July

Kọbé Bàrì áálá bẹẹ tã̀àgã ló, èé íè ge ié kà lé gbaa ló kilma ló Jíízọ̀s. Níí tõó dọ̀ kọọ̀ èé náa èlmà boo áá gè dõogẽ kọọ̀, “boo béè Jíízọ̀s” e dee deè nvéè bẹẹ tã̀àgã ló. Èé íè ge dã́tẽ́ ló bé e Jìhóvà ólò tú Jíízọ̀s aamá bẹẹ tã̀àgã ló naa. Jíízọ̀s beè kọ́ nè pá a gbò tóm kọọ̀: “M̀ é náá kọ̀láá nu e o bĩ́ìnai boo nà bée nèi.” (Jọ́ọ̀n 14:13) Náa kal ló béè kọọ̀ Jìhóvà ní ea ólò dã̀ vaá aalá bẹẹ tã̀àgã ló é, Bàrì beè nè kpóó Jíízọ̀s kọ á naamàè ńlẹ́ẹ̀ bùlà. Kọ̀láá bé ea dì naa, besĩ́ Bàrì kálá aalá bẹẹ tã̀àgã ló, à ólò zẹ́ẹ́ ẹ̀b be à gá náa vaá beele ólò ìà gé ló pọ́lọ́ nè dõòna gbò dì belí bé e Jíízọ̀s beè kọ é naa naaá. Dì belí nu dòòmà bá, Jíízọ̀s beè kọọ̀: “Be ò iai ló pọ́lọ́ e dõòna nen beè síi, bọọ Tẹ̀ e a di káála é ia ló boólo pọ́lọ́ nèi. Sõò be nóo iai ló pọ́lọ́ nèi dõòna nen, bọọ Tẹ̀ e a di káála náa é ia ló boólo pọ́lọ́ nèi.” (Máát. 6:​14, 15) Boo béè vó, à palàge dú bíi kọọ̀ beele é tú bá e Jìhóvà nè Jíízọ̀s sẹẹmài, sẹ̀ẹ̀mà dõòna gbò! w20.04 22 ¶6

Neǹ tóm Pọ́ọ̀l beè mòn gbò nú ea léémá gbò ea géè kọ́ kpẹ̀a nè, vaá gbóó nyaaná bá ló a kọ̀ kpẹ̀a nyòòmà. Dì belí nu dòòmà bá, gbò ea beè kọ́ kpẹ̀a nè gbẹá Léstrà náa beè nyimá nú ea di mm̀ Kpá Káí. Vó beè naa kọ Pọ́ọ̀l á ló bel mm̀ sĩ́deè e bàé láá dã́tẽ́ ló. A beè kọ́ nu ea kil ló bé e kele-kele íb sĩ́ té ólò múmí tṍó e bà ólò múmí naa, nè ge láá dé kpéè ló dùm. A beè tú gbò moǹ bel nè nu dòòmà bá e gbò ea kọ́ kpẹ̀a nè é dã́tẽ́ ló nvee mm̀ a lòbèl. Tú nyìmànù sààmà vaá ò nyááná bá ló o kọ̀ kpẹ̀a nyòòmà nú ea léémá gbò e bà di kiẽ́e eo ólò kọ́ kpẹ̀a. Mósĩ́ deè ní eo é láá nyimá ló nu ea é léémá nen eo gbĩ́ì ge kọ́ kpẹ̀a nè tṍó eo ínàé ló àbèè ge iná a tọ ẹ́? Tẹlẹ̀ dẽé kẽ. Be à sẹlẹ, à gé õonà ló a be, à gé bugi kpá, à gé sí tóm ló faà, àbèè kọọ̀ à gé náa dõòna kà nu. Be à bọ́ló, òó láá dààmà togó o kọ̀ kpẹ̀a lọl ló nu ea gé náa. (Jọ́ọ̀n 4:7) Kọbèè kọ̀là ló e nen nveà é láá naa kọ ó nyimá ló íb nen ea dú​—be à sẹlẹ àé náa kọ ó nyimá dó ea dú, íb tóm ea ólò sì, àbèè gbò bìlà bọ́ọ̀l ea ólò leemáe. w20.04 11 ¶11-12

Boo béè gbele kpóó ló bùlà, sìgà pá vígà náa láà taaá ná ló zọ̀ gbò nen naaá nu. Àé láá tàvàlà vá ló gè bã zẹ̀ẹ̀ gbò nen, sõò bà ólò kilsĩ́ gè sí nònù, àsémblì, nè pọ̀bkà bõ̀ònaló. À ólò tàvàlà vá ló gè ló bel nè neǹ kyáà, sõò bà ólò kọ́ kpẹ̀a nè gbò nen. Be níà ńlóò dìtõ̀ò ẽ, palàge nyimá kọọ̀ níì áá ọ̀ọ̀ nì. Gã́bug nen gé téní bá íb gbò dìtõ̀òá. Kẽ̀èa boo kọọ̀ nyíè Jìhóvà ẹ́ẹ ló tóm eo síì nèe lọl mm̀ dénè o bùlà. Ge kọọ̀ lóó ni gáà ọọ zógè kọọ̀ à gé tã́ànè ni dee bá vaá nè ni kói eo íè bíi ló. (Fíl. 4:​6, 7) Be à gá náa vaá ò gé fã Jìhóvà náa kal ló béè kọọ̀ ò gé téní bá gbò tã̀àgã̀ e nen monmà dẽe àbèè gbò ní e bà náa monmà dẽe, òó láá àgala boo kọọ̀ ò gé náànìè nú ea léémá Jìhóvà. Gã́bug bẹ̀ì íè zọ̀ ló, sõò è gé ĩimà. (2 Kọ́r. 4:16) Tení dú ló nvèè bá ea aa bá Jìhóvà, èé téélá teeí iná ke kùbmà! w20.04 31 ¶20-21

Nyìmànù Bàrì palàge dọ bàlà kẽ mm̀ sĩ́deè bé ea sí tóm ló bẹẹ be, ea dú boo kunukẽ̀í naa. (Híb. 3:4) Boo kunukẽ̀í dú kele boo béè kọọ̀ à íe dénè nú ea náa kọọ̀ gbò nen á láá tõó boo. Mm̀ sìgà sĩ́deè, boo kunukẽ̀í dì belí faà sĩ́ múú ea gé zẹ́ẹ́ sĩ́ pène. Sõò à íe gbò kelé ea di zẹ̀ẹ̀ boo kunukẽ̀í nè faà sĩ́ múú e nen náàmà bá e gbò nen di m. Dì belí nu dòòmà bá, begè dẽè tṍó ea tõ̀ò vàẹ ní e gbò e bà di mm̀ faà sĩ́ múú é láá kilsĩ́ gè tõó dùm, e be à gá náa vaá baala ní e bàé dómà fọ́ọ́lọ́ ea kọlà oxygen, gyã́á, nè múú vaá bà náa gé tóbví tọ́ọ̀ kà nu gbẹẹ ẹ́? Dénè gbò e bà di mm̀ faà sĩ́ múúá náa é bĩ́é dùm. Ge dú kele ló níá, boo kunukẽ̀í náa kọọ̀ gã́bug gãà gbò nú ea di dùm á láá kilsĩ́ gè tõó dùm. À ólò domà fọ́ọ́lọ́, gyã́á, nè múú e íè bíi ló, vaá tọ́ọ̀ kà nu náa ólò naníi. Náa kal ló béè kọọ̀ tẽ̀ènè boo kunukẽ̀í ní e ólò tobví nu gbẹẹ ẹ́, boo kunukẽ̀í kilsĩ́ gè kpe dẽe naa ní e gbò nen é láá tõó boo. Éé náa kọ á valí naa vó é? Jìhóvà beè dèm boo kunukẽ̀í mm̀ sĩ́deè ea é náa kọọ̀ gbò nú ea ni kyọà á láá kpáá dọ̀ bélè nèi. w20.05 20 ¶3-4

Sétàn géè kọ́ nè Íìv kọọ̀ Jìhóvà dú neǹ kyáá bel. Vó náa kọọ̀ Sétàn á gbóó dú pọ́lọ́ nyómá àbèè neǹ ténmà dém ló nen. A beè palàge dàgẹ̀ Íìv naa ní ea zigà a bel. (1 Tím. 2:14) A beè palàge dẹlẹ́ẹ nyíé boo èlma Jìhóvà. Vó beè naa kọọ̀ Íìv á nè kà pọ́lọ́ béèlàfùl. A beè sà ge lọ̀l togó kèbá Jìhóvà. À gbóó dààmà togó gè dé ból súú té e Jìhóvà beè kọ bàá gá dèa. A beè tú sìgà sẹ̀ẹ̀ Ádàm. (Jén. 3:6) Zẹ́ẹ́ ni bugi togó boo nú e Íìv gáẹ̀ beè láá kọ́ nè Sétàn. Dòòmà dẽe ló kọ à gáẹ̀ beè láá kọọ̀: “Nda ním nyímà ni ló, sõò m̀ nyímà ló ńdáà Tẹ̀, Jìhóvà, nda vulèe vaá dẹlẹ́ẹ nyíé boo. Ẹlẹ ní ea beè tú kọ̀láá kà nú e Ádàm nè nda íè nèi ẽ́. Éé ní ea náa kọ́ ó ló nakà pọ́lọ́ belí kìlmàé ló é? Tení àà ḿ sĩ́!” Ẹ̀b bé e nyíè Jìhóvà gáẹ̀ beè ẹẹ be a beè dã́ íb gbò moǹ bel bọ́ọ̀ló dẹ̀lẹ̀ nyíé booí gã́ a nvín pábia ea vulèa naaà! (Pró. 27:11) Sõò Íìv náa beè ié vulè ea kyãa mm̀ bọ́ọ̀ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo kilma ló Jìhóvà; vaá Ádàm náa beè ié nágé nakà kpãaá. Ge kọ Ádàm nè Íìv náa íe íb vulèá kilma ló ba Tẹ̀ beè naa kọọ̀ bàá gá láá kpènà a bée lọl kèbá kọ́ọ̀ kyọ̀. w20.06 4 ¶10-11

À bọ́ló gè lèèlà gbò bia boo béè tóm e bà gé sí nè Jìhóvà. Ba tóm bãàa mm̀ ge tìb nè ge õ̀ònà ló gbò tọ gè tọọ̀ m fã̀ Bàrì, ge zọ̀ gbò e bà ólò ló dõòna kà dém bel kọ́ kpẹ̀a, nè ge tú lóó nè ge sí tóm Bẹ́tẹẹ̀l. Bà ólò nvèè bá nè gbò e bù ló kyọ̀à sĩ́ dọ́ vá boo, ge tàb bẹẹ gbò kpá, ge sí tóm gyà deè sĩ́ tóm nè ge kọ́ kpẹ̀a aa dó dọ dó. Gbá ló vó, gbò va ólò nvèè bá nè ba dóm kọ bàá láá sí agẹ tóm ea dì vá bá mm̀ bõ̀ònatõ̀ò. Gbò vígà págbálàí dú “dõ̀ò nu e a nè gbò nen” vaá bà ólò naa gã́bug nu mm̀ ge nvèè bá nè dõòna gbò. Sõò àé palàge tàvàlà vá ló gè láá naa gbò nuí é beè ba va náa nveè bá nè va. (Ẹ́fẹ. 4:8) Gbò kànen e bà nyímá nú ólò dã́tẽ́ ló kọọ̀ gbò vígà pábia “bọọ́ gã́bug,” bà di kpènà ló gè sí tóm vaá bà ólò láá palàge kọ́ kpẹ̀a. Gbá ló vó, gbò kànen ólò nyimá kọọ̀ gbò vígà pábia e bà bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo ólò láá palàge nvèè bá nè gbò nvín ãa pábia tṍó e bà kpee sĩ́ ló tã̀àgã̀. (Táítọ̀s 2:​3-5) Mm̀ kà kà, à bọ́ló kọ é vùlè vaá zààva ló gbò vígà pábiaí! w20.09 23-24 ¶13-14

Gbò e ba beè olòó fã̀ Jìhóvà vaá bà òòà ààẹ́ nvée náa tá nyíè Jìhóvà; àbèè ge kọọ̀ tóm e ba beè sí nèe táẹ́ nyíe. (Híb. 6:10) Neǹ kọ́ọ̀ bùlà Bàrì Àìzáíà beè emí kà lé bel dòòle ló ea zógè bé e Jìhóvà ólò ẹ̀b nú ea kil ló pá a gbò naa. A beè emí kọọ̀: “Dì belí neǹ kùdẽe ló naanà ból, àé ẹb nú ea kil ló pá a naanà ból. Àé tú báẹ́ kolmá gbò nvín naanà bólá bõonè, vaá àé dalà va sẹ̀ẹ̀a nù báná nyíe.” (Àìz. 40:11) Mósĩ́ deè ní ea ólò tọá ló Jìhóvà ea dú Pọ̀b Neǹ Kùdẽe Ló Naanà Ból, tṍó e ene kà a gyóòlo oòa kẽ aa ló gè fã̀e ẽ́? Jíízọ̀s beè tú bé e nu ólò tọá ló Jìhóvà naa tẹlẹ bàlà kẽ tṍó ea beè bĩ́íná pá a gbò nyòòne nvée kọọ̀: “Éé ní e o bulàì kọ nen e a íe vòò tub kà naanà ból vaá ene kà à pè aa dẽe é náa é? É kọ náa é sọ̀ bá ténì tub nè òb nè sĩ́ìna òb kà naanà bólá gbẹẹ́ boo gù vaá gé gbĩ́ tẽ̀ènè kà ní e a peá? M̀ kọ́ nèi kọ, be à láá mòn, nyíee é palà ge ẹẹ èlmà bé e nyíee ẹ́ẹ́ boo ténì tub nè òb nè sĩ́ìna òb kà ní e bè náa è pèa naa.”​—Máát. 18:​12, 13. w20.06 19-20 ¶8-9

È ẹbvì kọ̀láá kà tóm e láà sí nè Jìhóvà naamá nèà deè. (Ps. 27:4; 84:10) Be à gá náa vaá à íe vígà págbálà ea di kpènà ló gè bọ̀ọ̀vẹ̀ gbàà a sìtóm nè Jìhóvà, à láá naa. Sõò, tṍó e nen íe tóm gè sí mm̀ bõ̀ònatõ̀ò, á gá bugi togó boo a bá bọ̀ọ̀vẹ̀ èlmà bé ea bọ́ló naa. (Lúùk 17:​7-10) A nu sẹ̀ẹ̀a sĩ́ á dú gè tú kìlmà kpá ló kẽ siimá tóm nè dõòna gbò. (2 Kọ́r. 12:15) Kpá Káí fáálá gbò nu dòòmà bá ea kil ló gbò e ba beè ẹ̀b ba lóó bọ̀ọ̀vẹ̀ èlmà bé ea bọ́ló naa. Daiọ́tràfìs náa beè tõó boo bá ea bọ́ló vaá a beè “gbĩ́ gè di sĩ́ dénè nu” mm̀ bõ̀ònatõ̀ò. (3 Jọ́ọ̀n 9) Dàlà kpá ló boo beè naa kọọ̀ Uzáíà á gbĩ́ gè sí tóm e Jìhóvà náa beè nèe. (2 Kró. 26:​16-21) Ábsalọ̀m beè tú kyèèlè kẹ̀ẹ̀mà gbò nen nvea nvéée, boo béè kọọ̀ a beè gbĩ́ gè dú méné. (2 Sám. 15:​2-6) Dì belí bé e gbò dọ̀ Kpá Káíá tẹ́lẹ bàlà kẽ naa, nyíè Jìhóvà náa ólò ẹẹ ló gbò e bà gbĩ́ ka nèà ba lóó. (Pró. 25:27) Dee deè nvée, gbò dàlà kpá ló boo e bà ólò gbĩ́ kọọ̀ dõòna gbò á nveenìè va ka ló, ólò dọ bá tã̀àgã̀.​—Pró. 16:18. w20.07 4 ¶7-8

Sìgà pá tọ e bà ólò sí nònù a nyááná tõ̀ò kil dõòna kà dó boo béè ge teá tã̀àgã̀ ea di mm̀ ba dó. Tṍó ea meà naa vó, ba gbò nvín ólò gbóó láá sí tọọ̀ kpá e dém bel dóá ní e bà ólò sẹ̀ẹ̀màe. Gbò tẹ̀ nè kà e íe bíi ló gè nó ãa dém bel kọbé bà láá íe tóm gè sì. Vaá be à gá náa à ié bõ̀ònatõ̀ò e bà ólò ló ba dém bel ea di kiẽ́e e bà kilá à? Mókà bõ̀ònatõ̀ò ní e pá tọí é sí é? É kọ àé dú bõ̀ònatõ̀ò e bà ólò ló dém bel dóá sẹ̀ àé dú níí mm̀ baálà dém bel é? Togó boo tọ é íè ge nè béèlàfùl kilma ló bõ̀ònatõ̀ò e pá a tọ é sí. Boo béè kọọ̀ níí dú béèlàfùl e buù nen é né boo a lóó, à íè ge bugi togó boo nú ea é palàge lee ló pá a tọ. À dú bíi kọ é fã̀ dẽè béèlàfùl e togó boo tọ ne. Èé nveè ka ló kọ̀láá kà béèlàfùl ea ne, vaá tú bàà bá tuumá pá tọí vaá vùlè va dì belí gbò e bà dṹùnà bẹẹ bõ̀ònatõ̀ò.​—Róm̀ 15:7. w20.08 30 ¶17-18

Be è gbĩ́ì ge ié nvèè bá lọl bá Jìhóvà, née é bugi togó kọọ̀ kpóó e íè, nyima kpá, gbò e di gbàà, àbèè gyọ́ ní ea é náa kọ é dọ̀ bélè e. Níì gbò nuí ní ea é náa kọ Jìhóvà á túi siimá tómé nì. Kàsĩ́, zẹ̀ẹ̀ gbò e bà gé fã̀ Bàrì, “gbálà ńkem gbò e pá bàlà boo ólò kolíva gbò nyìmà nu, à bè gbò e kpóó di ló, à bè gbò e ba è meà tọ méné” ní e bà dìe. (1 Kọ́r. 1:26) Vóà naa, kọbèè nóo íè gbò nu e beè kòl bée dààmà togó kpòíá, òó láá fã̀ nàgé Jìhóvà. Tãa vó, ẹ̀b o dìtõ̀ò boo bá ea bọ́ló. Mósĩ́ deè ní eo é láá naamá vó é? Kẽ̀èa boo kọọ̀ tṍó e bè nóò íè gbò nú ea ólò naa kọọ̀ pá bàlà boo á nvèè ka ló nen, òé gbóó láá mòn bé e Jìhóvà gé tú a kpóó nvèèmà bá nè ni naa. Dì belí nu dòòmà bá, be pọ̀ sií ni tṍó e bà bĩ́íná ni nú eo zigà ló, bàn Jìhóvà kọ á neè ni agẹló gè láá loomá bel boo nú eo zigà ló nè va. (Ẹ́fẹ. 6:​19, 20) Be à gá náa ò di kè bá zọ̀ kpá ló, bàn Jìhóvà kọ á neè ni kói kọbé ò láá kilsĩ́ gè sí tóm nèe. Buù tṍó eo monì bé ea nveè bá nè ni naa, níà bé o zìgà é kpáá agaló naa ẽ́. w20.07 16 ¶9

Kọbé è láá tú Boǹ Méné Bàrì naamá túá kà nú mm̀ bẹẹ dùm, èé íè ge nó Ébràhàm ea beè di kpènà ló gè sọ̀bá gã́bug nu boo béè ge naa nú ea é léémá Bàrìa. (Máàk 10:​28-30; Híb. 11:​8-10) Ó gá ẹ̀bmà dẽè ge di pọ́ì aa bá tã̀àgã̀. Bã̀àna gbò e bà tú dénè ba dùm fã̀àmà Jìhóvà é íè ge kpee nagé sĩ́ ló tã̀àgã̀. (Jém̀z 1:2; 1 Pít. 5:9) Deè nieí, è íè gã́bug nú ea é náa kọ é ká dẽe gbẹẹ́ boo dì deè sĩ́. Gbò nú ea gé nááá bàlà booí palàge zogè kọọ̀ è di dee deè nvéè tṍó mm̀ gbò deé e tṍó é gé tà. Gbàà gã́bug tã́áná dee bá eé dé kpéè ló dú gè mòn gbò e beè vùlè e bà kẽeà aa kemà ú. Kà lèlà tṍóá, Jìhóvà é gbóó nè kpẽ́ Ébràhàm ló a zìgà nè íè ĩ̀ìmà tení dú ló gè kẽee pá a tọ nè ẹ̀ẹ̀ nvee mm̀ dùm boo kunukẽ̀í. É kọọ̀ olo é dí kĩá ló gè zààvà vá ló? Òé láá dì, é be à gá náa ò di kpènà ló gè tú lóó vaamá gyọ́ọ boo Boǹ Méné Bàrì, dì belí bé e Ébràhàm beè naaá, é be ò kilsĩ́ gè ié zìgà vaá nó gè ié ĩ̀ìmà elá bànà Jìhóvà kọ̀láá bé e tã̀àgã̀ bã́ ní ló naa.​—Máí. 7:7. w20.08 5-6 ¶13-14; 7 ¶17

È nyímà kọọ̀ beè bẹẹ gbò ọ́b fẹ́i, Jìhóvà é kẽei lọl kemà ú. È palàge àgala boo kọọ̀ tọ́ọ̀ nú e bẹẹ gbò ọ́b náa, náa gé láá òòmài lọl ló gè fã̀ Jìhóvà. (Róm̀ 8:​35-39) Jìhóvà a zógè kọọ̀ ẹlẹ palàge nyimàè nu tení dú ló gè nèi ból dẽe sĩ́ kẽ̀èà aa kemà ú! Boo béè vó, pọ̀ náa sííi beè gbò e bà gé nveè sãa kúm Sétàn kọ bàé fẹ́ẹ̀i be née náà nú e bà kọ́. À ne nài gé agẹ ló kọ é láá kilsĩ́ gè bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo nè Jìhóvà. Beè gbò ọ́b Jìhóvà kọ́ bàé fẹ́ẹ̀ ni, é kọ òó dẹlẹ nyíé boo kọ Jìhóvà é kẽeé ni lọl kemà ú? Òó láá naa và nyimá ẽ́? Enè sĩ́deè dú gè bĩìà o bá kọọ̀, ‘É kọọ̀ gbò ńkem̀ béèlàfùl em neè buù dee zógè kọọ̀ m̀ dẹlẹ̀ nyíé boo Jìhóvà?’ (Lúùk 16:10) Dõòna kà bíb kọ́ọ̀, ‘É kọọ̀ nà sĩ́deè tõò dùm zógè kọọ̀ m̀ dẹlẹ̀ nyíé boo kọ Jìhóvà zigà kọ àé ẹbvìè nú ea kil ló nà gbò bíi é be m̀ tú Boǹ Méné Bàrì naamá túá kà nú mm̀ dùm?’ (Máát. 6:​31-33) Be ò áálá gbò bíbví naa ẽei, òó dí kpènà ló gè bé èl bá kọ̀láá kà ẹ̀bmà ea dú ní sĩ́.​—Pró. 3:​5, 6. w20.08 17-18 ¶15-16

È gbĩ́ì ge pàlà ge tú Moǹ Bel Bàrì siimá tóm. Èé láá nó sìgà gbò sĩ́deè ge naamá vó gbẹá bẹẹ gbò nònù. Sõò be à gá náa vaá è gbĩ́ gè naa kọọ̀ dõòna gbò á zìgà kọọ̀ gbò kà kà bel ea di mm̀ Kpá Káí é láá nvèè bá nè va, à dú bíi kọ é olòó nó lee. À bọ́ló kọ é nó Kpá Káí mm̀ ge agẹlẹ ló bẹẹ zìgà. Níí tõó dọ̀ kọọ̀ níì áá gè bugi Kpá Káí ní eé náa ẽ́ nì. À bĩ́íná kọ é bugi togó boo nú e bugì vaá gbĩ́tẽ́ ló nú mm̀ bẹẹ gbò kpá, naa ní eé láá dã́tẽ́ ló vaá tú Kpá Káí siimá tóm leevè. (1 Tím. 4:​13-15) Tṍóá èé láá gbóó tú Moǹ Bel Bàrì noòmà dõòna gbò. Nagé, níí bĩ́íná kọọ̀ née dõogẽ bugi áá gbò dọ̀ Kpá Káí nè va. È gbĩ́ì ge nvèè bá nè gbò e bà gé pãanéi tṍ ló kọ bàá dã́tẽ́ ló dọ̀ Kpá Káí vaá kọ́ nè va bé e bàé láá tú siimá tóm naa. Tení dú ló gè davá gbẹá ló bẹẹ nòònù ge bugi Kpá Káí buù dee, èé láá kpáá palàge pàlà ge tú Moǹ Bel Bàrì noòmà dõòna gbò.​—2 Tím. 3:​16, 17. w20.09 28 ¶12

Èé láá ká bùlà gbẹẹ́ boo sìtóm kọ̀ kpẹ̀aí be è bugi togó boo bé e Jìhóvà gé nveè bá nèi naa. Dì belí nu dòòmà bá, à búmái tení dú ló gbò kpá ea di boo kòmpútà nè níí dẽè kpá, ọ́diò nè vídiò, nè gbò ní ea di boo íntanèt. Bugi togó boo níí: Gbò bel ea di boo kà lèlà sĩ́ bẹẹ website é sígá ló 1,000 dém bel! (Máát. 24:​45-47) Dõòna kà sĩ́deè eé láá ká bùlà gbẹẹ́ boo sìtóm kọ̀ kpẹ̀aí dú gè nyoone nvéè nu dòòmà bá Jíízọ̀s. Náa beè sọ̀tọ́ deè kọọ̀ tọ́ọ̀ nu á maanàè a bùlà lọl ló gè kọ́ kpẹ̀a. (Jọ́ọ̀n 18:37) Ge kọọ̀ Sétàn tú “dénè kpá dó bàlà booí nè ba leelé” kẹ̀ẹ̀mà Jíízọ̀s náa bee ọọvẹ ló a zìgà; àbèè kọọ̀ a beè ọọvẹ nagé ló a zìgà tṍó e ba beè gbĩ́ gè túe naamá méné. (Máát. 4:​8, 9; Jọ́ọ̀n 6:15) Tã́gĩ̀ bá gè bã̀ méné àbèè agẹbá nàà uú boo náa beè ọọvẹ́ẹ ló. (Lúùk 9:58; Jọ́ọ̀n 8:59) Tṍó e beélè zìgà bã́ kèbá dò ẹ̀b, èé láá ká bùlà gbẹẹ́ boo sìtóm kọ̀ kpẹ̀a be è kẽèa boo dùùlà bá deè tṍ neǹ tóm Pọ́ọ̀l ea dú togó bel nú ea dì nè deé nieí. w20.09 9-10 ¶6-7

Nyíéi palàge ẹẹ gè ié gã́bug vígà pábia e bà gé tú agẹ bá siimá tom mm̀ bõ̀ònatõ̀ò! Bà ólò dõ̀ònà tõ̀ò ló nònù, vaá sí ól tóm kọ̀ kpẹ̀a. Sìgà ọ̀và ólò nvèè bá õ̀ònà ló Kíndòm Họ́ọ̀l, vaá zogè kọọ̀ bà bulàẹ̀ nú ea kil ló dõòna kà pá vígà págbálà nè pábia. Kọ̀láá bé ea dì naa, bà ólò kpee nagé sĩ́ ló gã́bug nu ànà-ànà. Sìgà ọ̀và gé ẹb nú ea kil ló ba tẹ̀ nè ba kà e ba ni dú kànen mm̀ dee. Sìgà ọ̀và gé téní bá nàà uú boo ea aa bá pá tọ. Boo tṍó ea ié sìgà nen e áá ẹ̀ẹ̀ gé piigà búmá gbò pá nvín. Éé ní ea náa vaá èé nveè bá nè gbò vígà pábia ẹ́? Boo béè kọ pá nakà bàlà booí náa ólò tú ka ea bọ́va ló nè va. Gbá ló vó, Kpá Káí síèi kpóó ló kọ é nvèè bá nè va. Dì belí nu dòòmà bá, neǹ tóm Pọ́ọ̀l beè kọ́ nè bõ̀ònatõ̀ò ea di Róm̀ kọ bàá tú lé bá tuumá Fíbì vaá bà née “kọ̀láá íb nvèè bá e a bĩ́íná” lọ̀l vá bá. (Róm̀ 16:​1, 2) Pọ́ọ̀l beè aa bálá sĩ́ kiẽ́e e bà ólò ẹ̀b gbò bia tẹlẹ kẽ. Sõò, kátogóí ea ni dú nen Kráìstí, a nó Jíízọ̀s vaá tú kà lé bá sẹ̀ẹ̀mà gbò bia vaá nvèè va ka ló. w20.09 20 ¶1-2

Kọbé è nveè bá nè gbò e ólò noòmà Kpá Káí naa ní ea é tań va gè kọ́ kpẹ̀a, èé láá bĩiná va gbò bíb ea kọ́ọ̀: “Mósĩ́ deè ní e gè tú gbò nú e Kpá Káí nóòmà siimá tóm ni nyááná ńlóò dùm naamá lé é? É kọ olo bulà kọọ̀ à dú bíi kọọ̀ dõòna gbò á dã́ lẹ̀ẹ̀la tómí? Éé ní e olo é láá naa mm̀ ge nvèèmà bá nè va ẹ́?” (Pró. 3:27; Máát. 9:​37, 38) Sẹ̀ẹ̀a bùlà kọọ̀ Jíízọ̀s beè kọ́ nèi kọ é noòmà dõòna gbò kọ bàá “gbàn tṍ ló dénè lẹ̀ẹ̀là” ea beè neèi. Níá bãàa mm̀ bàà kà log ea palàge bọọ​—ea dú gè vùlè Bàrì nè gbò nen​—pálàa kà bãàa mm̀ tóm gè kọ́ kpẹ̀a nè ge naa kọ gbò nen á nyoone nvéè Kráìst. (Máát. 22:​37-39) Kàsĩ́, vulè ní ea dú kà pọ̀b kà nú ea ólò naa kọ é sí tóm kọ̀ kpẹ̀aí é. Kilma ló sìgà gbò e ólò noòmà va Kpá Káí, ge kọ́ kpẹ̀a é láá siimà va pọ̀. Sõò èé láá naa kọọ̀ íb gbò e ólò noòmà Kpá Káí e bà dì naa vó á àgala boo kọọ̀ tení dú ló nvèè bá ea aa bá Jìhóvà, bàé láá bé èlbá gè siiá pọ̀ ló nen.​—Ps. 18:​1-3; Pró. 29:25. w20.11 3 ¶6-8

Tṍó eo gé kpóógá dee ló gè nòòmà nuù nen, tã̀àgã ló Jìhóvà nyòòmà o nvín nò Kpá Káí nè gbò a bíi. Bàn Jìhóvà kọ á nveenìè bá neè ni kọ ó láá noòmàè Kpá Káí mm̀ sĩ́deè ea é tọ́á ló nyíè nená. Sẹ̀ẹ̀a bùlà kọọ̀ ge noòmàe nu naa ní ea é diia múú ní ea dú bíi é. À dú nágé bíi kọ á zọ̀ Jìhóvà loá bel. Mósĩ́ deè e? Tení dú ló gè pãanée tṍ ló vaá ló bel nè Jìhóvà. Àé láá pãane tṍ ló Bàrì tení dú ló gè bugi Kpá Káí buù dee. (Jós. 1:8; Ps. 1:​1-3) Àé láá zọ̀ Jìhóvà loá bel tení dú ló gè tã̀àgã ló Bàrì buù dee. Vóà naa, tã̀àgã ló Bàrì lọa kè tẽ́ o nyíe tṍó eo é daamà togó nè tṍó eo é nveè kùbma ló bọọ nònù, vaá kòl béè nen eo ólò noòmà nuá mm̀ gbò tã̀àgã lóá. Boo tṍó ea dã́ bé eo tã̀àgã ló Bàrì naa, àé nó bé ea é láá tã̀àgã ló Jìhóvà Bàrì tení dú ló béè Jíízọ̀s Kráìst naa. (Máát. 6:9; Jọ́ọ̀n 15:16) Zẹ́ẹ́ bugi togó boo bé e gè bugi Kpá Káí buù dee (ea dú gè pãane tṍ ló Jìhóvà) nè ge tã̀àgã ló Bàrì (ea dú gè ló bel nè Jìhóvà) é nveè bá nè nen eo ólò noòmà Kpá Káí kọ á tõo bã ló Bàrì naa!​—Jém̀z 4:8. w20.10 8 ¶8; 9 ¶10-11

Bõ̀ònatõ̀ò Jìhóvà deè nieí ólò si nágé tóm agẹlẹ bá mm̀ ge naa kọọ̀ fẹ́ẹ́-fẹẹ̀ ló nè gbaa ló á di mm̀ bõ̀ònatõ̀ò belí bé ea beè dì nàgé naá mm̀ túá gbò gbááá. (Tóm 16:​4, 5) Ge baatẽ́: Be à gá náa ò sí Nònù Kpá Tọ Kùdẽe Ló níí dõòna kà bõ̀ònatõ̀ò​—bã̀àna níí dõòna kà dó​—òó nyímá bé e bà ólò sẹlẹ nònùa naa nè togó bel e bàé nó. Tẽ̀ènè tṍóá, lóó ni é dĩìnà belí kọ ò di be! Áá nyómá káí Bàrì ní ea é láá naa kọọ̀ níí á valí é! (Zèf. 3:9) Éé ní eo é láá naa ẽ́? Bĩiná o bá kọọ̀: ‘É kọ nda ólò naa gé kọọ̀ fẹ́ẹ́-fẹẹ̀ ló nè gbaa ló á di mm̀ bõ̀ònatõ̀ò? É kọọ̀ nda ólò gbàn gé tṍ ló gbò e bà gé túlèí mm̀ bõ̀ònatõ̀ò? É kọọ̀ dõòna gbò é láá dẹlẹ́m nyíé boo, èlmà tõ̀ò be m̀ íè dọ̀ tóm gè sí mm̀ bõ̀ònatõ̀ò? É kọ m̀ ólò dú boo tṍó, láá nvèè bá, vaá di kpènà ló gè sí tóm nè dõòna gbò?’ (Jém̀z 3:17) Be ò mon gbò kiẽ́e eo é láá kpáá naa leevè, bàn nyómá káí Bàrì kọ á nveenìè bá neè ni. Bé eo sọọ̀ tọ́ deè kọ á nyaaná íb nen eo dúù nè o láb naa, níà bé e pá vígà é vulè ni vaá nvèè ni ka ló naa ẽ́. w20.10 23 ¶12-13

Moǹ Bel Bàrì dì belí ẹ̀à sĩ́ e ẹbmà sĩ́i. (Jém̀z 1:​23-25) Gã́bug bẹ̀ì ólò ẹ̀à, ẹ̀à sĩ́ buù deè besĩ́ è kálá aa tọ. Ge naa vó ólò naa kọ é mòn kĩé ea bọ́ló kọ é siá tóm ló besĩ́ dõòna gbò kálá mòn. Mm̀ tẽ̀ènè sĩ́deèá, tṍó e bugì Kpá Káí buù dee, èé mon gbò sĩ́deè eé láá nyaaná bẹẹ bug togó nè láb. À ólò leemá gã́bug nen gè zẹ́ẹ́ tú nu ea dì nè dee besĩ́ bà kálá aa tọ́ buù deè lọ̀ọ̀le. Bà ólò bugi togó boo nú e bà bugiá. Tṍóá sõò, bàé gbóó gbĩ́ bé e bàé láá tú dùùlà bá deè tṍ e bà bugi lọl Moǹ Bel Bàrìa siimá tóm naá zivèkà deeá. Gbá ló vóá, èé íè ge olòó nó Moǹ Bel Bàrì vaá bugi togó boo buù deeí. Àé láá tõó ní ló belí kọọ̀ níí náa íe bel, sõò níà ene kà nú ea dú bíi kọ é naa kọbé è gbẹ́á boo èèlè e bè náa taalà e nen é téní boo bã mm̀ dùm ẽ. Kpá Káí ólò naa kọ é mòn gbò nú e bè née gáẹ̀ beè dõogẽ mòn, dì belí bé e ńzì e bà ólò ẹ̀bmà mm̀ nen ea kọlà X-ray ólò nvèè bá nèi kọ é mòn nú e dẽè nen náa é láá mòà naaá. Sõò èé íè ge kìlmà kpá ló kẽ kọbé è láá tú dùùlà bá deè tṍ e íè lọl mm̀ Kpá Káí àbèè lọl bá nen ea téní dú ló siimá tóm. w20.11 18 ¶3; 20 ¶8

Náa kal ló béè kọọ̀ ba beè biigè ló gbò níí Kráìst e ba beè di mm̀ túá gbò gbááá, ba beè ié nágé tṍó fẹ́ẹ́-fẹẹ̀ ló. Éé ní e ba beè tú tṍó fẹ́ẹ́-fẹẹ̀ lóá naamá ẽ́? Gbò gbálà nè gbò bia e ba beè bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé booí beè kilsĩ́ gè kọ́ kpẹ̀a e lóó va náa beè ọọ. Nòòtẽ́ ea di mm̀ kpá Tóm kọ́ọ̀, ba beè “ié síìà pọ̀ ló Dõò Bàrì.” Ba beè kilsĩ́ gè kọ́ kpẹ̀a, naa ní e bà “bọọ gã́ bug dọ ló.” Jìhóvà beè tãanè dee bá ba gè tú bẹ̀à sã́ bùlà kọọmá kpẹ̀a mm̀ tṍó fẹ́ẹ́-fẹẹ̀ lóá. (Tóm 9:​26-31) Gbò níí Kráìst mm̀ túá gbò gbááá beè tú kọ̀láá kà nèà deè e bà íe kọọmá kpẹ̀a. Dì belí nu dòòmà bá, tṍó e neǹ tóm Pọ́ọ̀l nyimá kọ à íèè nèà deè ge kọ́ kpẹ̀a nè gã́bug nen gbẹá Ẹ́fẹsọ̀s, a beè gbẹá boná kọ́ kpẹ̀a vaá naa gbò nyòòne nvée. (1 Kọ́r. 16:​8, 9) Gbò nyòòne nvéeá beè kpáá siá kpóó ló gè “ló mon bel Bàrì.” (Tóm 15:​30-35) Éé beè sìlà aa m ẽ́? Dọ̀ Kpá Káí e nú ea dì nè deè nieí aa m kọ́ nèi. w20.09 16 ¶6-8

Pọ́lọ́ e Ádàm beè sìa, náa kọ á tú ú tẹẹá boóe nè dénè gbò nvín ea aàẹ́ m. È dì é gé mon tã̀àgã̀ boo béè kọọ̀ a beè lọ̀l togó kèbá Bàrì. Sõò boo béè kọọ̀ Bàrì beè kẽe a Sã́áná lọl kemà ú, è gbóò ẹ̀b dẽe sĩ́ lé dì deè sĩ́! “Kẽ̀èà aa ke mà ú é tulànà gé dénè nen tení dú ló lé e ene nen” ea dú Jíízọ̀s náa. Pọ́ọ̀l beè baatẽ́ kọọ̀: “Dì belí bé e ú tulà dénè nen tení dú ló gè kọ bà aa m mii Ádàma naaá, vóá bé e kẽ̀èà aa ke mà ú é tulànà gé dénè nen tení dú ló gè gbaa ló Kráìst naa é.” (1 Kọ́r. 15:22) Éé ní e Pọ́ọ̀l géè kọ̀ẹ tṍó ea kọ́ọ̀ “ú tulà dénè nen tení dú ló gè kọ bà aa m mii Ádàma” ẽ? Pọ́ọ̀l géè ló belí kilma ló dénè nen, ea náámá gbò e bà náa gbõoma boo béè kọọ̀ bà meà aa mm̀ Ádàm, kọọ̀ bàé ú. (Róm̀ 5:12) Ádàm á gé zẹ̀ẹ̀ gbò e bàé “kẽ̀èà aa ke mà ú.” Ú Kráìst náa é dọ bélè nè Ádàm boo béè kọọ̀ ẹlẹ beè gbõoma vaá a beè sẹlẹ lọ̀l togó kèbá Bàrì. Tẽ̀ènè kà nú ea beè tùlà Ádàm ní ea é tulà nàgé gbò e “Sã́áná Nen” é béélá va bel ló naamá “kà ból” e bàé ié “kpọ̀ té e bè náa é íé kùbmà” ẽ.​—Máát. 25:​31-33, 46; Híb. 5:9. w20.12 5 ¶13-14

Be à gá náa vaá née íè sìgà gbò dọ̀ tóm ea taníi gè ié, bugi togó boo nu dòòmà bá gbò nyómá tóm e ba beè bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé booá. Tṍó e Méné Éhàb géè bẹ̀l, Jìhóvà beè bĩiná lọ̀ọ̀gà bùlà ea aa bá gbò nyómá tóm ea kil ló gè dàgẹ̀ pọ́lọ́ ménéí. Gã́bug gbò nyómá tóm beè nè ba lọ̀ọ̀gà bùlà. Sõò Bàrì beè tú níí ene kà nyómá tóm vaá kọọ̀ ńlẹ́ẹ̀ lọ̀ọ̀gà bùlà ní ea é síá tómé. (1 Kíǹ. 22:​19-22) É kọọ̀ na gbò nyómá tómá beè nvèè súng, be à sẹlẹ ge bugi togó kọọ̀, ‘Éé ní ea náa vaá m̀ pee tṍó kọ m̀ géè neè lọ̀ọ̀gà bùlà ẹ́?’ Náa íe tọ́ọ̀ nú ea zógè kọọ̀ ba beè ié bùlà naa vó. Gbò nyómá tómá beè kìlmà kpá ló kẽ vaá gbĩ́ kọọ̀ dénè ka á kuu Jìhóvà. (Jọ́j. 13:​16-18; Kùùà 19:10) Ká bùlà gbẹẹ́ boo bẹẹ nèà deè ge kọ̀là Gbò Neǹ Ditõ̀ò Jìhóvà nè ge vee lé kpẹ̀a ea kil ló Boǹ Méné Bàrì. Níì dọ̀ tóm ní ea náa kọ é bọọ́ ló Bàrì e nì. Tṍó e kilmà kpá ló kẽ ní ea é náa kọọ̀ Jìhóvà nè pá vígà á palàge vùlèi é. Boo béè vó, bàn Jìhóvà kọ á nveenìè bá neè ni kọ ó kilmàè kpá ló kẽ. Bugi togó boo dénè gbò lé nu dòòmà bá gbò gyóòlo Jìhóvà ea di mm̀ Kpá Káí. Tú táàa ló bùlà siimá tóm nè pá vígà inmá kiẽ́e eo kpóó sim tùlà.​—1 Pít. 5:5. w20.12 26 ¶16-17

Pẹ̀gẹ̀lẹ̀ bé e a é kpenài togó dú ból dẽe sĩ́ e Jìhóvà néi​—ból dẽe sĩ́ kọ àé duulài lọl bá ú, vaá nè kpẽ́ kọ̀láá gbò e bà náa a bùlà. (1 Tẹ̀s. 5:8; 1 Tím. 4:10; Táítọ̀s 1:​1, 2) Ból dẽesĩ́ kọ èé íe dùùà ólò kpènà bẹẹ bug. À ólò naa kọ é ká bùlà gbẹẹ́ boo gbò zìgànù Bàrì, vaá nvèè bá nèi kọ bẹẹ gbò tã̀àgã̀ á gá ọọvẹ́i ló. È úùà pẹ̀gẹ̀lẹ̀ béí tení dú ló gè bugi togó belí bé e Bàrì bugi togó naa. Dì belí nu dòòmà bá, èé ḿm̀-mè bẹẹ bùlà boo Bàrì, níì boo gyọ́ nì. (Ps. 26:2; 104:34; 1 Tím. 6:17) Gẹ̀ bé e nyómá káí néi dú Moǹ Bel Bàrì, ea dú Kpá Káí. Gẹ̀ béá íe kói gè tú kyáá bel ẹẹ́ dẹi vaá naa kọọ̀ nen á di pọ́ì aa bá kyáá nòòmànù nè pọ́lọ́ láb. (2 Kọ́r. 10:​4, 5; 2 Tím. 3:​16, 17; Híb. 4:12) Èé nó gè tú gẹ̀ béí siimá tóm leevè tení dú ló gè nó Kpá Káí boo bẹẹ lóó nè gbò búma e bõ̀ònatõ̀ò Bàrì néi.​—2 Tím. 2:15. w21.03 27 ¶4; 29 ¶10-11

Kọbèè tṍó ea beè di tọọ̀ kpọ́gọ́lọ́ boo béè ge vee lé kpẹ̀a ea kil ló Jíízọ̀s, Jọ́ọ̀n beè zogè kọọ̀ à vulèè dõòna gbò. Dì belí nu dòòmà bá, tṍó ea beè di boo kpò kunukẽ̀ e múú bééá tení ló ea kọlà Pátmọ̀s, ní ea beè emí gbò nu e Bàrì beè kùùlà nèe mm̀ kpá Kùùà Nù vaá lẹ̀ẹ̀là má gbò bõ̀ònatõ̀ò naa ní e bàé nyímá “gbò nu e a é gé íè ge naaá” ẽ́. (Kùùà 1:1) Be à sẹlẹ, pọ́ì ńkem̀ tṍó aa ló tṍó e bà sọ́ẹ bá lọl Pátmọ̀s ní e Jọ́ọ̀n beè emí nòòtẽ́ ea kil ló dùm Jíízọ̀s nè a tóm kọ̀ kpẹ̀a ẹ́. A beè emí nágé taà kà kpá lẹ̀ẹ̀la tóm kọbé à síè kpóó ló vaá agẹlẹ ló pá a vígà mm̀ bõ̀ònatõ̀ò. Olo é láá nó bé e Jọ́ọ̀n beè tú a dùm vaamá gyọ́ọ naa vaá zogè kọ ò vulèè gbò nen tení dú ló nu eo saà ge tú o dùm naamá. Bàlà boò Sétàn gbĩ́ kọ ó tú dénè o tṍó nè kói bùgmà togó boo áá o bá, gbĩ́ gè ié kpègè àbèè ge kọ gbò nen á nyimá ni ló. Sõò gbò níí Kráìst beeá ló bàlà booí ólò tú gã́bug tṍó nvee mm̀ ge vee lé kpẹ̀a nè ge nvèè bá nè gbò nen kọ bàá tõo bã ló Jìhóvà. w21.01 10 ¶9-10

Jónatàn gáẹ̀ beè láá bẹ́ nyíe ló Dévìd. Dì belí sã́áná Sọ́ọ̀l, Jónatàn gáẹ̀ beè láá kọọ̀ ẹlẹ ní ea é dúè méné tṍó ea tẹ̀ é aa boo kpò téé. (1 Sám. 20:31) Sõò Jónatàn beè kìlmà kpá ló kẽ vaá bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo kilma ló Jìhóvà. Vó beè naa kọ á palàge nvèè sãa kúm Jìhóvà mm̀ ge sà Dévìd kọ ẹlẹ ní ea é dú méné ẽ́. A beè bọná gé ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo kilma ló Dévìd, náa kal ló béè kọọ̀ vó beè palàge nvèè súng Sọ́ọ̀l. (1 Sám. 20:​32-34) Ge kọọ̀ Jónatàn beè vùlè Dévìd beè naa kọ á gá bẹ́ẹ nyíe ló. Jónatàn beè dú neǹ agẹ ló ea beè bé gã́bug bé vaá pàlà ge láá tã́ bò díìla. Gbò nen beè kọọ̀ ẹlẹ nè a tẹ̀, Sọ́ọ̀l, beè “nvagí ló èl gò” vaá “ié agẹ ló èl kpẹẹ̀.” (2 Sám. 1:​22, 23) Vóà naa, Jónatàn gáẹ̀ beè láá dàlà kpá ló boo, boo béè gbò nu ea ni náa. Sõò, ẹlẹ náa géè gbĩ́ gè lee èl Dévìd vaá náa beè bẹ́ nyíe ló gbò lé nu e Dévìd náa. Jónatàn beè lèèlà Dévìd boo béè a agẹ ló nè ge dẹ̀ẹ̀a boo Jìhóvà. Kàsĩ́, aẹ̀ bèè tṍó e Dévìd fẹ́ Gòláiàt lọ̀l ní e Jónatàn beè gbóó dààmà togó gè vùlè Dévìd belí bé ea vulè a bá naa ẽ́. w21.01 21 ¶6; 22 ¶8-9

Dénè nen ea di mm̀ bõ̀ònatõ̀ò di kèbá tùle Kráìst ea gbõoma. Sõò, tṍó e pábia ea gé nyoone nvéè Kráìst íá dóm, à ólò gbóó di kèbá tùle a dóm e náa gbõoma. Níí náa ólò bọọgẹ̀ valí. Vóà naa, tṍó ea gé bugi togó boo nen ea é íá, à bọ́ló kọ á bĩiná a bá kọọ̀: ‘Éé ní ea zógè kọọ̀ vígà págbálà em gbĩ́ gè iáí é dú lé tẹ̀ boo tọ ẹ́? É kọọ̀ à ólò tú gè fã̀ Jìhóvà gyààma sĩ́ mm̀ a dùm? Be náa ólò naa vó, éé ní ea náa kọ ḿ bugi togó kọọ̀ àé dú nen ea é nveè bá kọ é ié lé gbaa ló kilma ló Jìhóvà tṍó e ni ílá ẹ́?’ Nagé, à bọ́ló kọọ̀ pábia á bĩiná a bá kọọ̀: ‘Mókà gbò kpãa ea é nveè bá nè bẹẹ ílà dóm nè va ní e nda íè e? É kọọ̀ m̀ dúù nen em ólò láá ĩ̀ìmà nu vaá dõonu taalẹ bá? É kọọ̀ m̀ ié kà lé gbaa ló kilma ló Jìhóvà?’ (Ẹ̀klì. 4:​9, 12) Be à gá náa vaá pábia à nè lé béèlafùl besĩ́ à kálá iá dóm, àé náa kọ a ílà dóm nè va á di mm̀ ẹ́ẹ́ nyíe vaá kilsĩ́ leevè. Gã́bug gbò vígà pábia a zógè lé nu dòòmà bá mm̀ ge gbàn tṍ ló ba dóm. À bọ́ló gè lèèlà gbò vígà pábiaí! w21.02 8 ¶1-2

Mm̀ gbò gbáá ea kil nvéeá, gã́bug pá vígà a tú gè nó dõòna kà dém bel naamá nú e bà sẹẹ̀a sĩ́ kọbé bà láá bọ̀ọ̀vẹ̀ gbàà ba sìtóm kọ̀ kpẹ̀a nè ge kil dõòna kà bõ̀ònatõ̀ò e bíi kọ̀ kpẹ̀a ea dì palàge bọọ. Níì béèlàfùl e buù nen ólò ne boo a lóó boo béè ge fã̀ Jìhóvà leevè. Náa kal ló béè kọọ̀ à ólò tú va gã́bug gbáá bá kọbé bà láá ló ãa dém belá leevè. Ba gbò lé kpãa nè nú e ba ni téní bá ólò siè kpóó ló pá vígà e bà di mm̀ bõ̀ònatõ̀ò. Nyíéi palàge ẹẹ ló pá vígà págbálà nè pábia e bà tú lóó vaamá gyọ́ọí! Gbò kànen e bà di mm̀ bõ̀ònatõ̀ò á gá beeláfùl kọ bà náa gé íè bá ló vígà págbálà naamá neǹ kànen àbèè neǹ nvèè bá sìtóm, boo béè kọ bà náa láá ló dém bel ba bõ̀ònatõ̀ò leevè. Gbò kànen e bà di mm̀ bõ̀ònatõ̀ò á tú gbò kpãa e Kpá Káí ténmá kọ neǹ vígà é sim tùlà besĩ́ à kálá dú neǹ kànen àbèè neǹ nvèè bá sìtóm ẹ̀bmàe, e bè níì bé ea palàge ló dém bel e bà ólò sẹ̀ẹ̀mà ba nònù naa nì.​—1 Tím. 3:​1-10, 12, 13; Táítọ̀s 1:​5-9. w20.08 30 ¶15-16

Gã́bug nen é láá bugi togó kọọ̀ nú ea ólò ẹẹlẹ̀ nyíè nen dú válá ló, gã́bug kpègè, nè tṍó e pá tọ di mm̀ fẹ́ẹ́-fẹẹ̀ ló. Sõò, íb ẹ́ẹ́ nyíe e Jém̀z beè kọ́ nú ea kil lóí dṹùnà enè gá ea di ló ból súú nyómá káí Bàrì, vaá náa dẹẹ̀a boo gbò nú ea náaí ló mm̀ dùm. (Gàl. 5:22) Nen ea gé nyoone nvéè Kráìst é láá ié ẹ́ẹ́ nyíe tṍó ea nyímá kọ à gé náanìè nú ea léémá Jìhóvà vaá nyoone nvéè nu dòòmà bá Jíízọ̀s. (Lúùk 6:​22, 23; Kọ́l. 1:​10, 11) Dì belí bé e té sã́ ólò naa kọọ̀ fọ́ọ́lọ́ àbèè boo á gá gimè sã́ ea dìé m naaá, níà bé e bẹẹ ẹ́ẹ́ nyíe ólò naa kọ é kilsĩ́ gè fã̀ Bàrì naa ẽ́. Née é ooà aa ló gè ié ẹ́ẹ́ nyíe tṍó e kpá lói zọ àbèè kọ è dọọ̀ tãa. Èé kilsĩ́ gè ié ẹ́ẹ́ nyíe tṍó e gbò nen nveemài lẹ́, àbèè tṍó e pá bẹẹ tọ àbèè dõòna gbò bíìgèi ló. Tãa vó e nyíéi biilà, èé kpáá palàge ié ẹ́ẹ́ nyíe kọ̀láá tṍó e gbò nen bíìgèi ló. Gbò tã̀àgã̀ e ténì bá boo béè bẹẹ zìgà, zógè kọ è dúù gbò nyòòne nvéè Kráìst. (Máát. 10:22; 24:9; Jọ́ọ̀n 15:20) Vó ní ea beè naa kọọ̀ Jém̀z á emí togó bel nú ea dì nè deé nieí é. w21.02 28 ¶6

Tṍó eo monì gbò dọ̀ Kpá Káí ea zógè bé ea bọ́ló gè ié dĩ̀ìnè ló bùlà nè ge dẹlẹ nyíé boo Jìhóvà naa, pììgà ge olòó kẽ̀èa boo. Kọbé ò láá olòó kẽ̀èa boo, òó láá bugi tẹlẹ bàlà kẽ àbèè ò émí dẽè kpá vaá olòó bugi tení boo. Jìhóvà beè kọ́ nè Jóshùà kọ á olòó bugi kpá Logá vaá olòó bugi togó boo kọbé à lábví láb e nyìmànù di m. Gbò nú ea beè bugi beè naa kọ pọ̀ á gá siíe, vaá nvèè bá nèe kọ á ié agẹ ló gè tulè gbò níí Bàrì. (Jós. 1:​8, 9) Gã́bug ketõ̀ò ea di mm̀ Kpá Káí é láá nvèè bá nè ni kọ ó ié dĩ̀ìnè ló bùlà tṍó eo kpeè sĩ́ ló nú ea é láá naa kọ ó ié tã̀àgã̀ bùlà àbèè síìà pọ̀. (Ps. 27:​1-3; Pró. 3:​25, 26) Gbẹá nònù, è ólò ié bélè lọl ló gbò lòbèl, bíb e gbò nen áálá, nè loa sọ́l ea aa gã́ pá vígà ea ólò sièi kpóó ló. (Híb. 10:​24, 25) Tṍó e kọ́ọ̀ bé e nu tọ́aí ló naa nè gbò kóò e dẹlẹ̀ nyíé boo mm̀ bõ̀ònatõ̀ò, àé palàge sièi kpóó ló. w21.01 6 ¶15-16

O beè zogè kọ ò íèè zìgà vaá dẹlẹ̀ẹ̀ nyíé boo Jìhóvà tṍó eo beè dììa múú. Vaá nyíè Jìhóvà beè palàge ẹẹ gè tú bàà bá tuumá ni vaá naa kọ ó dũunà pá a tọ. Nú ea dú bíi kọ ó naa kátogóí dú gè kilsĩ́ gè dẹ̀ẹ̀a boo Jìhóvà. Àé láá valí ní ló gè dẹ̀ẹ̀a boo Jìhóvà tṍó eo gbĩ́ gè nè kà agẹbá béèlàfùl mm̀ dùm. Sõò éé ní eo é náa tṍó e nóo gé ne tọ́ọ̀ kà béèlàfùl e? À palàge dú bíi kọ é dẹlẹ nyíé boo Jìhóvà tṍó e gé ne béèlàfùl ea kil ló kólì kyáà, tóm ge sì, nè gbò nú eé sẹẹ̀a sĩ́ mm̀ dùm! Ó gá dẹ̀ẹ̀a boo áá o nyìmànù. Tãa vó, gbĩ́ gbò nòòkúu ea di mm̀ kpá Káí ea é nveè bá nè ni kọ ó láá nè kà lé béèlàfùl, vaá ò tú siimá tóm. (Pró. 3:​5, 6) Be ò náa vó, òó náa kọọ̀ nyíè Jìhóvà á ẹẹ vaá gbò e bà di mm̀ bọọ bõ̀ònatõ̀ò é fã̀ ni dẽe. À dú kà kà kọọ̀ tọ́ọ̀ bẹ̀ì née gbõòmà, vaá èé láá sí pọ́lọ́ sìgà tṍó. Sõò níí á gá kpèg ni lọl ló gè sí tóm nè Jìhóvà inmá kiẽ́e eo kpóó sim tùlà. w21.03 6 ¶14-15

É kọọ̀ ò gé téní bá nàà uú boo ea aa bá pá bọọ tọ? Sẹ̀ é kọ ò di dó e kpóó ea gé bẹl kub tóm Gbò Neǹ Ditõ̀ò Jìhóvà ẹ? Beè vó, gbò nòòtẽ́ ea di mm̀ 2 Tímotì 1:​12-16 nè 4:​6-11, 17-22, é láá siè ni kpóó ló. Tṍó e neǹ tóm Pọ́ọ̀l beè di tọọ̀ kpọ́gọ́lọ́ ní ea beè emí nagbò dọ̀ Kpá Káíí é. Besĩ́ ò kálá bugi gbò nòòtẽ́á, kọ́ nè Jìhóvà bé ea tọ́a ní ló naa. Kọ́ nè Jìhóvà kà lèlà bé e nu tọ́a ní ló naa. Tṍóá, ò gbóó bàn Jìhóvà kọ á nvèè bá neè ni naa ní eo é mon gbò nòòkúu ea di mm̀ nú ea beè naaá ló Pọ́ọ̀l ea é nveè bá nè ni kọ ó láá ĩ̀ìmà tã̀àgã̀ eo di bá. Jìhóvà beè kọ́ nè Pọ́ọ̀l kọ àé mon tã̀àgã̀ boo béè kọọ̀ à gé nyoone nvéè Kráìst. (Tóm 21:​11-13) Mósĩ́ deè ní e Jìhóvà beè nvèè bá nè Pọ́ọ̀l ẹ? A beè aalá a tã̀àgã ló, vaá sièe kpóó ló aa tṍó dọ tṍó. Bàrì beè kọ́ nè Pọ́ọ̀l kọọ̀ àé neèe kpẽ́ ló gbò tóm ea beè sì. Jìhóvà beè tu nágé pá kóò Pọ́ọ̀l e bà bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo nvèèmà bá nèe. w21.03 17-18 ¶14-15, 19