Kanbiọ lẹ sọn Wehiatọ lẹ Dè
Be Ezekiẹli 18:20 he dọ dọ “visunnu lọ ma na hẹn ylanwa otọ́ tọn,” jẹagọdo Eksọdusi 20:5 he dọ dọ Jehovah nọ “dla ylanwa otọ́ lẹ tọn pọ́n to ovi lẹ ji” wẹ ya?
Wefọ ehelẹ ma jẹagọdo yedelẹ gba. Dopo zinnudeji dọ mẹdopodopo wẹ na dogbè nuhe e wà lẹ tọn, podọ awetọ dohia dọ nuṣiwa mẹde tọn sọgan tindo kọdetọn he na bẹpla kúnkan etọn.
Lẹdo hodidọ Ezekiẹli weta 18 tọn dohia dọ azọngban mẹdopodopo tọn nado dogbè ji wẹ e to nùzindo. Wefọ 4tọ dọ dọ, “Alindọn he waylando, e na kú.” Ṣigba, eyin “mẹde yin nugbonọ, bo wà whẹdida po dodo po” lo? “Ewọ na nọgbẹ̀ nugbonugbo.” (Ezek. 18:5, 9) Gbọnmọ dali, mẹdepope he ko tindo owhe nudide tọn na yin whẹdana “kẹdẹdi aliho etọn lẹ.”—Ezek. 18:30.
Apajlẹ Levinu he nọ yin Kola tọn do nunọwhinnusẹ́n ehe hia. To whenue Islaelivi lẹ to gbejizọnlinzin to zungbo mẹ, Kola masọ tindo pekọ to lẹblanulọkẹyi sinsẹ̀nzọn tọn etọn lẹ mẹ ba. To vivẹnudido mẹ nado hò azọngban yẹwhenọ tọn yí, Kola po mẹdevo lẹ po ṣiatẹ do afọzedaitọ Jehovah tọn lẹ go, yèdọ Mose po Aalọn po. Na Kola po atẹṣitọ hatọ etọn lẹ po gbọn sakla dali tẹnpọn nado hò lẹblanulọkẹyi he yé ma jẹna ehe yí wutu, Jehovah hẹn okú wá yé ji. (Sọh. 16:8-11, 31-33) Ṣigba visunnu Kola tọn lẹ ma tindo mahẹ to atẹṣiṣi lọ mẹ gba. Jiwheyẹwhe ma hia ylando otọ́ yetọn tọn dokọna yé. Nugbonọ-yinyin yetọn na Jehovah whlẹn ogbẹ̀ yetọn gán.—Sọh. 26:10, 11.
Ṣigba etẹwẹ dogbọn avase Eksọdusi 20:5 tọn he yin apadewhe Gbedide Ao lẹ tọn dali? Whladopo dogọ, gbọ mí ni lẹnnupọndo lẹdo hodidọ lọ tọn ji. Jehovah ṣẹṣẹ do alẹnu Osẹ́n tọn ai hẹ akọta Islaeli tọn. To whenue Islaelivi lẹ sè nuhe alẹnu lọ bẹhẹn lẹ godo, yemẹpo yigbe dọmọ: “Ehe OKLUNỌ ko dọ lẹpo wẹ mí na wà.” (Eks. 19:5-8) Gbọnmọ dali akọta lọ blebu biọ haṣinṣan vonọtaun de mẹ hẹ Jehovah. Enẹwutu, akọta lọ blebu wẹ hogbe Eksọdusi 20:5 tọn lẹ yin didọna na taun tọn.
Whenue Islaelivi lẹ yin nugbonọ na Jehovah, akọta lọ duvivi dona susu tọn. (Lev. 26:3-8) Ṣigba adà awetọ lọsu yin nugbo ga. Whenuena akọta Islaeli tọn gbẹ́ Jehovah dai bo yì hodo yẹwhe lalo lẹ, ewọ masọ nọ dona yé kavi basi hihọ́na yé ba; akọta lọ jiya nugbajẹmẹji tọn. (Whẹ. 2:11-18) Nugbo wẹ dọ mẹdelẹ hẹn tenọgli yetọn go bo yìn gbedide Jiwheyẹwhe tọn lẹ mahopọnna dọ akọta lọ ko tlọ biọ boṣiọ-sinsẹ̀n mẹ. (1 Ahọ. 19:14, 18) Mẹhe yin nugbonọ lẹ sọgan ko jiya awusinyẹnnamẹnu delẹ tọn na ylando akọta lọ tọn lẹ wutu, ṣigba Jehovah do dagbewanyi hia yé.
To whenuena Islaelivi lẹ wá tùnafọ nunọwhinnusẹ́n Jehovah tọn lẹ ji gànna-gànna jẹ obá lọ mẹ bọ yinkọ etọn lẹzun vlẹko to akọta lẹ ṣẹnṣẹn, Jehovah magbe nado sayana omẹ etọn lẹ gbọn dotẹnmẹ nina Babilọninu lẹ nado bẹ yé yì kanlinmọgbenu dali. E họnwun dọ mẹdopodopo podọ akọta lọ blebu wẹ jiya yasanamẹ ehe tọn. (Jel. 52:3-11, 27) Na nugbo tọn, Biblu dohia dọ owhẹ̀ he akọta Islaeli tọn hù lọ sinyẹn sọmọ bọ whẹndo atọ̀n, ẹnẹ kavi humọ yin bibẹpla gbọn nuṣiwa tọgbo yetọn lẹ tọn dali, kẹdẹdile Eksọdusi 20:5 dọ do.
Ohó Jiwheyẹwhe tọn sọ bẹ kandai delẹ hẹn, ehe mẹ nuṣiwa mẹjitọ lẹ tọn bẹpla whẹndo yetọn lẹ te. Yẹwhenọ Daho Eli hẹn homẹgble Jehovah na e na dotẹnmẹ visunnu etọn he yin “nuvọ́nọ” po gblewanọ po lẹ nado zindonukọn taidi yẹwhenọ. (1 Sam. 2:12-16, 22-25, NW) Na Eli gbògbéna visunnu etọn lẹ hú Jehovah wutu, Jiwheyẹwhe degbè dọ whẹndo Eli tọn na yin sinsánsẹ sọn otẹn yẹwhenọ daho tọn mẹ, podọ ehe jọ bẹsọn ovivi etọn sin ovivi Abiatali ji. (1 Sam. 2:29-36; 1 Ahọ. 2:27) Apajlẹ Gehazi tọn lọsu do nunọwhinnusẹ́n he tin to Eksọdusi 20:5 mẹ lọ hia. E ṣì otẹn etọn taidi devi Eliṣa tọn zan nado sọgan mọ ale agbasa tọn yí sọn azọ̀nhẹngbọ Awhàngán Naamani Silia tọn mẹ. Jehovah dawhẹna ẹn gbọn Eliṣa gblamẹ dọmọ: “Opò Naamani tọn na sẹbọdo dè we, podọ do okún towe dè kakadoi.” (2 Ahọ. 5:20-27) Enẹwutu kọdetọn nuṣiwa Gehazi tọn lẹ bẹpla kúnkan etọn.
Taidi Mẹdatọ podọ Gbẹ̀namẹtọ mítọn, Jehovah tindo jlọjẹ lẹpo nado magbe yasanamẹ he jẹ bosọ sọgbe hẹ whẹdida dodo tọn. Apajlẹ he go mí donù to aga lẹ dohia dọ ovi kavi kúnkan lẹ sọgan jiya kọdetọn ylankan nuṣiwa tọgbo yetọn lẹ tọn. Ṣigba Jehovah nọ “sè awhá nukunbiananọ [lẹ] tọn” podọ mẹdepope he lẹhlan ẹn po ahundopo po sọgan mọ nukundagbe etọn yí bo tlẹ sọ mọ kọgbọ jẹ obá de mẹ.—Job 34:28.
[Yẹdide to weda 29]
Kola po atẹṣitọ hatọ etọn lẹ po yin hinhẹn nado dogbè nuyiwa yetọn lẹ tọn