Maayoʼu

Jintüliiwaʼaya Jesuu, oonooshi nia waneepia sümaa nanüiki na wayuu kachooinkana nia. Nnojoishi nia eʼrülin wayumüin namüin. «Atüjashi maʼin taya juulia», nnojoishi müin nia nümüin José otta sümüin María. Wainma tü kasa naaʼinrajatkat Jesuu, süka jamüin, niain miyoʼushin naʼakajee na nuwalayuukana. Ekirajaashi nia süpüla nütüjain süpüleerua tü niʼyataakalü anain chi nüshiyaashikai. Naaʼinrüin tia süpüla naapüin tü choʼujaakat sümüin nii jee namüin nuwalayuu. Eesüjaʼa süküjünüle nümüin Jesuu natuma na wayuu kachooinkana nia tü alatakat soʼu jemein nia jee tü namakat na aapieekana nüchiki (Luc. 2:8-19, 25-38). Nnojotpejeʼe anain neʼe naaʼin Jesuu sümaa tia, nikirajaa anainrü nümüiwaʼa tü Ashajuushikat. ¿Jamüsü watüjaaka saaʼu nikirajaʼawalin Jesuu sünain tü Ashajuushikat? Soʼu jintülin nia, chajachi nia suluʼu tü aʼwaajüleekat sünain asakiijaa na ekirajüliikana «otta tü wayuu aapajüsükalüirua, ponüsü maʼi saaʼin tü nümakat [Jesuu] namüin na laülayuukana, süka nütüjüin maʼi asouktaa neʼipajee» (Luc. 2:46, 47). Soʼu polooin piamamüin nuuyase Jesuu, nnojotsü nuʼtchejaain amaa niain Jeʼwaa chi nüshikai (Luc. 2:42, 43, 49). w20.10 29 püt. 13, 14

Süpüla wanoujain sünain tü kasa anasü eejeetkat nutuma Maleiwa wanouja anainrü süsoʼiraain naaʼin Jesuu. Soʼu nuʼttüin Pablo sünain ashajaa süchiki süsoʼiraainjatüin naaʼin na outushiikana, nüküjain apünüinsü kasa. Tü palajatkat shia outuin Kürisüto saaʼu waainjala. Tü piamakat shia nojoitünüin sutuma wayuu. Otta tü apünüinkat shia süsoʼiraain naaʼin süchikijee apünüin kaʼi maʼaka süküjünüin suluʼu tü karaloʼuta Nüchikimaajatkat Maleiwa (1 Cor. 15:3, 4). ¿Kasa eeka sutuma outuin Jesuu, nojoitünüin jee süsoʼiraain naaʼin? Nüküjain Isaías nuʼutuneechin aaʼin chi Mesíaskai jee nojoitüneechin saʼaka wayuu kaainjarannuu. Nnojotpejeʼe shiain alatüinjatüin neʼe tia nümüin, nüküjainya Isaías naapajiraainjachin nikii Jesuu süpüla outaa saaʼu saainjala wayuu. Ekeraajüsia tia, aapajiraashi nikii Jesuu saaʼu waainjala (Is. 53:8, 9, 12; Mat. 20:28; Roma 5:8). Sünainjee outuin Jesuu, nojoitünüin jee süsoʼiraain naaʼin, weʼitaashaatain waaʼin sünain taasheenain waya suulia kaainjalaa, outaa jee weʼreenain nachikuaʼa na wapüshi outuinnapakana. w20.12 2 püt. 4-6; 5 püt. 11

Aküjawaishi pütchi chi aluwataaushikai Pablo suluʼu nekirajülee na judíokana. Jamüsüjaʼa soʼu chajachin nia Tesalónica, nüküjain namüin na judíokana jamaluʼuluin tü sümakat tü Ashajuushikat. Naaʼinrüin tia soʼu apünüin saawanoʼu (Aluw. 17:1, 2). Anakajasaʼa naaʼin Pablo suluʼu nekirajülee na judíokana, jama joʼuushin nia naʼaka (Aluw. 26:4, 5). Niʼraajüin maʼin Pablo nakuwaʼipa na judíokana, müshijeseʼe nnojolin mmoluwaain nia sünain aküjaa pütchi namüin (Filip. 3:5). Oʼunushi Pablo suluʼujee tü mmakat Tesalónica otta suluʼujee Berea sünainjee müliain nia natuma na wayuu ayoutakana tü pütchi nüküjakat. Oʼunushi nia chamüin Atenasmüin. Chapa nia chayaa, nüküjain namüin na judíokana otta namüin waneinnua wayuu anoujakana nünain Maleiwa jamaluʼuluin tü sümakat tü Ashajuushikat. Naaʼinrüin tia suluʼu tü ekirajüleekat judío (Aluw. 17:17). Nüküjapa pütchi metkaaraluʼu, naataitpa nakuwaʼipa na wayuu nüküjakana amüin pütchi. Eejana na gentiilekana otta na atüjakana naʼakajee na griegokana. Eiwaʼalajatia neʼe naapüin süchiki tia pütchikat. Müshiijeseʼe namüin nümüin Pablo: «[Aashajaashi pia] wamüin süchikü wane kasa waneejatü maʼi» (Aluw. 17:18-20). w20.04 9 püt. 5, 6

Nnojo jülüjain waaʼin mepin wakuwaʼipa, soteesü waaʼin kaainjalain waya wapüshuaʼa. Anapejeʼe waya noʼuluʼu Jeʼwaa sükajee anamiain maʼin nia jee sünainjee naapajiraain nikii Jesuu (Éf. 1:7; 1 Juan 4:10). Choʼujaale wamüin sütütüleʼennüin waaʼin wachunta kaalinwaa namüin na wawalayuukana, na wapüshikana naaʼu Jeʼwaa. Natütüleʼereerü waaʼin jee naapajeerü tü wamakat namüin (Prov. 12:25; 1 Tes. 5:14). Joy shia wanee wawala chejeʼewat Nigeria, kakaliairü shia achecherüin saaʼin suulia mojuin maʼin saaʼin. Anuu sünüiki: «¿Kasaje taaʼinraka nnojoliire na tawalayuukana? Shiimaintaʼaleeja naapüin Jeʼwaa tanüiki. Nekirajüinya taya sünain atütüleʼeraa naaʼin na mojukana aaʼin». Eejeetpejeʼe nnojorüle natüjaain saaʼu na wawalayuukana choʼujaain sütütüleʼennüin waaʼin. Makalaka eein süpüla wachuntuin kaalinwaa nümüin wanee wawala laülaakai aaʼin sünain anoujaa jee shiale wanee wawala. w20.12 23 püt. 7, 8

Süpüla aleewain maʼin waya nümaa wanee wayuu, nümaainjana waya, yootiraainjana waya nümaa süchiki tü jülüjakat waaʼin, süchiki tü kasa alatüitkat wamüin otta jamüin waaʼin saalinjee wanee kasa. Eepejeʼe kapüleerü saaʼin wamüin aleewainjanain waya nümaa Jesuu. Wanee kasa kapüleeka atuma aleewain waya nümaa Jesuu shia süka nnojolitchin weʼrüin nia. Kapüleesia namüin na anoujashii namaiwajanakana aleewainjanain naya nümaa Jesuu. Anuujese nünüiki chi aluwataaushikai Pedro: «Jaʼitaichi nnojolin jiʼrüin Jesucristo paala, ayatshia neʼe nia alin jüpüla. Otta müsia maaʼulu yaa, jaʼitaichi nnojoyülin jiʼrüin, ayatshiʼiya neʼe jia eʼitaain jaaʼin sünain anoujaa nünain» (1 Ped. 1:8). Nnojoipejeʼe weʼrüinjachin Jesuu süpüla aleewainjanain waya nümaa. Tü wane shia süka nnojoliin waashajaain nümaa Jesuu. Wanaa sümaa woʼuraajüin, oʼuraajüshii waya nümüin Jeʼwaa. Mayaainjeʼe wachuntuin saaʼu nünülia Jesuu, nnojoishii waya aashajaain nümaa. Nüküjain Jesuu niainjachin neʼe Jeʼwaa woʼuraajüin amüin. Waaʼinrüinjatü tia süka niain neʼe waʼwaajüinjachin nümüiwaʼa (Mat. 4:10). Mayaainjeʼe müin tia, weeʼiyatüinjatü naalin Jesuu wapüla. w20.04 20 püt. 1-3

Na ayoujiraaliikana chaa Grecia, nachecherüinjatü naaʼin mapüsale naya jee aire wanee kasa nanain. Katsüinsü naaʼin süka naaʼin namüiwaʼa otta sükajee tü ekirajünakalü anain naya paala. Mayaainjeʼe wekirajünüin paala maʼaka naaʼin nayakana, alanaʼaleesia wakuwaʼipa noulia süka niain Jeʼwaa katsüin atuma waaʼin. Wachuntule kaalinwaa nümüin Jeʼwaa, nikirajeena waya jee katsüinjeerü waaʼin nutuma. Wainma tü kasa mojusü alatakat nümüin chi aluwataaushikai Pablo. Eesü airuʼurule pütchi nümüin, süpüleeruaanüle naaʼin, matsüinre naaʼin jee müliashi nia sutuma wanee kasa müsü aka saaʼin keipüse salaʼataka nümüin (2 Cor. 12:7, TNM). Nnojoipejeʼe nia ooʼulaain suulia aʼyatawaa nümüin Jeʼwaa sutuma niʼrüin müliaa, niʼitaain maʼin naaʼin nünain Jeʼwaa soʼunnaa tia (2 Cor. 12:9, 10). Sünainjee naaʼinrüin tia Pablo, akaalinjünüshi nia waneepia nutuma Jeʼwaa. w20.04 29 püt. 13, 14

Wanee kasa naapaka wamüin Jeʼwaa nnojotka weʼrüin, shia waʼyataajiraain nümaa otta namaa na meʼrujusalii chakana iipünaa (2 Cor. 6:1, TNM). Nükaalinjain waya Jeʼwaa wekirajapa wayuu. Anuu tü nümakat Pablo süchiki tia: «Aʼyataajiraashii waya nümaa Maleiwa» (1 Cor. 3:9, TNM). Waküjapa pütchi, aʼyataashiʼiya waya nümaa Jesuu. Soto waaʼin tü nümakat namüin na nikirajüinkana süchikijee nüjütüin naya sünain ekirajaa wayuu. «Shiimüin sünain jümaainjachin taya süpüla kaʼikat süpüshua», müshi nia namüin (Mat. 28:19, 20). Akaʼaya waya, akaalinjünüshii waya natuma na aapieekana sünain aküjaa «tü pütchi shiimüinkat [...] sainküin mmakat süpüshua» (Alat. Map. 14:6). ¿Kasa wountaka maaʼulu süka nükaalinjain waya Jeʼwaa, Jesuu otta na aapieekana? Waküjapa pütchi süchiki nukuwaʼipa Maleiwa sünain aluwatawaa, eeshii na wayuu aapakana nünüiki sümaa noonooin sümaa (Mat. 13:18, 23). ¿Jarai chi akaalinjakai na wayuukana süpüla naapaain sümaa tü pütchikat otta noonooin sümaa? Nüküjain shia Jesuu sünain tü pütchi süpülajatkat soʼu kaʼi. w20.05 30 püt. 14, 15

Maaʼulu yaa wainma na wayuu ooʼulaakana suulia naʼwayuuse. Eetaashii na kepiajiraakana sümaa müin naatajanakai naaʼin. Anuu nünüiki wanee wayuu süpüʼüya tü alatakat nümüin wanee wayuu sümaa nüpüshi: «Nnojolitchipa yootiraain wanee wayuu sümaa nuʼwayuuse jee namaa nachonnii, shia naaʼinmaaka maʼin tü computadorkot, tü tabletakat, serulaat jee ashaitaa videojuego. Mayaainjeʼe kepiajiraain naya, nnojotsü neʼraajiraain nakuwaʼipa». Nnojotsü meein wakuwaʼipa maʼaka naaʼin na manoujainsaliikana maalin wayuu napüla. Wachajaainjatü sukuwaʼipa süpüla alinjanain wapüla na wapüshikana otta na wawalayuu anoujiraakana wanaa wamaa (Roma 12:10). ¿Kasa aküjüneeka süka tü pütchikat griego «aijiraale jia»? Shia aküjüneeka achiki naalin na wapüshikana wapüla, na aleewakana amaa waya. Müinjatia naalin wapüla na wawalayuukana maʼaka naalin na wapüshikana wapüla, jama wapüshinnapain naya saaʼu anoujaa. Aijiraale waya akaalinjiraweena waya süpüla paaʼinwain waya sünain aʼyatawaa nümüin Jeʼwaa (Miq. 2:12). w21.01 20 püt. 1, 2

Jülüjataa waaʼin na ashaitüliikana woola. Akanajeena naya paaʼinwajiraale naya. Meena waya maʼaka naaʼin na ashaitülii paaʼinwajiraakana maʼin shiale waaʼinmaain maʼin tü waʼyataainkat nümüin Jeʼwaa. Soto waaʼin shiain keeʼireein maʼin naaʼin Satanaa nnojoliinjanain waʼyataain nümüin Jeʼwaa süka süpüshuaʼa waaʼin. Shia nüchekaka müinjatüin kapükai saaʼin wakuwaʼipa, waaʼinreeinjatüin tü suchuntaakalü waaʼin suulialeʼeya tü keeʼireekat naaʼin Jeʼwaa. Waʼyataweere nümüin Jeʼwaa, aʼyataainjana waya nümüin süka süpüshuaʼa waaʼin (Mat. 22:36-38). Wayouta süchiki tü naaʼinreekat Satanaa süpüla nnojoliinjanain waʼyataain nümüin Jeʼwaa süka süpüshuaʼa waaʼin. Wachunta nümüin Jeʼwaa tü nuchuntakat David nümüin: «Pükaalinja taya süpüla kojutuin pia tamüin süka süpüshuaʼa taaʼin». Wachajaa sukuwaʼipa süpüla waaʼinrüinjatüin tia wachuntakat nümüin. Kojuta wamüin Jeʼwaa sükajee tü kasa waneekakat, jaʼitasü wainmain shia jee paliʼirüle shia. Müle shia watuma, kojuteerü wamüin waküjaliin pütchi nüchiki Jeʼwaa (Prov. 27:11). Meerü wanüiki maʼaka naaʼin Miqueas: «Pansaajeerü wakuwaʼipa süpüla kaʼi süpüshuaʼa sümaa nünülia chi Wamaleiwasekai Jeʼwaa» (Miq. 4:5). w20.06 13 püt. 17, 18

Nushutapa chi aluwataai palaajeʼewaikai otta na sülaülashiikana mma, naashichijeʼereechi chi Maleiwa pülashikai maʼin otta oʼtteerü tü atkawaa kanüliakat Armagedón (Alat. Map. 16:14, 16). Soʼu tia, ajaʼttinneechi chi aluwataai palaajeʼewaikai otta nnojoleerü jaralüin akaalinjain nia (Dan. 11:45). Akaweeria neʼe tü alatakat namüin na sülaülashiikana mma, «chi Gog chejeʼewaikai Magog» münakana. Sünain pütchikat tüü, aküjünüsü wamüin sooʼomüin süchiki tü aaʼinnajatkat süpüla najaʼttinnüin chi aluwataai palaajeʼewaikai namaʼaleʼeya na nümaajanakana. Jee müsia aküjünüsü süchiki tü aaʼinnajatkat wapüleerua süpüla woʼtteʼennüin (Dan. 12:1). ¿Kasa süküjeeka achiki wetsiikulokot tüü? Miguel shia wanee suwalaʼata nünülia Kürisüto Jesuu, chi aluwataakai waaʼu. Müshi shaʼwatakai naaʼin sünain akaalinjaa nupueulose Jeʼwaa soʼujee 1914 wanaa sümaa süikaleʼennüin sukuwaʼipa Nuluwataaya chaa iipünaa. Soʼu palit kaʼi, meechi nütamaakai aaʼin soʼu Armagedón süpüla najaʼttirüin na nüʼünüükana (Alat. Map. 6:1, 2; 7:14). w20.05 15 püt. 15-17

Nnojotsü kasakaitpain nutuma José nukuwaʼipa wanaa sümaa achepchieein jee püreesain nia. ¿Kasache naaʼinraka süpüla ayatüinya talatüin naaʼin mayaainjeʼe wattain saalii tü müliaa niʼrakat? Nnojotsü jülüjakuʼu müin naaʼin José tü kasa nnojotkat süpüla naaʼinrüin. Aʼyataashaatashi maʼin nia sünain tü aʼyatawaa eʼitaanakat nüpüleerua. Shiapejeʼe naaʼinmaain maʼin anainjatüin nukuwaʼipa noʼuluʼu Jeʼwaa. Müsüjeseʼe wattain saalii tü kasa anasü niʼrakat nutuma Jeʼwaa (Gén. 39:21-23). Sutuma tü alatakat nümüin José, soteesü waaʼin eein wayuu aaʼinreenakana kasa mojusü wamüin. Jaʼitakajeʼe na wawalayuukana eeshii naaʼinrüle kasa mojusü wamüin. Akaajasaʼa weʼitaale waaʼin nünain Jeʼwaa, nnojoleerü yüülain maʼin waaʼin otta nnojoleena waya ooʼulaain suulia aʼyatawaa nümüin (Sal. 62:6, 7; 1 Ped. 5:10). Soto waaʼin eein maʼaka saaʼin 17 nuuyase José wanaa sümaa nüʼlapüjaain nutuma Jeʼwaa. Niʼitaain maʼin naaʼin Jeʼwaa nanain na jimaʼalii jee na majayünnüü aʼyataakana nümüin. Maaʼulu yaa, watta naalii na jimaʼalii jee na majayünnüü makana aka saaʼin nukuwaʼipa José, kanoulashaatashii maʼin naya nünain Jeʼwaa. Noʼutku naya wawalayuukana eeshii püreesale naya sünainjee naaʼinrüin tü nümakat Jeʼwaa (Sal. 110:3). w20.12 16 püt. 3; 17 püt. 5, 7

Chi aluwataaushikai Pedro otta Juan, talatüsü maʼin naaʼin mayaainjeʼe müliain naya atumawaa sünainjee noushikajaain süchiirua nukuwaʼipa Jesuu jee nekirajüin sünain tü nikirajakalü anain naya (Aluw. 4:18-21; 5:27-29, 41, 42). Nnojotsü eein wanee kasa mojuinjatka anainjee naaʼin naya anoujashiikana, süka jamüin, naaʼinrüin kasa anasü süpüleerua wayuu. Nnojotsü naaʼinrüin tia na kaʼürülakana naya. Watta naalii na wayuu akaalinjünakana jee na aʼatapakana kasa anasü sutuma tü pütchi nashajakat naya anoujashiikana. Tü aluwatawaa naküjakalü achiki paala, aikaleʼennüitpa shia chaa iipünaa otta aneerü sukuwaʼipa wayuu sutuma yaa saaʼu tü Mmakat (Mat. 24:14). Ajaʼttapejeʼe sukuwaʼipa naluwataaya na müliapuʼukana atuma na anoujashii kepiapuʼukana chaa Roma. Aluwataashii nümaa Jesuu chaa iipünaa naya anoujashiikana. Akaajasaʼa na kaʼürülapuʼukana naya, ajaʼttüshii outuin. Süsoʼiraalejeʼe naaʼin soʼu wanee kaʼi, aluwataaneena aaʼu naya natuma na anoujashii naʼürülapuʼukana (Alat. Map. 5:10). w20.07 15 püt. 4

Nunouja anainrü Abraham sünain nikeraajeerüin Maleiwa tü nümakat nüchiki chi Mesías nüneekajalakai Maleiwa süpüla aluwatawaa. Müshijeseʼe nümüin Jesuu nüchiki: «Chi jutuushikai Abraham, talatüshinka maʼi süka nütüjaain saaʼu sünain tantajachin soʼuweena wane kaʼi» (Juan 8:56). Nütüjaa aaʼu Abraham naluwataainjanain na nuuʼuliwoʼukana suluʼu tü aluwataaya eejeetkat nutuma Jeʼwaa. Müshijeseʼe naʼatapajüin nikeraajüin Jeʼwaa tü nümakat nümüin. ¿Kasa naaʼinraka Abraham süka naʼatapüin tü Nuluwataayakat Maleiwa? Oʼunawaishi nia suluʼumüin wanee mma naata sümaa nnojoluin nukumajüin nipia eepünaale noʼotuin. Nnojoishi wanaawain nia namaa na aluwataaliikana saaʼu tü mma eepünaale noʼotuin. Nnojotsü shiain nüchajaain achiki niainjachin aluwataain. Ayatüshia nia oonooin sümaa tü nümakat Jeʼwaa nümüin otta ayatüsia naʼatapajüin nikeraajüin Jeʼwaa tü nümakat. Wayuu kanoulashi maʼin Abraham. w20.08 3 püt. 4, 5

Nüküjain Jeʼwaa nnojoleechin eein wanee wayuu eekai «ayuuishi taya» nümeechin suluʼu tü Paʼaraiisükat (Is. 33:24). Na wayuu asoʼiraajeenakana aaʼin, niiteʼereena naya Jeʼwaa nachikuaʼa sümaa nnojoluin ayuulin naya. Nnojoleenapejeʼe anain naya uwatuwoʼushi, anale naya uwatuwoʼushi aponojuneena natuma na napüshikana, aneena naya soʼunnaa tü miitkat juya nuluwataajeetkalü oʼu Jesuu. Shiasaʼa sajaʼttiamüin tü miitkat juya, niiteʼereerü Jesuu tü sukuwaʼipakalü aluwatawaa nümüin Jeʼwaa. Sülatapa tia, ekeraajeerü süpüshuaʼaleʼeya tü kasa keeʼireekat naaʼin Jeʼwaa otta tü nüikaleʼerakalü apüla tia nuluwataayakat maʼaka saaʼin taashinjatüin sukuwaʼipa wayuu suulia kaainjalaa jee suulia outaa (1 Cor. 15:24-28, TNM; Alat. Map. 20:1-3). ¿Jameetche waaʼin weʼrapa süsoʼiraain naaʼin na wapüshi outakana? ¿Asirajeenache waya jee aʼyalajeenache waya sutuma talatüin waaʼin? ¿Talateetche waaʼin sünain eeʼirajaa nümüin Jeʼwaa sünainjee tia? Eesüjaʼa meerüle waaʼin, miyoʼujeetpejeʼe maʼin naalin Jeʼwaa otta Jesuu wapüla sükajee nasoʼireʼerüin naaʼin na wapüshi outakana. w20.08 16 püt. 9, 10

Nüküjain chi aluwataaushikai Pablo sünain jülüjainjatüin naaʼin na anoujashiikana eere süpüla naʼyataain nümüin Jeʼwaa sümaa maʼwayuusein naya (1 Cor. 7:8, 9). Nnojoipejeʼe mojutuyaain nümüin Pablo wanee wayuu eekai maʼwayuusein, müshijeseʼe nüneeküin Timoteo, wanee anoujashi maʼwayuusesai. Nüneeküin nia süpüla niʼyataainjachin nümüin Jeʼwaa sünain wainma kasa (Filip. 2:19-22). Nnojotsü anain jülüjale waaʼin anain maʼin nukuwaʼipa wanee wawala sutuma kaʼwayuusein nia jee shiale sutuma maʼwayuusein nia (1 Cor. 7:32-35, 38). Nnojotsü nüküjain Jesuu otta Pablo kaʼwayuuseinjachire jee maʼwayuuseinjachire wanee anoujashi. ¿Jamüinjatü wanüiki nüchiki wanee wayuu eekai kaʼwayuusein otta nüchiki eekai maʼwayuusein? Anuu tü ashajünakat suluʼu Aapiria Wayuu ojuʼitaka oʼutuupüroʼu 1 soʼu 2012: «Talatüsü naaʼin wanee wayuu kaʼwayuusere jee maʼwayuusere nia, nnojotsü jülüjain naaʼin Jeʼwaa mojuinjatüin naaʼin wanee wayuu sutuma maʼwayuusein nia». Sutuma watüjaaitpain saaʼu tia, kojuteeshii wamüin na wawalayuu maʼwayuusekana. w20.08 28 püt. 8, 9

Suluʼu waneirua mma watta naalii na wayuu ekirajaweekana sünain tü sümakat tü Wiwüliakat. Eepejeʼe waneirua mma eere nnojoluin kasajatüin sümüin wayuu tü pütchi aküjünakat nüchiki Maleiwa otta süchiki tü sümakat tü Wiwüliakat. ¿Jamawaisü nanüiki na wayuukana wamüin waküjapa pütchi namüin? Jaʼitairü jamawalain nanüiki na wayuukana, ayatüinjanaʼaya waya sünain aküjaa pütchi waneʼereʼeya «kettaasü yaapünaa» nümapa Jeʼwaa wamüin. Nüneeküitpa Jeʼwaa tü kaʼi sajaʼlajaainjatkalü oʼu tü aküjaakat pütchi, süchikijee tia «anteerü sükalia sajaʼlajaainjatkat oʼu tü kasakat süpüshua» (Mat. 24:14). Nüküjain Jesuu tü alatajatkat sülüʼütpa süpüla sajaʼttüin tü kasakalüirua otta nüküjain jamüinjatüin sukuwaʼipa tü wayuukalüirua soʼunnaa tia. Shiasaʼa sutuma tia, nüküjain Jesuu eein süpüla nnojoluin naaʼinmaain na nikirajüinkana tü aküjaakat pütchi. Anuujeseʼe nünüiki namüin: «Anakaja müleka eere jaaʼin» (Mat. 24:42). Nükalioʼu Noé wainma tü kasa nnojotkat naaʼinmaain atuma na wayuukana tü pütchi aküjünakat namüin, müsia neʼe sukuwaʼipa maaʼulu (Mat. 24:37-39; 2 Ped. 2:5). Makalaka shiainjatüin waaʼinmaain maʼin tü aʼyatawaa naapakat Jeʼwaa wamüin. w20.09 8 püt. 1, 2, 4

Jashichishaatashi maʼin Satanaa. «Nnojoleena waya jamajüin nutuma», nnojotsü anain müle wanüiki (Alat. Map. 12:12). Soʼu palitchon kaʼi, ooʼulaküneerü waaʼin sünainjee tü wanoulakat. Alüʼütsü maʼin wanee müliaa miyoʼu maʼin. Saashin tü Wiwüliakat, «alanaʼaleejeeria maʼi tü müliaa shiʼreetkat wayuu suulia tü shiʼrakat wayuu paala sümaiwa süchikijee sükumajünüin tü mmakat je suulia tü shiʼrakat wayuu maaʼulu yaa. Nnojoleerü wane müliaa eekai müin aka saaʼin tia mapeena» (Mat. 24:21). Soʼunnaa tia, eeshiijaʼa jashicheenale wamüin na wapüshikana jee süpülajüneerüle woulia tü waʼyataainkat nümüin Jeʼwaa (Mat. 10:35, 36). Jülüja waaʼin tüü: «¿Tashateetche nukuwaʼipa Asá? ¿Teʼitaajeetche taaʼin sünain nükaalinjeechin jee naaʼinmajeechin taya Jeʼwaa?» (2 Crón. 14:11). Nücheka achikit Jeʼwaa yapainjanain waya süpülapünaa tü alatajatkat mapeena, makalaka nükatsüinrüin tü wanoulakat. Süpüla waneepiainjanain waya nümaa, niʼitaain chi achepchiee oonookai otta kekiikai maʼin süpüla nikirajüinjanain waya (Mat. 24:45). Tü waaʼinrajatkat waneʼewai wakua, shia wakatchinrüinjatüin tü wanoulakat nünain Jeʼwaa (Heb. 10:38, 39). w20.09 18 püt. 16-18

Eeshii naainjirüle Jeʼwaa na aluwataaliikana saaʼu mma wanee kasa pansaaka sümaa tü keeʼireekat naaʼin Jeʼwaa. Naaʼinrüin tia nükajee chi naaʼinkai. Jamüshiijaʼa na wayuukana, eeshii napotule ishi süpüla naʼwanajeʼerüin süpüna wanee luwopu. Akaataajaʼa neʼe Jeʼwaa, eesü süpüla nuʼwanajeʼerüin tü jülüjakat naaʼin wanee aluwataai süpüla naaʼinrüin tü keeʼireekat naaʼin Jeʼwaa. Tia, shia wanaa sümaa naaʼinrüin kasa anasü na sülaülashiikana mma napüleerua na aʼyataakana nümüin Jeʼwaa (anasü paashajeʼerüle Esdras 7:21, 25, 26). ¿Kasa eeka süpüla waaʼinrüin? Eeshii süpüla wachuntuin naaʼu «na aluwataashiikana sainküin mma je napüshua eekai laülaain saaʼu wayuu» süpüla anashiinjatüin wapüleerua aküjaa pütchi jee outkajawaa (1 Tim. 2:1, 2; Neh. 1:11). Wachunta naaʼu na wawalayuu püreesakana maʼaka naaʼinrüin shia na anoujashii namaiwajanakana (Aluw. 12:5; Heb. 13:3). w20.11 15 püt. 13, 14

Talatüsü maʼin paaʼin piʼrapa woutiisain wanee pikirajüin (1 Tes. 2:19, 20). Woutiisale wanee wayuu, atüjaana aaʼu anain nikirajia nutuma chi ekirajüshikai nia otta atüjaana aaʼulu anain tü naaʼinrakat na wawalayuukana nüpüleerua, müshiijeseʼe müin naya aka saaʼin wanee karaloʼuta saashin tü Wiwüliakat (2 Cor. 3:1-3). Soʼu pienchi juya, ekirajünüshii sünain tü Wiwüliakat maʼaka saaʼin 10 miyoone wayuu sainküin mmakat. Jee soʼunnaa tia juyakalüirua, woutiisashii maʼaka saaʼin 280.000 wayuu. ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla wakaalinjain na wayuu nnojoyüliikana woutiisain? Sutuma nnojoluin süshapajaain naaʼin Jeʼwaa, eeyüliʼiya süpüla woutiisain na wayuukana jee noushikajaain süchiirua nukuwaʼipa Kürisüto. Wakaalinjainjana na wayuukana süpüla woutiisain naya. Waaʼinramaatüinjatpejeʼe tia, süka jamüin, sülüʼülüin maʼin süpüla sajaʼttüin tü kasakalüirua (1 Cor. 7:29; 1 Ped. 4:7). w20.10 6 püt. 1, 2

Nnojoishi oonooin chi aluwataaikai Saúl sümaa nünüiki Jeʼwaa. Jamüshijaʼa nüsakinnapa nutuma Samuel süchiki tia, asoutushi nia naaʼuwaa. Nnojotsü mojuin maʼin tü naaʼinrakat naashin otta niʼitaain na waneinnua saaʼu naainjala (1 Sam. 15:13-24). Majatüinka nünüiki naaʼuwaa (1 Sam. 13:10-14). Naaʼinrüin Saúl tü kasa mojusü eejatkat suluʼu naaʼin. Nnojotsü nunouteʼerüin tü jülüjakat naaʼin. Müshijeseʼe nüchiaanüin nutuma Jeʼwaa jee niyoutuin nia süpüla aluwatawaa. ¿Kasa watüjaka sünainjee nukuwaʼipa Saúl? Süpüla watüjaain saaʼu, wasakira waaʼin sünain pütchikat tüü: «Wanaa sümaa taashajeʼerüin tü Wiwüliakat, ¿asoutushiche taya taaʼuwaa süpüla nnojoluinjatüin taaʼinrüin tü sümakat? ‹Nnojotsü mojuin maʼin tü taaʼinrakat›, ¿müshiche taya taaʼuwaa? ¿Teʼitaainche na waneinnua saaʼu taainjala?». Müleka «aa», wamüle, acheküsü wanouteʼerüin tü jülüjakat waaʼin otta tü wakuwaʼipakat. Nnojorüle wanouteʼerüin tü wakuwaʼipakat, yaleteerü waaʼin noʼuluʼu Jeʼwaa jee nnojoleena waya aleewain nümaa. w20.11 20 püt. 4, 5

Pia jimaʼaikai jee majayütkat jüneeka jaralinjachin jiʼyataain amüin. Piyaawatüinjatü saaʼu jaralin Jeʼwaa, kasain nücheküin püpüleerua otta jamüinjatüin pukuwaʼipa süpüla paaʼinrüin shia (Roma 12:2). Müle shia putuma, püneekeerü wanee kasa alanaʼaleeka maʼin ojutu: piʼyataain nümüin Jeʼwaa (Jos. 24:15). Paashajeʼerüle jee pikirajaale sünain tü Wiwüliakat waneepia, akooʼomüinraajeerü naalin Jeʼwaa püpüla jee akatsüinraajeerü punoula. Püneeka paaʼinrüin tü nüchekakat Jeʼwaa. Naashin na nuluwataakana aaʼu Satanaa, talateerü paaʼin müleka paaʼinrüle tü pütüjakalü apüleerua süpüla anainjatüin pukuwaʼipa. Na aneekakana oʼunaa süchiirua washirüü, mojushaateerü maʼin naaʼin (1 Tim. 6:9, 10). Aluʼusaʼa kacheʼere pia nümüin Jeʼwaa jee püneeküle paaʼinrüin tü nüchekakat püpüleerua, aneerü pukuwaʼipa otta kekiijeechi maʼin pia (Jos. 1:8). w20.10 30 püt. 17, 18

Nakalioʼu na anoujashii namaiwajanakana aʼatapüsü wayuu kasa anasü sünainjee tü pütchi nüküjakalü achiki Jesuu. Nuluwataain Jesuu na nikirajüinkana süpüla ayatüin naaʼinrüin tü aʼyatawaa niʼitaakalü ekii napüleerua, naküjainjatü tü pütchikat «suluʼupünaa süpüshuaʼa mma wattapünaa» (Aluw. 1:8). Nnojotpejeʼe nounteerüin tia sükajee naaʼin namüiwaʼa, choʼujaasü namüin nakaalinjünüin nutuma chi naaʼinkai Maleiwa, chi akaalinjai nüküjakai achiki Jesuu (Juan 14:26; Zac. 4:6). Soʼu tü Pentecostés eejatkat soʼu juyakat 33, antüshi chi naaʼinkai Maleiwa naaʼu na anoujashiikana. Akaalinjünüshii naya nutuma chi naaʼinkai Maleiwa, oʼttamaatüshii naya sünain aküjaa pütchi otta awainmalaamaatüshii na wayuu aapaakana sümaa tia pütchikat (Aluw. 2:41; 4:4). Wanaa sümaa süpülajünüin aküjaa pütchi noulia na anoujashiikana nünain Jesuu, nnojoishii naya eimmolojooin, achuntushii naya kaalinwaa nümüin Maleiwa. Anuu nanüiki: «Paapa wamüin wayakana püchepchiakana wane meimolüinyüü sünain aküjaa tü pünüikikat». Katchinkalaka maʼin chi naaʼinkai Maleiwa naaʼu. «Naküjakalaka nünüiki Maleiwakai sünain nnojoluin suʼttüin mmoluu nanain» (Aluw. 4:18-20, 29, 31). w20.10 21 püt. 4, 5

¿Jamüsü watüjaaka saaʼu süsoʼireʼennüin naaʼin Jesuu nutuma Jeʼwaa? Wainma na wayuu eʼrakana Jesuu süchikijee süsoʼiraain naaʼin (1 Cor. 15:5-7). Nüküjain Pablo niiʼiyataainya Jesuu nümüin chi aluwataaushikai Pedro (Cefas). Naküjainya waneinnua anoujashii niiʼiyataain Jesuu nümüin Pedro süchikijee süsoʼiraain naaʼin (Luc. 24:33, 34). Eeʼiyataashiaʼaya Jesuu namüin na polookana piamamüin aluwataaushi süsoʼiraapa naaʼin. «Shiasa süchikijee tia, niiʼiyataakalaka namüin maa aka 500 wawalayuu wanaa sümaa jutkatüin naya», eesüjaʼa shiale soʼu chajanain naya jutkatüin Galilea maʼaka süküjünüin suluʼu Mateo 28:16-20. Eeʼiyataashia Jesuu nümüin Santiago, eeshijaʼa niale chi nuwala nnojoikai anoujain sünain niain Jesuu chi Mesíaskai (Juan 7:5). Anoujashi Santiago nünain Jesuu niʼraleepa süsoʼiraain naaʼin. Soʼunnaa tü juyakat 55, wanaa sümaa nüshajüin Pablo tü karaloʼuta namüinjatkat na anoujashii chajanakana Corinto, eejana noʼutku na wayuu eʼrakana paala Jesuu sünain asoʼirawaa aaʼin. Müshiijeseʼe eein süpüla yootuin naya namaa na wayuu wainmajakana aaʼin saaʼu shiimainrejeʼe süsoʼiraain naaʼin Jesuu. w20.12 3 püt. 5, 7, 8

Kapüleesü wamüin jülüjain waaʼin kasa anasü ayuuire waya, shialeekajaʼa mepire tü ayuulii wanainkat. Wachunta kaalinwaa nümüin Jeʼwaa. Mayaainjeʼe nnojolin analaa wamüin nutuma Jeʼwaa maaʼulu yaa, nümülialüin waaʼin otta katchinsü waaʼin nutuma süpüla wachecherüin waaʼin soʼunnaa tü ayuuliikat (Sal. 94:19). ¿Kasa naaʼinraka Jeʼwaa wapüleerua? Nükaalinjain waya nakajee na wawalayuukana. Eeshii nakaalinjale waya na wawalayuukana sünain aaʼinraa waneirua kasa miichipaʼa. Eeshii noʼuraajüle na wawalayuukana wapüleerua. Otta eesü süpüla sotuin waaʼin nutuma Jeʼwaa wanee pütchi suluʼujee tü Wiwüliakat atütüleʼereetka waaʼin, maʼaka saaʼin nnojoleenain ayuulin waya suluʼu tü Mma jeketkat (Roma 15:4). Eeshii süpüla nnojoluinnapain waʼyataain maʼin nümüin Maleiwa sutuma ayuulin waya. Jamüsüjaʼa Laurel, 37 juya shia suluʼu wanee maakina süpüla süsanalaain. Jee müsia, ayuuisü shia sutuma cáncer, kojuyatuairü awaʼnnüin shia jee eesü wanee ayuulii mepisat sütapaʼanain. Nnojotpejeʼe shia ooʼulaain suulia aküjaa pütchi. Aküjasü shia pütchi namüin na perümeerakana otta namüin na akaalinjakana shia chaa shipialuʼu, 17 na wayuu sükaalinjakana sünain eʼraajaa Jeʼwaa. w20.12 24 püt. 9, 12

Soʼu juyakat 56 wanaa sümaa chajachin chi aluwataaushikai Pablo Jerusalén, ajaraijünüshi nia natuma waneinnua wayuu anuuipaʼamüin suulia tü aʼwaajüleekat süpüla nuʼutunajachin aaʼin natuma. Shiasaʼa waneemüin kaʼi süchikijee tia, wanaa sümaa nuʼuninnüin Pablo eemüin waneinnua laülaayuu suluʼujanakana tü kanüliakat Sanedrín, müliashaatashi maʼin nia atumawaa. Oʼutunataichijeʼe aaʼin nia natuma na kaʼürülakana nia (Aluw. 21:30-32; 22:30; 23:6-10). Soʼunnaa tia, eesüjaʼa müle naaʼin Pablo suluʼu naaʼin: «¿Joujeetche maʼin ojoʼlooin tü müliaa teʼrakat?». ¿Jarai akaalinjaka Pablo? Wanee ai süchikijee püreesain Pablo, eeʼiyataashi Jesuu nümüin sümaa maa nümüin: «¡Jalia pia! Nnojo pümalajaain aaʼin. Süka jamüin, maa aka püküjain yaa suluʼu Jerusalén süchikü tü shiimain pütüjaakat aaʼu tachikü, meeria shia pütüma chamüin Romamüin» (Aluw. 23:11). Atütülaakajasaʼa maʼin naaʼin Pablo sutuma anain nünüiki Jesuu nümüin sünainjee nüküjain pütchi chaʼayaa Jerusalén otta nüküjain nümüin Pablo nüntajachinya Romamüin süpüla nüküjain pütchi nüchiki. Anakajasaʼa maʼin naaʼin Pablo sutuma tü nümakat Jesuu nümüin maʼaka anain naaʼin wanee jintüi nutuʼukai nüshi. w20.11 12 püt. 1; 13 püt. 3, 4

Tü paʼatapajakat nutuma Jeʼwaa müsü aka saaʼin «tü kachueera ajapuluʼujiakat anua», sajapuluʼujeerü waaʼin soʼunnaa tü kasa mojusü alatakat wamüin jee soʼunnaa shapaain waaʼin. Jülüja paaʼin tü nümakat Jeʼwaa pümüin: nnojoleerüin jülüjain paaʼin kasa mojusü mapeena (Is. 65:17). Maa chakai paaʼin suluʼu tü mma jeketkat eere jimatüin saaʼin wayuu jee nnojoluin sülatüin kasa mojusü (Miq. 4:4). Wanee kasa jülüjeetka atuma waaʼin tü kasa waʼatapajakat nutuma Jeʼwaa, shia waküjale süchiki namüin na waneinnua. Püchajaa sukuwaʼipa süpüla püküjain pütchi jee pikirajüin wayuu. Paaʼinrüle tia, naapeerü chi Maleiwakai pümüin soʼuweena wanee kaʼi süpüshuaʼa tü kasa anasü paʼatapajakat (Heb. 6:11). Soʼunnaa sülüʼülaain maʼin süpüla sajaʼttüin tü kasakat süpüshuaʼa, wainmeerü kasa mojusü alatakat wamüin jee wainmeerü maʼin tü kasa shapaajeetkat maʼin atuma waaʼin. Nnojoleerü shapaain maʼin waaʼin soʼunnaa weʼrüin müliaa weʼitaale waaʼin nünain Jeʼwaa, nnojotsü shiainjatüin sünain tü anakat saaʼin wamüin. Weʼitaa waaʼin sünain tü nümakat Jeʼwaa wamüin tü makat mayaa: «Jüchechereerü jaaʼin müleka nnojorüle shapaain maʼin jaaʼin otta jiʼitaale jaaʼin tanain» (Is. 30:15). w21.01 7 püt. 17, 18

Saashin Santiago 5:11, aipürai maʼin Jeʼwaa sümaa nümüliajülin wayuu (Éx. 34:6). Wayaawata aaʼu nümüliajülin Jeʼwaa sünainjee motuin naaʼin waainjala (Sal. 51:1). Saashin tü Wiwüliakat nümüliajüire wanee wayuu, nnojotsü shiain neʼe motuin naaʼin naainjala na waneinnua. Antüsü suluʼumüin naaʼin nükaalinjeein na wayuu müliakana niʼrüin. Saashin tü Wiwüliakat, alanaʼaleesia nükaalinjeein maʼin waya Jeʼwaa suulialeʼeya sükaalinjeein maʼin süchon wanee wayuu (Is. 49:15). Wanaa sümaa weʼrüin müliaa, nükaalinjain waya Jeʼwaa süka sümülialaain naaʼin waalin (Sal. 37:39; 1 Cor. 10:13). Eesü süpüla washatüin nümüliajülin Jeʼwaa motule waaʼin naainjala na wawalayuukana otta nnojorüle üttakuʼu sümüin waaʼin naaʼinrüle wanee kasa airuʼutka wamüin (Éf. 4:32). Wamüliajeena na wawalayuukana wakaalinjale naya soʼu neʼrüin müliaa. Waaʼinrüle tia, washatüin nukuwaʼipa Jeʼwaa chi aipüraikai maʼin (Éf. 5:1). w21.01 21 püt. 5

Chi wayuu laülaakai saaʼu nuʼwayuuse jee nüchonnii, naapüinjatü tü kasa choʼujaakat namüin, talateechika Jeʼwaa nümaa. Eepejeʼe wanee kasa nnojoluinjatka naaʼinrüin, nnojotsü siraainjatüin kaʼi naaʼu sünain aʼyatawaa. Naaʼinrüle tia iseerü nüchiki nikirajüin nüpüshi jee niiʼiyatüin naalin nüpüla. Nikirajüin waya Jeʼwaa otta nüchiaain waya, jama aneein wakuwaʼipa niʼrüin (Heb. 12:7-9). Müsia sukuwaʼipa nutuma Jesuu maʼaka saaʼin sukuwaʼipa nutuma chi Nüshikai, nikirajüin süka anaka akuwaʼipa na wayuu laülaakana aaʼu nia (Juan 15:14, 15). Mayaainjeʼe nüchiaain wanee wayuu, naaʼinrüin shia süka anaka akuwaʼipa (Mat. 20:24-28). Nütüjaa aaʼu waleʼeruʼuin tü kaainjalaakalü otta waaʼinrawalin kasa mojusü (Mat. 26:41). Wanee wayuu ashatakai nukuwaʼipa Jeʼwaa nümaa Jesuu, nnojoishi nia aashichijaain sümüin nuʼwayuuse jee namüin nüchonnii süka sotuin naaʼin naleʼeruʼuin tü kaainjalaakat (Col. 3:19). Naaʼinrüin tü sümakat Galacia 6:1 wanaa sümaa nüchiaain naya, kamaneeshi nia namüin otta sotusü naaʼin nüleʼeruʼuinya tü kaainjalaakat. Naaʼinrüin tü naaʼinrakat Jesuu, nikirajüin naya sükajee tü nukuwaʼipakat. w21.02 6 püt. 16-18

Nuluwataain Jeʼwaa chi nüchonkai süpüla outajachin nia saaʼu waainjala otta saaʼu naainjala napüshuaʼa na wayuu anoujakana nünain Jesuu (Mar. 10:45; Aluw. 20:28; 1 Cor. 15:21, 22). Saaʼujee naapajiraain nikii Jesuu waaʼu, aneekünüshi nia nutuma Jeʼwaa süpüla niainjachin laülaain waaʼu. Müsüjeseʼe nüneeküin tü waaʼinrajatkat, tü naaʼinrajatkat na wayuukana, wanee wayuu sümaa nuʼwayuuse jee nüchonnii. Jülüjasü naaʼin müleka soonoonule amaa tia (Gal. 6:2). Nnojotpejeʼe neʼe nüneeküin Jesuu tü kasa waaʼinrajatkat, naaʼinmajüin waya otta aishii waya nüpüla (Éf. 5:29, 30). Kojutushi Kürisüto namüin na wawalayuu jieyuukana sükajee naaʼinrüin tü namakat na wayuu aneekünakana nutuma süpüla naaʼinmajüin naya. Nayaawata aaʼu na wawalayuukana jamüin niʼitaakaʼa Jeʼwaa na laülaainjanakana wapüleerua, makalaka kojutuin namüin na wawalayuu jieyuukana. Wanaa sümaa kojutuin wamüin na laülaakana waaʼu nutuma Jeʼwaa anajiraajeena waya wapüshuaʼa. Waaʼinrüle tia, waʼwaajeechi Jeʼwaa, chi Washi iipünaajachikai. w21.02 18 püt. 14-17

Soʼunnaa nuunjulaain David nuulia Saúl, oʼunushi nia namaa na nümaajanakana sünain wanee atkawaa. Sümaʼinruʼu chajanain naya, ashutuna aaʼu tü napüshikalüirua jee amaanüshii naya. Süka nütüjain maʼin atkawaa David, eesüjaʼa jülüjale naaʼin nnojoluin choʼujaain nuchuntuin kaalinwaa süpüla nüsaajaain na nüpüshikana. Nnojotpejeʼe naaʼinrüin tia, achuntushi kaalinwaa nümüin Jeʼwaa: «¿Anasüche toushikajaale nachiirua na mojulaashiikana?» müshi nia, «aa» nümakalaka Jeʼwaa nümüin David, nükanajaka David na nüʼünüükana (1 Sam. 30:7-10). ¿Kasa pütüjaka sünainjee tü alatakat? Puchunta kaalinwaa süpülapünaa paaʼinrüin wanee kasa. Jimaʼaire pia jee majayürüle pia paashajaa namaa na kachooinkana pia jee nayale namaa na laülaashiikana, naküjeerü pümüin tü anakat süpüla paaʼinrüin. Nüneeküin Jeʼwaa na laülaashiikana süpüla nakaalinjain na wawalayuukana otta nütüjaa aaʼu aneerüin sukuwaʼipa tü naʼyataainkat, müsüjeseʼe anain maʼin puchuntüle kaalinwaa namüin (Éf. 4:8, TNM). Kanourale pia maʼaka naaʼin nayakana jee paapaale sümaa tü namakat pümüin, aneerü sukuwaʼipa tü paaʼinrakat. w21.03 4 püt. 10, 11

Naashin Jesuu nnojorüle waaʼinrüin tü waashajeʼerakalü achiki müshii waya maʼaka naaʼin wanee wayuu akumajakai nipia saaʼu mma neʼe sümaa nnojoluin nupotuin süpüleerua. Jaʼitaichi aʼyataain maʼin nia, nnojoleerü kasain saamüin nümüin tia, süka jamüin, sujutteerüin tü miichikat süntapa wanee juya miyoʼushaata sümaa katsüin tü joutaikat (Mat. 7:24-27). Meeria wakuwaʼipa, nnojorüle waaʼinrüin tü sümakat tü Wiwüliakat, nnojoleerü kasain saamüin wamüin tia. Jee müsia nnojoleerü katchin maʼin tü wanoulakat wooʼulakünapa aaʼin jee müliapa waya atumawaa. Akaajasaʼa müleka wekirajaale jee waaʼinrüle tü sümakat, aneerü wakuwaʼipa, jimateerü waaʼin otta katchinjeerü wanoula (Is. 48:17, 18). Oʼuraajüinjana waya nümüin Jeʼwaa sümaa weʼitaain waaʼin nünain jee ekirajaʼawalinjana waya sünain tü Wiwüliakat süpüla waneepiain waya nümaa suuʼulakünapa waaʼin. Nnojotsü motuinjatüin waaʼin shiain alanaʼaleein maʼin nuʼwaajünüinjachin Jeʼwaa. Watüjaa aaʼu nnojoleenain nüpütüin waya Jeʼwaa wamüiwaʼa otta nnojoleerüin kasain ooʼuleʼerüin chi Maleiwakai suulia alin waya nüpüla (Heb. 13:5, 6). w21.03 15 püt. 6; 18 püt. 20