Weta 2
Nuhewutu Hiẹ Sọgan Pọn Sọgodo Hlan po Jidide Po
1-4. Etẹwẹ jidide tindo nado wà na vlavo eyin gbẹtọ de na tindo kọdetọn dagbe kavi lala? Etẹwutu wẹ gbẹtọ susu lẹ ma nọ tindo jidide dogbọn sọgodo dali?
BE HIẸ ko tẹnpọn nado lọ́ndásá okàn yiaga de pọn, kavi yedọ dasa adó de pọn ya? Eyin agayiyi lọ ma hugan, podọ hiẹ ko tindo jidide dọ a sọgan lọn ẹn, hiẹ sọgan basi linlọ́n lọ po kọdetọn dagbe po. Ṣigba eyin hiẹ ko to obudi dai dọ hiẹ ma sọgan basi i gba, linlọ́n lọ sọgan ko gbọvọ́, po kọdetọn ylankan he ma nọ hẹn homẹ mẹtọn hùn lẹ po wá na we.
2 Lehe e te na onu susu do niyẹn. Di dohia eyin hiẹ to obudi nado biọ otọ̀ mẹ, hiẹ ma na plọn otọ̀lìnlìn pọn gbede gba.
3 E sọ to mọ ga, na mimọ dagbe hugan lọ yí sọn jọja whenu towe mẹ. Jidide sọgan tindo onu susu nado wà po ehe po. Hiẹ ma sọgan yin ayajẹnọ nugbonugbo kavi tindo nukọnyiyi dagbe to ogbẹ̀liho ji matindo jidide to nuhe tin to nukọn mẹ gba. Ṣigba to egbehe, etẹwẹ tin to finẹ he biọ jidide mítọn?
4 Mí sọgan zan whenu susu nado dọho dogbọn whẹwhinwhẹn lẹ he glọnalina jidide dali. Planẹti Aigba mítọn to yinyin hinhẹnflu dogọ janwẹ, ogbẹ̀ ogbèkanlin tọn etọn to yinyin hùhù sẹ, po nududu whedomẹ lẹ po nuhahun sinsinyẹn devo lẹ po. Onu helẹ sọgan hẹn ẹn paṣa we eyin nujọnu de tin to nukọn ja. Omẹ jọja delẹ tindo numọtolanmẹ dọ, to alọpa he mẹ onu lẹ to aigba ji yin hùhùsudo gbọn, dọ onu tangan de ma tin sọn sọgodo mẹ na yé nado donukun gba. Podọ na nugbo tọn e sọgan sọawuhia domọ. Etomọṣo onu susu lẹ wẹ tin he gbẹtọ lẹ ma nọ dọho dogbọn dali yetọn sọmọ ṣigba he na mí whẹwhinwhẹn nado donukun sọgodo po jidide po. Gbadopọnna pẹde to ehelẹ mẹ.
OWHÉ PLANẸTI AIGBA TỌN TOWE
5-8. Ylọ delẹ to ninọmẹ lẹ mẹ he hẹn ogbẹ̀ yọnbasi to aigba ji. Nawẹ bladopọ jiawu onu lẹ tọn ehe wá aimẹ gbọn?
5 E bọawu na mí nado yí nukun pẹvi do pọ́n aigba lọ. Ṣogan planẹti ehe ji yè ji mí do podọ ehe ji mí te lọ yin azọ́n nupaṣamẹ tọn de na nugbo tọn. Taidi bọlu he to lilẹ́pe de, aigba lọ nọ to wezundo na livi-livi kilomẹtlu lẹ tọn dile e to lilẹ́ do owhè, bo ka sọ tin to kilomẹtlu livi-livi donu 150 lẹ tọn do e. Etẹwẹ na jọ do aigba go eyindọ nọtẹn etọn gbọnvo na fie e tin te lọ? Eyọn, eyin e ko dẹn do owhè gbahu hú lehe e te todin, taidi planẹti Pluton (planẹti he dẹn do owhè hugan lọ) po Neptune (planẹti ṣinatọntọ do owhè) po, aigba lọ na taidi zòmọ-nuhẹnmiọn tọn daho de, bo na miọn zẹjlẹgo nado nọ̀ e mẹ. Podọ eyin e yí dopo to atọ̀n ji do sẹpọ owhè wẹ, taidi planẹti Vénus (planẹti awetọ do owhè), aigba na lẹzun òpó miyọn tọn de, na e na hunmiyọn sọmọ bọ otándo po otọsisa lẹ po na tlẹ fiẹ jlòjlò.
6 Kavi, eyin e tlẹ tin to nọtẹn dopolọ mẹ do owhè, etẹwẹ lò eyin aigba lọ ma lilẹ́ to ede ji dile e nọ basi do to gànhiho konukunẹnẹ lẹpo mẹ? Mí ni dọ dọ taidi Mercure, e nọ lilẹ pẹẹde poun do hugan whladopo to gbejizọnlin etọn ji lẹdo owhè to whemẹwhemẹ. To whelọnu lò dibla yì madoawe aigba lọ tọn na yin zungbo mlindopọ de gbọn mimiọn tọ́ntọ́n (yìdo hugan zero degré) dali, whenuena pipotọ aigba lọ tọn na yin nuhe lẹzun afínkán.
7 E ma ko vọ̀ do finẹ gba. Etẹwutu e yindọ, e whè gbahu to nọtẹn susu aigba lọ tọn, mí do sọgan duvivi mimiọn po vounvoun amakikọ-sun lẹ tọn po tọn, gbigblọ owhè-zan alúnlún mẹ tọn lẹ, mimiọn po aigba húhú ojlẹ awéwé tọn po, podọ whanpẹ kẹnjikun avivọ whenu tọn lẹ ga? Ojlẹ ehelẹ yin kọdetọn tẹnsisẹ aigba lọ tọn to ede mẹ to mọ́liho etọn ji lẹdo owhè. Ojlẹ lọlẹ gọalọ nado hẹn susu to nukunmẹ planẹti lọ tọn yin ofijlomẹ susu nado nọgbẹ̀ te. Podọ yé nọ hẹn ẹn yọnbasi na ada daho de to aigba ji nado wleawuna nududu na gbẹtọ po kanlin lẹ po.
8 Kanweko ninọmẹ devo lẹ tọn lẹ sọ tin he to azọnwa dopọ nado hẹn ogbẹ̀ yin nuhe yọnbasi to plap6p6nẹti ehe ji. Ṣigba etẹwẹ ehe lẹpo to didọ na mí? Kanse dewe dọmọ: Nawẹ bladopọ jiawu onu lẹ tọn ehe lẹ wàgbọn do tin? Mọwẹ po jide po mí dona yọnẹn dọ planẹti Aigba mítọn tindo Yẹdenanutọ de. Mọwẹ titonu susu he to ogbẹ̀ hẹn yọnbasi to aigba ji lẹ yin nuhe gẹdẹ susu talala hugan gblólómẹhún depope he lẹnunnuyọnẹntọ lẹ ko dè yẹdide etọn bo ko sọ basi. Linlẹn po azọ́n he titonu aigba he gẹdẹ nẹlẹpo tọn nọtena po ko hẹn mí wá tadona devo kọ̀n. Yè dọ na mí hezeheze dọ Yẹdenanutọ aigba lọ tọn tindo ojlo to hinhẹn ogbẹ̀ yin whanpẹnọ podọ ayajẹnọ na mẹhe nọ nọ file lẹ. Gọna hiẹ lọsu ga.
9-12. Dile etlẹ yindọ hẹngble susu ko yin wiwa do aigba go, etẹwẹ basi dohia nugopipe etọn tọn nado jla hẹngble lọ lẹ do?
9 Nugbo, susu gbẹtọ lẹ tọn to egbehe to aigba lọ hẹngble titengbe dogbọn hinhẹnflú podọ zinzan ẹn do agọ po dali. Ṣigba enẹ sọgan tindo diọdo. Podọ hẹngble lọ sọgan yin vivọjlado.
10 Di dohia, lẹnnupọn do nuhe jọ to lopo Pacifique Krakatoa tọn ji. E fiọ pete to gbajẹgbonu miyọn sinsinyẹn osó (volcan) de tọn de mẹ. Eyin hiẹ ko basi dlapọ́n na finẹ jẹgodona enẹ tololo, hiẹ na ko mọ dọ lopo lọ pete yin afin dodo. Nudepope ma pò to ogbẹ̀ to finẹ—gbẹtọ ma tin, kanlin lẹ ma tin, ojinu lẹ ma tin. Ṣigba to enẹgodo etẹwẹ jọ?
11 Matin alọgọ mẹdepope tọn, lopo lọ jẹ ede vọjlado ji. To owhe atọ̀n gblamẹ, ojìnu alọpa vovo koatọ́nnukundopo jẹ wúwú ji dogọ. To madẹnmẹ agọnkẹtin lẹ, léké po vounvoun sinmẹ susunọ lẹ po jẹ wúwú ji. Podọ to owhe koatọ́n jẹgodona miyọn gbajẹgbonu lọ, kanlin alọpa vovo 263 lẹ tin to Krakatoa. Hẹngble lọ sọn osó miyọnnọ enẹ mẹ bú sọn aimẹ. Ninọmẹ taidi ojipa tọn he yin lopo lọ tọn lẹ ko lẹgọwá.
12 Alọpa nupaṣamẹ tọn he mẹ lopo Krakatoa tọn vọ ede jlado te sọgan sọ jọ to aigba ji pe. Podọ, dile mí na mọ do to nukọnmẹ to owe ehe mẹ, whẹwhinwhẹn dagbe tin nado yí enẹ se.
AZỌNWHÉ PAṢAMẸ NUDUDU TỌN DE
13-17. Nawẹ nududu yin didejẹgbonu sọn aigba mẹ do? (Psalm 104:14) Nawẹ nududu wunmẹ wunmẹ he aigba nọ dejẹgbonu nọ hẹn vividudu ogbẹ̀ mẹde tọn wá do? Enẹwutu, ogbẹ̀ tẹ nkọ wẹ Yẹdenanutọ onu ehe lẹpo tọn tindo to ayiha mẹ na mí? (Isaia 25:6; Psalm 67:6)
13 Whedevonu he hiẹ na sinai nado dunu, nọte bo lẹnnupọn do ehe ji: Mahopọnna vlavo hiẹ to lẹsi wewe dù wẹ o kavi wẹli wewe, blẹdikún vẹẹ, kavi aivi vẹẹ, gbadó, kavi atin-sinsẹ́n de, yuu kavi vẹẹ wẹ o, yemẹpo wá sọn ojì amamú lẹ mẹ. Etẹwutu? Na ninọmẹ paṣamẹ tọn he mẹ yé yin bibasi te he yin yiylọ dọ photosynthèsea lọ wutu.
14 Ojì mọnkọtọn lẹpo tindo osin amamunọ de to ama yetọn lẹ mẹ he yè nọ ylọ dọ chlorophylle. Whenuena hinhọ́n owhè tọn họ́n do ama lọ ji chlorophylle lọ nọ jẹ azọn ji nado basi diọdo he gẹdẹ lẹ. To nuvikun flinflin atin lẹ tọn mẹ osin po jẹhọn dèdlangbé ylankan (gaz carbonique) (he jìnukun lọ nọ yí sọn jẹhọn mẹ) po nọ yin hihopli nado basi yovojẹ tata de, dòdonu nududu lẹpo tọn lọ. Ojìnukun amamú tọn lẹ nọ yí yovojẹ enẹ zan nado basi awutugonu devo he gẹdẹ hugan lẹ taidi nududu he sọn ojìnukun amamú tọn lẹ mẹ, ojú lẹ, hihopli nududu sọn amamu lẹ mẹ po vitamines lẹ po. To whenue e to hodọ dogbọn kọdetọn tangan sọn photosynthèse mẹ Ojìnúplọntọ Frits W. Went dọmọ:
“To jijlẹ do tonne ji mẹ, nudetọ́n etọn lẹ hẹn azọnwhé gbẹtọ tọn lẹ zun nutata de. To owhè dopodopo mẹ azọnwhé ogàn tọn lẹdo aihọn pe basi ogán tọnnu livi-livi donu 350, azọnwhé sẹmẹti aihọn pete nọ basi sẹ̀mẹ́ti tọnnu livi-livi donu 325 tọn lẹ. Ṣigba, atin amamunọ aihọn tọn lẹ, nọ basi yovojẹ tọnnu liva-liva donu 150 lẹ tọn to owhè dopodopo mẹ.”
15 Lẹnunnuyọnẹntọ lẹ yọn nuhe nọ jọ lọ, ṣigba etomọṣo yé ma penugo nado mọnukunjẹ lehe photosynthèse nọ wazọn do mẹ gba. Dile na lẹnunnukantọ dopo dọ do, dodinnanutọ lẹ nọ saba ylọ ninọmẹ lọ dọ “apotin yuu lọ.” Etẹwutu? Na “ye yọn nuhe nọ biọ e mẹ po nuhe nọ tọ́n sọn e mẹ po ṣigba bo ma tindo nujikudo dogbọn onu lẹpo he nọ to jijọ to e mẹ dali gba.” Po azọnwanu dodinnanu tọn yetọn enẹ lẹpo po, gbẹtọ lẹ ma sọgan vọ́ ninọmẹ paṣamẹ enẹ nkọ basi gbede.
16 Dibla yin nugodoai titengbe de sọ wẹ nududu wunmẹ wunmẹ lẹ he aigba nọ dejẹgbonu yin. E sọgan yindọ hiẹ na taun tọn yiwanna nududu delẹ—taidi oma de kavi atin-sinsẹ́n lẹ. Ṣigba etẹwẹ to whelọnu lò eyin onu lẹpo—yedọ wẹli lẹ, lẹsi, akla, aslọ lẹ, yovozẹn lẹ—tindo otọ́n dopolọ lẹ? Otọ́n enẹlẹ na ṣì we eyin e wá ya, kavi e ma yin mọwẹ? Kakati nido yinmọ, po atin-sinsẹ́n vovo lẹ, omá lẹ, jìnùkún lẹ, sinsẹ́n vovo lẹ po he azọnwhé nududu aigba ji tọn lẹ nọ basi lẹ, tindo fọtọ́n fọtọ́n owán dagbe lẹ tọn na otọ́n towe nado duvivi yetọn.
17 Etẹwẹ ehe lẹpo dọ na mí dogọ? E họnwun hezeheze dọ, Ewọ mẹhe yin dowatọ azọnwhé nududu tọn jiawu ehe tọn jlo dọ ogbẹ̀ ni yin nuhe yè na duvivi etọn to aigba ehe ji. Ewọ tindo ojlo dogbọn sọgodo ayajẹnọ de dali na mí. Yẹdenanutọ dopolọ he basi planẹti Aigba taidi owhé whanpẹnọ de ko sọ mọ dọ owhe ehe lọ tindo onu lẹpo he sin nuhudo tin to hunwhẹ nududu dójò tọn de na mẹhe to ogbẹnọ tofi lẹ. To nukọnmẹ to owe ehe mẹ mí na sọ mọ le Ewọ ko sọ basi lẹndai nado hẹn hunwhẹ nududu dójò tọn enẹ yọnbasi na mẹhe jlo nado tindo mahẹ to e mẹ lẹpo do.
PỌ́N DEWE DOHLAN!
18-23. Etẹwẹ tin dogbọn agbasa mítọn lẹ dali he dohia dọ mí yin bibasi nado yiaga talala hú kanlin lẹ?
18 Todin, lẹnnupọn do dewe ji pẹẹde. Na nugbo tọn, nado lẹnnupọn, hiẹ dona yí apọ̀n towe zan—enẹwutu etẹwutu hiẹ ma nado bẹ sọn finẹ? Na nugbo tọn, hiẹ ma sọgan mọ apọ̀n towe gba, ṣigba etẹwẹ hiẹ lẹn dọ e taidi? Whenuena apọ̀n gbẹtọ tọn whẹ́n pete, e nọ taidi atín-kun (ovoïde) daho de he tindo sinmẹ dibla yin vẹẹ de bo nọ dawọn nudi 1,3 kilo. Ṣigba nugopipe vonọtaun nankọ die yin bibẹ do ofi pẹvi enẹ mẹ! Linlin lẹnunnuyọnẹn tọn de to linlinwé Times New York tọn mẹ dọmọ:
“Apọn . . . lọ gẹdẹ sọmọ bo hẹn zomọ lẹnpọnbẹpli tọn daho he gẹ́dẹ́ lẹ zun aihundanu yọpọvu lẹ tọn nado yijlẹdo e go.”
19 Mọwẹ, apọ̀n he hiẹ tindo bo sọ sọgan yizan ko yin zẹẹmẹ basina taidi “onú he gẹ́dẹ́ hugan lọ to wẹkẹ blebu lọ mẹ.” Todin, eyin mẹde na we alọkọgan dagbe de kavi fọtodenu akuẹgegenu de kavi maṣinu-akuẹ-linlẹn tọn he họakuẹ de, be hiẹ na penukundo e go na nugbo tọn bo na tẹnpọn nado mọ zinzan dagbe hugan lọ sọn e mẹ, dile e jẹ do ya? Hiẹ dona tindo pinpẹn nutọn he hugan enẹ na apọ̀n towe.
20 Sọ lẹnnupọn, dogbọn agbasa towe go ga. Eyọn, e yin nugbo dọ kinnikinni yin huhlọnnọ hugan we, ajanaku de na nugbo tọn klo hugan we, tọ̀yú (dauphin) sọgan yawu do linsin hugan we, ozín de sọgan yọn atínhẹ́ ganji, akùn de sọgan zlọn yì aga po awa etọn lẹ po bọ hiẹ ma sọgan wà mọ. Ṣigba depope to nudida ehelẹ mẹ ma tindo to ede mẹ nugopipe gbẹtọ tọn lẹpo to pọmẹ gba. Kinnikinni lẹ po ajanaku lẹ po ma sọgan zlọn, tọ̀yú lẹ ma sọgan hẹ atín kavi osó lẹ ji gba, mọwẹ akùn ma sọgan lìnsin do niyẹn. Ṣigba gbẹtọ lẹ sọgan basi ehe lẹpo, matin alọgọ de kavi nuzinzan he yé basi po. Mọwẹ, hugan nulẹpo, gbẹtọ lẹ yin dopokẹdẹ to nugopipe yetọn nado basi onu lẹ, to alọpa vovo mẹ.
21 Whẹwhinwhẹn dopo na ehe wẹ alọ towe lẹ. Azọ́nwanu de ma ko tin he sọgan wà onu lẹpo he go hiẹ pe lẹ po alọ towe lẹ po gba—bẹsọn azọn sinsinyẹn taidi mọto jijlado kavi whlẹpipa lẹ ji, wá jẹ azọ́nwanu he biọ alọdonugo kẹ́dẹ́-kẹ́dẹ́ tọn lẹ, taidi ohanjinu de hiho, osẹ̀nsisadonu kavi yẹdide ohọ de tọn bibasi.
22 Na nugbo tọn, alọ towe lẹ yin dopo poun to onu lẹ mẹ he hẹn agbasa towe yin awujinu sọmọ lẹ. Abajọ Doto W. W. Akers, nuyọnẹntọ daho de he nọ wazọn po mẹzẹtọ lẹ po dọ dogbọn agbasa gbẹtọ tọn dali dọmọ:
“Agbasa gbẹtọ tọn wẹ yin yanwle gbesisọ lẹnun-nuwiwa tọn. Dibla yin maṣinu depope he hiẹ sọgan kudlọ etọn—mahopọnna lehe e sọgan gẹdẹ sọ—hiẹ sọgan mọ dehe yọn hugan to agbasa gbẹtọ tọn mẹ.”
23 E họnwun hezeheze do Ogan Yẹdenanutọ de jlo dọ gbẹtọ lẹ ni yiaga susu talala hú kanlin lẹ bo sọ penugo nado duvivi aigba lọ tọn to ninọmẹ klo hugan de mẹ. Ehe na mí whẹwhinwhẹn nado dotu dọ Ewọ tindo ojlo dogbọn vividudu mítọn dali na alemọyi sọgodo tọn de.
HIẸ SỌGAN TO NUKỌNZINDO PO JIDIDE PO
24-28. Etẹwutu e do sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe nado yise do aigba tindo Yẹdenanutọ podọ Basitọ de? (Lomunu lẹ 1:20) Fie wẹ ewọ ko wleawuna gblọndo na kanbiọ mítọn dogbọn ogbẹ̀ dali te? (2 Timoti 3:16) Nawẹ mí sọgan dindona do vlavo eyin zọnlinzinzin gbọn nuhe Biblu dọ lẹ ji na gọalọna mí nugbonugbo nado pannukọn sọgodo po jidide po gbọn? (2 Pita 3:13; Osọhia 21:1-4)
24 Mí ko mọ dọ planẹti ehe po nuhe tin to e mẹ lẹpo po namẹ kunnudenu nuyọnẹn po ayihakinkan yiaga talala tọn de po he hugan owhé depope kavi ohọgbigbá depope he mí ko mọ pọ́n. Matin ayihaawe hiẹ sọgan kẹalọyi hogbe bọawu kleun de he yin mimọ to Biblu mẹ: “Na nugbo tọn, mẹde dali wẹ yè gbọn do dó ohọ lẹ dopodopo.” (Heblu lẹ 3:4) Mí ni dọ dọ hiẹ yì biọ danfafa de ji bo mọ ohọ̀ de to finẹ ṣigba bo ma mọ mẹdepope to finẹ. Hiẹ ma na lẹn dọ ohọ̀ lọ basi ede gba, kavi hiẹ na lẹn mọ wẹ? Enẹwutu ga, e họnwun dọ aigba lọ tindo Yẹdenanutọ po Basitọ de po, dile etlẹ yindọ e ma yọnmọ na mí do sọ. Ogántẹnyitọ́ Prix Nobel tọn Max Planck dọmọ:
“Zẹẹmẹ depope ma tin do wẹkẹ lọ ji gbọnvona kikẹalọyi Ayihakinkan Nudatọ Nupojipetọ de gba.”
25 Biblu dọ na mí mẹhe “Ayihakinkan Nudatọ Nupojipetọ” ehe lọ yin he gbá owhé mítọn, aigba lọ. E dọ na mí dọ ewọ wẹ yin Basitọ olọn po aigba po tọn, Jehovah Jiwheyẹwhe.
26 Yẹdenanutọ daho ehe na nugbo tọn yin huhlọnnọ podọ nuyọnẹntọ. Podọ dile na e ko họnwun do e tindo lẹndai dagbe hugan mímẹpo tọn—gọna hiẹ—to ahun mẹ. Eyin hiẹ sọgan plọnnu sọn nuhe gbẹtọ devo lẹ yọnẹn mẹ, to whelọnu lò hiẹ sọgan plọnnu susu, susu talala sọn Ewọ si nado yọn lehe hiẹ sọgan mọ dagbe hugan lọ yí sọn jọja whenu towe mẹ do.
27 Fie Biblu biọ whẹho lọ mẹ te niyẹn. E dọ na mí dogbọn lẹndai Mẹdatọ lọ tọn lẹ dali na aigba lọ podọ na gbẹtọvi lẹpo. E na gblọndo do kanbiọ susu lẹ he gbẹtọvi lẹ tindo ji. E dohia fie nuhahun yetọn lẹ wá sọn podọ lehe yè na didẹ yé do. Biblu lọ ma deanana todido towe lẹ hlan whenu-nú awugbopotọ dintọn lọlẹ he ko hẹn aigba gọna tukla po owù po gba. E dlẹnalọdo tito-nu yọyọ lẹ he dopagbe onú dagbe hugan lẹ tọn.
28 Vlavo hiẹ ko hia Biblu jẹ bademẹ kavi lala wẹ o, e sọgan paṣa we eyin vlavo nuhe e dọ lẹ sọgan didẹ nuhahun towe lẹ nugbonugbo bo na gblọndo na kanbiọ towe lẹ. Hiẹ ma na yọnẹn gbede adavo hiẹ pọn e mẹ po sọwhiwhe po. To owe ehe hiẹ to hihia todin mẹ, mí na mọ nuhe Biblu lọ tindọ nado dọ po gblọndo lẹ po anademẹ he e na lẹ po. Pọn na dewe lehe Biblu sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe bo sọ yin nugbo do sọ. Mọwe, pọn na dewe lehe Oho Jehovah Jiwheyẹwhe tọn, Biblu lọ, sọgan gọalọna we nado pehẹ avunnukunsọmẹnu he pannukọn we lẹ do, bo nado zindonukọn po jidide po hlan sọgodo ayajẹnọ de he pẹnzin kọ̀n.
[Nudọnamẹ Odò Tọn]
a Sọn photo mẹ, he zẹẹmẹdo “hinhọ́n,” po sunthesis po, he zẹẹmẹdo “awuwlena onu gẹdẹ de gbọn hihopli onu tata lẹ tọn dali.”
[Yẹdide to weda 11]
Oyọnẹn dogbọn Didatọ aigba lọ tọn dali na wleawuna dòdonu na nujikudo na nuhe du sọgodo