NIKASEMƆ 32
Wiemɔ ni Ahaa kɛ Nɔmimaa
KƐ́ MƆ ko wie kɛ nɔmimaa lɛ, mɛi krokomɛi naa akɛ eheɔ nɔ ni ekɛɔ lɛ eyeɔ diɛŋtsɛ. Nakai nɔmimaa lɛ je kpo yɛ bɔfo Paulo sɔɔmɔ nitsumɔ lɛ mli. Eŋma kɛyaha mɛi ni batsɔmɔ heyelilɔi yɛ Tesalonika lɛ akɛ: “Wɔsanekpakpa lɛ baaa nyɛŋɔɔ yɛ wiemɔ mli kɛkɛ, shi moŋ yɛ . . . nɔmimaa babaoo mli.” (1 Tes. 1:5) Nakai nɔmimaa lɛ je kpo yɛ gbɛ ni etsɔ nɔ ewie kɛ bɔ ni ehi shi eha lɛ fɛɛ mli. Esa akɛ ana nɔmimaa diɛŋtsɛ hu yɛ gbɛ ni wɔtsɔɔ nɔ wɔkɛ Biblia mli anɔkwalei lɛ haa lɛ mli.
Nɔmimaa kpo ni mɔ ko jieɔ lɛ etsɔɔɔ akɛ esane ŋɔɔ lɛ pɛ enaa, eyɛ keketee, loo ewoɔ ehe nɔ. Shi moŋ, kɛ́ mɔ ní jieɔ nɔmimaa kpo lɛ miiwie nibii ni yɔɔ Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ mli lɛ he lɛ, efeɔ nakai yɛ gbɛ ni tsɔɔ akɛ eyɛ hemɔkɛyeli ni mli wa nɔ.—Heb. 11:1.
Shihilɛi Amli ni Ajieɔ Nɔmimaa Kpo Yɛ. Ehe miihia ni okɛ nɔmimaa awie kɛ́ oyɛ shiɛmɔ nitsumɔ lɛ mli. Bei pii lɛ, gbɔmɛi kadiɔ bɔ ni owieɔ ohaa lɛ jogbaŋŋ tamɔ oshɛɛ sane lɛ nɔŋŋ. Amɛnaa bɔ ni onuɔ nɔ ni okɛɔ lɛ he diɛŋtsɛ ohaa. Nɔmimaa ni oyɔɔ lɛ baanyɛ aha ale akɛ, oyɛ nɔ ko ni jara wa waa ni obaawie he, fe bɔ ni wiemɔi pɛ baafee.
Ehe miihia hu ni ojie nɔmimaa kpo beni owieɔ otsɔɔ toibolɔi ni ji nanemɛi heyelilɔi lɛ. Bɔfo Petro ŋma eklɛŋklɛŋ wolo ni jɛ mumɔŋ lɛ koni ‘ekɛwie etsɔɔ amɛ, ni eye odase eshi akɛ sɛɛ, enɛ ji Nyɔŋmɔ anɔkwa duromɔ lɛ.’ Ewo nyɛmimɛi lɛ hewalɛ yɛ enɛ mli akɛ: “Nyɛdamɔ mli.” (1 Pet. 5:12) Beni bɔfo Paulo ŋmaa asafo ni yɔɔ Roma lɛ, ewie nɔmimaa ní amɛna he sɛɛ lɛ he. Eŋma akɛ: “Miyɛ hewalɛ yɛ nɔ, ákɛ gbele jio wala jio, ŋwɛibɔfoi jio nɔyelɔi jio hewalɛi jio, nii ni yɔɔ nɛɛ jio, nii ni baaba lɛ jio, ŋwɛi jio shishi jio, aloo nii ní abɔ lɛ amli nɔ kroko jio, amɛnyɛŋ amɛgbala wɔkɛ Nyɔŋmɔ suɔmɔ ní yɔɔ Kristo Yesu, wɔ-Nuntsɔ lɛ, mli lɛ mli.” (Rom. 8:38, 39) Paulo ŋma wolo ní kɔneɔ mɔ yiŋ ni kɔɔ bɔ ni ehe hiaa ni ashiɛ atsɔɔ mɛi krokomɛi lɛ he, ni ekãa ni lɛ diɛŋtsɛ eyɔɔ yɛ nakai nitsumɔ lɛ mli lɛ tsɔɔ faŋŋ akɛ lɛ diɛŋtsɛ eyɛ nɔmimaa yɛ bɔ ni ehe hiaa lɛ mli. (Bɔf. 20:18-21; Rom. 10:9, 13-15) Yɛ be mli ni Kristofoi onukpai lɛ tsɔɔ nii kɛjɛɔ Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ mli ŋmɛnɛ lɛ, esa akɛ amɛjie nɔmimaa ni tamɔ nakai nɔŋŋ kpo.
Kɛ́ fɔlɔi kɛ amɛbii miigba mumɔŋ nibii ahe sane yɛ nikasemɔ bei kɛ bei krokomɛi amli lɛ, esa akɛ amɛjie nɔmimaa kpo. Enɛ tsɔɔ akɛ esa akɛ fɔlɔi lɛ aná suɔmɔ amɛha Nyɔŋmɔ kɛ egbɛ̀i lɛ yɛ amɛ diɛŋtsɛ amɛtsuii amli. Kɛkɛ lɛ, amɛbaanyɛ amɛjɛ amɛtsui mli amɛkɛ nɔmimaa awie atsɔɔ amɛbii lɛ, ‘ejaakɛ nɔ ni eyi tsui eteke nɔ lɛ, no naabu wieɔ.’ (Luka 6:45; 5 Mose 6:5-7) Kɛ́ fɔlɔi yɛ nakai nɔmimaa lɛ, ebaanyɛ ekanya amɛ ni amɛfee ‘hemɔkɛyeli ni apasa bɛ mli lɛ’ he nɔkwɛmɔnɔ.—2 Tim. 1:5.
Titri lɛ, kɛ́ abi ohemɔkɛyeli lɛ he sane lɛ, ehe miihia ni owie kɛ nɔmimaa. Naanyo skulnyo, tsɔɔlɔ, loo nitsulɔ baanyɛ atsɔɔ akɛ efee lɛ naakpɛɛ akɛ okɛ ohe wooo gbijurɔyelii komɛi amli. Hetoo ni osusu he jogbaŋŋ, ni yɔɔ shiŋŋ lɛ baanyɛ aye abua lɛ koni ekɛ bulɛ aha oshidaamɔ ni damɔ Biblia lɛ nɔ lɛ. Ni kɛ́ mɔ ko bɔ mɔdɛŋ koni elaka bo kɛwo jeŋba gbonyo mli—anɔkwa ní ayeee, tsofai fɔji kɛ nitsumɔ, loo bɔlɛnamɔ mli jeŋba shara mli hu? Ehe miihia ni oha efee faŋŋ akɛ okɛ ohe woŋ nakai nifeemɔ mli kɔkɔɔkɔ, ni ákɛ, nɔ ko nɔ ko bɛ ni abaanyɛ afee ni akɛkɔne oyiŋ ni otsake ojwɛŋmɔ. Enɛ tsɔɔ akɛ, kɛ́ oote shi ooshi nɔ ni akɛhaa bo lɛ, esa akɛ owie kɛ nɔmimaa. Beni Yosef tsiɔ ehe kɛjɛɔ Potifar ŋa lɛ bɔlɛnamɔ fɔŋ he jwɛŋmɔ ni ekɛbɛŋkɛɔ lɛ lɛ he lɛ, ekɛ shiŋŋfeemɔ kɛɛ akɛ: “Te aaafee tɛŋŋ ni mafee efɔŋ kpeteŋkpele ni tamɔ nɛkɛ nɛɛ, ni mafee esha mashi Nyɔŋmɔŋ?” Beni yoo lɛ kã he lolo lɛ, ejo foi kɛjɛ shia lɛ mli.—1 Mose 39:9, 12.
Bɔ ni Ajieɔ Nɔmimaa Kpo Ahaa. Wiemɔi ni okɛtsuɔ nii lɛ baanyɛ atsɔɔ akɛ oyɛ nɔmimaa babaoo. Yɛ bei babaoo mli lɛ, Yesu kpa wiemɔi ni he hiaa ahiɛ kɛtsɔ enɛ kɛɛmɔ nɔ: “Lɛɛlɛŋ, lɛɛlɛŋ, miikɛɛo akɛ.” (Yoh. 3:3, 5, 11; 5:19, 24, 25) Nɔmimaa ni Paulo yɔɔ lɛ je kpo yɛ wiemɔi tamɔ “miyɛ hewalɛ yɛ nɔ,” “mile ni misaa miyɛ hewalɛ yɛ nɔ yɛ Nuntsɔ Yesu mli,” kɛ “anɔkwale miwieɔ yɛ Kristo mli, ni mimaleee” lɛ mli. (Rom. 8:38; 14:14; 1 Tim. 2:7) Yɛ nɔ ni kɔɔ Yehowa wiemɔi lɛ amlibaa he lɛ, bei komɛi lɛ, ekɛ mumɔ tsirɛɔ egbalɔi lɛ ni amɛkɛ wiemɔi ni akɛmaa sane nɔ mi, tamɔ, “ebaaba lɛɛlɛŋ” tsuɔ nii. (Hab. 2:3) Kɛ́ otsɛ gbalɛi nɛɛ ayisɛɛ lɛ, obaanyɛ okɛ wiemɔi ní tamɔ nakai nɔŋŋ atsu nii. Kɛ́ okɛ ohe efɔɔɔ bo diɛŋtsɛ ohe nɔ shi moŋ Yehowa nɔ, ní okɛ mɛi krokomɛi wie yɛ bulɛ gbɛ nɔ lɛ, no lɛ wiemɔi ni jieɔ nɔmimaa ni tamɔ nakai nɔŋŋ kpo lɛ baatsɔɔ akɛ oyɛ hemɔkɛyeli ni mli wa.
Nɔmimaa hu baanyɛ aje kpo yɛ ekãa kɛ kanyamɔ ni yɔɔ owiemɔ lɛ mli lɛ mli. Ohiɛ su, oninefɔɔ ni okɛmaa sane nɔ mi, kɛ ogbɔmɔtso kɛ nitsumɔ fɛɛ yeɔ ebuaa yɛ enɛ mli, eyɛ mli akɛ enɛ baanyɛ atsake kɛjɛ mɔ kome nɔ kɛya mɔ kroko nɔ. Kɛ́ ohiɛ gboɔ loo owieɔ blɛoo yɛ adebɔɔ su naa po lɛ, kɛ́ akɔne oyiŋ kɛmɔ shi akɛ nɔ ni okɛɔ lɛ ji anɔkwale lɛ, ni akɛ, ehe miihia ni mɛi krokomɛi anu lɛ, no lɛ nɔmimaa ni oyɔɔ lɛ baaje kpo.
Eji anɔkwale akɛ, esa akɛ nɔmimaa wiemɔi fɛɛ ni wɔwieɔ lɛ afee anɔkwale. Kɛ́ mɛi na akɛ wɔkwa wɔmiikɛɛ nɔ ko moŋ fe ni wɔɔwie kɛjɛ wɔtsui mli lɛ, no lɛ eka shi faŋŋ akɛ amɛbaamu sane naa akɛ sɛɛnamɔ ko bɛ wɔshɛɛ sane lɛ he. No hewɔ lɛ, nɔ ni fe fɛɛ lɛ, jiemɔ bɔ ni oyɔɔ lɛ kpo. Ekolɛ ehe baahia ni owie waa fe bɔ ni ofɔɔ feemɔ lɛ kɛ kanyamɔ babaoo hu, yɛ otoibolɔi lɛ ayifalɛ naa. Shi esa akɛ oti ni ma ohiɛ lɛ afee akɛ obaawie kɛ anɔkwayeli yɛ adebɔɔ su naa.
Nɔ ni Baaye Abua Bo Koni Ojie Nɔmimaa Kpo. Akɛni nɔmimaa ni oyɔɔ lɛ kɔɔ bɔ ni onuɔ osane lɛ he ohaa lɛ he hewɔ lɛ, hesaamɔ kpakpa he miihia. Wolo ko mli ni oookwɛ ni oŋmala saji komɛi, ni okane lɛ kɛkɛ faaa. Ehe miihia ni onu sane lɛ shishi jogbaŋŋ ni onyɛ owie he yɛ bo diɛŋtsɛ owiemɔ mli. Esa akɛ ona nɔmimaa diɛŋtsɛ akɛ eji anɔkwale, ni akɛ nɔ ni okɛɔ lɛ he yɛ sɛɛnamɔ kɛya otoibolɔi lɛ. Enɛ tsɔɔ akɛ kɛ́ oosaa ohe yɛ owiemɔ lɛ mli lɛ, esa akɛ osusu shihilɛi amli ni amɛyɔɔ lɛ he kɛ agbɛnɛ hu nɔ ni amɛle momo yɛ saneyitso lɛ he loo bɔ ni ekolɛ amɛbaanu he amɛha yɛ he.
Kɛ́ wɔwiemɔ lɛ tsara nɔ jogbaŋŋ lɛ, no lɛ ewaaa akɛ mɛi krokomɛi aaana nɔmimaa ni wɔyɔɔ lɛ. No hewɔ lɛ, kɛfata wiemɔ kpakpa ní ooosaa ohe yɛ mli lɛ he lɛ, esa akɛ otsu nii waa yɛ owiemɔ hamɔ lɛ mli. Kwɛmɔ osane lɛ fãi ní biɔ ni okɛ ekãa babaoo awo mli lɛ mli jogbaŋŋ bɔni afee ni onyɛ okɛha ni okwɛɛɛ owolo lɛ nɔ babaoo. Kaimɔ hu ni osɔle obi Yehowa jɔɔmɔi yɛ omɔdɛŋbɔi lɛ anɔ. Kɛtsɔ enɛ nɔ lɛ, ‘obaaná ekãa yɛ wɔ Nyɔŋmɔ lɛ mli’ ni okɛwie yɛ gbɛ ni tsɔɔ akɛ nɔmimaa ni oyɔɔ lɛ ji anɔkwa ni ehe miihia yɛ oshɛɛ sane lɛ he.—1 Tes. 2:2.