔmɔ lɛ fãi sɔrɔtoi lɛ. Shi nibii krokomɛi ni jara wa ni kɔɔ Yehowa jamɔ he lɛ hu fata he.
Akɛ nɔkwɛmɔ nɔ lɛ, susumɔ Kristofoi asɔɔmɔ nitsumɔ lɛ he okwɛ. Bɔfo Paulo kɛ hegbɛ ni wɔyɔɔ akɛ wɔshiɛ sanekpakpa lɛ to “jwetri . . . yɛ sũ nii amli” ni wɔyɔɔ lɛ he. (2 Korintobii 4:7) Ani okwɛɔ sɔɔmɔ ni tamɔ nɛkɛ lɛ akɛ jwetri ko ni jara wa waa diɛŋtsɛ? Yesu Kristo ni nyiɛ Maŋtsɛyeli shiɛmɔ nitsumɔ lɛ hiɛ lɛ bu lɛ yɛ nakai gbɛ nɔ, ni efee he nɔkwɛmɔ nɔ. (Mateo 4:17) Paulo kɛɛ: “Akɛ nɔ ni wɔhiɛ nɛkɛ sɔɔmɔ nɛɛ, . . . wɔtsui efãaa.”—2 Korintobii 4:1.
Kristofoi akpeei hu ji krɔŋkrɔŋ nii ni akɛha ni esaaa akɛ aŋɔɔ lɛ akɛ nɔ ko bibioo. Kɛ wɔyɛ wɔkpeei ashishi lɛ, wɔnine shɛɔ nitsɔɔmɔ ni he hiaa nɔ, ni wɔnáa naanyobɔɔ ni he hiaa mli ŋɔɔmɔ. Kɛ wɔtee kpeei lɛ, wɔbaanyɛ wɔjaje wɔhemɔkɛyeli kɛ hiɛnɔkamɔ lɛ wɔtsɔɔ yɛ faŋŋ mli hu, kɛtsɔ saji ahetoo ni wɔbaaha daa ni wɔkɛ wɔhe awo nifeemɔ lɛ mli yɛ gbɛi krokomɛi anɔ lɛ nɔ. (Hebribii 10:23-25) Yɛ anɔkwale mli lɛ, wɔ kpeei lɛ ji nɔ ko ni akɛha ni esa akɛ wɔhiɛ asɔ waa diɛŋtsɛ!
Michael, ni atsĩ etã kɛtsɔ hiɛ lɛ bu jɔɔmɔi nɛɛ waa, ni ehiɛ sɔ waa diɛŋtsɛ. Shi enijiaŋ ni je wui akɛ enyɛɛɛ esɔmɔ akɛ onukpa lɛ ha hiɛsɔɔ ni eyɔɔ kɛha jɔɔmɔi nɛɛ ba shi kɛyashi be ko. Beni egbala ejwɛŋmɔ kɛtee nɔ ekoŋŋ lɛ, enyɛ eŋmɛ pɛpɛɛpɛ ekoŋŋ ni ekɛ tsuishitoo mɛ Yehowa.
Yɛ nɔ najiaŋ ni wɔɔnu he akɛ wɔnaaa miishɛɛ akɛni wɔbɛ hegbɛ ko moŋ lɛ, wɔbaafee jogbaŋŋ akɛ wɔɔpɛi gbɛi ni Yehowa tsɔɔ nɔ ejɔɔ wɔ lɛ mli ekoŋŋ, taakɛ lalatsɛ lɛ fee lɛ.a Kɛ wɔnyɛɛɛ wɔnà nibii babaoo lɛ, no lɛ ehe miihia ni wɔkwɛ ekoŋŋ, ni wɔbi ni Yehowa agbele wɔhiŋmɛii koni wɔnà hegbɛi ni wɔyɔɔ kɛ gbɛi ni etsɔɔ nɔ ejɔɔ wɔ, ni ekɛ wɔ tsuɔ nii yɛ eyijiemɔ mli lɛ.—Abɛi 10:22.
Ehe miihia ni oyɔse hu akɛ hegbɛi krɛdɛɛi, tamɔ nɔkwɛmɔ nitsumɔ lɛ biɔ ni aná hesaai pɔtɛ̃ɛ komɛi. (1 Timoteo 3:1-7; Tito 1:5-9) No hewɔ lɛ, ehe miihia ni wɔpɛi wɔmli wɔkwɛ, ni wɔtao hei ni esa akɛ wɔfee tsakemɔ ni he hiaa yɛ koni agbɛnɛ wɔbɔ mɔdɛŋ waa ni wɔya hiɛ.—1 Timoteo 4:12-15.
Onijiaŋ Akaje Wui
Kɛ wɔnine shɛɛɛ sɔɔmɔ hegbɛ ko nɔ lɛ, esaaa akɛ wɔmuɔ sane naa akɛ Yehowa sumɔɔ mɛi ni naa mli ŋɔɔmɔ lɛ waa fe wɔ loo akɛ eetsĩ nɔ̃ kpakpa ko naa kɛmiijɛ wɔhe. Eka shi faŋŋ akɛ, esaaa akɛ wɔkɛ awuŋayeli susuɔ akɛ, mɛi krokomɛi anine eshɛ enɛɛmɛi anɔ kɛtsɔ adesa hiɛaŋkwɛmɔ nɔ yɛ be mli ni esaaa amɛ, yɛ nɔ najiaŋ ni aaatsɔ̃ teokrase nɔ ahala amɛ. Susumɔi ni tamɔ nɛkɛ ni wɔɔjwɛŋ nɔ lɛ baanyɛ ekɛ mɔ abote awuŋayeli, béi, kɛ agbɛnɛ ni eeeha wɔŋmɛɛ nɔ fɛɛ nɔ he kwraa lɛ mli.—1 Korintobii 3:3; Yakobo 3:14-16.
Laura, ni atsĩ etã yɛ shishijee lɛ nijiaŋ ejeee wui. Yɛ sɛɛ mli lɛ eye emlifu kɛ awuŋayeli henumɔi lɛ anɔ. Laura sɔle eha Nyɔŋmɔ nɔtonɔto koni eye ebua lɛ ni eye nɔ ni efee ni ejaaa yɛ nyɛ́ ni enyɛɛɛ efee gbɛgbalɔ lɛ hewɔ lɛ nɔ. Etao yelikɛbuamɔ kɛjɛ hii ni he esa ni yɔɔ asafo lɛ mli lɛ hu ŋɔɔ, ni ená nɔmimaa ekoŋŋ yɛ Nyɔŋmɔ suɔmɔ lɛ he. Ekɛɛ: “Yehowa ha mi jwɛŋmɔŋ toiŋjɔlɛ. Yɛ be mli ni miwu kɛ mi nyɛɛɛ afee gbɛgbalɔi bianɛ lɛ, wɔhiɛ sɔɔ be ni wɔfee gbɛgbalɔi lɛ, ni wɔnáa hewalɛ kɛjɛɔ niiashikpamɔi ni wɔna lɛ amli. Wɔyeɔ wɔbuaa wɔbinuu ni eda lɛ hu yɛ egbɛgbamɔ lɛ mli.” Akɛni Laura ena nii ni eyɔɔ lɛ he miishɛɛ hewɔ lɛ, enyɛɔ ‘ekɛ mɛi ni nyãa’ yɛ amɛ gbɛgbamɔ sɔɔmɔ lɛ mli lɛ ‘nyãa’ agbɛnɛ.—Romabii 12:15.
Okɛ Otii ni Nine Baanyɛ Ashɛ Nɔ Amamɔ Ohiɛ
Sɔɔmɔ hegbɛi ni wɔyɔɔ bianɛ ni wɔmii aaashɛ he lɛ etsɔɔɔ akɛ wɔkɛ teokrase otii krokomɛi akamamɔ wɔhiɛ. Beni Paulo wieɔ ŋwɛi gbohiiashitee lɛ he lɛ, ewie ‘nii ni yɔɔ hiɛgbɛ lɛ ni aaapele kɛya he’ lɛ he. Ewie hu akɛ: “Nɔ ni wɔnine eshɛ nɔ momo lɛ, nyɛhaa wɔnyiɛa nakai susumɔ kpãa lɛ nɔŋŋ naa.” (Filipibii 3:13-16) Teokrase otii ni akɛmamɔɔ hiɛ baanyɛ aye abua koni wɔpele kɛya hiɛ. Shi, kaa ni yɔɔ he lɛ ji, ni wɔtsu he nii.
Nilee yɛ mli akɛ, akɛ otii ni anyɛɔ atsuɔ he nii ni nine nyɛɔ eshɛɔ nɔ aaamamɔ hiɛ. (Filipibii 4:5) Enɛ etsɔɔɔ akɛ oti ni akɛmaa hiɛ ni akɛ afii babaoo tsuɔ he nii waa diɛŋtsɛ lɛ baŋ mli. Nine baanyɛ ashɛ oti ni tamɔ nɛkɛ ni akɛ be kakadaŋŋ tsuɔ he nii lɛ nɔ fiofio, kɛtsɔ otii ni ayaa nɔ akɛmamɔɔ hiɛ fiofio, loo ehe nii ni atsuɔ kɛtsɔɔ hiɛ lɛ nɔ. Enɛɛmɛi baanyɛ atsu nii akɛ nibii ni he hiaa kɛha mumɔŋ nɔyaa. Ehe nɔ fɛɛ nɔ ni atsuɔ kɛgbeɔ naa lɛ baaha tsui anyɔ mɔ mli yɛ ehe nitsumɔ mli, fe nɔ ni eeefee nijiaŋwujee.
Pɛpɛɛpɛ ni Aaaŋmɛ Jogbaŋŋ
Shi, ehe miihia ni wɔyɔse akɛ, yɛ wɔshihilɛi kɛ fãtɔɔi ahewɔ lɛ, ekolɛ nine nyɛŋ ashɛ hegbɛi komɛi anɔ. Nɔ ni enɛɛmɛi ni akɛmamɔɔ hiɛ akɛ otii lɛ kɛbaa kɛkɛ ji nijiaŋwujee kɛ nine ni nyɛɔ shi. Esa akɛ atsi nakai otii ni akɛmamɔɔ hiɛ lɛ ato, kɛ hoo kwraa lɛ kɛyashi be ko. Enɛ feemɔ waŋ, kɛ wɔsɔle koni wɔna tsui ni nyɔɔ mɔ mli yɛ Nyɔŋmɔ jamɔ gbɛfaŋ, ni wɔha Yehowa suɔmɔnaa nii fee oti ni ma wɔhiɛ fe fɛɛ lɛ. Kɛ wɔhe sa kɛha hegbɛi komɛi lɛ, Yehowa hiɛnyamwoo ji nɔ ni he hiaa—jeee nibii ni wɔ diɛŋtsɛ wɔnyɛ wɔtsu lɛ nɔkpɛlɛmɔ. (Lala 16:5, 6; Mateo 6:33) Biblia lɛ kɛɔ wɔ yɛ gbɛ ni ja nɔ akɛ: “Tu onitsumɔi lɛ owo Yehowa dɛŋ, ni ojwɛŋmɔi lɛ aaadamɔ shi shiŋŋ.”—Abɛi 16:3.
Be mli ni wɔsusuɔ Lala 84 he lɛ, wɔbaanyɛ wɔna akɛ lalatsɛ lɛ jie subaŋ ni tamɔ nakai nɔŋŋ kpo yɛ sɔɔmɔ hegbɛi ahe, ni Yehowa jɔɔ lɛ babaoo. Kɛfata he lɛ, Yehowa webii yaa nɔ amɛnaa lala nɛɛ he sɛɛ kɛbashi ŋmɛnɛ.
Kɛ okɛ ohe fɔ Yehowa nɔ kɛtsɔ sɔlemɔ nɔ lɛ, obaanyɛ oha hegbɛi babaoo ni osumɔɔ ni oná, be mli ni otsui nyɔɔ omli lɛ kɛ nɔ ni onaa mli ŋɔɔmɔ amrɔ nɛɛ aŋmɛ pɛpɛɛpɛ. Kaaha bɔ ni oshweɔ ni ofee babaoo lɛ ha hiɛsɔɔ ni ooona kɛha nɔ ni oyɔɔ bianɛ kɛ mlifilimɔ ni oyɔɔ akɛ ooosɔmɔ Yehowa kɛya naanɔ lɛ miiŋmɛɛ bo. Okɛ ohe afɔ Yehowa nɔ, ejaakɛ enɛ kɛ miishɛɛ baa, taakɛ atsɔɔ yɛ Levinyo lɛ wiemɔi lɛ amli lɛ: “Yehowa Zebaot, ajɔɔ gbɔmɔ ni ŋɔɔ ehiɛ efɔɔ onɔ lɛ!”—Lala 84:13.
[Shishigbɛ niŋmai]
a Ofainɛ kwɛmɔ “Ani Ohiɛ Sɔɔ Krɔŋkrɔŋ Nii?” ni yɔɔ August 1, 1988 Buu-Mɔɔ (June 15, 1988 Watchtower) ni je kpo lɛ mli lɛ.
[Akrabatsa ni yɔɔ baafa 11]
Otii Ni Wɔbaanyɛ Wɔkɛmamɔ Wɔhiɛ
Biblia lɛ kanemɔ daa gbi.—Yoshua 1:8, Mateo 4:4
Wɔjwɛŋmɔŋ nyɛmɔ ni wɔɔha eya hiɛ kɛtsɔ Ŋmalɛ mli tsɔsemɔ nɔ.—Hebribii 5:14
Wɔkɛ Nyɔŋmɔ teŋ wekukpaa ni wɔɔna.—Lala 73:28
Mumɔ lɛ yibii lɛ eko ni wɔɔna.—Galatabii 5:22, 23
Wɔ sɔlemɔi lɛ hilɛ ni wɔɔha eya hiɛ.—Filipibii 4:6,7
Wɔhe ni aaasa babaoo yɛ shiɛmɔ kɛ nitsɔɔmɔ mli.—1 Timoteo 4:15, 16
Buu-Mɔɔ lɛ kɛ Awake! woji tɛtrɛbii lɛ eko kanemɔ kɛ enɔjwɛŋmɔ.—Lala 49:4
[Mfoniri ni yɔɔ baafa 9]
Beni okɛ otii mamɔɔ ohiɛ lɛ, okɛ Nyɔŋmɔ suɔmɔnaa nifeemɔ aye klɛŋklɛŋ gbɛhe