Banuma Wekui Ahe Naagbai Krɛdɛɛi Lɛ
BANUMA WEKUI NI MIISHƐƐ YƆƆ MLI BAANYƐ AHI SHI! YƐ MƐƐ GBƐ NƆ?
Banuma weku lɛ ebatsɔ shia shihilɛ ko ni ale waa yɛ je lɛŋ hei babaoo. Kɛlɛ, banuma wekui yɛ naagbai ni ekaaa. Ŋwanejee ko bɛ he akɛ, naagbai lɛ ateŋ nɔ ni fe fɛɛ ji bi tsɔsemɔ. Ni kɛlɛ, taakɛ saji enyɔ ni nyiɛ sɛɛ lɛ baatsɔɔ lɛ, abaanyɛ atsɔse gbekɛbii yɛ omanyeyeli mli yɛ banuma weku shihilɛ mli.
TAAKƐ ALE LƐ, ÁWIE NYƐMƐI AWUMƐI KƐ TSƐMƐI AŊAMƐI AHE YƐ GBƐ GBONYO NƆ WAA. BENI WƆJI gbekɛbii lɛ, wɔteŋ mɛi babaoo nu adesã ko ni kɔɔ Cinderella, ni na nɔ babaoo yɛ etsɛ ŋa ni yi wa lɛ dɛŋ lɛ he. Gbekɛbii ni yɔɔ Europa lɛ hu kase Snow White and the Seven Dwarfs adesã lɛ. Snow White tsɛ ŋa lɛ batsɔ ayɛ ni yitsoŋ wa!
Ani nakai adesãi lɛ kɛ susumɔ ni ja haa yɛ banuma wekui ahe? Ani fɔlɔi ni yɔɔ banumai lɛ fɛɛ ayi wa lɛɛlɛŋ? Dabi. Amɛteŋ mɛi babaoo sumɔɔ ni gbekɛbii ní ebatsɔmɔ amɛbii yɛ gbalashihilɛ mli lɛ aná nɔ ni hi fe fɛɛ kɛkɛ. Shi esa akɛ amɛkɛ naagbai komɛi ni yɔɔ banuma weku shihilɛ mli lɛ akpe.
Gbekɛbii Atsɔsemɔ He Naagbai Lɛ
Kɛ klɛŋklɛŋ gbalashihilɛ ko yeee omanye lɛ, bei pii lɛ nɔ ni kɛbaa ji niiashikpamɔ ní hefatalɔi lɛ bɛ. Yɛ gbalashihilɛ ni ji enyɔ lɛ mli lɛ, bɔ ni akɛ gbekɛbii lɛ hiɔ shi ahaa lɛ baanyɛ ekɛ naagba aba wekukpaa lɛ mli. Nibii komɛi ni aŋmala ashwie shi lɛ tsɔɔ akɛ, banuma wekui 10 mli 4 yagbeɔ naa yɛ gbalamlitsemɔ mli yɛ klɛŋklɛŋ afii enumɔ lɛ mli.
Ekolɛ mɛi ni ebote gbalashihilɛ mli ehee lɛ yɔseŋ jwɛŋmɔ mli haomɔ, anɔkwayeli he béi, kɛ awuŋayeli henumɔi kɛ mlifu ni nakai fɔlɔ ní amɛtsɔmɔ ebanumai lɛ shi yɛ banumai lɛ amli lɛ. Ekolɛ amɛbaasusu akɛ, amɛ diɛŋtsɛ amɛfɔlɔ lɛ yɛ suɔmɔ babaoo kɛha mɔ ní amɛkpɛtɛɔ lɛ fe amɛ. Agbɛnɛ hu, ebaawa kɛha fɔlɔ ni hiɛ lɛ diɛŋtsɛ ebii ni ehefatalɔ eshi lɛ lɛ akɛ eeenu gbekɛbii lɛ ahe ní amɛkɛkpɛtɛɔ tsutsu hefatalɔ lɛ he lɛ shishi. Gbekɛ nuu ko bɔ mɔdɛŋ koni etsɔɔ wekukpaa kpakpa ni kã ekɛ lɛ diɛŋtsɛ etsɛ teŋ lɛ mli, ni ekɛɛ, “Awo, Mile akɛ Ataa kɛ bo ye yɛ gbɛ gbonyo nɔ, shi ekɛ mi yɛ jogbaŋŋ!” Yɛ be mli ni nakai wiemɔ lɛ baanyɛ afee nɔ ni jɛ anɔkwayeli mli lɛ, ebaanyɛ eha nyɛ lɛ anu mlifu he waa kɛha gbekɛ lɛ tsɛ.
Fɔlɔ ko ni yɔɔ banuma lɛ jaje akɛ: “Misako mi he diɛŋtsɛ kɛha naagbai fɛɛ ni kɔɔ mibanumai lɛ atsɔsemɔ he lɛ ahe nitsumɔ. Mibote shihilɛ lɛ mli kɛ jwɛŋmɔ akɛ amrɔ nɛɛ ní mikɛ amɛnyɛ ebote gbalashihilɛ mli nɛɛ, miji amɛtsɛ. Kuku nɛkɛ kɛkɛ! Minuuu nɔ hewɔ ni gbekɛbii lɛ kɛ amɛhe kpɛtɛɔ amɛ diɛŋtsɛ amɛtsɛ he lɛ shishi, ni mitɔ̃ tɔ̃mɔi babaoo.”
Haomɔi baanyɛ ate shi titri lɛ yɛ tsɔsemɔ he. Tsɔsemɔ ni suɔmɔ yɔɔ mli he miihia gbekɛbii, shi bei pii lɛ amɛtseɔ atua amɛshiɔ enɛ kɛji ejɛ amɛ diɛŋtsɛ amɛfɔlɔ ŋɔɔ po. Kwɛ bɔ ni ewa babaoo akɛ amɛakpɛlɛ nɔ kɛjɛ amɛfɔlɔ hefatalɔ ŋɔɔ! Nɔ ni ale ji akɛ, kɛ banuma ko kɛ nakai tsɔsemɔ kpe lɛ, enyɛɔ ekɛɔ akɛ, “Jeee bo ofɔ́ mi!” Kwɛ bɔ ni nakai wiemɔi lɛ baanyɛ ahao amɛfɔlɔ lɛ hefatalɔ hee ni hiɛ jwɛŋmɔ kpakpa nɛɛ ahã!
Ani abaanyɛ atsɔse gbekɛbii yɛ omanyeyeli mli yɛ banuma weku mli? Ani fɔlɔi ni banáa banumai lɛ baanyɛ atsu gbɛfaŋnɔ kpakpa ko he nii koni amɛkɛtswa banuma weku ni yeɔ omanye amɛma shi? Sanebimɔi enyɔ lɛ fɛɛ ahetoo ji hɛɛ kɛji mɛi fɛɛ ni ekɔɔ amɛhe lɛ nyiɛ Nyɔŋmɔ Wiemɔ ni jɛ mumɔŋ, ni ji Biblia lɛ sɛɛ.
[Mfoniri ni yɔɔ baafa 3]
“Jeee bo ofɔ́ mi”