Karaoa Am Kabanea Ni Kona N Uataboa Bobotakia Aomata Aika Raoiroi Nanoia

“Kakorakoraingkami n ana mwakuri te Uea ni kamwaiti.”​—1 KORINTO 15:58.

1. Tera te kakao are e angania taan rimwina Iesu?

NI MWANANGAN Iesu rinanon Tamaria n tokin 30 C.E., e motirawa teutana n te mwanibwa irarikin te kaawa ae Tukara. Ao ikanne are e a kangai iai nakoia taan rimwina: “Tabeki matami ao tarai tawaana, bwa a a tai ibukin te taiaki.” (Ioane 4:35) E aki nanona taiakin raoi uaa Iesu, ma boni bobotakia aomata aika raoiroi nanoia ake a na riki bwa taan rimwina. Ni koauana, ana taeka Iesu akanne boni kaoaia taan rimwina bwa a na uataboa te mwakuri aei. E rangi ni bati te mwakuri are e riai ni karaoaki ao tii teutana te tai ibukini kakororaoana!

2, 3. (a) Tera ae kaotaki iai bwa ti a mena ngkai n te tai n tai? (b) Tera ae e na rinanoaki n te kaongora aei?

² E kakawaki riki nanon ana taeka Iesu ibukin te mwakuri n tai n ara bong aikai. Ti a mena ngkai n te tai are e a “tai ibukin te taiaki” ara tabo ni mwakuri ae te aonnaba. E reke irouia aomata aika mirion ma mirion ni katoa ririki te kakao ibukin reiakinani koaua aika karekea te maiu, ao a bwabetitoaki nga ma nga taan rimwini Kristo aika boou. Ti mwiokoaki bwa ti na uataboa te mwakuri n tai ae te kabanea ni karuonako, i aan ana kairiri Mataniwin te tai ae Iehova ae te Atua. Ko ‘kamwaiti am tai’ n te mwakuri n tai aei?​—1 Korinto 15:58.

³ E kataubobongaia taan rimwina Iesu ibukini mwiokoaia are a na riki bwa taani bobotiia aomata aika raoiroi nanoia, ni karaoan ana mwakuri ni minita i aon te aba i nanon tenua ma te iterana te ririki. E na rinanoaki n te kaongora aei tenua mai buakon reirei aika bati aika kakawaki ake e reireinia iai taan rimwina Iesu. E katuruturuaki n reirei aikai aroaro aika moan te kakawaki ibukira ngkai ti kakorakoraira ni karaoa ara kabanea ni kona ni bobotiia taan rimwini Kristo ni boong aikai. Ti na rinanoi aroaro aikai teuana imwin teuana.

E Rangi ni Kakawaki te Nanorinano

4. E kanga ni kamataataa kakawakin te nanorinano Iesu?

⁴ Iangoa te bae riki aei: A a tibwa tia ni kauntaeka taan rimwini Kristo bwa antai ae kakannato riki i buakoia. E bae n otara n ubuia aki onimakinaia i marenaia ao te riribai. Ai ngaia are e a wetea te ataei temanna Iesu ao e kateia i nukaia. E kairii aia iango nakon te ataei ao e taku: “Te aomata ae karinanoa [ke “e iangoia bwa e mangori,” Byington] n aron te ataei aei, ao boni ngaia te kabanea ni kakannato n te tautaeka n uea ae bwaini karawa.” (Wareka Mataio 18:1-4.) N oneani mwin are a na iango n aroia kaain te aonnaba ake a bairea taekan te aomata mani mwaakana, kaubwaina, ao kakannatona, a riai n ataia taan rimwina bwa e boto kakannatoia man aroia ni ‘kamangoriia’ i mataia aomata. E na boni kakabwaiaia Iehova ao ni kabonganaia tii ngkana a kaotiota te nanorinano ni koaua.

5, 6. E aera bwa ko riai ni kananorinanoko bwa ko aonga ni karaoa am kabanea ni kona n uataboa bobotakia aomata aika raoiroi nanoia? Kabwarabwaraa.

⁵ Mangkekei ni karokoa ngkai, a bati aika a kabanei maiuia n uaiakina reken te mwaaka ni kairiri, te kaubwai, ao kakannatoia n te aonnaba aei. Ibukin anne, ai tii teutana aia tai ke ai bon akea ibukin reiakinan taekan te Atua ao te beku ibukina. (Mataio 13:22) Ni kaitaraan anne, a kukurei ana aomata Iehova ni ‘kamangoriia’ i mataia aomata bwa a aonga ni kakabwaiaaki ao n tangiraki irouni Mataniwin te mwakuri n tai.​—Mataio 6:24; 2 I-Korinto 11:7; I-Biribi 3:8.

⁶ Iangoa ana katoto Francisco, are e riki bwa te unimwaane i Amerika Maiaki. E buubai man te kuura ae rietata ngke te roro n rikirake ngaia bwa e aonga ni bwaiania. E ururing rikaaki teuaei ao e taku: “Rimwi riki ngke I a kabae ao N nangi mare, ao I ataia bwa I kona ni karekea au mwakuri are e na bati iai au mwane i bukiu ma kaainnabau. Ma n oneani mwin anne, ti a iangoia bwa ti na kabebetei maiura ao ni kaai n teimatoa ni kabwanina ara tai ni mwakuri. Imwina, ti a kariki ao a uaatao riki ara kangaanga. Ma e buokira Iehova bwa ti na teimatoa ni kakaraoa ara babaire are ti na kabebetei maiura.” E motikia ni kangai Francisco: “I kukurei bwa I a tia ni mwiokoaki bwa te unimwaane n te maan ae raka i aon 30 te ririki i rarikini mwiokoau aika bati riki aika okoro. Akea te tai ae ti uringaaba iai ni kabebeteani maiura.”

7. Tera arom ni kataia ni maiuakina te reirei ni kairiri ae n I-Rom 12:16?

⁷ Ngkana ko rarawa nakon te ‘iango ni kainikatonga’ n te aonnaba aei ao ni kariaia kairam nakoni ‘bwainan te nanorinano,’ ko kona naba ni kantaningai rekeni kakabwaiaam ao mwiokoam ni beku iroun te Atua aika bati aika kakaokoro n te mwakuri n tai.​—I-Rom 12:16; Mataio 4:19, 20; Ruka 18:28-​30.

E Karekei Uaa Aika Raraoi te Botumwaaka

8, 9. (a) Kabwarabwaraa ni kakimototoa ana kaikonaki Iesu ibukin taian tarena. (b) Antai aika a na kaungaaki riki n te kaikonaki aei?

⁸ Te botumwaaka bon te aroaro riki teuana ae ti kainnanoia, bwa ti aonga ni karaoi ara kabanea ni kona n uataboa bobotakia aomata aika raoiroi nanoia. E kamataataa te aroaro aei Iesu n te kaikonaki ibukin taian tarena.a Te kaikonaki anne, bon taekan te mwaane are e mwiokoi ana bwai irouia ana toro aika teniman imwaini mwanangana nakon te aba teuana. E angan te toro are te moan nimaua te tarena, te kauoman uoua ao te kateniman teuana. Imwin nakon aia toka, a a moanna naba ngkekei ni botumwaaka ni “karakai” aia tarena te toro are te moan ao te kauoman. Ni kaitaraan anne, e “taningaroti” te toro are te kateniman bwa e tauna ana tarena i aantano. N okin te toka aei, e angania tooro ake uoman kaniwangaia ike e a rineia iai bwa a na mataniwi “i aoni baika bati riki.” E anaa te tarena mairoun ana toro are te kateniman ao e kanakoa man ana auti.​—Mataio 25:14-30.

⁹ Akea te nanououa bwa ko boni kani kakairi ni botumwaakaia tooro ake n ana kaikonaki Iesu ao n uataboa naba karekeaia taan rimwini Kristo. Ma tera ae ko na karaoia ngkana a riki aaro tabeua ake a a rangi n tiatiani baika ko kona ni karaoi ngkai? Tao am kangaanga ibukin am kataumwane, e a kona ni kairoroko bwa ko na kabanea te tai ae bati n te mwakuri ni kareketianti ibukini baika kainnanoaki n am utu. Ke tao ai akea marurungim ao korakoram bwa ko a kara. Ngkana ngaia anne ae riki nakoim, iai te rongorongo n te kaikonaki ibukin taian tarena ae e na kaungaa nanom.

10. E kanga ni kaota te atataiaomata te toka are n te kaikonaki ibukin taian tarena, ao e aera bwa ko kaungaaki iai?

¹⁰ Noria bwa e ataia te toka are n te kaikonaki bwa a kakaokoro aia konabwai ana toro aikai. E kaota aei n arona n angania aia tarena ni kaineti ma “aron nako aia konabwai.” (Mataio 25:15) N aron ae kantaningaaki, e boni bati riki ae karakaa te toro are te moan nakon te kauoman. Ma e ngae n anne, e kaotia te toka bwa e kakawaki irouna botumwaakaia ni mwakuri tooro ake uoman, ike e a atongia iai bwa a “raoiroi ma ni kakaonimaki” ao e katitebooi kaniwangaia. (Mataio 25:21, 23) N aron naba anne, e ataia Mataniwin te mwakuri n tai ae Iehova ae te Atua, bwa a kona n rotakibuaka baika ko kona ni karaoi ibukina ni baika riiriki nakoim. E na bon aki kabwaka n nori am kakorakora ma nanom ni kabane ni beku ibukina ao e na anganiko kaniwangam ni kaineti ma am mwakuri.​—Mareko 14:3-9; wareka Ruka 21:1-4.

11. Kabwarabwaraa bwa a na kanga n reke kakabwaia aika bati man te botumwaaka i aani baika riiriki aika e korakai te aba iai.

¹¹ E oti man ana katoto Selmira ae te tari te aine ae maeka i Brazil, bwa e aki boto botumwaakara ni beku ibukin te Atua man nakoraoin baika riiriki ni maiura. Uabwi te ririki n nako ao e mate buun Selmira imwini katiiana irouia taan iraa, ao e a tiku neiei ma teniman natina ake e na kaikawaia. E irekereke ana mwakuri ae te kaitiaki n te outero, ma kabanean te tai ae rangi ni bati ao ni mwamwananga ma te korakai i aoni bwaati aika rangi ni bati ake a ibetutu aomata iai n te kaawa ae bubura. E ngae ngke e kaaitara ma kangaanga aikai neiei, ma e bairei raoi tabena aikai bwa e aonga ni kona n regular bwaiania. Imwina riki, e a kaai ni bwaiania ma natina ake uoman. E taku neiei: “I nanon ririki aika bati, e a raka i aon 20 aomata ake I a tia n reirei ma ngaiia n te Baibara ao a a riki bwa kaain au utu. Man te tai anne ni karokoa ngkai, I rangi ni kakatonga n aia tangira ao aia iraorao. Bon te kakabwaia ae e aki kona ni kabooaki n te mwane.” Ni koauana, e a tia Mataniwin te mwakuri n tai ni kakabwaiaa botumwaakan Selmira ni mwakuri korakora!

12. Ti na kanga ni kaotia bwa ti botumwaaka n te mwakuri ni minita?

¹² Ngkana a tiatiana am tai ibukin te mwakuri ni minita baika riiriki nakoim, ko boni kona naba n teimatoa ni kabatiaa am tai n uataboa bobotakia aomata aika raoiroi nanoia, n arom ni kanakoraoa am mwakuri ni minita bwa e na uaana riki. Ngkana ko maiuakin raoi reirei aika rangi n ibuobuoki ake a taekinaki ni katoa wiki n Te Botaki Ibukin te Uarongorongo, ko na boni karikirakea iai rabakaum n angareirei ao ni kataia ni karaoi aaro n uarongorongo aika boou. (2 Timoteo 2:15) Ngkana e nakoraoi aei iroum, ko kona ni manga karaoa am babaire ke n taona nanom mani mwakuri aika aki rangi ni manena, bwa ko aonga ni kabongana raoi am tai ni boutokaa te babaire ibukin te mwakuri ni minita n te ekaretia n angiin te tai.​—I-Korote 4:5.

13. Tera te bwai ae kakawaki ni karikirakean ao kateimatoaan te botumwaaka?

¹³ Uringnga bwa e reke te botumwaaka man tangiran te Atua ao nanora ni kakaitau nakoina. (Taian Areru 40:8) E maaka ana toka te toro are te kateniman are n ana kaikonaki Iesu, bwa e iangoia bwa te aomata ae tuamatoa ao n ribuaka. Ibukin anne, e a tauna ana tarena n oneani mwin are e na karakaa ana bwai ana toka. Ngkana ti na rarawa nakon te aroaro ae te aki muti, ti riai ni karikirakea ao ni kateimatoa ara iraorao ae kaan ma Iehova, ae Mataniwin te mwakuri n tai. Kaokoroa am tai ibukin am ukeuke n reirei i bon iroum ao iaiangoi aroaron te Atua aika anainano n aron ana tangira, ana taotaonakinnano, ao ana nanoanga. Ao n te aro anne, e na kaungaaki iai nanom ni karaoa am kabanea ni kona n am beku ibukina.​—Ruka 6:45; I-Biribi 1:9-11.

“Kam na Itiaki”

14. Tera te kaetieti ae kakawaki ae a riai ni kakoroa nanona te koraki ake a kan riki bwa taan tai?

¹⁴ Ni mwaneweani kanoan te Baibara n Ebera iroun te abotoro Betero ao e taekina nanon te Atua are e kaotiotaki ibukia ana toro i aon te aba ni kangai: “Kam na itiaki n aroaromi ni kabane, n aron naba Teuare Tabu are weteingkami, bwa e koreaki ae kangai: ‘Kam na itiaki ibukina bwa I itiaki.’” (1Betero 1:15, 16; Nakoaia Ibonga 19:2; Tua-Kaua 18:13) E katuruturuaki n taeka aikai bwa a riai n itiaki n aroaroni maiuia ao aia onimaki taan tai. Ti kona ni kakoroa nanon te kaetieti ane kakawaki anne ngkana ti tou mwaneka ake ti na tebokaki iai ni kaitiakaki n te aro ni kaikonaki. E na kanga ni karaoaki anne. Boni man ana ibuobuoki ana taeka te Atua ae koaua.

15. Tera ae kona ni karaoia ibukira mwaakan ana taeka te Atua ae koaua?

¹⁵ E kabotauaki ana taeka te Atua ae koaua ma te ran ni kaitiaki. N te katoto, e korea taekan aia ekaretia Kristian ake a kabiraki te abotoro Bauro bwa e itiaki i matan te Atua, kaanga aroni buuni Kristo ae itiaki, are e “kaitiakia n te ran rinanon te taeka . . . , e riai n itiaki ao n akea waewaeana.” (I-Ebeto 5:25-27) E a tia naba Iesu n taekinna ngkoa bwa ana taeka te Atua are e tataekinna, bon iai mwaakana ni kaitiaka te aomata. E taku Iesu nakoia taan rimwina: “Kam a itiaki ibukin te taeka are I a tia n taekinna nakoimi.” (Ioane 15:3) Mangaia are iai mwaakan te koaua man ana taeka te Atua ni kaitiaka te aroaro ni maiu ao te onimaki. E na butimwaea ara taromauri tii ngkana ti kataua ana koaua te Atua bwa e na kaitiakira n te aro aei.

16. Ti na kanga ni kateimatoa itiakin aroaroni maiura ao ara onimaki?

¹⁶ Ngaia are ngkana ti kani katauaki bwa ana tia tai te Atua, ti riai moa ni katoki ni kabane baike e iangoi te Atua bwa a kamwaraa. Eng, ngkana ti kan teimatoa n tau ibukin te mwioko aei, ti riai n riki bwa banna ni katoto aika moan raraoi ibukini boutokaan ana kaetieti Iehova ibukin te onimaki ao te aroaro ni maiu ae riai. (Wareka 1 Betero 1:14-16.) N aron ae ti tararuai raoi itiakin rabwatara n taai nako, ti riai naba ni katoatai n aantaeka nakon ana taeka te Atua ae koaua ibukini kaitiakira. E irekereke iai warekan te Baibara ao irakini bobotaki ni Kristian. E nanonaki naba iai ara kakorakora ni koaua ni maiuakin ana kauring te Atua. Ni karaoan aei, ti na kona iai ni buakana kani karaoan te bure i nanora ao n rarawa nakoni kariri n te aonnaba aei aika kabaarekaira.(Taian Areru 119:9; Iakoba 1:21-25) Eng, ai kabebetenanora ataakin ae man ana ibuobuoki ana taeka te Atua ae koaua, ti a kona n “tebokaki ni kaitiakaki” man ara bure aika kakaiaki naba!​—1 I-Korinto 6:9-11.

17. Tera ana reirei ni kairiri te Baibara ae ti riai ni mutiakinna bwa ti aonga n teimatoa n itiaki?

¹⁷ Ko butimwaea kaitiakani maium ni kairiram n ana taeka te Atua ae koaua ni maium? N te katoto, tera ae ko na karaoia ngkana ko kauringaki bwa ko na kawakiniko mani karuanikain aaro ni kaakibotu aika bubuaka n te aonnaba aei? (Taian Areru 101:3) Ko rarawa nakon iraorao aika aki riai ma raom n reirei ao raom ni mwakuri ake a kaokoro aia onimaki ma ngkoe? (1 I-Korinto 15:33) Ko kakorakorako ma nanom ni koaua bwa ko na tokanikai i aoni mamaaram ake a na karekea baarekam i matan Iehova? (I-Korote 3:5) Ko teimatoa ni kaokoroko man aia kauntaeka tautaeka n te aonnaba ao te nanonnaba ae nonoraki n te kaiangatoa n takaakaro aika bati?​—Iakobo 4:4.

18. Ti na kanga n riki bwa taan tai aika karikii uaa man itiakin ara onimaki ao aroaroni maiura?

¹⁸ Ko na karikii uaa aika moan raraoi man am kakaonimaki n ongeaba n itera aikai. E taekina ae kangai Iesu ngke e kabotauia taan rimwina ma mwaangan te kai ae te kureebe: “E anai mwaanga nako ake irou aika aki karikiuaa [Tamau], ao e kaitiakii mwaanga nako aika karikiuaa, bwa a aonga ni kabatiai riki uaaia.” (Ioane 15:2) Ko na karikii uaa aika bati riki ngkana ko aantaeka nakon ranin te koaua man te Baibara ae kaitiakiko.

Kakabwaia Ngkai ao n Taai Aika Imwaira

19. A kakabwaiaaki n te aro raa taan rimwin Iesu ngke a kakorakoraia n te mwakuri n tai?

¹⁹ A kakorakoraaki rinanon te taamnei ae raoiroi ni Bentekota 33 C.E., taan rimwini Iesu ake a kakaonimaki ake a maiuakini baike a kataneiaaki iai irouna, bwa a na riki bwa taani kakoaua ibukina “nako tabon aonnaba.” (Mwakuri 1:8) A a riki bwa kaain te rabwata n tautaeka, mitinare, ao unimwaane aika mwamwananga, ao a karaoi mwiokoaia aika rangi ni kakawaki ibukin tataekinan te rongorongo ae raoiroi “n taabo nako aika i aani karawa.” (I-Korote 1:23) Ai batira kakabwaia aika reke nakoia ao ai kimwareireira aomata irouia!

20. (a) Baikara kakabwaia ake ko a tia ni karekei mani kabanean am kona n uataboa bobotakia aomata aika raoiroi nanoia? (b) Tera ae ko motinnanoia bwa ko na karaoia?

²⁰ Eng, ni kaotiotan te nanorinano, te botumwaaka, ao boutokaani kaetieti aika moan raraoi aika n Ana Taeka te Atua, ti na bon teimatoa iai ni kakaraoa ara kabanea ni kona n uataboa bobotakia aomata aika raoiroi nanoia ae tabe ni waakinaki ngkai. E ngae ngkai a bati aika karawawataaki n te maraki ao te bwarannano aika iriani bwaikorakin te aonnaba aei ao tangirani kakaaean te kakukurei, ma ti bon namakina te kimwareirei ni koaua ao te raunnano. (Taian Areru 126:6) Ma ae moan te kakawaki i buakoni bwaai nako, ‘a aki matebuaka iroun te Uea ara bekutata.’ (1 I-Korinto 15:58) E na boni kakabwaiaira n aki toki Mataniwin te mwakuri n tai ae Iehova ae te Atua ibukin ‘ara mwakuri ao ara tangira ae ti kaotia ibukin arana.’​—I-Ebera 6:10-12.

[Kabwarabwara ae nano]

Ko Uringnga?

Ngkai ko kakorakorako ni kabanea am kona n uataboa bobotakia aomata aika raoiroi nanoia,

• bukin tera bwa e rangi ni kakawaki kaotiotan te nanorinano?

• ko na kanga ni karikirakea ao ni kateimatoa botumwaakam?

• bukin tera bwa e kakawaki kateimatoaan itiakin ara onimaki ao aroaroni maiura?

[Taamnei n iteraniba 25]

E kona ni buokira te nanorinano ni maiuakina ae bebete ae kaatuuaki iai te beku ibukin te Atua ao boutokaan ana Tautaeka n Uea