Tai ‘Waekoa Ni Kamangaongaoi Ami Iango’!

1, 2. E aera bwa e a rangi n taonaaba te uarao ao te mwamwanaa te aba ni boong aikai, ao n aaro raa? (Nora te taamnei ni moan te kaongora aei.)

E A RANGI n taonaaba n te waaki ae ngkai te uarao ao te mwamwanaa te aba. Ti aki riai ni mimi n aei bwa e kamatataaki n te Baibara bwa bon te tia kewe ae mwaatai Tatan te Riaboro, ao e tautaekana te waaki ae ngkai. (1 Timoteo 2:14; 1 Ioane 5:19) Ngkai ti a uakaan ma tokin te waaki ae ngkai, e a rikirake unin Tatan ibukina bwa “e a kimototo ana tai.” (Te Kaotioti 12:12) Ngaia are ti kona ni kantaningaia bwa e na rikirake uaraoakia aomata irouia te koraki ake a kaririaki iroun te Riaboro, ma e a moamoa riki nakoia naake a boutokaa te taromauri ae koaua.

² N tabetai, a a riki bwa kanoan te kanakorongorongo taeka n uarao ao te mwamwanaa te aba ibukia ana toro Iehova aia koaua. A kamanenaaki atuni kaongora n nuutibeeba, taamnei ke kaongora n te T.V. ao ai taabo aika kakawaraki n te Internet ibukini kabutanakoan rongorongo aika kewe. A nanokawaki tabeman ke a un ibukina bwa a kakoauai rongorongo ni kewe ao a aki kakaaea moa koauaia.

3. Tera ae kona ni buokira ni kaitaraa uaraoakira?

³ Ibukini buokara ni kaitaraai ana kunemwaan te tia riribaira, ti rangi ni kakaitau bwa iai iroura Ana Taeka te Atua ae “manena . . . ibukini kaetani bwaai.” (2 Timoteo 3:16) E kakawaki reireiara man te baere e koreia te abotoro Bauro ngkai a a tia ni mwamwanaaki tabeman Kristian n te moan tienture bwa a na butimwaea te rongorongo ae kewe. E kaumakiia bwa a “na aki waekoa ni mangaongao [aia] iango.” (2 I-Tetaronike 2:​1, 2) Baikara reireiara aika kona n reke man ana kaumaki Bauro ma te tangira, ao ti na kanga ni maiuakini ni kaineti ma baika riki nakoira?

KAURING AIKA ROKO RAOI N TAIA

4. A kanga ni kauringaki Kristian ake i Tetaronike ibukin rokon “ana bong Iehova,” ao ti kanga ni kauringaki iai?

⁴ E kaira te iango Bauro nakon rokon “ana bong Iehova” n ana moan reta nakon te ekaretia are i Tetaronike. E aki tangiriia tarina bwa a na tiku n te rotongitong ao n aki tauraoi. Ma e kaumakia ngkai “natin te oota” ngaiia bwa a “na taratara ao ni [kawanawanaia].” (Wareka 1 I-Tetaronike 5:​1-6) Ni boong aikai, ti kariariaa kamaunaani Baburon ae Kakannato ae te botaki n Aro ae kewe ae katobibia te aonnaba. Bon aio kanikinaeani moanakin ana bong ae kakannato Iehova. Ti rangi ni kakaitau bwa e a tia n rikirake otara ibukini kakororaoan ana kantaninga Iehova. Ti aki toki naba ni karerekei kauring aika roko raoi n taia aika buokira bwa ti na teimatoa ni kawanawanaira. Ngkana ti mutiakini kauring aika okioki aikai, ti a kakorakoraaki iai bwa ti na motinnanoa karaoan “te beku ae tabu ibukin te Atua ma [wanawanara].”​—I-Rom 12:1.

5, 6. (a) Tera ae taekinna Bauro n ana kauoua n reta nakoia kaain Tetaronike? (b) Tera ae na waekoa ni karaoia te Atua rinanon Iesu, ao tera ae ti riai n titirakinira iai?

⁵ Teutana te tai imwini kanakoan ana moan reta Bauro nakoia Kristian i Tetaronike, ao e a manga kanakoa ana kauoua n reta. N ana reta aei, e a kaira te iango nakon rokon te rawawata ae korakora ike e nang waakinaki iai ana motikitaeka te Atua iroun te Uea ae Iesu, i aoia “te koraki ake a aki ataa te Atua, ma ake a aki ira nanon te rongorongo ae raoiroi.” (2 I-Tetaronike 1:​6-8) Ni mwakoro 2 n te reta anne, ao e kaotia iai bwa a a moanna ni ‘kaingaingaaki nanoia’ tabeman n te ekaretia nakon ana bong Iehova n te aro are a a kakoauaa bwa e a rangi ni kaan roko. (Wareka 2 I-Tetaronike 2:​1, 2.) E boni karako aia atatai Kristian ake rimoa ni kaineti ma kakororaoan ana kantaninga Iehova, ao e kakoauaa naba anne Bauro rimwi riki n ana taetae ni burabeti aei: “E aki kororaoi ara atatai, ao e aki kororaoi ara taetae ni burabeti, ma ngkana e a roko ae kororaoi, ao e nangi mauna are aki kororaoi.” (1 I-Korinto 13:​9, 10) Ma a kona ni kataubobongaaki ibukini kateimatoaan aia onimaki taari akanne ni kauring ake a kairaki koreaia n te taamnei rinanoni Bauro, te abotoro Betero ao taari mwaane riki tabeman aika kakaonimaki ake a kabiraki n te tai anne.

⁶ Ibukini kaetani bwaai, e a kairaki Bauro rinanon te taamnei bwa e na kabwarabwaraa are e na korakora te tannako man te koaua ao kaotin “teuare kakaraoa ae buakaka” imwain ana bong Iehova.a Imwin anne, a nang “kamaunaaki” iroun te Uea ae Iesu n te tai ae e a tia ni baireia te Atua, aomata ni kabane ake a a tia ni keweaki. E katerea raoi bukini motikan taekaia anne te abotoro bwa tuuaaia ngkai “a aki kaotiota tangiran te koaua.” (2 I-Tetaronike 2:​3, 8-10) Ti wanawana ngkana ti titirakinira ni kangai: ‘Tera aroni korakoran tangiran te koaua irou? I teimatoa ni kaboraoa au atatai ma ae taekinaki n te maekatin aei ao booki riki tabeua aika aanaki man te Baibara, ake a katauraoaki ibukin aia ekaretia ana aomata te Atua ni katobibia te aonnaba?’

BWAINA TE WANAWANA N RINEAIA RAORAOMI

7, 8. (a) Baikara karuanikai ake a kaaitara ma ngaai Kristian rimoa? (b) Tera te karuanikai ae kaineti riki nakoia Kristian ni boong aikai?

⁷ Ni koauana, a na aitara naba Kristian ma kangaanga riki tabeua i rarikin are mairouia taan tannako man te koaua ao aia reirei. E korea ae kangai Bauro nakon Timoteo: “Wakaani baika bubuaka ni kabane bon tangiran te mwane.” E kaotia naba te abotoro bwa “ngkana a uaiakina karekean te aeka n tangira aei tabemwaang ao a kairakinako iai man te onimaki ao a ewariia ni maraki aika bati.” (1 Timoteo 6:10) E kona ni karerekei kabuanibwai “ana mwakuri te rabwata.”​—I-Karatia 5:​19-21.

⁸ Ma e ngae n anne, ko kona n ota bwa e aera Bauro ngke e katuruturua ana kauring nakoia kaain Tetaronike ibukin te karuanikai ae korakora are e karaoaki irouia mwaane akanne are e arania n taabo riki tabeua n te Baibara bwa “abotoro ni kewe.” A mena i buakoia nakanne “mwaane aika a na taekin reirei aika kewe bwa a aonga ni katikiia taan rimwin Iesu bwa a na rimwia.” (2 I-Korinto 11:​4, 13; Mwakuri 20:30) Imwina riki, e kamoamoaa te ekaretia i Ebeto Iesu kioina ngke a aki kona n ‘taon nanoia nakoia aomata aika buakaka.’ A ‘kataaki’ naba irouia kaain Ebeto aomata ake a taku bwa burabeti ngaiia ma boni burabeti ni kewe. (Te Kaotioti 2:2) E kakaongora bwa n ana kauoua n reta Bauro nakoia kaain Tetaronike, ao e anga iai te kaungaunga aei: “Ti tua nakoimi taari n aran te Uea ae Iesu Kristo, bwa kam na kararoaingkami mairouia taari ni kabane ake a nakonako n te aro ae aki riai.” Imwina, e kaotii raoi araia Kristian ake a “aki kani mwakuri.” (2 I-Tetaronike 3:​6, 10) Ma ngkana a iangoaki nakanne bwa a nakonako n te aro ae aki riai, ai batira riki ngkanne koauan anne ibukia naake a rairaki nakoia taan tannako man te koaua! Eng, e rangi ni karuanikai riki te iraorao ae kaan ma aomata akanne n taai akekei ao e riai n totokoaki anne. E noraki naba koauan anne n ara bong aikai.​—Taeka N Rabakau 13:20.

9. E aera ngkai ti riai ni kawakinira mairoun are e a moanna ni maroroakini baika aki boto i aon te Baibara ke n tiriburea ana botaki Iehova?

⁹ Ti a uakaan ma moan rikin te rawawata ae korakora ao tokin te waaki ae buakaka ae ngkai, mangaia are a a kakawaki riki ngkai kauring ake e anga Iehova n te moan tienture. Ti bon aki tangiria bwa ti na ‘kakeaa bongan ana kantaninga’ Iehova ni kaineti ma ana akoi ae rianako n te aro are e a aikoa reke iroura ana berita ibukin te maiu n aki toki i karawa ke i aon te aba. (2 I-Korinto 6:1) Ngkana arona bwa iai temanna ae iriri ni bobotaki n ara ekaretia ae e kataia n anai nanora nakon ana maroro ae aki boto i aon te Baibara ke ni kaineti ma tiribureaia unimwaane ao ake a beku ibukin te Atua, ti bon riai ni kawakinira mairouia.​—2 I-Tetaronike 3:​13-15.

“KAWAKINI BAIKA KAM REIREIAKI IAI”

10. Baikara reirei ake a kaumakaki iai Kristian ake i Tetaronike bwa a na nimti?

¹⁰ E kaumakiia taari i Tetaronike Bauro bwa a na “tei n nene” ao n nimti baika a a tia n reiakin. (Wareka 2 I-Tetaronike 2:15.) Baikara ‘reireiaia’ ake a a tia ni karekei? Bon ana angareirei Iesu ao baike e kairi koreaia te Atua rinanoni Bauro ao tabeman riki. E bon aki nanoni Bauro reirei ake a reiakinaki n Aaro aika kewe. E kamoamoaia tarina n te ekaretia are i Korinto ibukina bwa ‘a ururingnga ni bwaai ni kabane, ao a taui raoi reirei ake e angania.’ (1 I-Korinto 11:2) A roko reirei aikai mairoun te aomata ae kakaonimaki ao a boni kona n onimakinaki.

11. N aaro raa are a kona iai tabeman n rotakibuaka n te kewe?

¹¹ N ana reta Bauro nakon te baronga are Ebera, ao e kairi aia iango nakoni bwaai aika uoua ake a kona ni kabuai aia onimaki Kristian ao n aki tei n nene naba iai. (Wareka I-Ebera 2:1; 3:12.) E taekina iai te “betinako” ao “kitanan te Atua.” Ngkana iai te booti ae betinako mani mataniwin te karaanga, n te moantai e kona ni karaurau ni beibeti nako. Teutana imwin teutana, e a ririkirake raroana ma te aba. N te itera are teuana, te aomata ae kakorakoraa n ineakina nako ana booti mai mataniwin te karaanga, e a kararoaa iai ma mataniwin te bike. N aaro akana uoua akanne, e a kaikonakaki iai aroia tabeman ake a mwane n reiakina te kewe, ao a a kariaia bwa e na mamaara onimakinan te koaua irouia.

12. Baikara bwaai aika kona ni karuanikaia ara iraorao ma Iehova?

¹² E bae n tia n riki anne nakoia kaain Tetaronike tabeman. E kona naba n riki anne ni boong aikai? E a rangi ni bati te tai ae kabaneaki ibukin ukeran baika aki riai. Iangoi aoa ake a kona ni kabaneaki n te itoman n te Internet, warekan ao kaekaan reeta n te e-mail, ukeran aaro ni kaokirii ke tutuoan rongorongon takaakaro n taai aikai. E kona teuana mai buakoni mwakuri aikai ni katikaanako te Kristian ao ni kamamaraa ingaingan nanona ibukin Iehova. Tera mwina? E kona n ae e a katoka arona n tatataro mai nanona. E kona ni kauarerekea ana tai ibukin te ukeuke n reirei n Ana Taeka te Atua, irirakini bobotaki ao tataekinan te rongorongo ae raoiroi. Tera ae ti kona ni karaoia bwa ti aonga n aki waekoa ni kamangaongaoa ara iango?

KAMANOKO MANI MANGAONGAON AM IANGO

13. Tera aroaroia aomata aika bati n aron are e taetae ni burabetinaki, ao tera ae na totokoa uruakin ara onimaki?

¹³ Te bwai ae ti riai ni karaoia bon teimatoara n iaiangoa te tai ae ti a mena iai ao aron rotakira n ara iraorao ma te koraki ake a rawa ni kakoauaa ae ai “kabaneani boong” aikai. E korea ae kangai te abotoro Betero ni kaineti ma te tai aei: “Ane a na roko taani kakaniko bwa a na kakaniko, ao a na waaki n aron ae boraoi ma are a tangiria, ao a na kangai: ‘E berita teuarei bwa e na roko, ma e a nga teuanne? Bwa man te bong are a mate iai ara bakatibu, ao a teimatoa ni waaki nako bwaai ni kabane n aroia mangke e moani waakinaki te karikibwai.’” (2 Betero 3:​3, 4) Ti na buokaki ni kaatuui ara iango i aon te tai ae ti a mena iai ngkai ao n teimatoa n uringnga ae ai “kabaneani boong” aikai, ngkana ti katoabong ni wareware ao n ukeuke n reirei n Ana Taeka te Atua. E kaotiotaki ma rimoa kitanakin te koaua are e taetae ni burabetinaki, ao e boni waakinako naba ni karokoa te bong aei. Bon iai naba ngkai “teuare kakaraoa ae buakaka” ao e kakaaitaraia ana toro te Atua. Ibukin anne, ti riai n teimatoa n taratara raoi ibukini kaanin ana bong Iehova.​—Tebania 1:7.

14. E na kanga n riki bwa kamanoara teimatoara ni katabetabeira ni beku ibukin te Atua?

¹⁴ E a tia ni kakoauaaki mani baika riki bwa te bwai ae kakawaki ibukin teimatoara n tantani ao n aki kamangaongaoi ara iango, bon arora ni katoatai n uataboa tataekinan te rongorongo ae raoiroi ae taekan te Tautaeka n Uea. Ai ngaia are ngke e anga ana tua Kristo Iesu ae Atun te ekaretia nakoia Kristian bwa a na karekeia taan rimwina mai buakoia botannaomata nako n reireinia bwa a na kakairi ni bwaai ni kabane ake e tua nakoia, e a bon anga iai te taeka n reirei are a na kamanoaki iai. (Mataio 28:​19, 20) Ngkana ti maiuakina te tua aei, ti riai n ingainga ni karaoa te mwakuri n uarongorongo. Ko kona n iangoia ae a kukurei tarimi ake i Tetaronike n uarongorongo ao n angareirei tii ibukina bwa a tuangaki? Ururingi ana taeka Bauro nakoia aikai: “Tai tutuka ana mwakuri te taamnei i nanomi. Tai kakeai bongan taian taetae ni burabeti.” (1 I-Tetaronike 5:​19, 20) Ai kaungananora taetae ni burabeti aika ti reiakin ao n tibwai nakoia aomata!

15. Baikara bwaai aika rangi n ibuobuoki aika ti kona ni maroroakin n tain te taromauri n utu?

¹⁵ E mataata ngkanne bwa ti kani buokiia kaain ara utu bwa a na rikirake n te mwakuri ni minita. A bati taari mwaane ao aine ake a ataia ae te anga teuana ibukini kakororaoan aei, boni kamanenaan iteran aia tai n taromauri n utu ibukin te kataneiai n te mwakuri ni minita. Ko bae n noria bwa e rangi n ibuobuoki maroroakinan aroia kaain te utu ni manga okiriia naake a kan ongora. Tera ae a na taekinna ngkana a okiriia aomata? Baikara reirei aika a na rangi n anainano are a na teimatoa ni kan ongoraei aomata ake a kawariia? N ningai te tai ae te kabanea n tamaroa ibukini manga okiraia? A bati naba aika kabanea te tai teutana n tain aia taromauri n utu ni maroroakini bobotaki n te ekaretia, bwa a aonga n atai baike a na maroroakinaki iai. Kam kona ni karaoa ae bati riki n ami katauraoi bwa kam aonga n anga ami kaeka? E na kakorakoraaki ami onimaki ao ni buokaki naba n aki kamangaongaoi ami iango ngkana kam anganga ami kaeka. (Taian Areru 35:18) Eng, ngkana ko anganga am kaeka n tain te taromauri n utu, ko a karekea iai kamanoam mani maroro aika aki boto i aon te Baibara ao nanououam.

16. Tera ae a kaungaaki iai nanoia Kristian aika kabiraki bwa a na kateimatoa wanawanaia?

¹⁶ Ti kona ni kakaitau ibukin tamaroan te kaniwanga ae imwaira, ngkana ti iaiangoa aron Iehova ni kakabwaiaia ana aomata i nanon ririki aika bati n ikotaki naba ma karikirakean ara atatai i aon taetae ni burabeti n te Baibara. A kantaningaia taani kabiraki bwa a na uea ma Kristo i karawa. Ai kaungaakira nanoia ni kateimatoa wanawanaia! Ni koauana, ti kona ni maiuakin ana taeka Bauro ake e korei nakoia kaain Tetaronike aikai: “Ti bon riai ni katituaraoa te Atua n taai nako ibukimi, ibukina bwa e rineingkami te Atua . . . ibukin te kamaiuaki ngke e katabuingkami n te taamnei, ao ibukin naba onimakinan te koaua iroumi.”​—2 I-Tetaronike 2:13.

17. Tera kaungaan nanom ae reke man taeka akana n 2 I-Tetaronike 3:​1-5?

¹⁷ A riai naba te koraki ake a kakantaningaa te maiu n aki toki i aon te aba ni kakorakoraia n aki waekoa ni kamangaongaoi aia iango. Ngkana ko kantaningaa te maiu i aon te aba, ururinga ana kaungaunga ae tatangira Bauro are e koreia nakoia raona ni kabiraki ake i Tetaronike. (Wareka 2 I-Tetaronike 3:​1-5.) Ti riai ni bane n rangi ni kakaitau ibukin taeka ni kaungaunga ma te tangira akanne. Eng, iai kauring aika kakawaki ni kaineti ma maroro aika aki boto i aon te Baibara ke iango n nanououa i nanon reeta nakoia kaain Tetaronike. Akanne kauring aika a rangi ni kakaitau iai Kristian ni boong aikai kioina ngkai ti a rangi ni kaan ma te toki.