A Kakawaki Kaara I Nanon Ara Botaki N Itaritari Ni Kristian
“Akana unikaki n uman Iehova a na maiu reirei . . . A na bon uaa nako naba ngkana a boni kara.”—TAIAN ARERU 92:13, 14.
1. Tera aia iango aomata aika mwaiti ibukiia kaara?
E TANGIRIIA ana toro aika kakaonimaki ni kabane Iehova ao ai uana naba ma kaara. E taekinaki n te kakaae teuana bwa a kaaitara ma aaro aika aki-riai, ke ni bakaineaki kaara aika te itera ni mirion mwaitiia ni katoa ririki i aon te United States. A a bati naba riiboti aika titeboo ma aei, ni katobibia te aonnaba aika a kaotia bwa ai bon te kangaanga ngkai ae e a taabangaki, karaoan mwakuri aika aki-riai nakoia kaara. E taekinna te botaki teuana bwa oin rikin te kangaanga aei bon “korakoran aia iango aomata aika mwaiti . . . ae akea manen maiuia kaara, akea uaaia ao akea te bwai ae a kona ni karaoia ma ai bon tii kaantaningan naba buokaia mairouia aomata nako.”
2. (a) Tera aron ana iango Iehova ibukia ana toro aika kara ma ni kakaonimaki? (b) Tera te kaunganano ae ti kunea n Taian Areru 92:12-15?
2 A rangi ni kakawaki iroun Iehova ae te Atua ana toro aika kara ma ni kakaonimaki. E kaatuua riki taraan ‘aomatara ae i nanora,’ ae marurungira ni bwaai n taamnei, nakon ara aki-konabwai. (2 I-Korinto 4:16) Ti wareka te kaunganano ae e karau nanora ae kangai i nanon ana Taeka ae te Baibara: “E na maiu reirei te aomata ae raoiroi n ai aron te baam: E na riki rake n ai aron te tira i Rebanon. Akana unikaki n uman Iehova a na maiu reirei i nanon oni maneaban Atuara. A na bon uaa nako naba ngkana a boni kara; a na ranran ao a na mawawa ni maiu; ni kaota Iehova ba e bon eti arona.” (Taian Areru 92:12-15) Rinanoakin kiibu aikai e na kaota kakawakin aia ibuobuoki kaara aika a kona n anga nakon te botaki n itaritari ni Kristian ni katobibia te aonnaba.
“A na Bon Uaa Nako Naba Ngkana A Boni Kara”
3. (a) Bukin tera bwa a kabotauaki aomata aika raoiroi ma aroka aika baam? (b) A na kanga ni kona n “uaa nako naba” kaara?
3 E kabotauia aomata aika raoiroi te tia areru ma aroka aika baam aika ‘unikaki i nanon oni maneaban Atuara.’ “A na bon uaa nako naba ngkana a boni kara.” Ko aki ngkanne kakoauaa ae e kaunganano te iango aei? A aki toki n nonoraki taiani baam aika kantara ma n etiruru i nanon oon auti, n aaba ake a taekinaki n te Baibara. Irarikin kantaran baam aikai, a rangi ni manena naba ibukin uaaia aika mwaiti kurikuri, ao tabeua mai buakoia a teimatoa n uaa n te maan ae raka i aon tebubua te ririki.a Ao ngkana ko teimatoa n nene n te taromauri ae koaua, ko na bon riki ngkanne n aroia baam aikai n teimatoa n “uaa ni makuri nako aika raraoi.”—I-Korote 1:10.
4, 5. (a) Tera te uaa ae kakawaki ae a riai ni kaotia Kristian? (b) Taekin katoto man te Baibara ni kaineti ma kaara aika a a tia ni kaoti ‘uaan matanriaia.’
4 E kaantaningaia Kristian Iehova bwa a na kaoti ‘uaani matanriaia’ aika kamoamoaa taekana ao ana kaantaninga. (Ebera 13:15) E kaineti te kibu aei nakoim kioina ngkai ko a kara? Eng.
5 Iai katoto n te Baibara ibukia kaara aika ninikoria n tataekina aran lehova ao ana kaantaninga. E a bunginako ana ririki Mote i aon “itingaun te ririki” ngke e a mwiokoaki iroun Iehova bwa e na riki bwa ana burabeti, ao n tei naba ibukina. (Taian Areru 90:10; Te Otinako 4:10-17) E ngae ngke e a kara Taniera, ma e bon aki roko naba n te rotaki arona n tataekina rongorongon ana tautaeka Iehova ma te ninikoria. Ai bon 90 tabun ana ririki Taniera ngke e a kawaekoaki iroun Beretiata bwa e na kaota nanon te koroboki ae kamimi are i aon te oo. (Taniera, mwakoro 5) Ao tera aron te abotoro Ioane are e a rangi ni kara naba? Ngke e a uaa uakaan tokin maiuna are e a maan ni kakaonimaki ni beku iai, ao e a kabureaki n te atimwakoro ae Batemoti “i bukini kaotiotan ana taeka te Atua ma te koaua ae mairouni Iesu.” (Te Kaotioti 1:9, BK) Tao ko kona n uringia aomata riki aika mwaiti ake iai taekaia n te Baibara aika a a tia ni kaoti ‘uaan matanriaia’ n aia tai ni kara.—1 Tamuera 8:1, 10; 12:2; 1 Uea 14:4, 5; Ruka 1:7, 67-79; 2:22-32.
6. E kanga Iehova ni kabonganaia “unimane” bwa a na taetae ni burabeti i nanon boong aika kaitira aikai?
6 E mwanewea te burabeti ae te I-Ebera ae arana Ioera te abotoro Betero ngke e reirei ni kangai: “E taku te Atua: Aei ae N na karaoia ni kaitira ni bong; N na karuoa Tamneiu i aoia aomata nako [n ikotaki naba ma “unimane”] . . . a na taetae ni burabeti.” (Mwakuri 2:17, 18, BK; Ioera 2:28) Mangaia are, e a tia ni kabonganaia kaara Iehova mai buakoia aika kabiraki ao “tiibu tabemang” bwa a na tataekin ana kaantaninga. (Ioane 10:16) A a tia tabeman mai buakoia koraki aikai, ni kakaonimaki ni kaota uaan te Tautaeka n Uea i nanon tatabebwi te ririki.
7. Kabwarabwaraa aroia kaara n teimatoa ni kaota uaan te Tautaeka n Uea, e ngae ngke e a kerikaki aia konabwai.
7 Iangoa Nei Sonia are e a tia ni kabwanina ana tai n tataekina rongorongon te Tautaeka n Uea man 1941. N aki ongea korakaina ibukin te aoraki are e wenemaan i aon rabwatana, ma e boni katoa tai neiei ni kairi reirei man te Baibara n ana auti. E taku Nei Sonia: “Ai bon anuani maiu tataekinan te rongorongo ae raoiroi. Bon tii aei te mwakuri ae I rangi ni kan kaakaraoia i nanoni maiuu, ao I aki kani motirawa mai iai.” N te tai ae e aki maan n nako, ao a maroroakina te kaantaninga ae raoiroi man te Baibara Nei Sonia ma tarina ae Nei Olive, nakon Nei Janet, ae e rangi n kakaiaki aorakina, are a noria n te tabo n tataninga ngke a nako n te oo-n-aoraki. Bon te aine ae rangi ni kakaonimaki n te Aro ni Katorika tinan Nei Janet, ma e riingaki nanona n noran te tangira are e kaotaki nakon natina, mangaia are e a butimwaea te reirei n te Baibara, ao e noraki iai rikirakena. Ko kona naba ngkoe ni kabonganai taai aika titeboo ma aikai, ibukin kaotan uaan te Tautaeka n Uea?
8. E kanga ni kaotiota onimakinan Iehova Kareba are e a kara, ao a na kanga Kristian aika kara ni kona ni katotonga aron teuaei?
8 Ngkana a botumwaaka n ninikoria ni mwakuri n tataekina te Tautaeka n Uea Kristian aika kara, e ngae ngke e kerikaki aia konabwai, a kaotia iai bwa a bon toua mwin mwanekan Kareba, ae te I-Iteraera ae kakaonimaki are e irira Mote n te rereua i nanon abwi te ririki. E a koro 79 ana ririki Kareba ngke e riaon te karaanga are Ioretan, n rin nakon te Aba ni Berita. Imwin onoua ana ririki ni beku bwa te tautia n ana taanga ni buaka Iteraera ae totokanikai, e kona ni motirawa ngkana e tangiria. Ma e bon aki, bwa e ninikoria ni butimwaea te mwioko ae moan te kangaanga are e na nako n tauu “kaawa aika ababaki aika nonoaki” n taabo aika maungaunga i Iuta, ae maekanaki irouia Anakim, aika mwaane aika rangi n abwabwaki. Man ana ibuobuoki Iehova, ao Kareba e “kakioia nako n ai aron ana taeka Iehova.” (Iotua 14:9-14; 15:13, 14) Karau nanomi bwa e raoningkami Iehova n aron naba are e raona Kareba, ngkai kam teimatoa ni kaota uaan te Tautaeka n Uea i nanon ami tai ni kara. Ao e na bon kariaia nnem n te aonnaba ae boou are e a tia ni beritanna, ngkana ko teimatoa ni kakaonimaki.—Itaia 40:29-31; 2 Betero 3:13.
“A na Ranran ao A na Mawawa ni Maiu”
9, 10. A kanga Kristian aika kara ni kateimatoaa korakoran aia onimaki ao marurungia ni kaineti ma bwaai n taamnei? (Nora te bwaoki ae mena n iteraniba 11.)
9 E kairaki ara iango nakon aroia ni kariki uaa aika raraoi ana toro Iehova aika kara, ngke e anene ni kangai te tia areru: “E na maiu reirei te aomata ae raoiroi n ai aron te baam: E na riki rake n ai aron te tira i Rebanon. A na bon uaa nako naba ngkana a boni kara; a na ranran ao a na mawawa ni maiu.”—Taian Areru 92:12, 14.
10 Ko na kanga ni kateimatoaa korakoram ni bwaai n taamnei n aki ongea karam? Te bwai ae rangi ni kakawaki ibukin maiureirein te baam i nanon ririki aika bati, bon reken te ran ae mam nakoina n taai nako. N aron anne, ko kona naba ni maiu reirei n ranin te Baibara ae koaua, ngkana ko reirei n ana Taeka te Atua ao n iriri ana botaki. (Taian Areru 1:1-3; Ieremia 17:7, 8) Ko a riki bwa te bwai n ibuobuoki nakoia raom n onimaki ibukin marurungim ni bwaai n taamnei. Iangoa kakoauan aei man ana banna ni kakairi te Ibonga ae Rietata ae e a kara are Ieoiata.
11, 12. (a) Tera te mwakuri ae moan te kakawaki are e karaoia Ieoiata ni kaineti ma rongorongoia uean Iuta? (b) E kanga ni kabongana mwaakana Ieoiata ni karikirakea iai te taromauri ae koaua?
11 E a raka i aon tebubua ana ririki Ieoiata, ngke e a kani kabatiaa kakannatona te Uea n aine are Nei Ataria ao e tiringia oin tibuna bwa e aonga ni kona n taua taekan Iuta. Tera ae e kona ni karaoia Ieoiata ngkai e a boni kara? A karabaa te nati-n-uea ae Ioati teuaei ma buuna are tii ngaia nikiraia naati n uea, i nanon te tembora i nanon onoua te ririki. Imwina ao e a karaoa te bwai ae kamimi Ieoiata ngke e a katanoataa bwa bon Ioati te uea are ai itua ana ririki ao e tua iai tiringakin Nei Ataria.—2 Rongorongo 22:10-12; 23:1-3, 15, 21.
12 Kioina ngkai bon te tia kawakina te uea Ieoiata, e a kabongana mwaakana ni boutokaa iai te taromauri ae koaua. E “karaoa te berita i marenana, ma aomata ni kabaneia, ma te uea, ba a na riki [“teimatoa,” NW] ba ana aomata Iehova.” A urua ana auti te atua ni kewe are Baara aomata i aan ana kaetieti Ieoiata, ao a kanakoi naba mai iai ana baonikarea, bouanantina ao ibongana. I aan naba ana kairiri Ieoiata, e a manga kaoki mwakuri i nanon te tembora nakon aroia ake mai mwaina Ioati, ao e karaoi onobwai aika kainnanoaki iai. “Ao Ioati e kakaraoa ae riai i matan Iehova ni kabane ana bong ake e reireia iai Ieoiata are te ibonga.” (2 Rongorongo 23:11, 16-19; 24:11-14; 2 Uea 12:2) E mate Ieoiata ngke ai 130 ana ririki, ao e karineaki n te aro ae kaokoro bwa e a taunaki i rarikia ueea, kioina ngke “e kakaraoa ae raoiroi i buakoia Iteraera, ao nakon te Atua ma maneabana.”—2 Rongorongo 24:15, 16.
13. A na kanga Kristian aika kara ni ‘karaoa ae raoiroi nakon te Atua ni koaua ma mwaneabana’?
13 E kona n tiatianaki am konabwai ni kaineti ma boutokan te taromauri ae koaua tao ibukin kerikakin marurungin rabwatam ke aaro riki tabeua. Ma, ko boni kona naba ni ‘karaoa ae raoiroi nakon te Atua ni koaua ma maneabana.’ Ko kona ni kaotiota nanom ae ingainga ibukin maneaban Iehova n taamnei, n arom ni kaakaei botaki nako n te ekaretia, n anganga am ibuobuoki iai, ao n arom n irira te mwakuri ni minita n taai ake ko kona iai. E na boni kakorakoraki te botaki n itaritari ni Kristian man nanom ae tauraoi ni butimwaei reirei man te Baibara, ao arom ni kakaonimaki n aantaeka iroun “te toro ae kakaonimaki ae wanawana” ao te ekaretia. (Mataio 24:45-47) Ko kona naba ni kaungaia raom n onimaki nakon “te tangira ma makuri aika raraoi.” (Ebera 10:24, 25; Biremon 8, 9) Ao ane ko na karekei kakabwaia nakoia tabemwaang ngkana ko kaboraoa arom ma ana reirei te abotoro Bauro ae kangai: “A na tauu baangia unimwane, a na taua te aro ae riai, a na wanawana, a na eti n te onimaki, ma te tangira, ma te taotaonaki n nano: ao unaine naba a na arona te aro ae riai ae itiaki, a na tai winanti, a na tai toronaki n te wain ae bati, a na riki ba taan reirei baika raraoi.”—Tito 2:2-4.
14. Tera ae a kona ni karaoia mataniwi aika Kristian ake a maan iai, ibukin karikirakean te taromauri ni koaua?
14 Ko a tia ni beku bwa te unimwaane ngkoe n te ekaretia i nanon ririki aika bati? E kangai ana taeka n reirei te unimwaane ae e a maan ni beku n te ekaretia: “Tai tauti n arom ni kabongana wanawanam aika ko a tia ni karekei i nanon ririki aika mwaiti. Anganako tabem ae ko kona n anga nakoia tabeman ao tibwatibwaa am atatai nakoia aika a kan reirei iroum. . . . Tabeakina aia konabwai tabemwaang ao buokiia bwa a na karikirakea. Ko a kawenea iai ngkanne, aam nakon taai aika a na roko.” (Te Tua-Kaua 3:27, 28) Ingaingan nanom ibukin te mwakuri ibukin te Tautaeka n Uea ae tabe ni karababaaki ngkai, e na karekei kakabwaia aika bati nakoia tabeman n ara botaki n itaritari ni Kristian.
“Kaota Iehova ba E bon Eti Arona”
15. A kanga Kristian aika kara “ni kaota Iehova ba e bon eti arona”?
15 A karaoi mwiokoaia ma te kimwareirei ana toro te Atua aika kara “ni kaota Iehova ba e bon eti arona.” Ngkana ngkoe te Kristian ae ko a kara, ko kona ni kaotia nakoia aomata n am taetae-ni-kawai ao am mwakuri bwa, ‘bon am bwaa ae rietata Iehova, ao akea te buakaka i nanona.’ (Taian Areru 92:15) Te kai ae te baam bon te bwai ni kakoaua ibukin aroaron te tia Karikiriki aika rangi n raraoi. E a tia n anganiko Iehova tibwangam naba, ae kaotiotan taekana nakoia ake a butimwaea te taromauri ae koaua ngkai. (Te Tua-Kaua 32:7; Taian Areru 71:17, 18; Ioera 1:2, 3) Bukin tera bwa e kakawaki aei?
16. Baikara katoto aika taekinaki n te Baibara aika a kaotia bwa e kakawaki ‘kaotan Iehova bwa e bon eti arona’?
16 Ngke e a ‘kara ao ni kabatiaki ana ririki’ Iotua are aia tia kairiri I-Iteraera, ao e “weteiia Iteraera ni kabaneia, ma aia unimwane ma aia toka, ma aia tia motiki-taeka ma mataniwiia,” ibukin kauringakiia ana mwakuri te Atua aika raraoi. E taku: “Bon akea te bwai teuana ae bwaka mai buakoni bwaai aika raraoi ni kabane ake E taekiningkami iai Iehova ae Atuami; a bane ni koro bukiia nako imi, akea te bwai teuana ae bwaka mai buakoia.” (Iotua 23:1, 2, 14) I nanon tabeua te tai, ao e a kakorakoraki nanoia aomata n taeka aikai bwa a na teimatoa ni kakaonimaki. Ma imwin maten Iotua, “e tei rake te roro te rorona . . . ae aki ata Iehova, ma ana mwakuri naba ae E karaoia i bukiia Iteraera. Ao tibun Iteraera a karaoa ae buakaka i matan Iehova, ao a toro irouia bouan nako Baara.”—Taani Motiki-Taeka 2:8-11.
17. E kanga aron Iehova ni buokiia ana aomata n taai aikai?
17 E koaua bwa e aki boto aia kakaonimaki kaain te ekaretia ni Kristian ni boong aikai, i aon aia taeka ni kakoaua ana toro te Atua aika kara. Ma e kona ni kakorakoraki onimakinan Iehova ao ana berita iroura, ngkana ti ongora mairouia ana toro taekan ana ‘mwakuri ake abwabwaki,’ ake e a tia ni karaoi ibukiia ni boong aika kaitira aikai. (Taani Motiki-Taeka 2:7; 2 Betero 1:16-19) Ngkana ko a tia ni kaaina ana botaki Iehova i nanon ririki aika mwaiti, tao ko kona n uringnga ngke tii tabeman iai taan tataekina euangkerion te Tautaeka n Uea n am aono ke n abam ao e korakora ribaakin tataekinan te rongorongo ae raoiroi. Ma imwin tabeua te tai, tao ko a tia n nora Iehova ni kamwawai bwaai n tutuki ma ni ‘bareka’ rikiraken mwaitia taani beku ibukin ana Tautaeka n Uea. (Itaia 54:17; 60:22) Ko a tia n nora kamatataan ana koaua te Baibara ao karikirakean raoiroin ana botaki te Atua n te aonnaba. (Taeka N Rabakau 4:18; Itaia 60:17) Ko kakorakorako ni kaungaia aomata n taekin ana mwakuri Iehova aika raraoi ake ko a tia n nori? Te aeka ni mwakuri aei e kaungai nanoia ma ni kakorakoraa te botaki n itaritari ni Kristian!
18. (a) Taekina te katoto ae kaotia bwa e teimaan te kaunganano imwin ‘kaongoakia aomata ae e bon eti aron Iehova.’ (b) Ko a kanga n tia n namakin aron Iehova aika eti?
18 Tera arom n taai ake ko a tia n namakina iai ana mwamwannano ao ana kairiri Iehova nakoim? (Taian Areru 37:25; Mataio 6:33; 1 Betero 5:7) E aki toki ni kaungaia aomata te tari ae e a unnaine ae arana Nei Martha ni kangai: “N aki ongeia bwa tera ae riki, ma bon tai kitana naba Iehova, bwa e na boni kakorakorako.” E rangi n rotaki n taeka ni kaungaunga aikai Nei Tolmina, temanna mai buakoia ana reirei n te Baibara Nei Martha ao e bwabetitoaki ni moan te ririki 1960. E ururing rikaaki Nei Tolmina ao e taku: “Ngke e mate kainnabau, ao e taonai te bwarannano, ma a kakorakorai taeka aikai bwa N na bon aki tiku man te botaki ni Kristian teuana. Ao e bon kakorakorai Iehova bwa N na teimatoa ni kaakaraoa aei.” E a tia naba Nei Tolmina ni manga angania aomata ake e reirei ma ngaiia n te Baibara, taian taeka n reirei aikai i nanon ririki aika bwakanako. Ni koauana, e na bon korakora am ibuobuoki ni karikirakei aia onimaki raom i nanon te onimaki, ngkana ko anga te kaunganano ni kauringia iai ana mwakuri Iehova aika raraoi.
A Rangi ni Kakawaki Kaara Iroun Iehova
19, 20. (a) Tera ana iango Iehova ni kaineti ma aia mwakuri ana toro aika kara? (b) Tera ae e na maroroakinaki n te kaongora ae imwin aei?
19 E a karako bwainakin te kakaitau n taai aikai, mangaia are e a karako naba te tai ibukin iaiangoaia kaara. (2 Timoteo 3:1, 2) Ma ngkana a uringaki, a bon tii uringaki ibukin aia mwakuri aika raraoi n taai ake a bwakanako, ao tiaki ibukin aroia ae ngkai. Ni kaaitara aei, e taekinaki ae kangai n te Baibara: “E aki ribuaka te Atua ni manuoki ami makuri ma ami tangira are kam kaotia nakon arana, ngke kam akoiia ake a itiaki, ao ngkai kam boni kume naba n akoiia.” (Ebera 6:10) Te koaua bwa e uring arom ni kakaonimaki n taai ake rimoa Iehova ae te Atua. Ma ko kakawaki naba n taai aikai irouna, kioina ngkai ko bon teimatoa naba ni beku ibukina. Eng, e iangoia ana toro aika kakaonimaki aika kara bwa aomata aika kariki uaa aika mwaiti, Kristian aika marurung ma ni korakora ni bwaai n taamnei, are e riki maiuiia bwa bwaai ni kakoaua ibukin mwaakana.—I-Biribi 4:13.
20 Ko iangoia kaain ara botaki n itaritari ni Kristian aika kara n aron iangoaia iroun Iehova? Ngkana ngaia anne, ao e na kairiko nanom bwa ko na kaota naba am tangira ibukiia. (1 Ioane 3:18) E na maroroakinaki n te kaongora are imwina, aaro tabeua ibukin kaotiotan te aeka n tangira anne ibukin karaoan bwaai aika a kainnanoi.
[Kabwarabwara ae nano]
a Ni kaineti ma uaan te baam e kona n reke kanoan teuana te amwi ae ngaa ma ngaa uaana ao rawawatana ae tao 8 te kirokuraem ke e nako riki. E katautaua temanna te tia koro-rongorongo bwa “i nanon ana tai ni maiu te aroka [ae te baam] e na kona n angan te tia ununiki uaana n te mwaiti ae uoua ke tenua te tan.”
Tera Am Kaeka?
• A kanga ni “kariki uaa” kaara?
• Bukin tera ngkai te bwai n ibuobuoki kamaiuaia ni bwaai n taamnei Kristian aika kara?
• A na kanga kaara ni kona ni “kaota Iehova ba e bon eti arona”?
• Bukin tera bwa a kakawaki iroun Iehova ana toro aika a tia ni beku irouna i nanon te tai ae maan?
[Te Bwaoki n te iteraniba 11]
Aroia ni Kateimatoaa Korakoran Aia Onimaki
Tera ae e a tia ni buokiia Kristian bwa a na kateimatoaa korakoran aia onimaki i nanon te tai ae maan, ao ni kateimatoaa naba korakoraia n te itera n taamnei? Aikai aia kaeka tabeman:
E taku ana taeka Nei Olive are e bwabetitoaki n te 1930: “E rangi ni kakawaki warekan kiibu aika boto i aon arora n iraorao ma Iehova. N angiin te tairiki, ao I mwamwanewea Taian Areru 23 ao 91.”
E taku Harry are e bwabetitoaki n te 1946: “I a tia ni motinnanoia bwa N na iririi taiani kabwarabwara ibukin te bwabetito, ao ni kakauongo raoi iai, n aron ae aongkoa I a bwabetitoaki naba. Bon te mwaneka ae kakawaki, kaboouan au iango ibukin katabuan maiu, bwa e buokai bwa N na teimatoa ni kakaonimaki.”
E taku Antônio are e bwabetitoaki n te 1951: “E rangi ni kainnanoaki te tataro ni katoa bong n aki toki, ni bubutiia iai Iehova bwa e na buokira, e na kakawakinira, e na kakabwaiaira ao ti na onimakinna n nakonakora ni kabane.” (Taeka N Rabakau 3:5, 6)
E taekina ae kangai Nei Joan are e bwabetitoaki n te 1954: “Ngkana I ongoraei aia rongorongo te koraki ake a teimatoa naba ngkai n toro iroun Iehova i nanon ririki aika mwaiti, ao e a manga kaboouaki iai ingaingan nanou bwa N na teimatoa ni kakaonimaki nakon Iehova.”
E kangai Nei Arlene are e bwabetitoaki n te 1954: “E kakawaki bwa e na aki tii iaiangoia te aomata i bon irouna. Bwaai ni kabane aika reke iroura, boni man ana atataiaomata te Atua. Ngkana e reke iroura te iango aei, ti na kona iai ngkanne n teimatoa n ukoukori kanara n taamnei n te aro ae eti ibukin kateimatoara ni karokoa te toki.”
[Taamnei n iteraniba 9]
A kaotiotii uaan te Tautaeka n Uea aika kakawaki kaara
[Taamnei n iteraniba 12]
Bon te bwai n ibuobuoki ae manena marurungia kaara ni bwaai n taamnei