Ge Tã̀àgã Ló Bàrì Dú Nèà Deè E Íè

1, 2. Éé ní ea náa ò bugi togó kọọ̀ tã̀àgã ló Bàrì dú nènù ea di kele é, vaá éé ní ea náa à dú bíi kọ é nyimá nú e Kpá Káí nóòmà ea kil ló é?

GE TÚ doolé ló zivèkà bàlà booí, boo kunukẽ̀í palàge dú ńkem. Tṍó e Jìhóvà ẹb boo kunukẽ̀í, kọ̀láá nen ea di mm̀ dénè dó tõó ẽ́ dẽe belí pọ́ì bílà múú ea aa mm̀ bọ́kẹ̀t. (Psalm 115:15; Àìzáíà 40:15) Kalìbèè è dúù kà ńkem tṍó ea dú gè túi doolé ló zivèkà bàlà booí, kpá Psalm 145:18, 19 kọ́ọ̀: “Jìhóvà di kuló kọ̀láá gbò e bà gé kólíe, kọ̀láá gbò e bà kólíe mm̀ kà kà. À ólò mm-mè tàn gbò e bà sííáẹ pọ̀ ló; à ólò dã́ ba kpã́ tó nvèè bá, vaá à ólò dùùlà va.” Ẹ̀b nakà lé nèà deè e beele íèí à! Jìhóvà, ea dú Neǹ Dèm Nù ea bọọ lọ̀l vaá à lee, gbĩ́ gè dũ̀ùà bã̀í kpàn, vaá gbĩ́ gè pãane tṍ ló bẹẹ tã̀àgã ló. Ẽei, tã̀àgã ló dú nèà deè, níà nènù ea di kele e Jìhóvà ne buu buù bẹ̀ì.

² Sõò Jìhóvà é pãanéi tṍ ló be à gá náa è ló bel nèé mm̀ sĩ́deè ea ténmá. Mósĩ́ deè ní eé láá naamá vó é? Naa èé zẹ́ẹ́ ẹ̀b nú e Kpá Káí kọ́ kilma ló tã̀àgã ló Bàrì.

ÉÉ NÍ EA NÁA È ÓLÒ TÃ̀ÀGÃ LÓ JÌHÓVÀ Ẹ?

3. Éé ní ea náa vaá olo ólò tã̀àgã ló Jìhóvà ẹ?

³ Jìhóvà gbĩ́ kọọ̀ ó tãagã̀è ẽ́ ló àbèè ò lóè bel neèe. Éé ní ea náa è nyimá ẽ́? Sóo sóo bugi Fílìpàì 4:6, 7. Na zẹ́ẹ́ bugi togó boo íb nakà kólá. Nen ea beè dèm zivèkà bàlà booí palàge ié ni lèèmá m vaá gbĩ́ kọ ó kọẹ̀ neèe bé e nu meà ní ló naa nè gbò o tã̀àgã̀.

4. Mósĩ́ deè ní e gè olòó tã̀àgã ló Jìhóvà é agẹlẹ ló ńlóò gbaa ló kilmàé ló é?

⁴ Ge tã̀àgã ló Bàrì ólò nvèè bá nèi kọ é láá dú kóò Jìhóvà. Tṍó e bàà kóò kilsĩ́ gè olòó loá bel ea kil ló ba tóm̀ bùlà, ba tã̀àgã̀ nè ba tọa ló, ba kóò ólò gbóó agaló. Níà bé ea dì nàgé naa tṍó e tãàgã ló Jìhóvà ẹ. Tení domá ló Kpá Káí, à náa kọ ó nyimá gbò a tóm̀ bùlà nè gbò a tọa ló, vaá kọ́ gbò nú e ẹlẹ é náa e dì deèsĩ́ nè ni. Olo é láá kọ́ gbò o agẹbá tọa ló nèe tení domá ló ge olòó zọ̀ẹ loá bel. Tṍó eo náà vó, o gbaa ló eo íè kilma ló Jìhóvà é gbóó kpáá agaló.—Jém̀z 4:8.

ÉÉ NÍ EÉ ÍÈ GE NAA KỌBÉ BÀRÌ DÃ́ BẸẸ TÃ̀ÀGÃ LÓ É?

5. Éé ní ea náa è nyimá kọọ̀ Jìhóvà náa ólò pãane tṍ ló kọ̀láá kà tã̀àgã ló é?

⁵ É kọọ̀ Jìhóvà ólò pãane tṍ ló dénè tã̀àgã ló? Ẽ́èe, náa ólò naa vó. Mm̀ tṍó e neǹ kọ́ọ̀ bùlà Bàrì ea kọlà Àìzáíà beè dìa, Jìhóvà beè kọ́ nè pá nvín Ízràẹ̀l kọọ̀: “Náa kal ló béè kọọ̀ ò tãagã̀ì gbele tõ̀ò tã̀àgã ló, ním gé pãanéi tṍ ló; o eelai gbele tõ̀ò mii.” (Àìzáíà 1:15) Vóà naa, be née ọ́ẹ̀ dẽe, èé láá naa gbò nú ea é túi kilma kpã́á lọl ló Jìhóvà, ea é náa kọ á kìn bẹẹ tã̀àgã ló.

6. Éé ní ea náa vaá zìgà à pàlàge dú bíi é? Mósĩ́ deè ní e olo ólò zogè kọọ̀ ò íèè zìgà ẹ?

⁶ Be è gbĩ́ì kọọ̀ Jìhóvà á pãane tṍ ló bẹẹ tã̀àgã ló, èé íè ge iée zìga m. (Máàk 11:24) Neǹ tóm Pọ́ọ̀l beè baatẽ́ kọọ̀: “Tọ́ọ̀ nen e bè náa dẹlẹ nyíe boo Bàrì náa gé láá naa nu e a léémáe, boo bée kọ kọ̀láá nen e a gé dú ló Bàrì íe ge zigà kọ Bàrì dì vaá mè à ólò kpẽ kpẽ́ nè gbò e bà gbĩ́e.” (Híbrù 11:6) Sõò áá gè kọọ̀ è íè zìgà gáà gbõoma. À bọ́ló kọ é palàge tẹlẹ̀ bẹẹ zìgà bàlà kẽ tení domá ló gè olòó gbàn tṍ ló Jìhóvà kọ̀láá dee.—Bugi Jém̀z 2:26.

7. (a) Éé ní ea náa èé kìlmà kpá ló kẽ vaá ié dùm fã̀ dẽe tṍó e gé tãàgã ló Jìhóvà ẹ? (b) Mósĩ́ deè ní eé láá zogè kọọ̀ bẹẹ gè tã̀àgã ló Bàrì aàí mm̀ nyíe ẽ́?

⁷ Èé kilmà kpáló kẽ vaá ié dùm fã̀ dẽe tṍó e gé tãagã ló Jìhóvà. Ló éé? Be è gé ló bel nè méné àbèè nen ea gé bẹl dó, è ólò naa vó mm̀ bá fã̀ dẽe. Jìhóvà ní ea dú Bàrì Ea Bọọ Lọ̀l Vaá À Lee É, vóá é kọọ̀ beéle née gé íé dùm fã̀ dẽe nè kìlmà kpá ló kẽ tṍó e gé ló bel nèe? (Jénesìs 17:1; Psalm 138:6) Èé ló kà kà bel vaá tã̀àgã ló Jìhóvà lọá bùlà, níì áá kóló ge olòó òòa boo tẽ̀ènè kà moǹ bel nì.—Máátìù 6:7, 8.

8. Tṍó e tãàgã ló Bàrì boo enè íb nu, éé ní ea bọ́ló kọ é naa ẽ́?

⁸ Dee deè nvée, tṍó e tãàgã ló Bàrì boo enè íb nu, èé íè ge naa kọ̀láá kà nú eé láá naa ge sìm tùlà nú e gé ban bàn nù nyòòmàa. Èé íè ge sí tóm agẹlẹ bá vaá tú lóó nè ge sí kọ̀láá íb tóm èé láá sì. (Máátìù 6:11; 2 Tẹ̀sàlónaikà 3:10) Àbèè è tãàgã ló Jìhóvà kọ á nvèè bá nèi kọbé è ooà aa ló gè naa nú ea dú pọ́lọ́, èé íè ge òòà aa kọ̀láá kiẽ́e eé láá dọ kèbá dàg gbẹá. (Kọ́lọsì 3:5) Kátogóí naanii èé zẹ́ẹ́ pẹ̀tẽ́ gbò bíb ea kil ló tã̀àgã ló Bàrì.

GBÒ BÍB EA KIL LÓ TÃ̀ÀGÃ LÓ BÀRÌ

9. Èé tãàgã ló má mée ẽ́? Éé ní e Jọ́ọ̀n 14:6 nóòmài ea kil ló tã̀àgã ló Bàrì e?

⁹ Èé tãàgã ló má mée ẽ́? Jíízọ̀s beè noòmà pá a gbò nyòòne nvée kọ bàá tã̀àgã ló má áá “bẹẹ Tẹ̀ ea di káála.” (Máátìù 6:9) A beè kpáá kọọ̀: “Nda ní èèlè e, vaá m̀ dú kà kà bel nè dùm. Tọ́ọ̀ nen náa é láá iná ló Tẹ̀ e bè náa téní domám̄ ló.” (Jọ́ọ̀n 14:6) Vó à naa, èé tãàgã ló má áá Jìhóvà tení domá ló Jíízọ̀s. Éé ní e ge tã̀àgã ló Bàrì tení domá ló Jíízọ̀s tõó dọ̀ẹ? Kọbéè Jìhóvà tú bẹẹ tã̀àgã ló, à dú bíi kọ é nvèè ka ló kà kele tóm e Jìhóvà beè nè Jíízọ̀s. Dì belí bé e beè nó naaá, Jíízọ̀s beè dú boo kunukẽ̀í ló ge dùùlài lọl bá náàkyọ̀ nè ú. (Jọ́ọ̀n 3:16; Róm̀ 5:12) Jìhóvà beè iná gé bá ló Jíízọ̀s naamá Pọ̀b Neǹ Vààla Gyọ́ọ nè Neǹ Bèèla.—Jọ́ọ̀n 5:22; Híbrù 6:20.

10. É kọ à íe enè íb tõ̀ò eé íè ge tõo tṍó e gé tãàgã ló Bàrì? Baatẽ́.

¹⁰ É kọ à íe enè íb tõ̀ò eé íè ge tõo tṍó e gé tãàgã ló Bàrì? Ẽ́èe, Jìhóvà náa kọ́ é kumí dúnú kẽ, ĩìtẽ́ kẽ, àbèè ge elá èla tṍó e gé tãàgã ló Bàrì. Kpá Káí nóòmài kọọ̀ èé láá ló bel nè Jìhóvà gbẹá kọ̀láá íb kiẽ́e e dì mm̀ kìlmà kpá ló kẽ. (1 Krónikòl 17:16; Nèhèmáíà 8:6; Dányẹ̀l 6:10; Máàk 11:25) Nú ea palàge dú bíi ló Jìhóvà dú ge kọọ̀ é loè bel neèe lọl mm̀ bẹẹ bùlà, sõò níì bé e tõò naa tṍó e gé tãàgã̀é ló ní ea dú bíi é nì. Èé láá tã̀àgã ló Bàrì tẹlẹ bàlà kẽ àbèè gbẹá mmíi kọ̀láá kiẽ́e e dì nè kọ̀láá tṍó, à gé láá dú ẹ́ẹ́ èlà àbèè bílá dee. Tṍó e tãàgã ló Jìhóvà, èé láá dẹlẹ nyíé boo kọọ̀ à gé dã́i mon kalìbèè tọ́ọ̀ nen náa dã́i mon.—Nèhèmáíà 2:1-6.

11. Sìgà gbò éé ní eé láá kọ́ nè Jìhóvà mm̀ bẹẹ tã̀àgã ló é?

¹¹ Éé ní eé láá tãàgã ló Bàrì nyòòmàe? Èé láá tãàgã ló Bàrì nyòòmà kọ̀láá kà nú e Jìhóvà ténmá. Kpá Káí kọ́ọ̀: “À ólò dã́i mon kilma ló kọ̀láá kà nu e e banìé bá vaá à dú nu e a zọ a bùlà gbaa ló.” (1 Jọ́ọ̀n 5:14) É kọọ̀ èé láá tãàgã ló Bàrì boo bẹẹ bíi? Ẽei. Ge tã̀àgã ló Jìhóvà á dì belí kọọ̀ ò gé zọ o díì díílá kóò loá bel. Èé láá kọ́ kọ̀láá kà nú ea dìí nyíe nè bùlà nè Jìhóvà. (Psalm 62:8) È gé láá bànìe kọ á tú a nyómá káí ea íe kpóóá nèi kọbé à nveè bá nèi kọ é naa nú ea dú lé. (Lúùk 11:13) Èé láá bàn nàgé Jìhóvà kọ á nèi nyìmànù ge nèèmà kà lé béèlàfùl, nè ge láá bànee kọ á nèi kói ea é náa kọ é ĩ̀ìmà kèbá tàvàlà dìtõ̀ò. (Jém̀z 1:5) Èé bàn Jìhóvà kọ á ia ló bẹẹ náàkyọ̀. (Ẹ́fẹsọ̀s 1:3, 7) Èé tãàgã ló Bàrì má dõona gbò, bií ló pá bẹẹ tọ nè gbò vígà págbálà nè pábia ea di mm̀ bõ̀ònatõ̀ò.—Tóm 12:5; Kọ́lọsì 4:12.

12. Éé ní ea palàge dú bíi kọ é nvee mm̀ bẹẹ tã̀àgã ló é?

¹² Éé ní ea palàge dú bíi kọ é nvee mm̀ bẹẹ tã̀àgã ló é? Níà Jìhóvà nè a bùlà. Èé ṍáe zaa lọl mm̀ beéle nyíe boo béè kọ̀láá kà nú ea ni náa nèi. (1 Krónikòl 29:10-13) È nyímà níí boo béè kọọ̀ tṍó e Jíízọ̀s beè di boo kunukẽ̀í ã́, a beè noòmà pá a gbò nyòòne nvée bé e bàé tãàgã ló Bàrì naa. (Bugi Máátìù 6:9-13.) A beè kọọ̀ bàá zẹ́ẹ́ tã̀àgã ló kọọ̀ béè Bàrì á di káí, níà gè kọọ̀ é tú sẹlẹ́ káí. Tṍóá Jíízọ̀s à gbóó kọọ̀ é bàn kọọ̀ Boǹ Méné Bàrì á dù nè ge kọọ̀ bùlà Jìhóvà á naaá boo kunukẽ̀í. Jíízọ̀s beè kọọ̀ tṍó e ni tãàgã ló Bàrì boo gbò nú ea palàge dú bíií lọ̀l ní eé láá gbóó tã̀àgã ló nyòòmà bẹẹ gbò bíi é. Tṍó e túù Jìhóvà nè a bùlà gyààma sĩ́ mm̀ bẹẹ tã̀àgã ló, è zógè tẹlẹ bàlà kẽ nú ea palàge dìi bíí ló.

13. Begè dẽè tṍó ea tõò vàẹ ní eé tãàma ló Bàrì e?

¹³ Begè dẽè tṍó ea tõò vàẹ ní eé tãàma ló Bàrì e? Kpá Káí náa kọ́. Bẹẹ tã̀àgã ló Bàrì é láá dú ńkpulu àbèè à bọọ́ beg, dẹ̀ẹ̀a boo dìtõ̀ò e kpeè sĩ́ ló. Dì belí nu dòòmà bá, bẹẹ tã̀àgã ló ólò dú ńkpulu tṍó eé gé dé gyã́á sõò à ólò bọọ́ beg tṍó è gé ṍá Jìhóvà zaa àbèè ge kọ́ bẹẹ bii bíi nèe. (1 Sámuẹ̀l 1:12, 15) Née gé bọọvẹ̀ beg bẹẹ tã̀àgã ló Bàrì kóló boo béè kọọ̀ á leemá dõona gbò, belí bé e sìgà gbò beè naá mm̀ dee Jíízọ̀sa. (Lúùk 20:46, 47) Íb gbò tã̀àgã ló ea dì belí vó náa ólò leemá Jìhóvà. Nú ea palàge dú bíi ló Jìhóvà níà gè kọ é tã̀àgã ló Bàrì lọl mm̀ bẹẹ nyíe.

14. Gã́bug tṍó ea tõò vàẹ ní eé tãàma ló Bàrì e, vaá éé ní e níí nóòmài kilma ló Jìhóvà ẹ?

¹⁴ Gã́bug tṍó ea tõò vàẹ ní eé tãàma ló Bàrì e? Jìhóvà kólíi kọ é loè bel neèe kọ̀láá tṍó. Kpá Káí kọ́ nèi kọọ̀ é “tã̀àga ló Bàrì,” nè ge “Tãagai ló Bàrì lee” (Máátìù 26:41; Róm̀ 12:12; 1 Tẹ̀sàlónaikà 5:17) Jìhóvà di kpènà ló gè pãanéi tṍ ló. Èé láá õáe zaá kọ̀láá dee boo béè a vulè nè a dùm gè nè nu taalẹ bá. Èé banée kọ á tulèi, sièi kpóóló, nè ge kọọ̀ á nvèèi nyíé gbàà. Be à gá náa è palàge nvèè ka ló nèà deè e íè ge tã̀àgã ló Jìhóvà, èé tú kọ̀láá kà deè ea neài loomá bel nèe.

15. Éé ní ea náa à bọ́ló gè kọọ̀ “á dì naa vó” tṍó e ni nveè kùbma ló bẹẹ tã̀àgã ló é?

¹⁵ Éé ní ea náa à bọ́ló gè kọọ̀ “á dì naa vó” tṍó e ni nveè kùbma ló bẹẹ tã̀àgã ló é? Tã́á bel ea kọ́ọ̀ “á dì naa vó” tõó dọ̀ “ge agàla boo” àbèè ge kọọ̀ “á naaá naa vó.” Níà enè sĩ́deè ge zogè kọọ̀ è palàge dẹlẹ nyíé boo gbò nú e kọ́ọ̀ mm̀ bẹẹ tã̀àgã ló, níà ge kọọ̀, è agàla boo. (Psalm 41:13) Kpá Káí nóòmài kọọ̀ à dú nágé lé ge kọọ̀ “á dì naa vó,” dee deè nvéè tã̀àgã ló Bàrì e nen tãagã̀, kalìbèè è kọ́ tẹlẹ bàlà kẽ àbèè née kọ́ọ̀ tẹlẹ bàlà kẽ ge zogè kọọ̀ è nveè sãa kúm.—1 Krónikòl 16:36; 1 Kọ́rìnt 14:16.

SĨ́DEÈ BÉ E BÀRÌ ÓLÒ AALÁ TÃ̀ÀGÃ LÓ NAA

16. É kọọ̀ Jìhóvà ólò aa deè aalá gé bẹẹ tã̀àgã ló? Baatẽ́.

¹⁶ É kọọ̀ Jìhóvà ólò aalá gé bẹẹ tã̀àgã ló? Ẽei, à ólò aalá. Kpá Káí kolíe “Neǹ dã́à tã̀àgã ló.” (Psalm 65:2) Jìhóvà ólò dã̀ vaá aalá tã̀àgã ló ea aa mm̀ nyíè gã́bug gãà gbò nen, vaá à ólò naa níí mm̀ kele-kele sĩ́deè.

17. Mósĩ́ deè ní e Jìhóvà tú gbò nyómá tóm nè pá a gbò gyóòlo e bà di boo kunukẽ̀í siimá tóm mm̀ ge aalá bẹẹ tã̀àgã ló é?

¹⁷ Jìhóvà ólò tú pá a gbò nyómá tóm nè pá a gyóòlo e bà di boo kunukẽ̀í aamá bẹẹ tã̀àgã ló. (Híbrù 1:13, 14) À íe gbele tõ̀ò nen eé láá nó nu lọl ló, gbò e ba beè bàn kọọ̀ Bàrì á nveenèè bá neè va kọ bàá dãè tẽ́ ló Kpá Káí vaá tṍó e pọ́ì ńkem̀ tṍó ni téní enè Neǹ Ditõ̀ò Jìhóvà à gbóó kãá va. Kpá Káí zógè tẹlẹ bàlà kẽ kọọ̀ gbò nyómá tóm ólò tú lóó nvee mm̀ ge vee “Lé Kpẹa” beeá tení ló zivèkà boo kunukẽ̀í. (Bugi Kùùà Nù 14:6.) Nagé, gbele tõ̀ò bẹ̀ì beè tã̀àgã ló Jìhóvà kilma ló kà lèlà bẹẹ tã̀àgã̀ àbèè bẹẹ bíi vaá è gbóó ié nvèè bá ea beè dìi bíi ló lọl bá pá bẹẹ gbò vígà págbálà nè pábia e bà di mm̀ bõ̀ònatõ̀ò.—Próvẹẹ̀b 12:25; Jém̀z 2:16.

18. Mósĩ́ deè ní e Jìhóvà ólò aalá bẹẹ tã̀àgã ló tení domá ló a nyómá káí nè Kpá Káí é?

¹⁸ Jìhóvà ólò aalá bẹẹ tã̀àgã ló tení domá ló a nyómá káí. Tṍó e tãàgã ló Bàrì kọ á nvèè bá nèi tṍó e di kèbá tã̀àgã̀, à ólò nèi kpènà nè kói tení domá ló a nyómá káí. (2 Kọ́rìnt 4:7) Jìhóvà ólò aalá bẹẹ tã̀àgã ló tení domá ló Kpá Káí vaá nvèè bá nèi kọ é nè kà lé béèlàfùl. Tṍó e bugì Kpá Káí, èé láá mòn ketõ̀ò Kpá Káí ea é nveè bá nèi. Jìhóvà gé láá naa kọọ̀ nen ea áálá bíb gbẹá nònù á kọ́ kà lèlà nú ea beè dìi bíi ló ge dã̀ àbèè tṍó e neǹ kànen ea di mm̀ bõ̀ònatõ̀ò zọ́i loá sọ́l boo gá ea di mm̀ Kpá Káí.—Gàlésìà 6:1.

19. Éé ní ea náa à gé láá belí kọọ̀ Jìhóvà náa áálá bẹẹ tã̀àgã ló é?

¹⁹ Kọ̀láá bé ea dì naa, sìgà tóm, è ólò láá kọọ̀, ‘Éé ní ea náa vaá Jìhóvà gáà aala ńdáà tã̀àgã ló é?’ Kẽ̀èa boo kọọ̀, ẹlẹ nyímá tṍó nè bá gè aamá bẹẹ tã̀àgã ló. À nyímá nú ea biíi. Èé láá kilsĩ́ gè olòó tã̀àgã ló Bàrì mm̀ gã́bug tṍó gè zogè kọọ̀ beéle agàla boo nú e kọ́ọ̀ nèe, nè ge zogèe kọọ̀ è palàge ièèe zìga m. (Lúùk 11:5-10) Sìgà tṍó Jìhóvà ólò aalá bẹẹ tã̀àgã ló mm̀ bá e bè néè ẹ̀bmà dẽe. Dì belí nu dòòmà bá, èé láá tã̀àgã ló Bàrì boo béè tàvàlà dìtõ̀ò e di bá, sõò tãá ea tú tã̀àgã̀a lọ̀líí ló, à ólò nèi kói ea é náa kọ é ĩ̀ìmà tõó bá.—Bugi Fílìpàì 4:13.

20. Éé ní ea náa vaá èé ólòó tã̀àgã ló Jìhóvà ẹ?

²⁰ Zẹ́ẹ́ ni ẹb íb gbò lé nèà deè e íè gè tã̀àgã ló Jìhóvà à! Beéle gé láá àgala boo kọọ̀ àé pãanéi tṍ ló. (Psalm 145:18) Vaá gã́bug bé e tãàgã ló Jìhóvà lọl mm̀ bẹẹ nyíé naa, níà bé e bẹẹ gbaa ló kóò kìlmàé ló gé agaló naa ẽ́.