Buu-Mɔɔ INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Buu-Mɔɔ
INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Ga
@
  • ɛ
  • ɔ
  • ɛ́
  • ɛ̃
  • ɔ̃
  • ã
  • ŋ
  • á
  • BIBLIA
  • WOJI
  • ASAFOŊ KPEEI
  • wp21 No. 3 bf. 6-8
  • Ani Skulyaa Kɛ Shika Baanyɛ Ahã Nibii Ahi Ahã Bo Wɔsɛɛ?

Vidio ko bɛ kɛhã nɔ ni ohala nɛɛ.

Ofainɛ waa, be ni wɔtaoɔ wɔjie vidio lɛ, wɔná naagba ko.

  • Ani Skulyaa Kɛ Shika Baanyɛ Ahã Nibii Ahi Ahã Bo Wɔsɛɛ?
  • Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi (Maŋbii Anɔ)—2021
  • Saneyitsei Bibii
  • Saji Ni Tamɔ Enɛ
  • YIŊ KO NI MƐI PII KPƐƆ
  • ANI EWAA AMƐ LƐƐLƐŊ?
  • Fɔlɔi—mɛɛ Wɔsɛɛ Be Nyɛsumɔɔ Ni Nyɛbii Lɛ Aná?
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—2005
  • Mɔ Fɛɛ Mɔ Miisumɔ Ni Nibii Ahi Ahã Lɛ Wɔsɛɛ
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi (Maŋbii Anɔ)—2021
  • Nɔ Ni Baahã Nibii Ahi Ahã Bo Wɔsɛɛ
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi (Maŋbii Anɔ)—2021
  • Wolo Kasemɔ—Okɛtsu Nii ni Okɛjie Yehowa Yi
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1996
Kwɛmɔ Ekrokomɛi Hu
Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi (Maŋbii Anɔ)—2021
wp21 No. 3 bf. 6-8
Oblayei enyɔ komɛi miinyiɛ kɛmiiya klas yɛ yunivɛsiti ko.

Ani Skulyaa Kɛ Shika Baanyɛ Ahã Nibii Ahi Ahã Bo Wɔsɛɛ?

Mɛi pii susuɔ akɛ, nibii baahi ahã mɛi ni etee skul waa kɛ niiatsɛmɛi. Amɛheɔ amɛyeɔ akɛ, kɛ́ mɔ ko tee yunivɛsiti lɛ ebaatsɔ nitsulɔ kpakpa, ekɛ eweku mli bii baaye jogbaŋŋ, ni ebaatsɔ maŋnyo kpakpa. Amɛheɔ amɛyeɔ hu akɛ, no baahã mɔ ko aná nitsumɔ ni awoɔ mɔ nyɔmɔ jogbaŋŋ yɛ mli, ni akɛ, kɛ́ mɔ ko ná shika pii lɛ, no baahã ená miishɛɛ.

YIŊ KO NI MƐI PII KPƐƆ

Naa nɔ ni nuu ko ni jɛ China, ni atsɛɔ lɛ Zhang Chen lɛ wie. Ewie akɛ, “Mihe miye akɛ ja mitee yunivɛsiti dani ohia ni miyeɔ lɛ sɛɛ baafo, ni akɛ, ja miná nitsumɔ ni awoɔ mɔ nyɔmɔ jogbaŋŋ yɛ mli dani maná miishɛɛ ni mitsui baanyɔ mimli.”

Mɛi pii susuɔ akɛ kɛ́ amɛtee yunivɛsitii ni ehe gbɛ́i waa, ekolɛ, yɛ maŋ kroko nɔ lɛ, no baahã nibii ahi ahã amɛ wɔsɛɛ. Nɛkɛ ji bɔ ni nibii tee lɛ aahu kɛyashi COVID-19 tsɛŋemɔ hela lɛ hewɔ lɛ, mɛi pii nyɛɛɛ afã gbɛ tamɔ tsutsu lɛ dɔŋŋ. Amaniɛ ni Organisation for Economic Co-operation and Development lɛ bɔ yɛ afi 2012 mli lɛ tsɔɔ mli akɛ: “Kɛ́ abua mɛi ni etee skul yɛ maŋsɛɛ lɛ ateŋ mɛi 100 naa lɛ, mɛi 52 ji Asiabii.”

Fɔlɔi pii kɛ nibii wuji shãa afɔle bɔ ni afee ni amɛbii anyɛ aya yunivɛsiti yɛ maŋsɛɛ. Nuu ko ni jɛ Taiwan, ni atsɛɔ lɛ Qixiang lɛ wie akɛ: “Mifɔlɔi bɛ nɔ ko tsɔ moŋ, shi amɛhã mi kɛ minyɛmimɛi etɛ lɛ fɛɛ tee yunivɛsiti yɛ United States.” Efɔlɔi lɛ yafa shika babaoo kɛwo skul lɛ he nyɔmɔ, ni nakai fɔlɔi pii feɔ.

ANI EWAA AMƐ LƐƐLƐŊ?

Je ena, ni oblayei enyɔ lɛ ateŋ mɔ kome ta kɔmpiuta sɛɛ ni etɔ lɛ waa.

Mɛi ni kɛ amɛjwɛŋmɔ ma yunivɛsiti yaa kɛ ninámɔ nɔ lɛ ateŋ mɛi pii efee basaa

Skulyaa baanyɛ ahã nibii ahi ahã mɛi yɛ gbɛi komɛi anɔ moŋ, shi jeee be fɛɛ be ehãa skulbii lɛ náa nɔ ni amɛtaoɔ lɛ. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, mɛi pii gboɔ deŋme afii pii ni amɛyafaa shika pii koni amɛkɛwo amɛskul lɛ he nyɔmɔ, shi fɛɛ sɛɛ lɛ, amɛnáaa nitsumɔ ni amɛsumɔɔ lɛ. Yoo ko ni atsɛɔ lɛ Rachel Mui lɛ ŋma sane ko yɛ Singapore adafitswaa wolo ko mli akɛ: “Mɛi ni gbeɔ yunivɛsiti naa ni náaa nitsumɔ lɛ ayi miiya nɔ eefa.” Nuu ko ni yɔɔ Taiwan, ni atsɛɔ lɛ Jianjie, ni hiɛ yunivɛsiti digrii srɔtoi lɛ kɛɛ, “Mɛi pii mɔɔ nitsumɔ ni kɛ digrii ni amɛhiɛ lɛ bɛ tsakpaa lɛ mli, ejaakɛ amɛnáaa nitsumɔ.”

Mɛi ni náa nitsumɔ ni kɛ digrii ni amɛhiɛ lɛ yɛ tsakpaa lɛ ekomɛi naa akɛ, nibii eyaaa lɛ bɔ ni amɛkpa gbɛ lɛ. Be ni nuu ko ni jɛ Thailand, ni atsɛɔ lɛ Niran lɛ gbe yunivɛsiti naa yɛ United Kingdom lɛ, eku esɛɛ etee emaŋ ni eyaná nitsumɔ ni etaoɔ lɛ. Ekɛɛ akɛ, “Digrii ni mihiɛ lɛ hã miná nitsumɔ ni awoɔ mɔ nyɔmɔ babaoo yɛ mli taakɛ mikpa gbɛ lɛ. Shi enɛ bi ni mikɛ ŋmɛlɛtswai pii atsu nii waa koni awo mi nakai nyɔmɔ lɛ. Sɛɛ mli lɛ, ashwie mɛi pii, ni mi hu mifata he. Mibayɔse akɛ, nitsumɔ ko nitsumɔ ko bɛ ni baanyɛ ahã nibii ahi ahã mɔ ko wɔsɛɛ.”

Niiatsɛmɛi ni etamɔ nɔ ni nibii miiya lɛ jogbaŋŋ kɛmiihã amɛ lɛ po yɛ weku mli naagbai, hela mɔmɔɔ amɛ, ni amɛyeɔ amɛtsui yɛ shika he. Nuu ko ni jɛ Japan, ni atsɛɔ lɛ Katsutoshi lɛ wie akɛ, “No mli lɛ, miyɛ shika waa, shi fɛɛ sɛɛ lɛ mibɛ miishɛɛ, ejaakɛ mɛi ye mihe awuŋa ni amɛkɛ mi yeee jogbaŋŋ.” Yoo ko ni yɔɔ Vietnam, ni atsɛɔ lɛ Lam lɛ kɛɛ, “Minaa akɛ, mɛi babaoo bɔɔ mɔdɛŋ ni amɛná shika pii, ejaakɛ amɛsusuɔ akɛ no baahã amɛfee shweshweeshwe, shi no moŋ hãa amɛyeɔ amɛtsui waa, hela mɔmɔɔ amɛ, ni amɛhaoɔ.”

NƆ HEWƆ NI SKULYAA KƐ SHIKA KƐKƐ FAAA LƐ

Yɛ anɔkwale mli lɛ, kɛ́ mɔ ko tee skul bɔ ni sa, ni ená shika hu bɔ ni sa lɛ, ebaanyɛ ekwɛ lɛ diɛŋtsɛ ehe kɛ eweku. Shi jeee nomɛi pɛ baahã nibii ahi ahã lɛ wɔsɛɛ. Mɛni hewɔ wɔkɛɔ nakai? Hã wɔkwɛ nɔ ni Ŋmalɛ Krɔŋkrɔŋ lɛ kɛɛ.

JEEE BE FƐƐ BE YUNIVƐSITI YAA HÃA MƆ YEƆ OMANYE.

“Jeee be fɛɛ be mɔ ni he yɔɔ oya yeɔ kunim yɛ foidamɔ mli, . . . ni jeee be fɛɛ be mɔ ni kɔɔ sane sɛɛ náa nii babaoo, ni jeee be fɛɛ be mɔ ni le nii yeɔ omanye, ejaakɛ nibii ni baa yɛ be ni akpaaa gbɛ mli lɛ baa amɛ fɛɛ amɛnɔ.”—JAJELƆ 9:11.

Jeee be fɛɛ be mɛi ni le woloŋ waa lɛ yeɔ omanye, ejaakɛ nibii pii yɛ ni amɛnyɛŋ amɛkudɔ. Ekɔɔɔ he eko skul abɔ ni mɔ ko etee lɛ, kɛ́ nibii eyaaa lɛ jogbaŋŋ yɛ maŋ ni eyɔɔ mli lɛ mli loo mɛi sumɔɔɔ esane lɛ, ebaawa akɛ ebaaye omanye.

SHIKA BAANYƐ ATÃ.

“Kaahã etɔ bo yɛ ninámɔ he. Kaafee nakai, okɛ ojwɛŋmɔ ato he. Be ni obaana lɛ, ebɛ dɔŋŋ, ejaakɛ ekwɛ̃ɔ fiji tamɔ okropɔŋ ni efilikiɔ kɛyaa ŋwɛi.”—ABƐI 23:4, 5.

Shika baanyɛ ahã wɔfee shweshweeshwe yɛ gbɛ ko nɔ, shi esɛɛ etsɛɛɛ. Nɔ ko baanyɛ aba ni baahã mɔ shika fɛɛ aŋmɛɛ lɛ trukaa. Kɛ́ shikpɔŋ hoso, la kpãtã nibii ahiɛ, loo kɔɔyɔɔ ni naa wa waa fite nibii lɛ, ebaanyɛ ehã mɔ shika fɛɛ aje edɛŋ, ní ewɔɔhe hu aŋmɛɛ lɛ.

BEI PII LƐ, SHIKA KƐ NAAGBAI BAA.

“Nii babaoo ni niiatsɛ yɔɔ lɛ hãaa ewɔ.”​—JAJELƆ 5:12.

Enɛ ji nɔ ni ba nuu ko ni yɔɔ Hong Kong, ni atsɛɔ lɛ Franklin lɛ nɔ. Digrii ni ehiɛ lɛ hã ená nitsumɔ ni awoɔ lɛ nyɔmɔ babaoo. Be ko sɛɛ lɛ, awó lɛ nɔkwɛlɔ yɛ nitsumɔ lɛ mli. Ewie akɛ, “Nitsumɔ lɛ mli tɔlɛ sɔŋŋ hewɔ lɛ, hela bamɔ mi.” Ekɛfata he akɛ: “Mifee basaa aahu akɛ, minyɛɛɛ mawɔ.” Naagbee lɛ, enu he akɛ enyɛɛɛ dɔŋŋ. Ewie akɛ, “Mibi mihe akɛ, ‘Mɛni hewɔ kwraa migboɔ deŋme lɛ?’ Ni no hã misusu yiŋtoo hewɔ ni wɔyɔɔ wala mli lɛ he waa.”

“Kaahã etɔ bo yɛ ninámɔ he.”​—ABƐI 23:4

Franklin kɛ mɛi babaoo ena akɛ, nibii komɛi ahe hiaa fe shika kɛ yunivɛsiti ni mɔ baaya. Mɛi nɛɛ ateŋ mɛi komɛi kɛ amɛjwɛŋmɔ emaaa heloonaa nibii anɔ, moŋ lɛ, amɛbɔɔ mɔdɛŋ ni amɛba amɛjeŋ jogbaŋŋ ni amɛfee nibii kpakpai amɛhã mɛi, ejaakɛ amɛsusuɔ akɛ no ni baahã nibii ahi ahã amɛ wɔsɛɛ. Ani no baahã nibii ahi ahã amɛ wɔsɛɛ lɛɛlɛŋ? Abaahã sanebimɔ nɛɛ hetoo yɛ sane ni nyiɛ sɛɛ lɛ mli.

    Ga Woji (1980-2025)
    Shi Mli
    Botemɔ Mli
    • Ga
    • Kɛmaje
    • Bɔ Ni Misumɔɔ Lɛ Mihãa
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mlai Ni Yɔɔ He
    • Ohe Saji
    • Ohe Saji Lɛ Ahe Gbɛjianɔtoo
    • JW.ORG
    • Botemɔ Mli
    Kɛmaje