Buu-Mɔɔ INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Buu-Mɔɔ
INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Ga
@
  • ɛ
  • ɔ
  • ɛ́
  • ɛ̃
  • ɔ̃
  • ã
  • ŋ
  • á
  • BIBLIA
  • WOJI
  • ASAFOŊ KPEEI
  • w92 1/1 bf. 24-25
  • Genesaret—‘Eyɛ Naakpɛɛ ni Eyɛ Fɛo’

Vidio ko bɛ kɛhã nɔ ni ohala nɛɛ.

Ofainɛ waa, be ni wɔtaoɔ wɔjie vidio lɛ, wɔná naagba ko.

  • Genesaret—‘Eyɛ Naakpɛɛ ni Eyɛ Fɛo’
  • Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1992
  • Saji Ni Tamɔ Enɛ
  • Ba ni Obakwɛ Galilea Ŋshɔ Lɛ!
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1993
  • Ni Ooosɔmɔ Akɛ Gbɔmɛi Ahe Wolɛi
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1992
  • Kaselɔi Ejwɛ Baatsɔmɔ Wolɛi ni Baahɛ Gbɔmɛi
    Yesu—Gbɛ lɛ, Anɔkwale lɛ, Wala Lɛ
  • Mɛni Yaa Ni Aŋmɛ Lɛ Kɛ Looi Lɛ Tsɔɔ Kɛhaa Bo?
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1992
Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1992
w92 1/1 bf. 24-25

Saji ni Jɛ Shiwoo Shikpɔŋ lɛ Nɔ

Genesaret​—‘Eyɛ Naakpɛɛ ni Eyɛ Fɛo’

“Nɔ ni ka Genesaret Kpaakpo lɛ masɛi ji shikpɔŋ agbo ni hiɛ nakai gbɛi lɛ nɔŋŋ, ni eyɛ naakpɛɛ yɛ esu kɛ efɛo lɛ hewɔ. Yɛ shikpɔŋ sũ kpakpa ni yɔɔ jɛmɛ lɛ hewɔ lɛ, tso ko bɛ ni efeee ekpakpa yɛ jɛmɛ, ni shikpɔŋ lɛ nɔ bii duɔ nɔ fɛɛ nɔ: kɔɔyɔɔŋ dɔlɛ yɛ bɔ ni sa, no hewɔ lɛ ehiɔ kɛhaa tsei sɔrɔtoi fɛɛ. . . . Ni jeee akɛ ewoɔ aduawai sɔrɔtoi babaoo ni yɔɔ naakpɛɛ kɛkɛ; shi moŋ etsaa nɔ nakai afi muu lɛ fɛɛ. . . . Nu hiŋmɛi ko ni haa nii baa waa haa shikpɔŋ nɛɛ nu.

Nɛkɛ yinɔsaneŋmalɔ Josephus tsɔɔ bɔ ni shikpɔŋ kplanaa ni hiɛ koji etɛ ni ka nɔ ni ale jogbaŋŋ akɛ Galilea Ŋshɔ lɛ kooyi-anaigbɛ lɛ ji eha. Mfonirii ni yɔɔ yiteŋgbɛ lɛ baanyɛ aha ona bɔ ni nɛkɛ shikpɔŋ kplanaa nɛɛ baa nii ha, shikpɔji ni hi fe fɛɛ yɛ Galilea lɛ ateŋ ekome.a Nɛkɛ shikpɔŋ nɛɛ he hiaa waa yɛ blema bei amli aahu akɛ Sanekpakpa ŋmalɔ Luka tsɛ nu ŋma ŋshɔ ni ka emasɛi lɛ akɛ “Genesaret kpaakpo lɛ.”​—Luka 5:⁠1.

Ekɛ nakai wiemɔ lɛ tsu nii beni egbaa akɛ Yesu ba nɛkɛ he nɛɛ ni ena hii ejwɛ komɛi ni batsɔmɔ bɔfoi lɛ. Ani amɛji okwaafoi ni hi shikpɔŋ kpakpa nɛɛ nɔ, ni amɛduɔ wein yibii, apopo, mu tsei, aloo agbamii? Dabi. Nɛkɛ tsei nɛɛ fa babaoo yɛ Genesaret Shikpɔŋ Kplanaa lɛ nɔ, shi wolɛi ji nɛkɛ hii nɛɛ, ni ewaaa kwraa akɛ aaanu nɔ hewɔ ni amɛyɔɔ jɛmɛ lɛ shishi.

Ekolɛ faai ni hoɔ yɛ shikpɔŋ kplanaa nɛɛ nɔ lɛ kɛ jwɛi ni baanyɛ atsɔ niyenii aha looi lɛ babaoo woɔ ŋshɔ lɛ mli. No hewɔ lɛ nui lɛ ewo looi sɔrɔtoi babaoo, ni enɛ eha ayaa wuo waa yɛ jɛmɛ. Petro kɛ Andrea yaa wuo yɛ jɛmɛ ni amɛhɔ̃ɔ looi ni amɛnaa lɛ, taakɛ wolɛɛnyo Zebedeo bihii Yakobo kɛ Yohane hu ji lɛ.​—Mateo 4:​18-22; Luka 5:​2-11.

Bei pii lɛ, ajɛɔ lɛlɛ mli ni aŋmɛɔ adrã yaa ni akɛduɔ looi lɛ. No ji nɔ ni Petro kɛ Andrea feɔ beni Yesu banina amɛ lɛ. Akɛ adrã loo tsãani yaa kakadaŋŋ yaa ni adɔɔ lɛ kɔŋtɔŋ. Tsei yɛ yaa lɛ ŋwɛigbɛ ni etɛoɔ nu lɛ hiɛ, ni sumuii ni akɛwo shishigbɛ lɛ kpaa yaa lɛ mli kɛyashɛɔ ŋshɔ lɛ shishi tɔŋŋ. Anyɛɔ ashaa looi sɔrɔtoi babaoo yɛ nɛkɛ yaa nɛɛ mli. Kɛkɛ lɛ agbala awo lɛlɛ lɛ mli aloo agbala kɛba nu lɛ naa he ni kwɔɔɔ tsɔ, koni ajie looi lɛ yɛ shikpɔŋ. Ajieɔ looi ni hi ha yeli lɛ kɛjɛɔ nɔ ni ehiii lɛ ateŋ. Kadimɔ bɔ ni atsɔɔ mli fitsofisto yɛ Luka 5:​4-7 kɛ Yohane 21:​6-11 lɛ. Ani okaiɔ akɛ Yesu tsi nɛkɛ gbɛ ni atsɔɔ nɔ akɛshaa loo nɛɛ ta yɛ ebɛbua ni kɔɔ yaa he lɛ mli? (Mateo 13:​47, 48) Kɛfata he lɛ, Mateo 4:21 maa nɔ mi akɛ bei pii lɛ ehe hiaa ni wolɛi lɛ atao be ni amɛkɛkpɛ amɛyaai lɛ ni ekolɛ tɛi loo looi lɛ ekomɛi egbala lɛ lɛ.

Kɛji ofa gbɛ kɛnyiɛ nɛkɛ Genesaret shikpɔŋ nɛɛ naa lɛ, ekolɛ obaana hei fioo ko ni atsɔɔ akɛ jɛmɛ nibii komɛi ba mli yɛ, yɛ Yesu sɔɔmɔ nitsumɔ lɛ mli. Amɛteŋ ekome ji gɔŋ ko ni jwɛifɔ yɔɔ nɔ, ni taakɛ bɔ ni atsɔɔ lɛ, jɛmɛ Yesu ha e-Gɔŋ nɔ Shiɛmɔ lɛ yɛ lɛ. Nɛkɛ he ni atsɔɔ nɛɛ eteee shi ewooo Sanekpakpa lɛ mli saji lɛ, ejaakɛ Yesu bɛŋkɛ Genesaret Shikpɔŋ Kplanaa lɛ beni ehaa nakai shiɛmɔ lɛ.​—Mateo 5:​1–7:​29; Luka 6:​17–7:⁠1.

He kroko ni awieɔ akɛ eja jogbaŋŋ lɛ kɛ Biblia mli anɔkwalei lɛ kpaaa gbee. Obaana sɔlemɔ tsu ko ni akɛɛ ama yɛ he ni Yesu kɛ abolooi kpawo kɛ looi fioo ko lɛ gbɔmɛi 4,000 lɛ yɛ lɛ. (Mateo 15:​32-38; Marko 8:​1-9) Ni eeewie akɛ enɛ ba mli yɛ Genesaret Shikpɔŋ lɛ nɔ moŋ lɛ, Marko sane lɛ tsiɔ “Dekapolis kpokpai lɛ” ta, ni enɛ yɛ ŋshɔ lɛ sɛɛ ni ejɛkɛmɔ fe shitoi kpawo.​—Marko 7:⁠31.

Mateo kɛ Marko wieɔ akɛ beni Yesu fee naakpɛɛ nii nɛɛ sɛɛ lɛ, eta lɛlɛ mli kɛtee Magadan, loo Dalmanuta. (Mateo 15:​39; Marko 8:10) Woloŋlelɔi kɛ nɛkɛ kpokpaa nɛɛ tsaa Magdala (Migdal), yɛ Genesaret Shikpɔŋ Kplanaa lɛ wuoyigbɛ nɔŋŋ, kɛmiibɛŋkɛ Tiberia. Taakɛ bɔ ni The Macmillan Bible Atlas lɛ tsɔɔ lɛ, Magdala “he gbɛi waa yɛ loo he nii ni atsuɔ yɛ jɛmɛ lɛ hewɔ.” Eka shi faŋŋ akɛ, wuo ni ayaa babaoo yɛ nɛkɛ kpaakpo nɛɛ fa nɛɛ mli lɛ baanyɛ aha ehi nitsumɔ tamɔ nakai tsumɔ ni sɛɛnamɔ babaoo hu baaba he.

Nɔ ni sa kadimɔ hu ji akɛ, nu hɔmɔ ni ba yɛ 1985/86 lɛ ha Galilea Ŋshɔ lɛ mli nu lɛ nɔ gbɔ, ni eha kpaakpo lɛ shishi je kpo yɛ hei pii. Hii enyɔ yana blema lɛlɛko ko, yɛ Genesaret Shikpɔŋ Kplanaa lɛ masɛi. Shitsalɔi ni kaseɔ blema nibii ahe nii lɛ nyɛ amɛyajie nɛkɛ tso lɛlɛko nɛɛ ni etsɛ, aaafee kɛjɛ be mli ni Yesu tee Kpaakpo lɛ kɛ Genesaret Shikpɔŋ Kplanaa lɛ nɔ lɛ.

[Shishigbɛ niŋmai]

a Kwɛmɔ mfoniri agbo ni atɛŋ kɛ sui sɔrɔtoi yɛ 1992 Calendar of Jehovah’s Witnesses lɛ mli lɛ.

[He ni Mfoniri ni yɔɔ baafa 24 lɛ Jɛ]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

[He ni Mfoniri ni yɔɔ baafa 24 lɛ Jɛ]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

[He ni Mfoniri ni yɔɔ baafa 25 lɛ Jɛ]

Garo Nalbandian

[He ni Mfoniri ni yɔɔ baafa 25 lɛ Jɛ]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

    Ga Woji (1980-2025)
    Shi Mli
    Botemɔ Mli
    • Ga
    • Kɛmaje
    • Bɔ Ni Misumɔɔ Lɛ Mihãa
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mlai Ni Yɔɔ He
    • Ohe Saji
    • Ohe Saji Lɛ Ahe Gbɛjianɔtoo
    • JW.ORG
    • Botemɔ Mli
    Kɛmaje