Bukina Ngkai E Kakawaki Nakoim Eten

TEUANA mai buakon aia taeka n totoko ae rangi ni kakubanako taan rabakau tabeman ibukini karakinan Eten, bon akea boutokaana n te Baibara. N te katoto, e korea ae kangai te tia Reirei ae Rietata n Taekan Aroia Aaro ae Paul Morris: “Akea rongorongo mani bokin te Baibara ake imwina riki aika boutokaa karakinan Eten.” E kona ni butimwaeaki ana katautau teuaei irouia “taan rabakau” aika kakaokoro, e ngae naba ngke iai iango aika a kaaitarai koaua aikai.

A bati rongorongo n te Baibara ni kaineti ma te onnaroka are i Eten, Atam, Ewa ao te naeta.a Ma akea kabotauani kairuan aia iango taan rabakau tabeman ma te kairua ae rangi ni korakora ao n taabangaki riki. Ibukin aia kabuakaka mataniwi n Aaro ao taan tiriburea te Baibara ni kaineti ma rongorongon te onnaroka are i Eten ae ni Karikani Bwaai, a a boni kabuakakaa iai kanoan te Baibara ni kabane. N te aro raa?

E kakawaki te ota n te bae e riki i Eten bwa ti aonga n ota raoi n te Baibara ni kabane. N te katoto, e katauraoaki Ana Taeka te Atua bwa nnera ni kakaaei kaekaan titiraki aika rangi n nano ao n rangi ni kakawaki ake a aitara ma ngaai aomata. E irekereke n taai nako kaekaan titiraki akanne n te Baibara ma baika riiriki n te onnaroka are i Eten. Iangoi katoto tabeua.

● E aera ngkai ti rikirake ni kara ao ni mate? A na boni maiu n aki toki Atam ma Ewa ngke arona bwa a teimatoa n aantaeka nakon Iehova. A na mate tii ngkana a karitei. N te bong are a karitei iai, a na boni moana touani kawaia ni mate. (Karikani Bwaai 2:16, 17; 3:19) A kabuaa te kororaoi ao a a ituaki kanoaia n te bure ao te aki kororaoi. Ngaia are e taekinaki ae kangai n te Baibara: “Aron rokon te bure irouia kaain te aonnaba mairoun te mwaane ae tii temanna ao rokon te mate n te bure, ao e a ituia aomata ni kabane te mate ibukina bwa a bane ni bure.”​—I-Rom 5:12.

● E aera ngkai e aki katoka te buakaka te Atua? E taekinna Tatan n te onnaroka are i Eten bwa bon te tia kewe te Atua are e taui baika raraoi mairouia ana karikibwai. (Karikani Bwaai 3:3-5) Mangaia are e a kananououaa iai riain Iehova n tautaeka. A rineia Atam ma Ewa bwa a na ira nanon Tatan; ngaia are a ribaa naba ana tautaeka Iehova ao ibukin anne, a kaotia iai bwa a kakoauaa are a kona aomata n rinea ae raoiroi ao ae buakaka i bon ibukia. Ibukini kororaoin ana kaetitaeka ao wanawanan Iehova, e ataia ae tii teuana te anga ibukini kaekaan te kauntaeka n te aro ae riai, ngke e kariaia te tai ae maan are a a anganaki iai aomata aia tai n tautaekania n aron ae a tangiria. E a tia ni kaotaraeaki te koaua ae kakawaki teutana imwin teutana man te buakaka are e riki imwin ana kariri Tatan, bwa akea aia konabwai aomata n tautaekania i bon irouia n akea ana ibuobuoki te Atua.​—Ieremia 10:23.

● Tera ana kantaninga te Atua ibukin te aonnaba? E katea te katoto Iehova n te onnaroka are i Eten ibukin tamaroan te aonnaba. E mwiokoia Atam ma Ewa bwa a na kaona te aonnaba irouia aia kariki ao ni “kataea ana kai,” bwa e aonga ni karababaa nako tein tamaroana ao te rau n te aonnaba ni kabane. (Karikani Bwaai 1:28, BG) Ngaia are e kantaningaia te Atua bwa e na kaainaki te aonnaba ae te bwaretaiti irouia kanoan Atam ma Ewa aika kororaoi ao ni katiteuanaaki. Angiini kanoan te Baibara bon taekan aron te Atua ni kakoroa bukin te moani kantaninga anne.

● Tera bukin rokon Iesu Kristo i aon te aba? E karekea te mate nakoia Atam ma Ewa ao kanoaia naba te karitei are n te onnaroka are i Eten, ma e tatangira te Atua n anganakia te kantaninga ae raoiroi. E kanakoa Natina nako aon te aba bwa e na katauraoa te bae taekinaki n te Baibara ae te kaboomwi. (Mataio 20:28) Tera nanon anne? Eng, Iesu bon “Atam are te kabanea” ao e tokanikai ni baike e kabwaka iai Atam. E kateimatoa kororaoina Iesu n arona n teimatoa n ongeaba iroun Iehova. Imwina, e tituaraoi n anga maiuna bwa te karea ke te kaboomwi, ike e a katauraoa iai te kawai are a na kona ni kabwaraaki iai aia bure aomata nako aika kakaonimaki, ao ni karekea naba te aeka ni maiu are irouia ngkoa Atam ma Ewa i Eten imwaini karaoan te bure irouia. (1 I-Korinto 15:22, 45; Ioane 3:16) Mangaia are e kakoauaa Iesu bwa e na koro bukin ana kantaninga Iehova are e na onea te aonnaba aei nakon te bwaretaiti n ai aron Eten.b

E teretere raoi ana kantaninga te Atua ao e aki aanaki n aia koaua Aaro aika boto i aon tii te iango. E boni koaua. N aron ae bon te tabo ni koaua te onnaroka are Eten n te aonnaba ae iai maan ao aomata i nanona, ngkanne e koaua naba ana berita te Atua ibukin taai aika imwaira ao e na waekoa n roko. Ko kantaningaa aei n taai aika imwaim ao e koaua aei iroum? E a nakoim iangoana. E tangira te kantaninga anne te Atua ibukia aomata aika bati nakon taai aika imwaira ao nakoia naba ake a aki boraoi maiuia ma ana kaetieti.​—1 Timoteo 2:3, 4.

Ngke e a kaani mate Iesu, e a kataetaea te mwaane are e aki boraoi maiuna ma ana kaetieti te Atua. Bon te tia urutua teuaei ao e ataia bwa e riai ni kamateaki. Ma e taraa Iesu ao e bubutii kabebetean nanona ao ibukin te kantaninga. Tera ana kaeka Iesu? “Ko na mena ma ngai n te Bwaretaiti.” (Ruka 23:43) Kioina ngkai e kan nora te kamwarua arei Iesu bwa e na kautaki ao ni kakabwaiaaki n anganaki ana tai ni maiu n aki toki n te bwaretaiti ae titeboo ma Eten, e na aki kan anganiko naba te kakabwaia anne? E boni kan anganiko! Ai uana naba ma Tamana! Ngkana ko kani karekea te kantaninga aei n taai aika imwaim, karaoa am kabanea ni kona n reiakina taekan te Atua are e karaoa te onnaroka are Eten.

[Kabwarabwara ae nano]

[Te Bwaoki/Taamnei n iteraniba 10]

Te Taetae Ni Burabeti Ae Kairekerekei Kanoan Nako Te Baibara

“N na kaki te kakaiwi i marenam [ngkoe ae te naeta] ma te aine aei, ao i marenan am kariki ma ana kariki: e na kaikoaka atum, ao ane ko na kaikoaka bukini waena ngkoe.”​—Karikani Bwaai 3:15, BG.

Anne te moan taetae ni burabeti n te Baibara are e taekinna te Atua i Eten. Antai aomata aika aman ake bon rongorongoia aei n aron te aine ao ana kariki, te naeta ao ana kariki? N te aro raa are e a riki iai te “kakaiwi” are e taetae ni burabetinaki?

TE NAETA

Tatan te Riaboro.​—Te Kaotioti 12:9.

TE AINE

Ana botaki Iehova aika taamnei i karawa. (I-Karatia 4:26, 27) E taetae ni burabetinna Itaia bwa e na bungiaki te natannaomata n taamnei ae boou mairoun “te aine.”​—Itaia 54:1; 66:8, BG.

ANA KARIKI TE NAETA

Te koraki ake a rineia bwa a na karaoa nanon Tatan.​—Ioane 8:44.

ANA KARIKI TE AINE

Iesu Kristo boni moan iteran ana kariki te aine are e riki man ana botaki Iehova are i karawa. A irekereke naba n te “kariki” anne tarini Kristo aika kabiraki n te taamnei ake a na tautaeka ma ngaia i karawa. Boni kaain te botannaomata n taamnei are “ana Iteraera te Atua” Kristian akana kabiraki akanne.​—I-Karatia 3:16, 29; 6:16; Karikani Bwaai 22:18, BG.

KAIKOAKAN TE BUKINIWAE

Rawawatan te Mesia ae kammaraki ma tiaki n te tai ae maan. E tokanikai Tatan ni kamatean Iesu i aon te aba. E boni manga kautaki Iesu.

KAIKOAKAN TE ATU

Kamanatuaan Tatan. E na kamaunaaki n aki toki Tatan iroun Iesu. Ma imwain anne, e na kamaunai karawawata ake a moan riki i Eten iroun Tatan.​—1 Ioane 3:8; Te Kaotioti 20:10.

Ibukini maroroakinan te boto n iango ae kakawaki man te Baibara n te aro ae kimototo, nora te boroutia ae The Bible​—What Is Its Message? ae boreetiaki irouia Ana Tia Kakoaua Iehova.

[Taamnei n iteraniba 11]

A karawawataaki Atam ma Ewa imwin te bure ae kakaiaki