1924 : Ni 100 an dè sa

YO KA PASÉ AN RADYO-LA POU YO PRÉCHÉ

Sa té ja ka fè 1 lanné sé frè-la té ka konstwi sa yo ka kriyé an fransé on station radio. Non a radyo-lasa sé té WBBR é yo té ka konstwi-y a Staten Island a Nouyòk. Pou yo té fè sa, dabò pou yonn, yo nétwayé téren-la, aprésa yo konstwi on gran kaz pou sé travayè-la té rété adan, é yo konstwi ondòt batiman pou yo té mèt tout matéryèl-la yo té’é bizwen la pou radyo-la. Apré yo fin fè travay-lasa, yo koumansé sanblé tout matéryèl-la yo té’é bizwen la pou yo té pasé an radyo-la. Men pousa, fò yo té’é rivé about a sèwten difikilté yo té’é jwenn.

Fò sé frè-la té mèt pi gwo antenn-la anplas, é travay-lasa té rèd. Antenn-lasa té ka fè 91 mèt hotè é fò yo té sispann-li ant 2 poto an bwa ki té ka fè 61 mèt hotè. Prèmyé kou-la yo éséyé fè sa, sa pa maché. Men sé frè-la té sèten Jéova té’é édé-yo é yo rivé about. Calvin Prosser, sé on frè ki té pawmi sé frè-la ki mèt antenn-la. Mi sa i di : « Si nou té rivé fè sa onsèl kou, nou té’é bat lèstonmak an nou é nou té’é di : “Zò vwè sa nou fè !” » Olyé yo té fè sa, sé frè-la di Jéova mèsi pou jan i édé-yo. Men difikilté dèyè potoko mannyé pou sé frè-la.

Konm a épòk-lasa radyo poto’o tèlman lanmòd, alò si ou té bizwen achté matéryèl pou-w pasé an radyo-la, ou pa té ka touvé sa fasilman. Men sé frè-la touvé on aparèy kè on moun ki té toupré té fè limenm a-y. Anplisdisa, olyé yo té ay achté on mikro, yo sèvi èvè konbiné a on téléfòn. On jouswa, an févriyé, yo désidé gadé si aparèy-la yo té ni la té ka maché. Konm yo pa té ni ayen anba men a yo pou pasé an radyo-la, sé frè-la mété-yo ka chanté kantik. Ernest Lowe té ka fè pawti a sé frè-lasa é i rakonté ka ki pasé jou-lasa. Sa té komik. Jij Rutherfordb tann-yo an radyo-la é i kriyé-yo. Frè-la té ka touvé-y a Brooklyn. Sé té a 25 kilomèt dè yo.

Mi sa frè Rutherford di-yo pou fè jé èvè yo : « Arété dézòd a zòt lasa. Ou té’é di sé enpé ti chat ka hélé ! » Sé frè-la touvé-yo jenné alò yo kouri étenn aparèy-la. Men alèla yo té sav kè tout biten-la té ka maché é kè yo té paré pou fè émisyon a yo an radyo-la.

Lè 24 févriyé 1924, yo fè 1^é émisyon a yo an radyo-la é frè Rutherford di kè yo ké sèvi èvè radyo-lasa pou fè travay-la Mési-la ba-yo fè la vansé. I èspliké kè òbjèktif-la sé « édé tout kalté moun konprann Labib é édé-yo konprann osi kè épòk-la nou ka viv adan-y la enpòwtan toubònman. »

Prèmyé émisyon-la yo fè la fè on bèl travay menm. Pannan 33 an, yo sèvi èvè radyo-lasa, WBBR-la, pou pasé pwogram kè òwganizasyon-la té ka fè.

YO PA PÈ AKIZÉ SÉ CHÈF A RÈLIJYON LA

An juiyé 1924, Étidyan a Labib fè on lasanblé a Columbus, adan on réjyon non a-y sé Ohio. Té ni moun ki té sòti tout koté é yo bay sé diskou-la an alman, an anglé, an arab, an fransé, an grèk, an ongwa, an italyen, adan dé lang yo ka palé an Èskandinavi, an Lituani, an Pològn, an Risi é an Ikrèn. Yo té ka fè sèwten pawti a pwogram-la pasé an radyo-la é sé frè-la té mandé on jounal non a-y sé Ohio State Journal maké awtik asi pwogram a lasanblé-la chakjou.

Lè jédi 24 juiyé, plis ki 5 000 frè é sè vin préché adan vil-la otila yo fè lasanblé-la. Yo ba moun prèskè 30 000 liv é yo koumansé plizyè milyé étid. Tou dè Gad la té ka di kè jou-lasa sé té « pibèl jou a lasanblé-la ».

Ondòt biten enpòwtan fèt lè vandrèdi 25 juiyé adan lasanblé-la. Pannan frè Rutherford té ka fè on diskou, i pran kouraj a-y a 2 men é i li on dokiman ki té ka kondanné sé moun-la ki antèt a larèlijyon. I di konsa kè sé chèf a politik la, sé chèf a rèlijyon la é sé gwotchak-la ka anpéché sé moun-la konnèt wayòm a Bondyé, alòskè sé èvè sa Bondyé ké sèvi pou béni limanité. I di osi kè sé nonm-lasa a pa té dé bon moun pas yo té ka soutyenn Sosyété a sé Nasyon-la é yo té ka di kè sé èvè-y Bondyé ka sèvi pou dirijé latè. Sé Étidyan a Labib la té’é bizwen kouraj pou préché mésaj-lasa.

Kèlkètan apré, on awtik a Tou dè Gad la té ka di kè lasanblé-la yo fè la a Columbus konsolidé fwa a onlo frè é sè ki té la. Sa ba-yo bon balan é sa ba-yo kouraj pou yo té préché magré moun té vé mèt baton an wou a yo. Leo Claus té adan lasanblé-lasa é mi sa i di : « Apré lasanblé-lasa, nou té kontan toubònman é nou té ni bon balan pou préché adan téritwa-la. »

An òktòb, sé Étidyan a Labib la té ka ba toutmoun on trak é adan trak-lasa, ou té ka touvé sa frè Rutherford té ka di anlè sé chèf a rèlijyon la. Yo ba moun milyon é milyon trak ! Frè Frank Johnson té ka ba moun trak adan on ti vil non a-y sé Cleveland. Vil-lasa ka touvé-y adan réjyon a Oklahoma. Frè-la fin ba moun-Cleveland sé trak-la 20 min avan lè-la i té ba sé frè-la pou vin chèché-y. Konm ni moun ki té kòlè vwè frè-la ka préché, fò frè-la té ay kaché kò-y. Lèwgadé, i rantré adan on légliz ki té toupré. Konm pa té ni ponmoun adan, i pwofité pou mèt sé trak-la adan bib a labé-la é i lésé trak osi asi tout sé ban-la adan légliz-la. Aprésa i chapé. Konm i té ni tibwen tan ankò, i fè menm biten-la adan dézòt légliz ankò.

Aprésa, i kouri pou ay koté-la i té ni randévou èvè sé frè-la. Lèwvwè i rivé, i ay kaché dèyè on station essence. I fè atansyon pou sé moun-la ki té kont li la pa té vwè-y. Yo pasé owa a-y an vwati men yo pa menm vwè-y. On ti moman apré, sélézòt pwoklamatè-la ki té ka préché toupré rivé pou vin chèché-y.

Mi sa yonn adan sé frè-lasa di : « Pannan nou té ka pati pou kité vil-la, nou pasé owa sé 3 légliz-la. Té ni omwen 50 moun douvan chak sé légliz-la. Ni moun ki té ka li trak-la é dòt moun aprézan té ka montré labé-la trak-la olwen. Mésyé, nou manké pri ! Nou di Jéova mèsi toubònman pas i édé-nou vwè ka pou nou té fè pou ba moun mésaj-la, é i fè ansòt pou ponmoun pa rivé tchenbé-nou. »

YO KA PRÉCHÉ ÈVÈ ONLO KOURAJ

Sé Étidyan a Labib la ki té adan dòt péyi té ni onlo kouraj osi lèwvwè yo té ka préché. O nò a Lafrans, Józef Krett préché ba moun ki té sòti Pològn é ki té vin travay adan sé min-la. I té kay fè on diskou tèm a-y sé té « Bientôt la résurrection des morts », kifè yo envité moun ki té ka rété an vil-la pou yo vin kouté diskou-lasa. Men prèt-la di sé moun-la ki té ka vin légliz défandi mèt pyé a yo la. É ka ki pasé ? Ében, olyé sa frenné sé moun-la, sé balan sa ba-yo pou yo alé ! Pliski 5 000 moun suiv diskou-la, é jous prèt-la té la ! Frè Krett mandé prèt-la vin défann sa i ka anségné, men prèt-la rèfizé. Lèwvwè frè Krett vwè kè sé moun-la té anvi tann Pawòl a Bondyé, i ba-yo tout piblikasyon i té ni (Amòs 8:11).

An Afrik, Claude Brown ni lokazyon préché bon nouvèl-la èvè onlo balan an Côte-de-l’Or (yo ka kriyé péyi-lasa Gana jòdla). Onlo moun tann lavérité grasa sé diskou-la i fè la é sé piblikasyon-la i distribiyé la. John Blankson ki fè étid a-y adan on gran lékòl a fawmasi, tann yonn adan sé diskou-la frè Brown ni lokazyon fè la, é adan on batzyé, i rann-li kont kè i té touvé lavérité. Mi sa i maké : « An té tèlman kontan konnèt lavérité é an pa té pè palé moun ki té an menm lékòl ki mwen dè sa an té aprann. »

On jou, John étidyé Labib é i byen konprann kè, adan Labib, yo pa ka anségné sa yo ka kriyé La trinité. Alò i ay adan on légliz pou pozé pastè-la déotwa kèsyon asi sa. Men pastè-la fè kòlè é i mété-y ka hélé asi-y é mi sa i di-y : « Ou pa’a kwè an Jézi, vou. Ou sé pitit a Dyab-la. Sòti douvan mwen ! »

Lèwvwè i rantré akaz a-y, John maké on lèt ba pastè-la. I mandé pastè-la pou yo fè on ti sanblé konsa pastè-la té’é èspliké ka ki La trinité douvan toutmoun. Alò pastè-la mandé John vin an biwo a pwofésè prensipal a John adan lékòl a fawmasi la. Lè i rivé, pwofésè-la mandé-y si i té voyé on lèt ba pastè-la.

John réponn : « Wi, Misyé ».

Alò pwofésè-la mandé John maké on lèt ba pastè-la pou mandé-y padon. Mi sa John maké :

« Misyé entèl, pwofésè an mwen mandé-mwen maké on lèt ba-w pou mandé-w padon é an paré a fè-y, men sé sèlman si ou ka admèt kè sa ou ka anségné la pa vré. »

Pwofésè-la rété èstèbèkwè é i di-y : « Blankson, sé sa ou ni lentansyon di pastè-la ?

« —Wi Misyé. Sé sa an ni lentansyon di-y.

« —Ou sav yo ké mété-w déwò ? Ou ka malpalé prèt a légliz la kè gouvènman-la ka soutyenn la é ou ka konprann kè ou ké rété adan lékòl-lasa ?

« —Men Misyé, […] si ou sé pwofésè an mwen é kè ni dé biten an pa’a byen konprann, ès an ni dwa pozé-w kèsyon ?

« —Men wi, pa ni pon pwoblèm adan sa.

« —Ében Misyé, sé sa an fè èvè pastè-la. Nonm-lasa, sé Labib i ka anségné-nou é an pozé-y on kèsyon. Si i pa kapab réponn-mwen, poukwa fò an mandé-y padon ? »

Yo pa mèt John déwò an lékòl-la. É yo pa fòsé-y voyé lèt-la ba pastè-la nonplis.

YO PRÉSÉ FÈ PLIS BITEN POU JÉOVA

Pou palé dè tousa ki fèt adan lanné-la, mi sa Tou dè Gad la té ka di : « Nou pé vréman di menm biten ki David. Mi sa i di : “Ou ké ban-mwen fòs pou an goumé” (Sòm 18:39). Sa ki pasé pannan lanné-la ankourajé-nou onlo menm pas nou vwè men a Ségnè an nou ka aji pou nou […]. Sèwvitè a-y ki fidèl […] préché bon nouvèl-la èvè onlo jwa. »

Koté fen a lanné-la, sé frè-la òwganizé-yo pou yo konstwi ondòt station radio. Fwa-lasa yo mété-y a Chicago. Yo kriyé-y WORD. Mo-lasa vé di « pawòl ». Yo sèvi èvè on aparèy ki té pi puisan ankò. Grasa sa, dé moun ki té ka rété pi lwen ankò té pé tann mésaj-la adan radyo-la. Jous moun ki ka touvé-yo o nò a Lèkanada té pé tann mésaj-lasa osi.

An 1925, Jéova édé sé frè-la konprann onlo enfòwmasyon ki té entérésan toubònman. Sé té anrapò èvè Révélasyon chapit 12. Ni sa pawmi sé krétyen-la ki lagé Jéova parapòt a sa, men ni dòt ki té kontan konprann sa ki pasé an syèl-la pibyen é kijan sa ki pasé aji asi pèp a Bondyé ki asi latè.