Το Βιβλίο του Ιώβ Μπορεί να σας Βοηθήσει Όταν Δίνετε Συμβουλή

1, 2. Με ποια δύσκολη κατάσταση έρχονται αντιμέτωποι οι τρεις φίλοι του Ιώβ και ο Ελιού;

ΤΑ ΝΕΑ διαδίδονται αστραπιαία ανάμεσα στους κατοίκους της Ανατολής. Ο Ιώβ, ένας άνθρωπος ξακουστός για τα πλούτη του, έχει χάσει τα πάντα. Όταν τρεις φίλοι του​—ο Ελιφάς, ο Βιλδάδ και ο Σωφάρ​—μαθαίνουν τι του συνέβη, ταξιδεύουν στη γη του Ουζ για να τον παρηγορήσουν. Αλλά δεν είναι προετοιμασμένοι για αυτό που αντικρίζουν.

² Φανταστείτε το σκηνικό. Στην ουσία, ο Ιώβ έχει χάσει όλα όσα είχε. Τα τεράστια κοπάδια του από πρόβατα, βόδια, καμήλες και γαϊδούρια έχουν αφανιστεί. Τα παιδιά του έχουν σκοτωθεί και οι περισσότεροι υπηρέτες του έχουν σφαγιαστεί. Και το σπίτι όπου σκοτώθηκαν τα παιδιά του έχει γίνει συντρίμμια. Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, έχει επηρεαστεί και η υγεία του. Το σώμα του είναι τώρα γεμάτο επώδυνα, μεγάλα σπυριά. Από απόσταση, οι τρεις άντρες βλέπουν τον Ιώβ να κάθεται καταθλιμμένος στις στάχτες. Πώς αντιδρούν; Επί εφτά ημέρες, δεν λένε λέξη σε εκείνον τον άνθρωπο που περνάει αυτό το μαρτύριο. (Ιώβ 2:12, 13) Κάποια στιγμή, έρχεται ένας νεότερος άντρας που ονομάζεται Ελιού και κάθεται κοντά τους. Τελικά, ο Ιώβ σπάει τη σιωπή. Καταριέται τη μέρα που γεννήθηκε και εύχεται να πεθάνει. (Ιώβ 3:1-3, 11) Είναι ολοφάνερο ότι ο Ιώβ χρειάζεται βοήθεια! Το αν αυτοί οι άνθρωποι είναι όντως φίλοι του και νοιάζονται πραγματικά για το καλό του θα φανεί από τα λόγια τους, καθώς και από τον τρόπο με τον οποίο θα τα πουν.

3. Σε τι θα εστιάσουμε τώρα;

³ Ο Ιεχωβά φρόντισε ώστε ο Μωυσής να καταγράψει τα όσα είπαν και έκαναν οι τρεις φίλοι του Ιώβ και ο Ελιού. Αξίζει να σημειωθεί ότι μερικά από τα λόγια του Ελιφάς φαίνεται ότι ήταν εμπνευσμένα από ένα πονηρό πνεύμα. Αντίθετα, τα λόγια του Ελιού ήταν εμπνευσμένα από τον Ιεχωβά. (Ιώβ 4:12-16· 33:24, 25) Δεν είναι περίεργο λοιπόν που, παρότι το βιβλίο του Ιώβ περιέχει μερικές από τις καλύτερες συμβουλές που δόθηκαν ποτέ, περιέχει επίσης και μερικές από τις χειρότερες. Ένα σημαντικό όφελος που προκύπτει από το βιβλίο του Ιώβ είναι ότι μπορεί να μας βοηθήσει όταν χρειάζεται να δώσουμε συμβουλή. Κατ’ αρχάς, θα ασχοληθούμε με το κακό παράδειγμα των τριών φίλων του Ιώβ. Κατόπιν, θα εξετάσουμε το καλό παράδειγμα του Ελιού. Σε κάθε περίπτωση, θα μάθουμε πώς θα μπορούσαν οι Ισραηλίτες να ωφεληθούν από το βιβλίο του Ιώβ και πώς μπορούμε να ωφεληθούμε από αυτό εμείς σήμερα.

ΠΩΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΨΑΝ ΤΟΝ ΙΩΒ ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΦΙΛΟΙ ΤΟΥ

4. Γιατί δεν πέτυχαν οι τρεις φίλοι του Ιώβ τον στόχο τους; (Βλέπε επίσης εικόνα.)

⁴ Η Γραφή λέει ότι οι τρεις φίλοι του Ιώβ πήγαν «να συμπαρασταθούν στον Ιώβ και να τον παρηγορήσουν» όταν άκουσαν για τις συμφορές που τον είχαν βρει. (Ιώβ 2:11) Ωστόσο, δεν πέτυχαν τον στόχο τους. Γιατί; Για τρεις τουλάχιστον λόγους. Πρώτον, έσπευσαν να βγάλουν λάθος συμπεράσματα. Για παράδειγμα, υπέθεσαν εσφαλμένα ότι ο Ιώβ τιμωρούνταν για αμαρτίες που είχε διαπράξει.a (Ιώβ 4:7· 11:14) Δεύτερον, μεγάλο μέρος της συμβουλής που του έδωσαν δεν βοήθησε καθόλου, φανέρωνε σκληρότητα και πλήγωσε βαθιά τον Ιώβ. Για παράδειγμα, και οι τρεις είπαν πράγματα που ακούγονταν σωστά αλλά στερούνταν πραγματικής ουσίας. (Ιώβ 13:12) Ο Βιλδάδ δύο φορές είπε με σκληρό τρόπο στον Ιώβ ότι μιλούσε πάρα πολύ. (Ιώβ 8:2· 18:2) Και ο Σωφάρ υπονόησε με κακεντρέχεια ότι ο Ιώβ ήταν «άμυαλος». (Ιώβ 11:12) Τρίτον, παρότι ίσως δεν ύψωσαν τον τόνο της φωνής τους όταν μιλούσαν στον Ιώβ, το ύφος τους ήταν συχνά απαξιωτικό, σαρκαστικό και επικριτικό. (Ιώβ 15:7-11) Σε τελική ανάλυση, αυτοί οι άνθρωποι ενδιαφέρονταν περισσότερο να αποδείξουν ότι ο Ιώβ είχε άδικο παρά να γιατρέψουν την καρδιά του ή να ενισχύσουν την πίστη του.

5. Ποια ήταν τα αποτελέσματα της συμβουλής που έδωσαν στον Ιώβ οι φίλοι του;

⁵ Δεν μας εκπλήσσει το γεγονός ότι η συμβουλή που έδωσαν οι φίλοι του Ιώβ δεν απέφερε καλά αποτελέσματα. Ο Ιώβ ένιωσε συντετριμμένος από τα λόγια τους. (Ιώβ 19:2) Μπορείτε να καταλάβετε γιατί ένιωσε επίσης την ανάγκη να υπερασπιστεί την υπόληψή του. Αυτό τον οδήγησε σε έναν μη ισορροπημένο τρόπο σκέψης και σε άσοφα λόγια. (Ιώβ 6:3, 26) Οι φίλοι του Ιώβ είπαν πράγματα που δεν ήταν σε αρμονία με τον τρόπο σκέψης του Ιεχωβά και συμπεριφέρθηκαν άσπλαχνα στον Ιώβ. Ως αποτέλεσμα, άθελά τους έγιναν εργαλεία στα χέρια του Σατανά. (Ιώβ 2:4, 6) Πώς θα μπορούσε να ωφελήσει αυτή η αφήγηση άτομα στο παρελθόν αλλά και εμάς σήμερα;

6. Τι θα μπορούσαν να μάθουν οι πρεσβύτεροι στον Ισραήλ από το κακό παράδειγμα των τριών φίλων του Ιώβ;

⁶ Πώς θα μπορούσαν να ωφεληθούν οι Ισραηλίτες. Μετά τον σχηματισμό του έθνους του Ισραήλ, ο Ιεχωβά διόρισε ικανούς άντρες, πρεσβυτέρους, να κρίνουν το έθνος σύμφωνα με τους δίκαιους κανόνες του. (Δευτ. 1:15-18· 27:1) Εκείνοι οι άντρες έπρεπε να ακούν προσεκτικά προτού δώσουν συμβουλή ή αποδώσουν κρίση. (2 Χρον. 19:6) Έπρεπε επίσης να κάνουν ερωτήσεις αντί να υποθέτουν ότι γνώριζαν όλα τα γεγονότα. (Δευτ. 19:18) Εκείνοι οι σύμβουλοι στον Ισραήλ δεν έπρεπε να μιλούν σκληρά σε όσους έρχονταν να ζητήσουν βοήθεια. Γιατί; Επειδή αν εκνευρίζονταν, αυτό θα μπορούσε να αποθαρρύνει ένα άτομο από το να ανοίξει την καρδιά του. (Έξοδ. 22:22-24) Οι πρεσβύτεροι στον Ισραήλ που εξέταζαν την αφήγηση σχετικά με τον Ιώβ θα μπορούσαν κάλλιστα να αντλήσουν διδάγματα από αυτήν.

7. Εκτός από τους πρεσβυτέρους στον Ισραήλ, ποιοι άλλοι μπορούσαν να δώσουν συμβουλή, και πώς θα μπορούσαν να ωφεληθούν από την αφήγηση σχετικά με τον Ιώβ; (Παροιμίες 27:9)

⁷ Φυσικά, οι ώριμοι άντρες στον Ισραήλ δεν ήταν οι μόνοι που μπορούσαν να δώσουν συμβουλή. Στην πραγματικότητα, οποιοσδήποτε Ισραηλίτης​—νέος ή ηλικιωμένος, άντρας ή γυναίκα​—μπορούσε να δώσει συμβουλή σε έναν φίλο που χρειαζόταν βοήθεια για να βελτιώσει τη λατρεία του ή να διορθώσει τη διαγωγή του. (Ψαλμ. 141:5) Τέτοια ειλικρινής συμβουλή είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα ενός αληθινού φίλου. (Διαβάστε Παροιμίες 27:9) Το κακό παράδειγμα των τριών φίλων του Ιώβ μπορούσε να αποτελέσει ένα ζωντανό παράδειγμα για τους Ισραηλίτες σχετικά με το τι να μη λένε και να μην κάνουν όταν έδιναν συμβουλή.

8. Ποιες παγίδες χρειάζεται να αποφεύγουμε όταν δίνουμε συμβουλή; (Βλέπε επίσης εικόνες.)

⁸ Πώς μπορούμε να ωφεληθούμε εμείς. Ως Χριστιανοί, θέλουμε να βοηθάμε τους αδελφούς και τις αδελφές μας όταν περνάνε δοκιμασίες. Αλλά για να το κάνουμε αυτό, πρέπει να αποφεύγουμε αυτό που έκαναν οι τρεις φίλοι του Ιώβ. Πρώτον, πρέπει να προσέχουμε να μη βγάζουμε βιαστικά συμπεράσματα και να βεβαιωνόμαστε πως ό,τι λέμε βασίζεται σε χειροπιαστά στοιχεία. Δεύτερον, δεν πρέπει να βασίζουμε τη συμβουλή μας πρωτίστως στο ασταθές έδαφος της προσωπικής μας πείρας, όπως έκανε συχνά ο Ελιφάς, αλλά, απεναντίας, στο γερό θεμέλιο του Λόγου του Θεού. (Ιώβ 4:8· 5:3, 27) Τρίτον, χρειάζεται να αποφεύγουμε τα σκληρά ή επικριτικά λόγια. Θυμηθείτε πως ο Ελιφάς και οι φίλοι του είπαν κάποια πράγματα που ήταν αλήθεια. Μάλιστα, ένας άλλος θεόπνευστος Βιβλικός συγγραφέας παρέθεσε μια από τις δηλώσεις τους. (Παράβαλε Ιώβ 5:13 με 1 Κορινθίους 3:19) Ωστόσο, τα περισσότερα από αυτά που είπαν έδωσαν κακή εντύπωση για τον Θεό και πλήγωσαν τον Ιώβ. Γι’ αυτό, ο Ιεχωβά είπε πως δεν έλεγαν την αλήθεια. (Ιώβ 42:7, 8) Η καλή συμβουλή ποτέ δεν παρουσιάζει τον Ιεχωβά ως παράλογο ή τους υπηρέτες του ως ανάξιους της αγάπης του. Ας δούμε τώρα τι μπορούμε να μάθουμε από το παράδειγμα του Ελιού.

ΠΩΣ ΕΔΩΣΕ ΣΥΜΒΟΥΛΗ Ο ΕΛΙΟΥ ΣΤΟΝ ΙΩΒ

9. Εξηγήστε γιατί χρειαζόταν ο Ιώβ βοήθεια όταν σταμάτησαν να μιλούν οι φίλοι του, και πώς του την παρείχε ο Ιεχωβά.

⁹ Όταν ο Ιώβ και οι φίλοι του σταμάτησαν να λογομαχούν, η ατμόσφαιρα πρέπει να ήταν τεταμένη. Τα λόγια εκείνων των αντρών έχουν καλύψει 28 κεφάλαια της Αγίας Γραφής και ήταν λόγια που στο μεγαλύτερο μέρος τους ειπώθηκαν με θυμό ή αγανάκτηση. Δεν μας εκπλήσσει που ο Ιώβ συνέχισε να πονάει! Εξακολουθούσε να χρειάζεται παρηγοριά και διόρθωση. Πώς τον βοήθησε ο Ιεχωβά; Χρησιμοποίησε τον Ελιού για να του δώσει συμβουλή. Γιατί δεν μίλησε νωρίτερα ο Ελιού; Όπως είπε ο ίδιος: «Εγώ είμαι νέος και εσείς ηλικιωμένοι. Γι’ αυτό συγκρατήθηκα από σεβασμό». (Ιώβ 32:6, 7) Ο νεαρός Ελιού είχε αντιληφθεί κάτι που πολλοί αντιλαμβάνονται και σήμερα: Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία έχουν ζήσει πολύ και έχουν μάθει πολλά. Ως αποτέλεσμα, συχνά έχουν πολύ περισσότερη σοφία και πείρα από τους νεότερους. Αφού όμως άκουσε υπομονετικά τον Ιώβ και τους φίλους του, ο Ελιού δεν μπόρεσε να συγκρατηθεί άλλο και είπε: «Η ηλικία από μόνη της δεν κάνει κάποιον σοφό ούτε κατανοούν το σωστό μόνο οι ηλικιωμένοι». (Ιώβ 32:9) Τι είπε ο Ελιού στη συνέχεια, και πώς το είπε;

10. Τι έκανε ο Ελιού προτού δώσει συμβουλή στον Ιώβ; (Ιώβ 33:6, 7)

¹⁰ Προτού δώσει ο Ελιού συμβουλή στον Ιώβ, δημιούργησε την κατάλληλη ατμόσφαιρα. Πώς; Κατ’ αρχάς, προσπάθησε να ελέγξει τα δικά του συναισθήματα. Το ξέρουμε αυτό επειδή η Γραφή λέει ότι στην αρχή ήταν θυμωμένος. (Ιώβ 32:2-5) Ωστόσο, ούτε μία φορά δεν επιτέθηκε στον Ιώβ με αγανάκτηση. Αντίθετα, του μίλησε καθησυχαστικά. Για παράδειγμα, του είπε: «Δες! Εγώ είμαι όπως και εσύ ενώπιον του αληθινού Θεού». (Διαβάστε Ιώβ 33:6, 7) Κατόπιν, είπε ξεκάθαρα ότι είχε ακούσει προσεκτικά τον Ιώβ. Μάλιστα, συνόψισε τα βασικά σημεία από τις έξι φορές που είχε μιλήσει. (Ιώβ 32:11· 33:8-11) Ο Ελιού έκανε κάτι παρόμοιο και αργότερα που χρειάστηκε να δώσει συμβουλή στον Ιώβ.​—Ιώβ 34:5, 6, 9· 35:1-4.

11. Πώς έδωσε συμβουλή ο Ελιού στον Ιώβ; (Ιώβ 33:1)

¹¹ Όταν ο Ελιού έδωσε συμβουλή στον Ιώβ, το έκανε αυτό με τρόπο που προσέδωσε αξιοπρέπεια σε εκείνον τον πιστό άνθρωπο. Για παράδειγμα, ο Ελιού τον προσφώνησε με το όνομά του, κάτι που προφανώς δεν είχαν κάνει οι άλλοι τρεις. (Διαβάστε Ιώβ 33:1) Ίσως επειδή θυμόταν τη δική του ισχυρή επιθυμία να μιλήσει την ώρα που ο Ιώβ και οι φίλοι του λογομαχούσαν, ο Ελιού πρόσφερε συμπονετικά στον Ιώβ μια ευκαιρία να εκφραστεί για τη συμβουλή του. (Ιώβ 32:4· 33:32) Επίσης, τον προειδοποίησε ξεκάθαρα ότι με τον τρόπο σκέψης του έμπαινε σε επικίνδυνα μονοπάτια και του υπενθύμισε με καλοσύνη τη σοφία, τη δύναμη, τη δικαιοσύνη και την όσια αγάπη του Ιεχωβά. (Ιώβ 36:18, 21-26· 37:23, 24) Η καλή συμβουλή του Ελιού αναμφίβολα δημιούργησε στον Ιώβ τη σωστή διανοητική διάθεση για να δεχτεί επιπρόσθετη συμβουλή, αυτή τη φορά από τον Δημιουργό του. (Ιώβ 38:1-3) Πώς θα μπορούσε το παράδειγμα του Ελιού να ωφελήσει άτομα στο παρελθόν αλλά και εμάς σήμερα;

12. Πώς χρησιμοποιούσε ο Ιεχωβά προφήτες για να βοηθάει τον λαό του, και πώς θα μπορούσαν οι Ισραηλίτες να ωφεληθούν από το καλό παράδειγμα του Ελιού;

¹² Πώς θα μπορούσαν να ωφεληθούν οι Ισραηλίτες. Σε όλη την ιστορία του Ισραήλ, ο Ιεχωβά διόριζε προφήτες για να γνωστοποιούν τον σκοπό του στους Ισραηλίτες. Για παράδειγμα, την περίοδο των Κριτών, η Δεββώρα παρείχε μητρική πνευματική καθοδηγία στο έθνος, και ο Σαμουήλ υπηρετούσε ακούραστα ως εκπρόσωπος του Ιεχωβά από τότε που ήταν μικρός. (Κριτ. 4:4-7· 5:7· 1 Σαμ. 3:19, 20) Κατόπιν, την εποχή των βασιλιάδων, ο Ιεχωβά παρείχε μια σχεδόν αδιάκοπη γραμμή προφητών για να ενισχύουν πνευματικά τον λαό του και να δίνουν συμβουλή σε εκείνους που ξεστράτιζαν από την αγνή λατρεία. (2 Σαμ. 12:1-4· Πράξ. 3:24) Το παράδειγμα του Ελιού που είναι καταγραμμένο στο βιβλίο του Ιώβ μπορούσε να βοηθήσει πιστούς άντρες και γυναίκες να καταλάβουν τι έπρεπε να λένε και πώς να το λένε όταν έδιναν συμβουλή.

13. Πώς μπορούν οι Χριστιανοί σήμερα να ενθαρρύνουν τους συλλάτρεις τους;

¹³ Πώς μπορούμε να ωφεληθούμε εμείς. Ως Χριστιανοί, και εμείς γνωστοποιούμε το θέλημα του Θεού διακηρύττοντας αυτά που βρίσκονται στον Λόγο του, την Αγία Γραφή. Ένας άλλος τρόπος με τον οποίο το κάνουμε αυτό είναι χρησιμοποιώντας λόγια που εποικοδομούν και ενθαρρύνουν τους συλλάτρεις μας. (1 Κορ. 14:3) Οι πρεσβύτεροι χρειάζεται ιδιαίτερα να έχουν κατά νου την ανάγκη “να μιλούν παρηγορητικά” στους αδελφούς και στις αδελφές τους, ακόμα και σε εκείνους που ίσως είναι αναστατωμένοι ή λένε “αχαλίνωτα λόγια”.​—1 Θεσ. 5:14· Ιώβ 6:3.

14, 15. Περιγράψτε πώς μπορεί να μιμηθεί ένας πρεσβύτερος τον Ελιού όταν δίνει συμβουλή.

¹⁴ Φανταστείτε την ακόλουθη κατάσταση. Κάποιος πρεσβύτερος μαθαίνει ότι μια αδελφή στην εκκλησία του νιώθει καταθλιμμένη. Προς έπαινό τους, εκείνος και κάποιος άλλος αδελφός την επισκέπτονται για να την ενθαρρύνουν. Στη διάρκεια της επίσκεψης, η αδελφή εκφράζει αρνητικά συναισθήματα. Λέει ότι, παρότι παρακολουθεί τις συναθροίσεις και βγαίνει στο έργο, δεν είναι χαρούμενη. Πώς θα αντιδράσει ο πρεσβύτερος;

¹⁵ Πρώτον, πιθανότατα θα προσπαθήσει να μάθει τους βαθύτερους λόγους για τα αισθήματα της αδελφής. Για να το καταφέρει αυτό, πρέπει να την ακούσει υπομονετικά. Μήπως νιώθει ανάξια της αγάπης του Θεού; Μήπως οι «ανησυχίες της ζωής» συντρίβουν το πνεύμα της; (Λουκ. 21:34) Δεύτερον, ο πρεσβύτερος θα αναζητήσει ευκαιρίες για να την επαινέσει. Άλλωστε, παρότι νιώθει καταθλιμμένη, συνεχίζει να παρακολουθεί συναθροίσεις και να βγαίνει στο έργο. Και τρίτον, όταν ο πρεσβύτερος κατανοήσει την κατάσταση και την αιτία της αποθάρρυνσής της, θα χρησιμοποιήσει την Αγία Γραφή για να τη διαβεβαιώσει ότι ο Θεός την αγαπάει.​—Γαλ. 2:20.

ΣΥΝΕΧΙΣΤΕ ΝΑ ΩΦΕΛΕΙΣΤΕ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΙΩΒ

16. Πώς μπορούμε να συνεχίσουμε να ωφελούμαστε από το βιβλίο του Ιώβ;

¹⁶ Πόσο ωφεληθήκαμε εξετάζοντας το βιβλίο του Ιώβ! Όπως μάθαμε στο προηγούμενο άρθρο, αυτή η θεόπνευστη αφήγηση μας διδάσκει, όχι μόνο γιατί ο Θεός επιτρέπει τα βάσανα, αλλά επίσης πώς μπορούμε να τα υπομένουμε. Και όπως εξετάσαμε σε αυτό το άρθρο, όλοι μας μπορούμε να μάθουμε να δίνουμε αποτελεσματική συμβουλή με το να μην ακολουθούμε το κακό παράδειγμα των τριών φίλων του Ιώβ, αλλά απεναντίας ακολουθώντας το καλό παράδειγμα του Ελιού. Θα μπορούσατε να ανασκοπήσετε τα διδάγματα που πήρατε από το βιβλίο του Ιώβ προτού δώσετε συμβουλή σε άλλους στο μέλλον. Και αν έχει περάσει κάποιο διάστημα από τότε που είχατε τη χαρά να διαβάσετε αυτό το υπέροχο βιβλίο, βάλτε στόχο να το ξαναδιαβάσετε. Θα διαπιστώσετε ότι είναι εξίσου ωφέλιμο σήμερα όσο και όταν γράφτηκε.