Nawẹ Mẹdevo lẹ Sọgan Gọalọ Gbọn?

“EYIN nudepope tin he yẹn sọgan wà, saa dike ma yọnẹn poun.” Ehe wẹ nuhe susu mítọn nọ dọ na họntọn kavi hẹnnumẹ he ṣẹṣẹ biọ aluẹmẹninọ mẹ. Oo, nugbo dọ wẹ mí te mọ. Mí na wà nudepope nado gọalọ. Ṣigba be mẹhe tin to aluẹmẹ lọ nọ ylọ mí bo nọ dọmọ: “Yẹn ko lẹnnupọndo nude he hiẹ sọgan wà nado gọalọna mi ji” ya? E ma nọ saba jọ gba. E họnwun hezeheze dọ, mí sọgan tindo nuhudo nado zé afọdide tintan delẹ eyin mí to na gọalọ bo miọnhomẹna mẹhe to awubla lọ.

Hówhínwhẹ́n Biblu tọn de dọmọ: “Di agọ̀n sika tọn to oha fataka tọn mẹ, mọwẹ ohó he yè dọ to ojlẹ etọn mẹ te.” (Hówhínwhẹ́n lẹ 15:23; 25:11) Nuyọnẹn tin to yinyọn nuhe yè na dọ po nuhe yè ma na dọ po mẹ, nuhe yè na wà po nuhe yè ma na wà po mẹ. Ehelẹ wẹ delẹ to ayinamẹ Owe wiwe tọn lẹ he mẹhe tin to aluẹmẹ delẹ ko mọ nado yin alọgọnamẹnu.

Nuhe Yè Na Wà . . .

Dotoai: “Yawu nado sè,” wẹ Jakobu 1:19 dọ. Dopo to alọgọnamẹnu titengbe he hiẹ sọgan basi lẹ mẹ wẹ yin nado tindo mahẹ to awufiẹsa mẹhe tin to aluẹmẹ lọ tọn mẹ gbọn todoai dali. Mẹhe tin to aluẹmẹ delẹ sọgan tindo nuhudo nado dọho dogbọn mẹyiwanna yetọn he ko kú dali, dogbọn owù-nujijọ ajiji tọn lọ dali, dogbọn awutu he hẹn okú lọ wá dali, kavi dogbọn numọtolanmẹ yetọn sọn okú lọ whenu gbọ́n dali. Enẹwutu kanse dọmọ: “Be hiẹ na jlo nado dọho dogbọn dali etọn ya?” Gbọ yé ni basi dide. To finflin whenue otọ́ etọn kú, sunnu jọja de dọmọ: “E gọalọna mi taun to whenuena mẹdevo lẹ kan nuhe jọ sè podọ to enẹgodo dotoai na nugbo tọn.” Dotoai po sọwhiwhe po gọna awuvẹmẹ matin numọtolanmẹ lọ dọ gblọndo kavi pọngbọ lẹ po wẹ hiẹ na wleawuna dandan. Na yé dotẹnmẹ nado dọ nudepope he yé jlo nado tindo mahẹ etọn.

Na yé jide: Na yé jide dọ yé wà nuhe yọnbasi lẹpo (kavi onu devo depope he hiẹ yọnẹn nado yin nugbo po nujikudo kọdetọn dagbe tọn po.) Vọ́ jide na yé dọ nuhe yé to numọtolanmẹ etọn tindo—awubla, adi dudu, whẹgbledo, kavi numọtolanmẹ devo—yin nuhe gbayipe. Dọna yé dogbọn mẹdevo lẹ he hiẹ yọnẹn he mọ pọngbọ yí sọn nuhẹnbu dopolọ mẹ po kọdetọn dagbe po dali. “Ohó vivi” mọnkọtọn lẹ nọ “hẹn ohú jẹ gángán,” wẹ Howhinwhẹn lẹ 16:24 dọ.—1 Tẹsalonikanu lẹ 5:11, 14.

Tin to yakẹ: Hẹn dewe tin to yakẹ, e ma yin azán tintan lẹ gblamẹ to whenuena họntọn lẹ po hẹnnumẹ lẹ po tin to aimẹ kẹdẹ wẹ gba, ṣigba to osun delẹ godo, to whenuena mẹdevo lẹ ko lẹkọyi nuwiwa paa yetọn lẹ kọ̀n. To aliho ehe mẹ hiẹ to dewe dohia nado yin ‘họntọn nugbo tọn de,’ he nọ nọgodona họntọn de to ojlẹ ‘nukunbibia’ tọn mẹ. (Hówhínwhẹ́n lẹ 17:17) “Họntọn mítọn lẹ hẹn ẹn yọnbasi dọ whejai mítọn lẹ yin titobasina po nuwiwa lẹ po bọ mí ma nado yí whenu susu zan nado tin na míde ṣo to whégbè,” wẹ zẹẹmẹ he Teresea basi, mẹhe ovi etọn kú to owù-nujijọ ajiji mọto tọn de mẹ. “Enẹ gọalọna mí nado doakọnna numọtolanmẹ ovọ́ he mí tindo.” To owhe delẹ to enẹgodo, oflin azán ayidego tọn lẹ, taidi oflin azán alọwle tọn, kavi oflin okú tọn, sọgan yin ojlẹ awusinyẹnnamẹ tọn na mẹhe tin to ogbẹ̀ lẹ. Naegbọn hiẹ ma do dohiagona azán mọnkọtọn lẹ do sunzanhiawe towe go na e nido yindọ eyin azán mọnkọtọn wá, hiẹ sọgan hẹn dewe tin to yakẹ, eyin e yọnbasi, na godonọnamẹ awuvẹmẹ tọn ya?

Ze afọdide tintan lọ to whenue e jẹ te: Be wẹndomẹ de tin he yè dona zingbejizọnlin gli de do yì ya? Be mẹde tin nado penukundo ovi lẹ go ya? Be họntọn he wá basi dlapọn lẹ tindo nuhudo fie yé na nọ tọn ya? To agọe mẹhe tin to aluẹmẹ lẹ nọ saba yin hinhẹn flu sọmọ bọ yé ma tlẹ nọ yọn nuhe yé dona wà, kakati nado dọna mẹdevo lẹ lehe yé sọgan gọalọ gbọn. Enẹwutu, eyin hiẹ doayi nuhudo nujọnu tọn de go, ma nọte yè ni dọna we blo; zé afọdide tintan lọ. (1 Kọlintinu lẹ 10:24; yijlẹdo 1 Johanu 3:17, 18 go.) Yọnnu he asu etọn kú de flin dọmọ: “Mẹsusu dọmọ, ‘Eyin nudepope tin he yẹn sọgan wà, gbọ ma yọnẹn.’ Ṣigba họntọn dopo ma kanse gba. E biọ adọ́tẹn lọ tlọlọ, há avọ̀ sọn akanma lọ ji, bo yan avọ̀ akanma tọn he kudiho he oṣiọ asu ṣie lọ tọn yin titẹ́ do. Yọnnu devo zé sìndàpanu de, osìn, po nuhe yè do nọ sunsun aigba lẹ po bo whlẹ́ aigba fie asu ṣie ko slú do. To osẹ delẹ godo, dopo to mẹho agun lọ tọn lẹ mẹ wá dee to azọ́nvọ etọn mẹ po azọnwanu etọn lẹ po bo dọmọ, ‘yẹn yọnẹn dọ nudepope na tin finẹ he biọ vọjlado. Etẹwẹ e yin?’ Lehe sunnusi enẹ yin mẹvivẹ tlala to ahún ṣie mẹ do sọ na jijlà ohọ̀n he tin to sẹ́gẹ́sẹgẹ he aṣígbè dopo hẹndote podọ na vivọ́ lẹtlikikan lẹ bla!”—Yijlẹdo Jakobu 1:27 go.

Yin johẹmẹtọ: “Mì ma wọnji johẹmẹ go blo,” wẹ nuhe Biblu flin mí. (Heblu lẹ 13:2, NW) Na titengbe tọn mí dona flin nado yin johẹmẹtọ hlan mẹhe tin to awubla mẹ lẹ. Kakati nido yin oylọ basinamẹ “wá to whedepopenu” tọn, doazán po ganmẹ po. Eyin yé gbẹ́, ma yawu gbọjọ blo. Ayinamẹ homẹmiọnnamẹ tọn delẹ sọgan yin nuhudo. Vlavo yé gbẹ́ oylọ towe dai na yé to budi nado dó numọtolanmẹ yetọn lẹ hia to mẹdevo lẹ nukọn wutu wẹ. Kavi yé sọgan tindo numọtolanmẹ whẹgbledo tọn dogbọn vivi núdùdù po gbẹdido de tọn po dudu to ojlẹ enẹ mẹ dali. Flin yọnnu johẹmẹtọ Lidia he yin hodọdeji to Biblu mẹ. To yinyin oylọ basina wá owhé Lidia tọn gbè po godo, Luku dọmọ, “E sọ vẹ̀ mí.”—Owalọ lẹ 16:15.

Yin whiwhẹnọ po nukunnumọjẹnumẹtọ po: Ni ma paṣa we glanglan gbọn nuhe mẹhe tin to aluẹmẹ lẹ sọgan dọ to tintan whenu dali blo. Flindọ, yé sọgan tindo numọtolanmẹ homẹgble po whẹgbledo po tọn. Eyin numọtolanmẹ hẹn yé gblehomẹ sinsinyẹn do gowe, e na biọ wuntuntun po homẹfa po to asi we ma nado na gblọndo po homẹgble po. “Di mẹṣinṣinyan Jiwheyẹwhe tọn, mẹwiwe, mẹyiwanna, mì zé lẹblanu homẹ tọn, odagbewà, hùwhẹ, wàlọmimiọn, po linsinsinyẹn po dogo,” wẹ ayinamẹ he Biblu namẹ.—Kọlọsinu lẹ 3:12, 13.

Kanwe: Nuhe yè nọ saba yí nukunpẹvi do pọn wẹ nuhọakuẹ-yinyin wekanhlanmẹ tọn nado do numọtolanmẹ nudọdomẹ ṣiọkumẹ tọn lẹ kavi kalti he mẹ nudọdomẹ mọnkọtọn lẹ ko yin kinkando. Etẹwẹ yin alè etọn? Cindy, mẹhe hẹn onọ̀ etọn bú to okú mẹ na azọ̀n agbasa-wiwọ̀ tọn wutu na gblọndo dọmọ: “Họntọn dopo kanwe dagbe de hlan mi. Enẹ gọalọ taun na yẹn sọgan hia ẹ sọn ojlẹ de mẹ jẹ devo mẹ.” Wekanhlanmẹ kavi kalti tulinamẹ tọn mọnkọtọn sọgan yin kinkan ‘to hogbe vude lẹ mẹ,’ ṣigba e dona dọ nuhe tin to ahún towe mẹ tọ́n. (Heblu lẹ 13:22) E sọgan dohia dọ hiẹ yin mẹtọnhopọntọ podọ dọ hiẹ to oflin vonọtaun tọn de tindo dogbọn mẹhe kú lọ dali, kavi e sọgan do lehe okú omẹ lọ tọn yinuwa do gbẹzan towe ji do hia.

Hodẹ̀ po yé po: Ma yí nukunpẹvi do pọ́n nuhọakuẹ-yinyin odẹ̀ towe tọn hẹ podọ na mẹhe tin to aluẹmẹ lẹ blo. Biblu dọmọ: “Odẹ̀ zogbezogbe dódónọ de tọn . . . nọ wazọ́n susu.” (Jakobu 5:16) Di apajlẹ, sisè bọ hiẹ hodẹ̀ na yé sọgan gọalọna yé nado didẹ̀ numọtolanmẹ agọ̀ lẹ taidi whẹgbledo.—Yijlẹdo Jakobu 5:13-15 go.

Nuhe Yè Ma Dona Wà . . .

Ma nọla na hiẹ ma yọ́n nuhe hiẹ na wà kavi dọ wutu blo: ‘Yẹn tindo jide dọ yé dona tin to yede ṣo todin,’ wẹ mí sọgan dọna mídelẹ. Ṣigba vlavo nugbo lọ sọgan yindọ mí to ola nọ na mí to budi ma nado dọ kavi wà nuhe jẹagọ. Ṣigba, yinyin didapana gbọn họntọn lẹ, hẹnnumẹ lẹ, kavi yisenọ hatọ mẹtọn lẹ dali na hẹn mẹhe tin to aluẹmẹ lọ tindo numọtolanmẹ ṣokẹdẹninọ tọn hugan, bo na yidogọna awufiẹsa etọn. Flindọ, hogbe po nuyiwa awuvẹmẹ tọn hugan lẹ po nọ saba yin nuhe bọawu hugan lọ. (Efesunu lẹ 4:32) Tintin to finẹ towe sọgan yin asisa tulinamẹ tọn de. (Yijlẹdo Owalọ lẹ 28:15 go.) To finflin azán ehe gbè viyọnnu etọn kú, Teresea dọmọ: “To ganhiho dopo mẹ, jonọyitẹn dotowhé lọ tọn yin gigọ́ po họntọn mítọn lẹ po; mẹho lẹ po asi yetọn lẹ po tin to finẹ. Delẹ to yọnnusi lẹ mẹ ma tlẹ whesọ do jla oda yetọn do, delẹ tin to azọ́nvọ yetọn lẹ mẹ. Yé jó nuhe yé to wiwà lẹpo do bo wá to afọdopolọji. Suhugan yetọn dọna mí dọ yé ma yọn nuhe yé sọgan dọ, ṣigba enẹ ma yin nudepope na tintin to finẹ yetọn wẹ yin onu titengbe lọ.”

Ma hẹn yé po huhlọn po nado doalọtena awubla blo: ‘E pé, e pé, ma sọ viavi blo,’ wẹ mí sọgan jlo nado dọ. Ṣigba e sọgan yọn hugan nado gbọ na dasìn ni ja. “Yẹn lẹndọ onu titengbe wẹ e yin nado gbọna mẹhe tin to aluẹmẹ lẹ ni do numọtolanmẹ yetọn lẹ hia bo mọ kọgbọ sọn numọtolanmẹ yetọn lẹ mẹ,” wẹ Katherine dọ, to okú asu etọn tọn finflin whenu. Nọavunte sọta walọyizan lọ nado dọna mẹdevo lehe yé dona tindo numọtolanmẹ do. Podọ ma tindo linlẹn lọ dọ hiẹ dona zé numọtolanmẹ towe lẹ whlá nado sọgan basi hihọ́ na numọtolanmẹ yetọn lẹ blo. Kakatimọ, “viavi hẹ yé he to avivi lẹ,” wẹ nuhe Biblu na ayinamẹ etọn.—Lomunu lẹ 12:15.

Ma yawu na yé ayinamẹ nado bẹ́ avọ̀ kavi nutindo mẹhe kú lọ tọn devo lẹ yìngbe whẹpo nido ya na yelọsu nado wamọ blo: Mí sọgan tindo numọtolanmẹ dọ e na yọn hugan na yé nado bẹ́ nuzinzan he nọ hẹnmẹ-flinnu lẹ yìngbe na yé nọ hẹn awubla lọ dẹn-to-aimẹ to alọ de mẹ wutu. Ṣigba hodidọ lọ dọ “Nuhe yè mọ wẹ yè nọ flin” sọgan gọn ma wazọ́n tofi. Mẹhe tin to aluẹmẹ lọ sọgan jlo nado to jìwọn mẹhe kú lọ go vudevude. Flin zẹẹmẹ Biblu tọn heyin nuyiwa tọgbo lọ Jakobu tọn to whenuena e yin hinhẹn nado yise dọ visunnu pẹvi etọn Josẹfu ko yin hùhù gbọn gbekanlin de dali. To whenuena tewu he blu-po-hùn-po Josẹfu tọn yin zizedonukọnna Jakobu po godo, e “blawu na visunnu etọn azán susu. Visunnu etọn lẹpo po viyọnnu etọn lẹpo po sọ fọ́n nado miọnhomẹ na ẹn; ṣigba é gbẹ́ nado yin mẹmiọnhomẹna.”—Gẹnẹsisi 37:31-35.

Ma dọ dọ, ‘A na kúkú jivi devo’ blo: “Yẹn nọ gblehomẹ do mẹhe nọ dọna mi lẹ dọ yẹn na jivi devo go,” wẹ vinọ he hẹn ovi de bú to okú mẹ de dọ. Yé sọgan tindo linlẹn dagbe, ṣigba hlan mẹjitọ he tin to awubla mẹ lẹ, hogbe he na zẹẹmẹdo dọ ovi devo sọgan yin jìjì do otẹn ovi he ko kú lọ tọn mẹ sọgan ‘sọ́ mẹ di owhán.’ (Howhinwhẹn lẹ 12:18) Ovi devo ma sọgan jẹ otẹn devo tọn mẹ gbede pọ́n gba. Etẹwutu? Na dopodopo yetọn gbọnvo wutu.

Ma desọn ojlomẹwa do dapana hodidọ gando mẹhe ko kú lọ go blo: “Suhugan gbẹtọ lẹ tọn ma tlẹ nọ donù yinkọ visunnu ṣie Jimmy tọn go kavi dọho dogbọn dali etọn gba,” wẹ nuhe vinọ dopo flin. “Yẹn dona yigbe dọ yẹn nọ tindo numọtolanmẹ awugble vude tọn to whenue mẹdevo lẹ wà mọ.” Enẹwutu ma desọn ojlo mẹ wá do diọ hosọ lọ blo eyin yinkọ mẹhe kú lọ tọn yin yiylọ. Kanse mẹlọ eyin e jlo nado dọho dogbọn mẹyiwanna etọn dali. (Yijlẹdo Job 1:18, 19 po 10:1 po go.) Mẹhe tin to aluẹmẹ delẹ nọ yọn pinpẹn etọn eyin yé sè bọ họntọn lẹ to hodọ dogbọn jẹhẹnu vonọtaun he hẹn yé dọnsẹpọ mẹhe kú lọ dali.—Yijlẹdo Owalọ lẹ 9:36-39 go.

Ma yawu do dọmọ, ‘Na dagbe hugan wutu wẹ’ blo: Tintẹnpọn nado dín nuhe tindo kọdetọn dagbe de dọ dogbọn mẹhe kú lọ dali ma nọ saba “miọnhomẹna ayi mawhiwhẹnọ” he to awubla lẹ gba. (1 Tẹsalonikanu lẹ 5:14) To finflin ojlẹ he mẹ onọ̀ etọn kú te, yọnnusi jọja de dọmọ: “Mẹdevo lẹ na dọmọ, ‘E ma to yaji gba’ kavi, ‘Jijọho mẹ wẹ e kúkú tin te.’ Ṣigba yẹn ma jlo nado sè enẹ gba.” Gblọndo mọnkọtọn lẹ na mẹhe tin to ogbẹ̀ lẹ sọgan zẹẹmẹdo dọ yé ni ma blawu blo kavi dọ nuhẹnbu lọ ma yin nujọnu gba. Ṣigba, yé sọgan to numọtolanmẹ awubla sisosiso tọn tindo na hẹnbu mẹyiwanna yetọn vivẹ tọn wutu.

E sọgan yọn hugan ma nado dọmọ, ‘Yẹn yọn nuhe numọtolanmẹ towe yin’: Be hiẹ yọnẹn nugbo nugbo ya? Di apajlẹ, be hiẹ sọgan yọn nuhe nọ yin numọtolanmẹ mẹjitọ de tọn eyin ovi de kú eyin hiẹ lọsu ma ko tindo numimọ mọnkọtọn pọ́n gbede ya? Podọ eyin hiẹ tlẹ tindo, yọnẹn dọ mẹdevo lẹ ma na tindo numọtolanmẹ dopolọ he hiẹ tindo pẹpẹ gba. (Yijlẹdo Avigbè Jẹlemia tọn 1:12 go.) To alọ devo mẹ, eyin e taidi nuhe sọgbe, alemọyinu delẹ sọgan tin to e mẹ to didọ lehe hiẹ mọ pọngbọ yí sọn hẹnbu mẹyiwanna towe tọn mẹ do. Yọnnu dopo he viyọnnu etọn kú mọ ẹn nado yin jidenamẹnu to whenuena onọ̀ awhlivu devo he ko kú tọn dọho gando dehe ewọ lọsu titi gọjẹ ede mẹ do go. Yọnnu lọ dọmọ: “Onọ̀ awhlivu he kú lọ tọn ma bẹ́ otàn etọn didọ po ‘Yẹn yọn nuhe numọtolanmẹ towe yin’ po gba. E dọna mi poun lehe onu lẹ te na ẹn bo hẹn mi nado yí ṣie jlẹdo yé go.”

Alọgigọna mẹhe tin to aluẹmẹ de nọ biọ awuvẹmẹ, wuntuntun, po owanyi susu po sọn asi we. Ma nọte na mẹhe tin to aluẹmẹ lọ ni wá dewe blo. Ma haji dọmọ, “Eyin nudepope tin he yẹn sọgan wà . . . ” blo. Dín “nudepope” enẹ mọ na dewe, podọ to enẹgodo zé afọdide tintan he sọgbe.

Kanbiọ kleun delẹ gbẹ́ pò: Etẹwẹ dogbọn todido Biblu tọn na fọ́nsọnku dali? Etẹwẹ e sọgan zẹẹmẹdo na we po mẹyiwanna towe he ko kú po? Nawẹ mí sọgan tindo jide dọ todido he yè sọgan dejido de wẹ e yin?