Karekea Reireiam Mani ‘Baika Kakawaki ae Aanaki Iai te Koaua’
“Ko atai baika kakawaki, ae aanaki iai te atatai ao te koaua ae kuneaki n te Tua.”—I-ROM 2:20.
KAKAAEI KAEKAAN TITIRAKI AIKAI:
E tei ibukin tera te angakarea are katauaki n te Tua Rinanoni Mote?
Tera irekereken angakarea tabeua ake a kakaraoi I-Iteraera ao Kristian ni boong aikai?
E na kanga ni kaotaki bwa e butimwaeaki ke e aki te angakarea iroun Iehova?
1. Bukin tera bwa ti riai ni kan ota ni kakawakin te Tua Rinanoni Mote?
NGKE arona bwa akea ana taeka Bauro ake a kairaki koreaia rinanon te taamnei, ti na aki kona n ota ni baika bati aika kakawaki n te Tua Rinanoni Mote. N te katoto, n ana reta nakoia kaain Ebera ao e kamataata iai aron Iesu ae ‘te ibonga ae rietata ae kakaonimaki,’ ni kona n anga “te kareanraoi” n tii te taina ao ni manena n aki totoki, bwa a aonga ni karekea ‘kamaiuaia ae teimatoa n aki toki’ te koraki ake a kaotiota onimakinana. (I-Ebera 2:17; 9:11, 12) E kabwarabwaraa te umwanrianna ae tabu Bauro bwa boni “bannan are i karawa,” ao e riki Iesu bwa te tia Raoi n “te berita ae raoiroi riki” nakon are e riki iai Mote bwa te tia raoi. (I-Ebera 7:22; 8:1-5) A rangi ni kakawaki kabwarabwaraan te Tua akanne irouia Kristian n ana tai Bauro, ao ngkai naba. A kona ni buokira bwa ti na ota raoi riki ni kakawakin ana babaire te Atua ibukira.
2. Tera ae a kakabwaiaaki riki iai Kristian aika I-Iutaia nakoia Tientaire?
2 Ngke e koroboki Bauro nakoia Kristian ake i Rom, ao a kaineti ana taeka tabeua nakoia kaain te ekaretia aika I-Iutaia aika Kristian, ao te koraki ake a tia n reireinaki te Tua Rinanoni Mote. E kakoauaa bwa ibukin taneiaia tabeman ma ana Tua te Atua, a a kakabwaiaaki bwa a atai “baika kakawaki, ae aanaki iai te atatai ao te koaua ae kuneaki n te Tua” ni kaineti ma Iehova ao ana boto n reirei aika raoiroi. N ataakin ‘aan te koaua’ ao karineaia raoi, a a kona iai I-Iutaia aika Kristian ni kairiri, n angareirei ao ni kaotaia te koraki ake a roo nanoia n te Tua are e angania ana aomata Iehova, n aroia naba I-Iutaia aika kakaonimaki ake imwaia.—Wareka I-Rom 2:17-20.
BANNAN ANA ANGAKAREA IESU
3. Ti na kanga ni kakabwaiaaki man reiakinan aia angakarea I-Iutaia rimoa?
3 E teimatoa ni kakawaki ibukira ana taeka Bauro ni kaineti ma baika kakawaki ae aanaki iai te koaua, bwa ti aonga n ota n ana kantaninga Iehova. A aki riai ni bua kakawakini ke manenani booto n reirei n te Tua Rinanoni Mote. N iangoan aei, ti na rinanon tii teuana iteran te Tua anne ae aroni kairiraia I-Iutaia aika nimamannei nakoni Kristo man angakarea aika kakaokoro, ao ni buokiia naba bwa a na ataa te bae e tangiria te Atua mairouia. Kioina ngkai a aki bibitaki baika e tangiri Iehova mairouia ana toro, ti na noria naba bwa ana tua te Atua nakoia I-Iteraera ni kaineti ma angakarea, a kona ni buokira n nenera raoiroin ara mwakuri ae tabu.—Maraki 3:6.
4, 5. (a) Tera are a kauringaki iai ana aomata te Atua n te Tua Rinanoni Mote? (b) Tera are e taekinaki ibukin angakarea n ana tua te Atua?
4 E aki kona ni bua irouia I-Iutaia ake rimoa iteran te Tua Rinanoni Mote, ake a kaotaki iai bwa taani bubure ngaiia. N te katoto, e riai ni kaitiakaki ane e ringa rabwatan te mate. Ni karaoan aei, e tiringaki ao ni kabuekaki te kao aine ae tetei ae uraura. E kawakinaki mannangina ibukin “te ran ni kaitiaki,” are e na katimtimwaki i aon ane e kaitiakaki n te katenibong, ao n te kaitibong imwini baarekana. (Warekaia Iteraera 19:1-13, BK) Ao a kauringaki naba iai bwa a bane ni bungiaki ma te aki kororaoi ao te bure ibukina bwa e kabarekaaki te aine man te tai are e bung iai, ni karokoa are e anga te karea ni kabwarabure.—Nakoaia Ibonga 12:1-8.
5 A kainnanoaki angakarea aika maan n aaro aika bati ni maiuia ni katoabong ibukini kabwaraani buure. E ngae ngke e ataa aei ke e aki te tia taromauri, ma boni “bannan” ana angakarea ae kororaoi Iesu angakarea aikai, ao ake a anga naba rimwi n ana tembora Iehova.—I-Ebera 10:1-10.
TE ANGAKAREA AE NAKO RAOI MAN TE NANO
6, 7. (a) Tera ae a riai n iaiangoia I-Iteraera n rinean aia angakarea, ao bannan tera aei? (b) Baikara titiraki aika ti kona n titirakinira iai?
6 N te kaetieti ae kakawaki ni kaineti ma kareanakini maan nakon Iehova, e na “moaniba n raoiroi” n itera nako n aron are e na aki mataki, n ikoaki, ni bwaibwainnanti ke n aoraki. (Nakoaia Ibonga 22:20-22, BG) Ngkana a aanga uaanikai ke uita I-Iteraera nakon Iehova, a riai n anga aia “moa n ua,” aika “moan te raoiroi” man uaan arokaia. (Warekaia Iteraera 18:12, 29, BK) E bon aki butimwaea te angakarea ae buakaka Iehova. Te bwai ae kakawaki ae tangiraki ni kaineti ma kareanakia maan, boni bannan ana angakarea Iesu ae akea buakakana ma baarekana, ao e na anga te karea Iehova ae te kabanea n tamaroa ao n rangi n tangiraki irouna, bwa e aonga ni kamaiuaki te botannaomata.—1 Betero 1:18, 19.
7 Ngkana e angakarea te aomata ma te kakaitau ni koaua nakon Iehova ibukin Ana raoiroi ni kabane, tiaki ngkanne e na kukurei n rinea ae te kabanea n raoiroi man ana bwai? E a bon nakoira n tatabemanira nako raoiroin ara angakarea. Ma e ngae n anne, e ataia te aomata anne ae e na aki kakukureia te Atua ana angakarea ae buakaka, ibukina bwa e kaotaki iai bwa e iangoa te angakarea bwa bon tii te bae riai ni karaoia, ao e karawawata naba. (Wareka Maraki 1:6-8, 13.) Ti riai n iaiangoa aei n ara mwakuri ibukin te Atua: ‘E aera ngkai I beku iroun Iehova? E raoiroi bwa N na tuoa raoiroin au mwakuri ao nanou n au beku ibukina?’
8, 9. Bukin tera ngkai ti riai n iaiangoa nanoia n angakarea I-Iteraera?
8 Ngkana ana angakarea te I-Iteraera bon nanona ni kaotiota ana kakaitau ni koaua nakon Iehova ke ngkana e anga te karea ni kabuokaki bwa te bubutii ibukin akoana, e na bae ngkanne ni bebete irouna rinean te man ae raoiroi. E na kukurei te tia taromauri n angan Iehova ana kabanea n tamaroa. A aki angakarea Kristian ni boong aikai n aron ae katauaki n te Tua Rinanoni Mote, ma a angakarea n te aro are a anga iai aia tai, korakoraia ao kaubwaia ni beku ibukin Iehova. E taekinna te abotoro Bauro bwa angakarea aika kakukureia te Atua boni, ‘kaotiotan’ aia kantaninga Kristian ao ‘karaoan ae raoiroi ma n tituaraoi ni buokiia aomata tabemwaang n aia bwai.’ (I-Ebera 13:15, 16) E kaotaki nanoia ana aomata Iehova ni karaoi mwakuri akanne, bwa a rangi ni kakaitau ao ni kakatonga ibukini baika anganaki iroun te Atua. Ngaia are iai irekereken aroaroia ao nanoia te koraki ake a karaoa te mwakuri ni Kristian ni boong aikai, ao ake a karaoa te angakarea n anganano n taai ake ngkoa.
9 Tera ngkanne ae kona n taekinaki ibukin te waaki ae tangiraki n te angakarea ni kabwarabure, ke te angakarea ni kabwara buakaka n te Tua Rinanoni Mote mairouia I-Iteraera ibukin aia bure tabeua? N am iango katauakin te angakarea i aan te tua, e na oti iai kaokoron nanon te aomata ni kan anga ao aroarona? A kona I-Iteraera n angakarea ma te ngurengure? (Nakoaia Ibonga 4:27, 28) A na bon aki ngkana e irekereke ma nanoia ni koaua ibukin teimatoan aia iraorao ae kaan ma Iehova.
10. Baikara “angakarea” ake a kona iai Kristian ni kaoka aia iraorao?
10 Ni boong aikai, ko kona ni kauna tarim n te onimaki n tiaki nanom, ni kakeaani bongana ke n aki iango imwain te bae ko na karaoia. E kona n tuangko mataniwin nanom bwa ko a tia ni bure n aroarom. Ngkana ti kani kakukureia Iehova, ti na kabanea ara kona ni kaeta ara kairua. E kona n nanonaki n anne te kabwarabure ni koaua nakon te aomata are un, ke ngkana e kakaiaki te bure ukoukora te ibuobuoki mairouia mataniwi ni Kristian aika tatangira. (Mataio 5:23, 24; Iakobo 5:14, 15) E kainnanoaki te mwakuri i aon te itera aei ibukini kabwaraan ara bure iroun te rao temanna ke te Atua. Ngaia are ngkana ti “angakarea,” ti a manga kaoka iai ara iraorao ma Iehova ao tarira ao ni karekea naba itiakini mataniwin nanora. Ibukin anne, a karauaki nanora iai bwa bon te kabanea n tamaroa kawain Iehova.
11, 12. (a) Tera te babaire ibukin te angakarea ni kan raoi? (b) Tera reireiara man te angakarea ni kan raoi ibukin te taromauri ae itiaki ni boong aikai?
11 A iangoaki angakarea tabeua ake a katauaki n te Tua Rinanoni Mote bwa karea ni kan raoi. A kaotaki iai bwa e a reke te raoi ma Iehova. E na kana irikon te man ae kareanaki te aomata ae e anga te karea anne ma ana utu, tao n te ruu n amwarake teuana n te tembora. E na anganaki mwakoron te iriko te ibonga are e angakarea, ao ibonga naba ake a beku n te tembora. (Nakoaia Ibonga 3:1; 7:31-33) E karaoa te angakarea aei te tia taromauri ma nanona ni koaua ibukini karekean ana iraorao ae kaan ma te Atua. Ni karaoan anne, titeboo iai ma a kaai n amwarake ma te rau te tia taromauri, ana utu, taian ibonga ao Iehova.
12 Karaoan te angakarea ni kan raoi bon titeboo ma ko a kaoa iai Iehova nakon am amwarake. Bon te kakabwaia ae kakawaki ngkana e butimwaea am kakao anne Iehova. N etina, e na boni kona te aomata ae kakao ni karaoa ana kabanea n tamaroa nakon ana iruwa ae kakannato. Te babaire ibukin te angakarea ni kan raoi, boni kanoan naba baika kakawaki ae aanaki iai te koaua ae kuneaki n te Tua, ao e kaotaki iai bwa a kona aomata nako ni karekea aia iraorao ae kaan ao n rau ma te tia Karikiriki rinanon ana angakarea ae kakawaki riki Iesu. Ni boong aikai, ti kona naba n riki bwa raoraon Iehova ngkana ti kareani kaubwaira ao korakorara n ara beku ibukina.
KAURING NI KAINETI MA ANGAKAREA
13, 14. E aera ngke e aki butimwaeaki iroun Iehova ana angakarea te Uea are Tauro ae nako mai nanona?
13 E taekinaki n te Tua Rinanoni Mote bwa ngkana e na butimwaeaki te angakarea iroun Iehova, e riai n anga te aba ma te nano ae riai ao ni koaua. Iai n te Baibara katoto ni kaineti ma angakarea ake a aki butimwaeaki iroun te Atua ake a a riki bwa kauringara. E aera ngkai e ribai? Ti na rinanoi itera aika uoua.
14 E tuanga te Uea ae Tauro te burabeti are Tamuera, bwa a nang motikaki taekaia tibun Amareka iroun Iehova. Ngaia are e riai Tauro n tiringa te natannaomata ae aia kairiribai ma aia nanai ni man naba. Imwin tokanikain teuaei, e a kariaia ana tautia bwa a na kamaiua Akaka are aia uea tibun Amareka. E kamaiuia naba maan aika moan raraoi Tauro man aia nanai ni man ibukin aia angakarea nakon Iehova. (1 Tamuera 15:2, 3, 21) Tera aron Iehova iai? E ribaa Tauro bwa e aki ongeaba. (Wareka 1 Tamuera 15:22, 23.) Tera reireiara man aei? E riai n irianaki te angakarea n te ongeaba nakon ana tua te Atua ngkana ti tangiria bwa e na butimwaeaki.
15. Tera ae kaotaki n aroaroia I-Iteraera tabeman aika buakaka ake a angakarea n ana tai Itaia?
15 Iai te katoto ae aekan anne n te boki ae Itaia. N ana tai Itaia, a anganga karea I-Iteraera nakon Iehova ibukini kabwaraan aia bure. Ma ibukin aroia aika bubuaka aikoa raraoi iai aia karekea. E titirakinia Iehova ni kangai: “Tera maneni kabatiani kareau i roumi? I a ngae ni karea ni kabuokaki aika tiibu-mwaane, ma neneani maan aika kamarikaki; ao I aki kukurei n raraia kao-mwaane, ma tiibu aika ataei, ma kooti-mwaane. . . . Kam na tai manga uoti karea aika akea maneia; te bwai ae bati n ribaki i Rou.” Tera te kangaanga? E tua ae kangai te Atua nakoia: “Ngkana kam kabatiai naba ami tataro, ao I aki kan ongo: a on baimi n te raraa. Kam na tebotebo, kaitiakingakmi; kaki buakakan ami makuri mai matau; toki ni kakaraoa ae buakaka.” Itaia 1:11-16, BG.
16. Baikara angakarea aika butimwaeaki iroun te Atua?
16 E aki kukurei Iehova n aia angakarea taani bure aika a aki raraoma. Ma e butimwaei aia tataro ao aia angakarea aomata ake a kabanei korakoraia ni kaboraoi maiuia ma ana tua. A reiakinaki aomata nako ni baika kakawaki ae aanaki iai te Tua bwa bon taani bure ngaiia, ao a kainnanoa kabwaraan aia bure. (I-Karatia 3:19) N ataakin anne, e a reke iai irouia te nano n raraoma ni koaua n aia bure. N aron anne, ti riai naba n ataia ni boong aikai ae ti kainnanoa ana angakarea Kristo, are bon tii ngaia ae kona ni kabwarai buure. Ngkana ti ota ao ni kakaitau n aei, e na “kukurei” iai Iehova ni bwaai nako aika ti kareani n ara beku ibukina ma nanora ni kabane.—Wareka Taian Areru 51:17, 19, BG.
KAOTIOTA ONIMAKINAN ANA ANGAKAREA IESU!
17-19. (a) Ti na kanga ni kaota ara kakaitau n te aro ae riai nakon Iehova ibukin ana karea ni kaboomwi Iesu? (b) Tera ae na rinanoaki n te kaongora ae imwina?
17 Ti kakabwaiaaki riki nakoia ake a maiu imwain aia tai Kristian, bwa ti aikoa tii nora “bannan” ana kantaninga te Atua ma ti a bon nora koauana. (I-Ebera 10:1) A kaungaaki I-Iteraera n te tua ibukin te angakarea bwa a na karikirakei aroaro aika riai, bwa e aonga n reke aia iraorao ae kaan ma te Atua. A riai naba ni kaota aia kakaitau ni koaua, nanoia ni kani karaoa aia kabanea n tamaroa, ao kakoauaan ae a kainnanoa te kaboomwi. Ti kakaitau ibukin te kabwarabwara ae n te Koroboki ni Kristian ae Tabu n te Taetae ni Kuriiti, bwa ti a kona n ota n aron Iehova ni kamaunai n aki toki mwin te bure, ike a a kona n reke iai mataniwin nanora aika raoiroi i matana. Ai tamaroara te bwaintituaraoi ae ana karea ni kaboomwi Iesu!—I-Karatia 3:13; I-Ebera 9:9, 14.
18 Ni koauana, e bati riki ae kainnanoaki irarikin ae tii ataakin nanon te karea ni kaboomwi, n te aro ae ti na kakabwaiaaki iai. E korea ae kangai te abotoro Bauro: “E riki te Tua bwa ai aron te tia kairiia ataei ae kairira nakoni Kristo, bwa ti aonga n atongaki bwa ti raoiroi rinanon te onimaki.” (I-Karatia 3:24) Ao e riai ni kaotiotaki te onimaki anne n te mwakuri. (Iakobo 2:26) Ngaia are a kaungaaki Kristian n te moan tienture irouni Bauro, ake a atai baika kakawaki ae aanaki iai te atatai ake a taekinaki n te Tua Rinanoni Mote bwa a na maiuakini. Ni karaoan aei, e na boraoi iai aroaroia ma ana boto n reirei te Atua ake a reiakin.—Wareka I-Rom 2:21-23.
19 E ngae ngke a aikoa kabaeaki Kristian ni boong aikai n te Tua Rinanoni Mote, ma a bon teimatoa naba n anganga karea aika butimwaeaki iroun Iehova. E na rinanoaki n te kaongora ae imwina arora ni karaoa aei.
[Reirei ae kakawaki n iteraniba 19]
A aki bibitaki baika e tangiri Iehova mairouia ana toro
[Taamnei n iteraniba 20]
Tera aron te man ae ko na kareanna nakon Iehova?
[Taamnei n iteraniba 21]
A karekea akoaia iroun Iehova aomata ake a butimwaeaki aia angakarea