Ko A Tauraoi Imwain Ana Bong Iehova?
“E a kaan ana bong Iehova ae kakanato, e a kaan ao e bati ni waetata.”—TEBANIA 1:14.
1-3. (a) Tera ae taekinna te Baibara ibukin ana bong Iehova? (b) Tera “ana bong Iehova” ae ti a kaaitara ma ngaia?
E AKI nanonaki n ana bong Iehova te bong ae tii 24 te aoa maanna. E motikaki taekaia aika buakaka n te tai ae maan riki nakon ae tii tebongina. A bon riai ni maaku te koraki aika aki toro iroun te Atua n te bong n un man tiritiri anne, ae te bong ae rotongitong ae kai te nano iai ao n rawawata. (Itaia 13:9; Amota 5:18-20; Tebania 1:15) E taku ana taetae ni burabeti Ioera, “Akea ngaira ibukin te bong arei! ba e a kaan ana bong Iehova, ao e na roko ba kaanga te uru-bwai mairoun Teuare Moan te Mwaka.” (Ioera 1:15) Ma n te bong ae kakannato aei, e na riki te Atua bwa te tia Kamaiu ibukia te koraki aika “eti nanoia.”—Taian Areru 7:10.
2 E kaineti te taeka ae “ana bong Iehova” ma karokoan ana motikitaeka te Atua n taai aika kakaokoro. N te katoto, e kabonganaki Baburon bwa e na karokoa “ana bong Iehova” i aoia kaain Ierutarem n te ririki 607 B.C.E. (Tebania 1:4-7) E riki naba ae aron anne n te ririki 70 C.E. ngke e kabongana Rom te Atua bwa e na karokoa motikan taekaia te botannaomata are I-Iutaia aika aki butimwaea Natina. (Taniera 9:24-27; Ioane 19:15) E a kaman taekinna te Baibara bwa n “ana bong Iehova” ao e na “buakania botanaomata” ni kabaneia. (Tekaria 14:1-3) I aan kairan te abotoro Bauro n te taamnei ae raoiroi, e kairekerekea te bong anne ma rokon Kristo ae moanaki n te ririki 1914, ngke e a kaueaaki Iesu i karawa. (2 I-Tetaronike 2:1, 2) E kaotaki raoi mani kanikinaa aika otabwaninira ngkai bwa e a rangi ni kaan ana bong Iehova. E tonu raoi ma aei aia kibu n te ririki Ana Tia Kakoaua Iehova ibukin 2007 ae anaaki man Tebania 1:14, ae kangai: “E a kaan ana bong Iehova ae kakanato.”
3 Kioina ngkai e a kaan ana bong te Atua ae kakannato, mangkai ara tai ni kakoauaa bwa ti a tauraoi. Ko na kanga ni katauraoiko imwain te bong anne? Iai riki baika ko riai ni karaoi bwa ko aonga n tauraoi imwain ana bong Iehova?
Kakoauaa Raoi Bwa Ko a Tauraoi
4. Tera te kataaki ae korakora are e katauraoia Iesu imwaina?
4 N ana taetae ni burabeti Iesu Kristo ni kaineti ma tokin te waaki i aon te aba, e tuangia taan rimwina ni kangai: “Ma ngaia ae tauraoi naba ngkami.” (Mataio 24:44, BK) Ngke e taekina aei Iesu, e a kaman tia ngaia n tauraoi imwain kataakina ae rawawata ae matena bwa te karea ni kaboomwi. (Mataio 20:28) Tera reireiara ae reke man aron Iesu ni katauraoia?
5, 6. (a) E kanga tangiran te Atua ao aomata ni buokira n tauraoi imwain ana bong Iehova? (b) Tera te katoto ae kateia Iesu ni kaineti ma tangiraia aomata?
5 E tangira Iehova ma nanona ni kabane Iesu, ao Ana kaetieti naba aika raoiroi. E taku Ebera 1:9, BK ni kaineti ma Iesu: “Ko tangira te raoiroi ao ko riba te buakaka, ai ngaia are e kabiriko Atuam ma ni karineko i buakoia raom ni bane.” E teimatoa Iesu ni kakaonimaki nakon Tamana are i karawa, ibukina bwa e tangiria. Ngkana ti tangira naba te Atua n aron anne ao ni maiuakini baika e tangiri, e na bon kakawakinira. (Taian Areru 31:23) Ongeabara ao ara tangira n aron anne e na buokira n tauraoi imwain ana bong Iehova ae kakannato.
6 E ataaki raoi n aroaron Iesu bwa e tangiriia aomata. Ni koauana “e nanoangaiia, ba a rawawata, ao a mae nako, n ai aroia tiibu aika akea te tia kawakinia.” (Mataio 9:36) Ibukin anne, e tataekina te rongorongo ae raoiroi nakoia Iesu, n ai arora naba ngkai ti kairaki n ara tangira bwa ti na taekina rongorongon te Tautaeka n Uea nakoia kaain rarikira. E na kateimatoaira tangiran te Atua ao raora ni karaoan ara mwakuri ni minita ni Kristian, ao ni buokira naba ni katauraoira imwain ana bong Iehova ae kakannato.—Mataio 22:37-39.
7. Bukin tera bwa ti kona ni kimwareirei ngkai ti tataningaa ana bong Iehova?
7 E kukurei Iesu ni karaoa nanon Iehova. (Taian Areru 40:8) Ngkana ti namakina naba ae aron anne, ti na kukurei iai n ara beku ae tabu nakon te Atua. N aron Iesu, ti na riki bwa taan anga aika tituaraoi, ao ni karekea iai te kukurei ni koaua. (Mwakuri 20:35) Eng, ‘boni korakorara kimwareireira iroun Iehova.’ N te kimwareirei aei, ti a katauraoaki riki iai imwain ana bong te Atua ae kakannato.—Neemia 8:10.
8. Bukin tera bwa ti riai ni kaania riki Iehova n te tataro?
8 Te tataro ma te ingaingannano nakon te Atua boni ngaia naba buokan Iesu n tauraoi imwain kataakin ana onimaki. E tataro ngke e bwabetitoaki iroun Ioane. E tataro naba ni kangainaa imwain rineaia ana abotoro. (Ruka 6:12-16) Tiaki a na bon bane n rotaki nanoia taan wareware n te Baibara n ana tataro Iesu ae nako raoi mai nanona n te tairiki are imwain matena? (Mareko 14:32-42; Ioane 17:1-26) Ko tatataro naba ngkoe n taai nako n aron Iesu? Kawara Iehova n taai nako, tai ienikuri n am tataro ma ukoukora te kairiri mairoun te taamnei ae raoiroi, ao waekoa ni butimwaei kairiri akanne ngkana a noraki iroum. E rangi ni kakawaki reitakira ae nene ma Tamara are i karawa n taai aika kamamate aikai, ngkai e a uakaan riki ana bong te Atua ae kakannato. Mangaia ae ti bia kaania riki Iehova n te tataro.—Iakobo 4:8.
9. Tera kakawakin mutiakinan katabuan ke neboan aran Iehova?
9 Mutiakinan katabuan ke neboan te ara ae Iehova ae tabu, e buoka naba Iesu n tauraoi ni kaaitarai kataakina. E reireiniia taan rimwina bwa a na tataro naba ni bubutii nakon te Atua ni kangai: “E na tabuaki aram.” (Mataio 6:9) Ngkana ti boni kan katabua ke n neboa raoi aran Iehova, ti na kakorakoraira n rawa nakoni baika a na kamatauningaa ke ni kabuakakaa arana. N tokina, ti na tauraoi riki iai imwain ana bong Iehova ae kakannato.
Iai Bitaki Aika Ko Riai ni Karaoi?
10. Bukin tera ngkai e riai tutuoan maiura?
10 Ko a tauraoi ngkana e roko ana bong Iehova ningabong? E riai tutuoan maiura, bwa ti aonga n noria ngkana iai ara mwakuri ke aroarora aika riai ni kaetaki. Ti riai ni kateimatoaa marurungin ara onimaki ni katoa bong ngkai e kimototo te maiu aei ao ni karina n riiriki bitaki aika aki kaantaningaki. (Te Minita 9:11, 12; Iakobo 4:13-15) Ti na neneri ngkai bwaai tabeua aika ti riai ni tabeakini ni maiura.
11. Tera tiam ni kaineti ma warekan te Baibara?
11 Te kaungaunga mairoun te “toro ae kakaonimaki” ae warekan te Baibara ni katoa bong, boni ngaia te bwai teuana ae rangi ni kakawaki. (Mataio 24:45) Tao ko kona ni kateia bwa tiam warekan te Baibara mani Karikani Bwaai nakon Te Kaotioti ni katoa ririki, ao n iaiangoi raoi naba baika ko wareki. Ni warekan aua te mwakoro ni katoa bong, ko kona iai ni kabanea warekan mwakoron te Baibara aika 1,189 n teuana te ririki. E riai uean Iteraera ni wareka ana Tua Iehova n “ua tokin ana bongi ni maiu.” E kakoauaki bwa e karaoa naba ae kuri n titeboo ma anne Iotua. (Te Tua-Kaua 17:14-20; Iotua 1:7, 8) E kakawaki naba warekan ana Taeka te Atua ni katoa bong irouia unimwaanen te ekaretia bwa a na buokaki iai n tibwai ‘reirei aika kamaiu’!—Tito 2:1.
12. Tera te bwai ae ko a kairaki iai bwa ko na karaoia ngkai e a kaan ana bong Iehova?
12 Ti a riai ni kairaki ngkai e a kaan ana bong Iehova bwa ti na katoatai ni kaakaei botaki ao n anganga ara ibuobuoki. (Ebera 10:24, 25) Karaoan aei e na katamaroaa riki iai rabakaura n uarongorongoa te Tautaeka n Uea, n ukoukoriia ao ni kuneia iai aomata ake a rineaki nakon te maiu are aki toki bwa ti aonga ni buokiia. (Mwakuri 13:48) Tao e riai riki bwa ko na kabatiaa ae ko na karaoia n te ekaretia, n aron ae buokaia aika kara riki ao kaungaan ae ataei riki. Ai kakukureira ao ni karaunanora mwakuri aikai!
Am Itoman ma Tabemwaang
13. Baikara titiraki aika ti riai n titirakinira iai ni kaineti ma karinan te aomata nabangkai?
13 Tiaki te koaua bwa ko kainnanoa riki te kakorakora bwa ko na “karina te aomata nabangkai, are karaoaki ba aron te Atua n te raoiroi are riki man te koaua” ngkai e a kaan ana bong Iehova? (I-Ebeto 4:20-24) Ngkai ko karikirakei aroaron te Atua, e na bae n noraki irouia tabemwaang bwa ko ‘nakonako iroun taamnein te Atua’ ao ni kaotiota uaana. (I-Karatia 5:16, 22-25) Iai bwaai tabeua aika ko a tia ni karaoi ma kaain am utu aika kaotia bwa kam a a tia ni karina te aomata nabangkai? (I-Korote 3:9, 10) N te katoto, ko ataaki n am mwakuri bwa te aomata ngkoe ae ko akoi nakoia raom n onimaki ao tabeman riki? (I-Karatia 6:10) E na buokiko te katoa tai n reirei n te Baibara ni karikirakei aroaro aika katotonga te Atua ao ni katauraoiko naba imwain ana bong Iehova.
14. Bukin tera bwa e riai n tataro ibukin te taamnei ae raoiroi te aomata ae tabe ni karikirakea te taubaang?
14 Ma tera arom ngkana te aomata ngkoe ae ko kakaiun ao n ataia bwa ko kainnanoa te taubaang? E konaa taamnein te Atua ae raoiroi ni karikirakea te aroaro anne i nanom, bwa bon teuana naba i buakon uaana. Mangaia are tataro ibukin te taamnei ae raoiroi ni kakairi raoi n ana taeka Iesu ae kangai: “Bubuti, ao kam na anganaki; ukeuke, ao kam na karereke; karebwerebwe, ao e na kaukaki nako imi. . . Ma ngaia aei, ngkai kam ata te angania natimi baika raraoi ngkami akana kam buakaka, ao tiaki e maiti riki iroun Tamami are i karawa te kan anga te Tamnei are Raoiroi nakoia akana butiia?”—Ruka 11:9-13.
15. Tera ae riai ni karaoaki ngkana iai te itabarara i marenam ma raom n te onimaki?
15 Iangoia bwa tao iai te itabarara i marenam ma raom n te onimaki. Ngkana e riki anne, karaoa am kabanea ni konaa ni karekea te raoi ma tarim ao ni kateimatoaa te rau ao te katiteuanaki n te ekaretia. (Taian Areru 133:1-3) Kamanenai ana reirei Iesu ake ni Mataio 5:23, 24 ke Mataio 18:15-17. Ngkana ko a tia ni kariaia bwa e na bung taai i aon unim, waekoa kaeta te kangaanga anne. E kainnanoaki n taai nako te nano ae tatauraoi ni kabwarabure. E korea ae kangai Bauro: “Kam na i akoakoi, ao kam na nanoanga, ao kam na i kabara bure i roumi n ai aron te Atua ngkae E a tia ni kabara ami bure i bukini Kristo.”—I-Ebeto 4:25, 26, 32.
16. N aaro raa ae e kainnanoaki iai te nanoanga irouia taanga ni mare?
16 E kainnanoa te nanoanga ao te atataiaomata te itoman n te mare, ao n taai tabetai naba te kabwarabure. Ngkana ko kan karikirakea riki kaotiotan te tangira ao te nanoanga nakon raom ni mare, kakorakorako ni karaoia ma ana ibuobuoki te Atua ao ana Taeka. Iai te bwai teuana ae ko riai ni karaoia bwa ko aonga ni boraoi ma are e taekinaki n 1 I-Korinto 7:1-5, bwa e aonga n uarereke te tabeaianga ao n totokoaki te aki kakaonimaki nakon raom ni mare? Ni koauana, aio bon iteran naba maiuia taanga ni mare, bwa e riai ni bwainaki te “nanoanga.”
17. Baikara mwaneka aika ko riai ni karaoi ngkana ko a tia ni karaoa te bure ae rawawata?
17 Ma tera arom ngkana ko a tia ni karaoa te bure ae rawawata? Tai tabwarabwara ni karaoi mwaneka tabeua aika a na kaeta te kangaanga anne. Ukoukora buokam mairouia unimwaane aika Kristian. E konaa ni manga kamarurungaki am onimaki n aia tataro ao aia taeka n reirei. (Iakobo 5:13-16) Tataro nakon Iehova ma te raraoma ni koaua. Te kabwaka ni karaoan aei e na karekea iroum te aki raunnano ao aki itiakin mataniwin nanom. E namakina naba ae aron aei Tawita, ma ai kukureira ngaia imwini kaotan ana bure nakon Iehova! E korea ae kangai Tawita: “E a kabaia te aomata ane e kabaraki ana buakaka. E a kabaia te aomata ane aki kabuakakaki iroun Iehova, ane akea naba te mamana te aba i nanon tamneina.” (Taian Areru 32:1-5) E kabwarai aia bure Iehova te koraki aika raraoma raoi mai nanoia ni koaua.—Taian Areru 103:8-14; Taeka N Rabakau 28:13.
Teimatoa n Aki Irekereke ma te Aba
18. Tera arom n iangoa te waaki n te aonnaba ae ngkai?
18 Akea te nanououa bwa e ingainga nanom ni kaantaningaa te waaki ae boou are beritanaki iroun Tamara are i karawa. Ma tera ngkanne am iango n aia waaki botannaomata aika buakaka aika ianena mairoun te Atua? E aki taua aron Iesu Kristo “uean aonaba” ae Tatan. (Ioane 12:31; 14:30) Ko boni bae naba ngkoe n aki tangira te Riaboro ao ana waaki bwa a na taua arom, mangaia are mutiakin ana taeka te abotoro Ioane ae kangai: “Tai tangira aon te aba, ao tai tangiri naba bwain aon te aba.” Ko wanawana ngkana ko karaoa aei ibukina bwa “e kume ni mauna aon te aba ma kaibabaruna: ma ane kakaraoa ae E tangiria te Atua, ao e teimatoa n aki toki.”—1 Ioane 2:15-17.
19. Baikara tiia aika kaumakaki iai Kristian aika rooro n rikirake bwa a na uaiakin?
19 Ko buokiia natim bwa a na ‘kawakinia bwa a na aki baareka ni bwain aon te aba’? (Iakobo 1:27) E kan katikiia natim Tatan n aron te tia akawa ngkana e katika konana te ika. Iai botaki aika baireaki ibukia rooro n rikirake ae e kona ni kairiia bwa a na kaboraoi maiuia ma ana waaki Tatan. Ma a a tia ana toro Iehova ni kaaina te botaki ae tii teuana ae na teimatoa n tokin te waaki ae buakaka ae ngkai. Mangaia are rooro n rikirake aika Kristian a riai ni kaungaaki bwa a na ‘kamwaiti aia mwakuri ibukin te Uea.’ (1 I-Korinto 15:58) A riai kaaro aika kakaraoa nanon te Atua ni buokiia natiia bwa a na katei tiaia aika a na kukurei iai ao ni bongana iai maiuia, bwa bon karinean te Atua anne ao katauraoaia naba imwain ana bong Iehova.
Tataraa Are Imwin Ana Bong Iehova ae Kakannato
20. Bukin tera ngkai ti riai ni kaatuua iangoan te maiu are aki toki?
20 Ko na tataningaa ana bong Iehova ma te nano ae rau, ngkana ko kaatuua iaiangoan te maiu are aki toki. (Iuta 20, 21) Ko boni bae ni kariariaa rokon te maiu are akea tokina n te Baretaiti, ike ko nang kaantaningaa iai manga okin marurungim n arom ni kairake ngkoa. Ao te tai naba ae aki tiatianaki ibukin uaiakinan tiam, ao reiakinan riki taekan Iehova. Ko a konaa n reitaanako ngkanne reiakinan aron te Atua n aki toki ibukina bwa aomata n taai aikai a tii ataa “tamrurun ana makuri.” (Iobi 26:14, BK) Ai kakukureira kaantaninga aikai!
21, 22. Baikara rongorongo ake ti kona ni karakin ma te koraki aika kautaki?
21 Aomata aika kautaki n te Baretaiti a nang karakin ao ni kabwanini raoi rongorongo aika ti tuai man atai ma ngkoa. E na mena ikekei Enoka ni kabwarabwaraa bwa e kanga n reke ninikoriana ae kainnanoia ibukin taekinan ana rongorongo Iehova nakoia te koraki aika buakaka. (Iuta 14, 15) E na karakinna Noa bwa tera arona ngke e kabaa te ake. A na kaotia naba Aberaam ao Tara bwa tera aia namakin ngke a kitana abaia ae toronibwai are Ura ao ni mamaeka n umwanrianna. Iangoa aron Etita ni karakina rongorongona ngke e tei ibukia ana aomata ao ni katoka ana babaire ae tiritiri Naaman ni kaitaraia iai. (Etita 7:1-6) Iangoa naba aron Iona ngkana e karakina menana i biroton te ika ae bubura tenibong, ke Ioane te tia Bwabetito ae na kabwarabwaraa bwa tera ana namakin ngke e bwabetitoa Iesu. (Ruka 3:21, 22; 7:28) Ai mwaitira baika a kakannongoraa aika ti na reiakin!
22 Tao ko kona ni kakabwaiaki n ana Tautaeka Kristo ae Manna Tenga te Ririki bwa e na reke iai am tai ni buoka reiakinaia aika kautaki bwa e na reke irouia “atakin te Atua.” (Taeka N Rabakau 2:1-6) Ai kakukureira noraia aomata ni boong aikai aika karina te atatai ibukin Iehova ae te Atua ao ni maiuakinna! Ma iangoa kakimwareirein te tai ae na roko ngkana e kakabwaiaa am kekeiaki Iehova n reiakinaia aomata aika maiu n taai ake ngkoa bwa a na butimwaea te reirei ma nanoia ni kakaitau!
23. Tera ae ti na kamatoai nanora iai bwa ti na karaoia?
23 Ti bon aki konaa ni wareki ke n atai mwaitin kakabwaia aika ti karekei ngkai ana aomata Iehova ngaira, ibukina bwa bon aomata aika ti aki kororaoi ngaira. (Taian Areru 40:5) Ao kakaaitaura riki ibukin baika e katauraoi te Atua nakoira ibukini karikirakean ara onimaki. (Itaia 48:17, 18) N aki ongei baika riki nakoira, ti bia bane ni waakina ara beku ae tabu ma nanora ni kabane ngkai ti tabe n tataningaa ana bong Iehova ae kakannato.
Ko na Kanga ni Kaeka?
• Tera “ana bong Iehova”?
• Ko na kanga ni kakoauaa bwa ko a tauraoi imwain ana bong Iehova?
• Tao baikara bitaki aika ti riai ni karaoi ngkai e a rangi ni kaan ana bong ae kakannato te Atua?
• Tera ae ko kariariaa n tokin ana bong Iehova?
[Taamnei n iteraniba 20]
E kakoauaa raoi Iesu bwa e a tauraoi imwain kataakina