Harmagedon—Mɛni Mɛi Komɛi Kɛɔ Akɛ Eji?
“Ni mumɔi lɛ bua maŋtsɛmɛi lɛ anaa kɛtee he ko ni atsɛɔ jɛi yɛ Hebri wiemɔ mli akɛ Harmagedon lɛ.”—KPOJIEMƆ 16:16, Ga Biblia hee.
KƐ́ ONU wiemɔ ni ji “Harmagedon” lɛ, mɛni baa ojwɛŋmɔ mli? Ekolɛ hiɛkpatamɔ ko ni yɔɔ gbeyei ji nɔ ni baa ojwɛŋmɔŋ. Eyɛ mli akɛ wiemɔ nɛɛ jeɔ kpo shi kome pɛ yɛ Biblia lɛ mli moŋ, shi afɔɔ he wiemɔ yɛ adafitswaa saji amli, ni jamɔŋ hiɛnyiɛlɔi hu fɔɔ he wiemɔ.
Ani susumɔi ni mɛi babaoo hiɛ yɛ Harmagedon he lɛ kɛ nɔ ni Biblia lɛ tsɔɔ lɛ kpãa gbee? Ehi jogbaŋŋ akɛ ooole sane nɛɛ hetoo. Mɛni hewɔ? Ejaakɛ kɛ́ oná ole anɔkwale ni kɔɔ Harmagedon he lɛ, ehaŋ oshe gbeyei bɔ ni esaaa, moŋ lɛ ebaaha oná wɔsɛɛ he jwɛŋmɔ ni ja, ni ebaajaje susumɔ ni ohiɛ yɛ Nyɔŋmɔ he lɛ.
Jwɛŋmɔ sanebimɔi etɛ ni nyiɛ sɛɛ nɛɛ ahe, ni okɛ susumɔi ni mɛi babaoo hiɛ yɛ Harmagedon he lɛ ato nɔ ni Biblia lɛ tsɔɔ diɛŋtsɛ lɛ he okwɛ.
1. ANI HARMAGEDON JI HIƐKPATAMƆ NI ADESAI KƐBAABA?
Bei pii lɛ, adafitswaa saji aŋmalalɔi kɛ niiamlitaolɔi kɛ wiemɔ ni ji “Harmagedon” lɛ tsuɔ nii kɛkɔɔ hiɛkpatamɔi ni adesai kɛbaa lɛ ahe. Ákɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, atsɛ Jeŋ Ta I kɛ Jeŋ Ta II lɛ akɛ Harmagedon. Beni awu tai nɛɛ sɛɛ lɛ, mɛi she gbeyei akɛ United States kɛ Soviet Union lɛ kɛ atɔmiki okpɛlɛmii baatsu nii ní amɛkɛ amɛhe awu. Adafitswalɔi tsɛ ta ni kulɛ ebaanyɛ efɛ nɛɛ akɛ “nuklea Harmagedon.” Ŋmɛnɛ lɛ, niiamlitaolɔi ní sheɔ gbeyei akɛ kɔɔyɔŋ mujiwoo baaha tsakemɔ kpele aba shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ bɔɔ kɔkɔ akɛ “kɔɔyɔŋ tsakemɔ Harmagedon” baaba.
Nɔ ni amɛsusumɔ lɛ tsɔɔ: Adesai yɛ nɔ ni baaba shikpɔŋ lɛ nɔ, kɛ nibii fɛɛ ni wala yɔɔ amɛmli ni yɔɔ shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ awɔsɛɛ nɔ hewalɛ diɛŋtsɛ. Kɛ́ nɔyelɔi lɛ kwɛɛɛ ni ahi lɛ, shikpɔŋ lɛ baafite kwraa ni ehiŋ saamɔ.
Nɔ ni Biblia lɛ tsɔɔ: Nyɔŋmɔ eŋmɛŋ adesai agbɛ ni amɛfite shikpɔŋ lɛ. Biblia lɛ haa wɔleɔ akɛ Yehowaa ebɔɔɔ shikpɔŋ lɛ “efolo.” Shi moŋ ebɔ “ni ahi nɔ.” (Yesaia 45:18) Nɔ najiaŋ ni Nyɔŋmɔ aaaŋmɛ adesai agbɛ ni amɛfite shikpɔŋ lɛ kwraa lɛ, ‘ebaafite mɛi ni fiteɔ shikpɔŋ lɛ.’—Kpojiemɔ 11:18.
2. ANI HARMAGEDON JI ADEBƆƆ NAA OSHARA?
Bei komɛi lɛ, adafitswaa saji aŋmalalɔi kɛ wiemɔ “Harmagedon” lɛ tsuɔ nii kɛkɔɔ adebɔɔ naa osharai wuji ahe. Ákɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, yɛ afi 2010 mli lɛ, amaniɛbɔɔ ko tsɔɔ akɛ “‘Harmagedon’ eba yɛ Haiti.” No mli lɛ eewie piŋmɔ ni ba, nibii ni fite, kɛ gbɔmɛi ni gboi yɛ shikpɔŋ hosomɔ ni naa wa ni fee nakai maŋ lɛ butuu lɛ he. Amaniɛbɔlɔi kɛ sinifeelɔi kɛ wiemɔ nɛɛ tsuɔ nii kɛkɔɔ nibii ni eba momo kɛ nibii hu ni amɛsheɔ gbeyei akɛ ebaaba wɔsɛɛ lɛ ahe. Ákɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, amɛkɛ wiemɔ “Harmagedon” lɛ tsu nii kɛkɔ shibɔlemɔ ŋulami ko ni amɛsusu akɛ ebaatse ebagbee shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ he.
Nɔ ni amɛsusumɔ lɛ tsɔɔ: Harmagedon ji nifeemɔ ko ni kpataa mɛi ahiɛ kɛkɛ, mɛi ni efeko nɔ ko tete po. Nɔ ko tsɔ bɛ ni obaanyɛ ofee kɛbu ohe kɛjɛ he.
Nɔ ni Biblia lɛ tsɔɔ: Harmagedon jeee nifeemɔ ko ni baakpata mɛi ahiɛ kɛkɛ. Moŋ lɛ, mɛi fɔji pɛ ahiɛ abaakpata yɛ Harmagedon. Biblia lɛ woɔ shi akɛ eshwɛ fioo kɛkɛ ni “mɔ fɔŋ lɛ bɛ dɔŋŋ, ni kɛ́ okwɛ eshihilɛhe lɛ, ebɛ jɛi.”—Lala 37:10.
3. ANI NYƆŊMƆ BAAKPATA SHIKPƆŊ LƐ HIƐ YƐ HARMAGEDON?
Nyɔŋmɔjalɔi babaoo heɔ amɛyeɔ akɛ naagbee ta ko ni akɛbaatao saji anaa yɛ ekpakpa kɛ efɔŋ teŋ lɛ baaya nɔ, ni no kɛ wɔshikpɔŋ lɛ naagbee baaba. Niiamlitaomɔ ko ni kuu ko (Princeton Survey Research Associates) fee yɛ United States lɛ tsɔɔ akɛ, mɛi ni hiɛ efã ni abibii amɛ saji lɛ 100 mlijaa 40 heɔ amɛyeɔ akɛ je lɛ baaba naagbee “yɛ Harmagedon ta ko mli.”
Nɔ ni amɛsusumɔ lɛ tsɔɔ: Abɔɔɔ adesai koni amɛhi shikpɔŋ lɛ nɔ kɛya naanɔ, ni asaŋ afeee shikpɔŋ lɛ akɛ ehi shi kɛya naanɔ. Nyɔŋmɔ bɔ adesai koni kɛ́ shɛ he ko lɛ amɛ fɛɛ amɛgboi.
Nɔ ni Biblia lɛ tsɔɔ: Biblia lɛ tsɔɔ faŋŋ akɛ Nyɔŋmɔ ‘eŋɔ shikpɔŋ lɛ eto eshishitoo nii lɛ anɔ, koni ekahoso gbi ko gbi ko.’ (Lala 104:5) Biblia lɛ wieɔ shikpɔŋ lɛ nɔ bii lɛ ahe akɛ: “Jalɔi lɛ, shikpɔŋ lɛ aaatsɔ amɛnɔ̃ ni amɛaahi nɔ daa.”—Lala 37:29.
Eyɛ faŋŋ akɛ, Biblia lɛ kɛ susumɔi ni mɛi babaoo hiɛ yɛ Harmagedon he lɛ kpãaa gbee. Belɛ, mɛni ji anɔkwale lɛ mɔ?
[Shishigbɛ niŋmaa]
a Yɛ Biblia lɛ mli lɛ, Nyɔŋmɔ gbɛ́i diɛŋtsɛ ji Yehowa.