Nawẹ Yẹn Sọgan Doakọnna Awubla Ṣie Gbọn?

“YẸN tindo numọtolanmẹ kọgbidinamẹ susu tọn nado hẹnalọdotena numọtolanmẹ ṣie lẹ,” wẹ zẹẹmẹ he Mike basi to finflin okú otọ́ etọn tọn. Na Mike, alọhẹndotena awubla etọn yin nuwiwa sunnusi tọn nado basi. Ganṣo to godomẹ e wá yọnẹn dọ nuhe emi wà ma sọgbe. Enẹwutu to whenuena dagbo họntọn Mike tọn kú, Mike yọn nuhe dona yin wiwà. E dọmọ: “Aliho he mẹ yẹn penukundo ehe go to owhe delẹ die wayi wẹ yindọ, yẹn na ko doalọ abọji na ẹn bo dọmọ, ‘Yin sunnusi.’ Aliho he yẹn nọ penukundo ehe go do todin wẹ yindọ yẹn na doalọ awa etọn go bo dọmọ, ‘Tindo numọtolanmẹ dile a jlo do. E na gọalọna we nado doakọnna ẹn. Eyin hiẹ jlo dọ yẹn ni yì bo jo hiẹ ṣokẹdẹ do, yẹn na yì. Eyin hiẹ jlo dọ ma nọte, yẹn na nọte. Ṣigba ma dibu nado do numọtolanmẹ hia blo.’”

MaryAnne sọ tindo numọtolanmẹ kọgbidinamẹnu tọn nado hẹnalọdotena numọtolanmẹ etọn lẹ to whenuena asu etọn kú. “Ayiha ṣie ma jayi depope dogbọn yinyin apajlẹ dagbenọ de na mẹdevo lẹ dali gba,” wẹ e flin, “dọ yẹn ma na dotẹnmẹ numọtolanmẹ lọ lẹ tọn dee gba. Ṣigba yẹn wá yọnẹn to godo mẹ dọ tintẹnpọn nado yin asisa huhlọn tọn de na mẹdevo lẹ ma to alọgọna mi gba. Yẹn jẹ tamẹlẹnpọn do ninọmẹ ṣie lẹ ji bo dọmọ, ‘Viavi eyin e biọ domọ. Ma tẹnpọn nado yin huhlọnnọ hugan blo. Do numọtolanmẹ towe lẹ hia na hiẹ nido sọgan mọ dewe mẹ to godo etọn.’ ”

Enẹwutu Mike po MaryAnne po na ayinamẹ etọn dọmọ: Hẹn dewe blawu! Podọ nuhe yé dọ sọgbe. Etẹwutu? Na awubibla yin dandannu na pọngbọ numọtolanmẹ didohia tọn. Numọtolanmẹ towe lẹ didohia sọgan hẹn pọngbọ wá na kọgbidinamẹnu he glọ hiẹ tin te lọ. Numọtolanmẹ didohia to aliho jọwamọ tọn mẹ, eyin yè do e hia po nukunnumọjẹnumẹ po to pọmẹ po nudọnamẹ he sọgbe po, na hẹnwe nado pọ́n numọtolanmẹ towe lẹ dohlan to aliho he jlọ de mẹ.

Na nugbo tọn, e ma yin mẹlẹpo wẹ nọ do awubla hia to aliho dopolọ mẹ gba. Podọ nujinọtedo lọ lẹ vlavo mẹyiwanna de kú ajiji wẹo kavi okú wá to awutu dindẹn jijẹ godo sọgan yinuwa do numọtolanmẹ mẹhe tin to ogbẹ̀ lẹ tọn ji. Ṣigba onu dopo họnwun: Alọhẹndotena numọtolanmẹ towe lẹ sọgan gbleawuna we to agbasaliho po numọtolanmẹ po liho. E nọ yọn hugan tlala nado do awubla towe hia. Gbọnna? Owe wiwe lẹ bẹ́ ayinamẹ yọn-na-yizan delẹ hẹn.

Pọngbọ Awubla Tọn Mimọ—Gbọnna?

Hodidọ sọgan yin pọngbọ alọgọnamẹ tọn de. Bọdo okú ovi etọn ao lẹpo tọn, gọna nugbajẹmẹji mẹdetiti tọn devo lẹ po go, tọgbo hohowhenu tọn lọ Job dọmọ: “Alindọn ṣie yin gbẹ́donọ ogbẹ̀ ṣie tọn; Yẹn na jokànna [Heblu, “tún”] kuefinfàn ṣie; Yẹn na dọho to ovivẹ́ alindọn ṣie tọn mẹ.” (Job 1:2, 18, 19; 10:1) Job ma penugo bà nado hẹnalọdotena nuduahunmẹnamẹ etọn gba. E tindo nuhudo pọngbọ mimọyi sọn e mẹ tọn; e dona “dọho.” Mọdopolọ, wadohia-kantọ Glẹnsinu lọ Shakespeare wlan to Macbeth mẹ dọmọ: “Do awubla hia; awubla he ma yin didohia gbọn hodidọ dali sọgan hẹmẹji pete matin ayidego.”

Enẹwutu hodidọ dogbọn numọtolanmẹ towe dali na ‘họntọn vivẹ́ de’ he na dotoai po sọwhiwhe po gọna awuvẹmẹ sọgan hẹn kọgbọ vude wá. (Hówhínwhẹ́n lẹ 17:17) Numimọ lẹ po numọtolanmẹ lẹ didohia po to hogbe lẹ mẹ nọ saba hẹn ẹn bọawu nado mọnukunnujẹ yé mẹ podọ nado yinuwa hẹ yé. Podọ eyin todoaitọ lọ yin mẹhe tin to aluẹmẹ devo he ko yinuwa do hẹnbu etọn titi ji po kọdetọn dagbe po, hiẹ sọgan penugo nado ṣinyan ayinamẹ yọn-na-yizan delẹ do lehe hiẹ sọgan doakọnna do ji. To whenuena ovi etọn kú, vinọ de basi zẹẹmẹ nuhewutu e do yin alọgọnamẹnu nado dọho hẹ yọnnusi devo he ko tindo numimọ nuhẹnbu mọnkọtọn tọn pọ́n e dọmọ: “Nado yọnẹn dọ mẹdevo de ko tindo numimọ onu dopo lọ tọn, ko mọ pọngbọ to agbasa po numọtolanmẹ po liho sọn e mẹ, podọ dọ e lùn in tọ́n bo to numimọ ninọmẹ dagbe tọn tindo whladopo dogọ to gbẹzan etọn mẹ yin huhlọnnamẹnu na mi.”

Etẹwẹ lo eyin e ma nọ bọawu nawe nado to hodọ dogbọn numọtolanmẹ towe dali? To okú Sauli po Jonatani tọn po godo, Davidi wleawuna ohàn awubla numọtolanmẹ tọn de to ehe mẹ e dè awubla etọn tọ́n te. Ohàn awubla tọn he yin awuwlena ehe wá lẹzun apadewhe kandai Biblu tọn to godomẹ to Samuẹli Awetọ mẹ. (2 Samuẹli 1:17-27; 2 Otànnugbo lẹ 35:25) Mọdopolọ, mẹdelẹ nọ mọ ẹn di nuhe bọawu nado dọ nuhe tin to homẹ na yé tọ́n gbọn wekinkan dali. Asuṣiọsi de na linlin dọ emi nọ kan numọtolanmẹ emitọn lẹ dai podọ to azán delẹ to enẹgodo nọ vọ́ nuhe emi ko kan lọ hia. E mọ ehe nado yin alọgọ pọngbọ hẹnwanamẹ tọn de.

Vlavo gbọn hodidọ mẹ wẹo kavi gbọn wekinkan dali, numọtolanmẹ towe didọna mẹdevo lẹ sọgan gọalọna we nado mọ pọngbọ yí sọn awubla towe si. E sọ sọgan gọalọ nado dè gbemanọpọ lẹ sẹ sọn aimẹ. Vinọ he tin to aluẹmẹ de basi zẹẹmẹ dọmọ: “Asu ṣie po yẹn po sè dogbọn alọwlemẹ devo lẹ dali he gbẹ́ yedelẹ dai to ovi de hinhẹn bú to okú mẹ godo, podọ mí ma jlo dọ enẹ ni jọ do mí go gba. Enẹwutu whedepopenu he mí gblehomẹ, bo to dindin nado gble whẹdo ode awetọ mítọn, mí nọ dọẹ gbò. Yẹn lẹndọ mí wá sẹpọ míde hugan taun gbọnmọ wiwa dali.” Nalete, hinhẹn numọtolanmẹ towe lẹ zun yinyọnẹn sọgan gọalọna we nado mọnukunnujẹemẹ dọ eyin hiẹ tlẹ to mahẹ nuhẹnbu dopolọ tọn tindo, mẹdevo lẹ sọgan blawu to aliho he gbọnvo mẹ—to afọdide yedetiti tọn mẹ podọ to aliho yedetiti tọn mẹ.

Onu devo de he sọgan hẹn pọngbọ mimọyi sọn awublamẹ bọawu wẹ avivivi. “Whenu avivivi tọn de” tin, wẹ Biblu dọ. (Yẹwhehódọtọ 3:1, 4) Na jide tọn okú mẹhe mí yiwanna de tọn nọ hẹn ojlẹ mọnkọtọn de wá. Avi awubla tọn vivi sọawuhia nado yin apadewhe dandannu aliho pọngbọ tọn.

Yọnnu jọja de basi zẹẹmẹ lehe họntọn alọmayiemẹ de gọalọna ẹn nado doakọnnanu do to whenuena onọ̀ etọn kú. E flin dọmọ: “Họntọn ṣie nọ tin to finẹ na mí to whepoponu. E nọ viavi hẹ mí. E nọ dọho po yẹn po. E bọawu na mi tlala nado dọ numọtolanmẹ ṣie lẹ tọ́n, podọ enẹ yin onu titengbe na mi. Winyan ma dona hù mi dogbọn avivivi dali gba.” (Pọ́n Lomunu lẹ 12:15.) Mọwẹ winyan ma dona hù we na dasìn towe lẹ gba. Dile mí ko mọ do, Biblu gọna apajlẹ sunnu po yọnnu yisenọ lẹ po tọn—gọna Jesu Klisti—he viavi awubla tọn to gbangba matin awusọhia winyan tọn depope.—Gẹnẹsisi 50:3; 2 Samuẹli 1:11, 12; Johanu 11:33, 35.

Hiẹ na mọdọ to ojlẹ delẹ godo numọtolanmẹ towe lẹ na taidi nuhe yè ma sọgan yọnẹn jẹnukọn. Dasìn sọgan ja matin avase susu jẹnukọn. Asuṣiọsi de mọdọ onu flinflin lẹ hihọ to nusatẹn (nuhe e ko nọ saba basi po asu etọn po) na hẹn ẹn viavi, titengbe to whenue, to ajijimẹ, e dukosọ hẹ nuhe asu etọn nọ yiwanna lẹ. Miọnhomẹna dewe. Bo ma tindo numọtolanmẹ dọ hiẹ dona hẹnalọdotena avi lọ blo. Flindọ, apadewhe dandan po jọwamọ awubla tọn de po wẹ e yin.

Nuyiwa hẹ Whẹgbledo

Dile e yin ayidego do dai, mẹdelẹ nọ tindo numọtolanmẹ whẹgbledo tọn to hinhẹn mẹyiwanna de bú to okú mẹ godo. Ehe sọgan gọalọ nado basi zẹẹmẹ awubla sinsinyẹn dawe nugbonọ lọ Jakobu tọn to whenuena e yin hinhẹn nado yise dọ visunnu etọn Josẹfu ko yin hùhù gbọn “kanlin ylankan” de dali. Jakobu lọsu wẹ ko do Josẹfu hlan nado pọ́n dagbemẹninọ nọvisunnu etọn lẹ tọn. Enẹwutu Jakobu to aliho de mẹ yin gbigbàṣọ́n gbọn numọtolanmẹ whẹgbledo tọn lẹ dali, taidi ‘Naegbọn yẹn do do Josẹfu doponọ hlan? Naegbọn yẹn do do ewọ ṣo hlan nọtẹn he gọna kanlin ylankan lẹ mẹ?’—Gẹnẹsisi 37:33-35.

Vlavo hiẹ sọgan tindo numọtolanmẹ dọ numaylọdọnu delẹ to awa towe ji yidogọna okú mẹyiwanna towe tọn. Whẹgbledo enẹ yinyọnẹn—nujọnu tọn wẹo kavi dehe yè lẹn—yin nuyiwa awubla jọwamọ tọn de sọgan yin alọgọnamẹnu na ede. Tofi whladopo dogọ, ma lẹndọ hiẹ dona hẹn numọtolanmẹ mọnkọtọn lẹ do dewe mẹ blo. Hodidọ dogbọn lehe hiẹ tindo numọtolanmẹ whẹgbledo tọn do sọ dali sọgan wleawu pọngbọ mimọyi he yè tindo nuhudo etọn taun.

Nalete, yinyọnẹn dọ, mahopọnna lehe mí sọgan yiwanna mẹdevo do sọ, mí ma sọgan deanana gbẹzan etọn gba, mọwẹ mí ma sọgan hẹnalọdotena nujijọ “ojlẹ po kosọ po” tọn ma nado jọ do mẹhe mí yiwanna lẹ go gba. (Yẹwhehódọtọ 9:11) Humọ, matin ayihaawe linlẹn towe lẹ ma ylan gba. Di apajlẹ, to ma sọgbe hẹ ganmẹ dotó de tọn domẹwhenu wutu, be hiẹ nọ gbọna mẹyiwanna towe de ni jẹazọ̀n bo kú wẹ ya? Na nugbo tọn lala! To whelọnu be hiẹ wẹ na yin whẹgbledo na hinhẹn okú omẹ mọnkọtọn tọn wá ya? Lala.

Vinọ dopo plọn nado yinuwa hẹ whẹgbledo to whenuena viyọnnu etọn kú to owù-nujijọ ajiji mọto tọn mẹ godo. E basi zẹẹmẹ dọmọ: “Yẹn tindo numọtolanmẹ whẹgbledo tọn dọ yẹn ko do e hlan gbonu. Ṣigba yẹn wá yọnẹn dọ mẹde vlẹko wẹ e yin nado tindo numọtolanmẹ to aliho enẹ mẹ. Nudepope ma ylan to dido e hlan gbonu po otọ́ etọn po nado yì dowẹn gba. Owù-nujijọ ajiji ylankan de wẹ e yin poun.”

‘Ṣigba onu susu wẹ tin he yẹn lẹndọ yẹn ko dọ kavi wà,’ wẹ hiẹ sọgan dọ. Nugbo, mẹnu to mí mẹ wẹ sọgan dọ dọ mí ko yin otọ́, onọ̀, kavi ovi pipe? Biblu flin mí dọmọ: “Onu susu mẹ wẹ mí omẹ popo to ylanwa te. Eyin mẹde ma waylan to ohó mẹ, ewọ lọ wẹ sọgbè, ewọ wẹ sọgan dogànnuna agbasa lẹpo ga.” (Jakobu 3:2; Lomunu lẹ 5:12) Enẹwutu kẹalọyi nugbo lọ dọ hiẹ ma yin mẹpipe gba. Nulẹnpọn gbọzangbọzan do “eyin yẹn ko wà le-po-le-po wẹ” ma sọgan diọ nudepope gba, ṣigba e sọgan hẹn pọngbọ towe mimọyi dọngban.

Eyin hiẹ tindo whẹwhinwhẹ́n he sọgbe lẹ nado yise dọ whẹgbledo towe yin nujọnu, bo ma yin nulẹnpọn poun janwẹ, to whelọnu lo, lẹnnupọn do nujinọtedo titengbe hugan lọ na hinhẹn whẹgbledo foa—yèdọ jona Jiwheyẹwhe tọn ji. Biblu na mí jide dọmọ: “Oklunọ E, mẹnu wẹ sọgan ṣite, eyin hiẹ, Oklunọ na payiha ylando go? Ṣigba ojona tin to de we.” (Psalm 130:3, 4) Hiẹ ma sọgan lẹkọyì godo bo diọ nudepope gba. Nalete, hiẹ sọgan biọ jona Jiwheyẹwhe tọn na nuṣiwa hóhó tọn lẹ. Enẹgodo etẹwẹ na jọ? Eyọn, eyin Jiwheyẹwhe dopagbe nado jó nuṣiwa towe dai tọn lẹ nawe, be hiẹ lọsu ma na jona dewe ga ya?—Hówhínwhẹ́n lẹ 28:13; 1 Johanu 1:9.

Nuyiwa hẹ Homẹgble

Be hiẹ ka sọ nọ tindo numọtolanmẹ adi dudu tọn ga, vlavo do dotó lẹ, mẹgopọntọ dotowhé tọn lẹ, họntọn lẹ, kavi etlẹ yin mẹhe ko kú lọ go ya? Yọnẹn dọ ehe lọsu ga yin nuyiwa paa de hlan nuhẹnbu. Vlavo adi towe yin nujijọ jọwamọ tọn na awugble he hiẹ to numọtolanmẹ etọn tindo. Wekantọ dopo dọmọ: “Gbọn nukunnumọjẹ adi lọ mẹ kẹdẹ dali—e ma yin nuyiwa do e ji gba ṣigba yinyọnẹn dọ hiẹ tindo numọtolanmẹ etọn—be hiẹ sọgan tin to mẹdekannu sọn nugandomẹgo vasudo etọn tọn si ya.”

E sọ sọgan gọalọ nado dọ kavi tindo mahẹ adi towe tọn. Gbọnna? Na nugbo tọn e ma yin to wujẹgbonu hodidọ adi tọn he yè ma deanana glọ wẹ gba. Biblu gbẹnunamẹ dọ adi he yin hinhẹn dẹn-to-aimẹ gọna owù. (Hówhínwhẹ́n lẹ 14:29, 30) Ṣigba hiẹ sọgan mọ homẹmiọnnamẹ to hodidọ dogbọn dali etọn po họntọn nukunnumọjẹnumẹtọ de po. Podọ mẹdelẹ mọdọ aihundida lanmẹyiya bibasi to whenuena yé gblehomẹ yin alọgọnamẹnu pọngbọ mimọyi tọn de.—Sọ pọn Efesunu lẹ 4:25, 26.

To whenue e yin onu titengbe nado nọ dọho tọ́n bo yin nugbonọ dogbọn numọtolanmẹ towe lẹ tọn dali, hogbe mẹdehihọ́ tọn yin nuhe sọgbe. Vogbingbọn daho de tin to numọtolanmẹ towe lẹ didohia po numọtolanmẹ towe lẹ zizewhla na mẹdevo lẹ po ṣẹnṣẹn. Nuhudo depope matin nado gblewhẹdo mẹdevo lẹ na homẹgble po flumẹjijẹ towe po gba. Enẹwutu yọn lehe a na nọ dọ numọtolanmẹ towe lẹ tọ́n do, ṣigba ni ma yin to aliho fifiẹ tọn mẹ blo. (Hówhínwhẹ́n lẹ 18:21) Alọgọ nukundeji tọn dopo tin to akọndona awubla mẹ, podọ mí na dọho deji todin.

Alọgọ sọn Jiwheyẹwhe Dè

Biblu na mí jide dọmọ: “Oklunọ sẹpọ yé he yin ayiha gbigbànọ de tọn lẹ, bo sọ whlẹn yé he yin ayiha finfinọnnọ lẹ gán.” (Psalm 34:18) Mọwẹ, hugan onu devo depope, haṣinṣan de po Jiwheyẹwhe po sọgan gọalọna we nado doakọnna okú mẹhe hiẹ yiwanna de tọn. Gbọnna? Ayinamẹ yọn-na-yizan he ko to yinyin nina kaka jẹdin ko sinai do kavi tin to gbesisọmẹ hẹ Ohó Jiwheyẹwhe tọn, yèdọ Biblu. Yiyi yé do yizan mẹ sọgan gọalọna we nado doakọnnanu.

To yidogọ mẹ, ma yí nukunpẹvi do pọ́n nuhọakuẹ-yinyin odẹ̀ tọn blo. Biblu na mí ayinamẹ dọmọ: “Zé agbàn towe dlan Oklunọ ji, ewọ nasọ hẹn we dote.” (Psalm 55:22) Eyin numọtolanmẹ towe lẹ didọ na họntọn awuvẹmẹtọ de sọgan gọalọ, nẹmunẹmu wẹ ayiha towe hùnhùn hlan “Jiwheyẹwhe homẹmimiọn lẹpo tọn; mẹhe to homẹmiọn na mí to tukla mítọn lẹpo mẹ” sọgan gọalọna we do sọ!—2 Kọlintinu lẹ 1:3.

E ma yindọ odẹ̀ nọ hẹn mí tindo numọtolanmẹ pọngbọ mimọyi tọn poun wẹ gba. Mẹhe “nọ sè odẹ̀” dopagbe nado na gbigbọ wiwe devizọnwatọ etọn lẹ he biọ ẹ po ayiha dopo po. (Psalm 65:2; Luku 11:13) Podọ gbigbọ wiwe, kavi huhlọn-yido-wazọ́n Jiwheyẹwhe tọn, sọgan wleawuna we po “huhlọn he hugan jọwamọ tọn” po nado to yìyì sọn azán de jẹ devo gbè. (2 Kọlintinu lẹ 4:7, NW ) Flin dọ: Jiwheyẹwhe sọgan gọalọna devizọnwatọ nugbonọ etọn lẹ nado doakọnna nuhahun depope he yè sọgan pannukọn lẹpo.

Whési dopo he hẹn ovi de bú to okú mẹ flin lehe huhlọn odẹ̀ tọn gọalọna ewọ po asu etọn po nado doakọnna nuhẹnbu yetọn do. E basi zẹẹmẹ dọmọ: “Eyin mí tin to whégbè to zanmẹ bọ awubla lọ hugan nuhe yè sọgan doakọnna, mí nọ hodẹ̀ dopọ po gbezeyiaga po. Ojlẹ tintan he mẹ mí dona wà nudepope matin ewọ to finẹ—yèdọ opli agun tọn tintan he mí yì, plidopọ tintan he mí yì—mí nọ hodẹ̀ na huhlọn. To whenuena mí fọ́n to afọnnu bọ nugbo-yinyin nujijọ lọ tọn lẹpo taidi nuhe yè ma sọgan doakọnna, mí nọ hodẹ̀ hlan Jehovah nado gọalọna mí. Na whẹwhinwhẹ́n delẹ wutu, awufiẹsa dẹn-to-aimẹ de wẹ e yin na mi taun nado gọwa whégbè na dee. Podọ na enẹwutu whedepopenu he yẹn ṣo gọwa whégbè, yẹn saa nọ hodẹ̀ hlan Jehovah nado jaale bo gọalọna mi nado miọnhomẹ jẹ oba de mẹ.” Yọnnu nugbonọ enẹ po nujikudo po podọ po jlọjẹ po yise dọ odẹ̀ enẹlẹ diọ ninọmẹ lọ. Hiẹ lọsu sọgan mọ enẹ to gblọndo mẹ hlan odẹ̀ magbọjẹ towe lẹ tọn, ‘jijọho Jiwheyẹwhe tọn he hugan linlẹn lẹpo na họ́ ayiha towe po huhlọn apọnmẹ towe tọn lẹ po.’—Filippinu lẹ 4:6, 7; Lomunu lẹ 12:12.

Alọgọ he Jiwheyẹwhe nọ namẹ lẹ na nugbo tọn nọ diọ ninọmẹ lẹ. Klistiani apọsteli Paulu dọ dọ Jiwheyẹwhe nọ “to homẹmiọn na mí to tukla mítọn lẹpo mẹ, na míwlẹ nido miọnhomẹna yé he tin to tukla depope mẹ lẹ.” Nugbo, alọgọ sọn olọn mẹ wá ma nọ dè awufiẹsa lọ sẹ gba, ṣigba e sọgan hẹn ẹn bọawu nado doakọnna. Enẹ ma zẹẹmẹdo dọ hiẹ ma na viavi kavi na wọnji mẹyiwanna towe go gba. Ṣigba hiẹ sọgan gọjẹ dewe mẹ. Podọ dile hiẹ na wà mọ, nuhe hiẹ ko tindo numimọ etọn sọgan hẹn we tindo nukunnumọjẹnumẹ dogọ bo yin awuvẹmẹtọ to alọgigọna mẹdevo lẹ nado doakọnna nuhẹnbu dopolọ.—2 Kọlintinu lẹ 1:4.