OPLỌN 5
Otán Mìmì He Sọgbe
TO HODIDỌ mẹ, otán mìmì to fie sọgbe yin nujọnu. Ehe yin nugbo vlavo hiẹ to hodidọ de na kavi to hodọ hẹ mẹde. Matin otán mìmì mọnkọtọn, nuhe yin didọ sọgan taidi nuhe ma tindo zẹẹmẹ kakati nado dọ linlẹn he họnwun tọ́n. Otán mìmì he sọgbe nọ gọalọ nado hẹn hodidọ towe họnwun. E sọ sọgan yin yiyizan to aliho de mẹ bọ nuagokun tangan towe lẹ na tindo nuyiwadomẹji he dẹn-to-aimẹ.
Nawẹ hiẹ sọgan yọ́n whenue a dona mìtán gbọn? Nawẹ otán mìmì dona dẹ̀n sọ?
Mìtán na Ohia Weyọ́nhia Tọn. Ohia weyọ́nhia tọn ko lẹzun adà tangan ogbè he nọ yin kinkàn lẹ tọn. E sọgan do vivọnu hodidọ kavi kanbiọ de tọn hia. To ogbè delẹ mẹ e nọ yin yiyizan nado klan hoyidọ lẹ dovo. Ohia weyọ́nhia tọn delẹ nọ do kanṣiṣa he apadewhe hodidọ tọn de tindo hẹ devo lẹ hia. Mẹhe to wehia na ede sọgan mọ ohia weyọ́nhia tọn lọ lẹ. Ṣigba to whenuena e to wehia daga na alemọyi mẹdevo lẹ tọn, ogbè etọn dona basi zẹẹmẹ ohia weyọ́nhia tọn depope he sọawuhia to owe lọ mẹ. (Na zẹẹmẹ gigọ́ yinukọn dogọ lẹ, pọ́n Oplọn 1, “Wehihia He Sọgbe.”) Awugbopo nado mìtán to whenuena ohia weyọ́nhia tọn biọ domọ sọgan hẹn ẹn sinyẹnawu na mẹdevo lẹ nado mọnukunnujẹ nuhe hia a te mẹ kavi tlẹ sọgan dekọtọn do kọsislona zẹẹmẹ owe lọ tọn mẹ.
To yidogọmẹ na ohia weyọ́nhia tọn, aliho he mẹ linlẹn lẹ yin didọ te to hodidọ blebu de mẹ na do fie e jẹ dọ yè ni mìtán te lẹ hia. Hànsinọ he diyin de dọ to ojlẹ de mẹ wayi dọmọ: “Yẹn ma nọ yí ohia núhiho tọn lẹ zan hugan piano-hotọ susu devo lẹ gba. Ṣigba otán mìmì he tin to ohia lọ lẹ ṣẹnṣẹn wẹ yin aṣli azọ́nyinyọnẹn ṣie tọn.” Onú dopolọ wẹ e yin po hodidọ po. Otán mìmì to aliho he sọgbe mẹ na yí whanpẹ po zẹẹmẹ po dogọ azọ́n towe he a wleawuna ganji.
To awuwle mẹ nado hiawe to gbangba, hiẹ sọgan mọ ẹn yin alọgọnamẹnu nado dohiagona zinjẹgbonu he hiẹ jlo na hia lọ. Zẹhù kleun de do fie otán mìmì vude, vlavo ohia nùdote kleun de poun, dona yin zizedo. Yí ohù awe he topọ zan na otán mìmì he dẹn vude. Eyin hiẹ mọ dọ hodidọ delẹ sinyẹnawu na we bọ hiẹ nọ mìtán gbọzangbọzan to fie ma jẹ te, yí ohia wekantin tọn do blá hogbe he wleawuna hodidọ he sinyẹnawu lọ lẹpo dopọ. Enẹgodo hia hodidọ agbòte lọ sọn bẹjẹeji jẹ vivọnu. Hodọtọ numimọnọ susu nọ wà ehe.
Otán mìmì to hodidọ egbesọegbesọ tọn mẹ ma nọ saba fọ́n nuhahun dote gba na hiẹ yọ́n linlẹn he a jlo na detọ́n lẹ wutu. Ṣigba, eyin hiẹ tindo walọ lọ nado nọ yawu mìtán mahopọnna nuhe linlẹn lọ biọ, hodidọ towe ma na tindo huhlọn bo ma na họnwun. Ayinamẹ lẹ na nukọnyiyi yin nina to Oplọn 4tọ mẹ, “Azọ́nwiwa po Dẹ́didi Po.”
Mìtán na Linlẹn Didiọ. Nado tọ́nsọn nuagokun de ji jẹ devo ji, otán mìmì sọgan na mẹplidopọ towe lẹ dotẹnmẹ hundote lọ nado lẹnnupọn, nado vọ́ yede jlado, nado yọ́n fie hodidọ lọ pànta, podọ nado mọnukunnujẹ linlẹn he na yin didọ bọdego mẹ hezeheze. Onú titengbe wẹ e yin dọ a ni mìtán to whenuena a diọ sọn linlẹn de ji jẹ devo ji kẹdẹdile a dona zọ̀n dẹẹdẹ do to agọlilẹ sọn aliklán de ji jẹ devo ji whenu.
Whẹwhinwhẹ́n dopo he wutu hodọtọ susu nọ whlẹndo sọn linlẹn de ji jẹ devo ji matin otán mìmì wẹ yindọ yé nọ tẹnpọn nado dọhodo nususu hugan ji. Na mẹdelẹ, walọ lọ nọ do aliho hodidọ egbesọegbesọ tọn yetọn hia. Vlavo mẹhe lẹdo yé pé lẹpo wẹ nọ dọho to aliho dopolọ mẹ. Ṣigba enẹ ma nọ dekọtọn do mẹpinplọn kọdetọn dagbe tọn mẹ gba. Eyin hiẹ tindo nude nado dọ he jẹ na sisè bo dona yin finflin, to whelọnu lo, yì agbọji nado de linlẹn lọ tọ́n hezeheze. Yọnẹn dọ otán mìmì yin dandannu na hodidọ he nọ de linlẹn lẹ tọ́n hezeheze.
Eyin hiẹ jlo na na hodidọ sọn todohukanji de mẹ, nudọnamẹ towe lẹ dona yin titò to aliho de mẹ bọ fie a na mìtán to nuagokun tangan lẹ ṣẹnṣẹn te na họnwun. Eyin alọnuwe-hihia de wẹ, dohiagona fie diọdo sọn nuagokun de ji jẹ devo ji tin te lẹ.
Otán mìmì na linlẹn didiọ nọ saba dite hugan otán mìmì na ohia weyọ́nhia tọn lẹ—ṣigba, otán mìmì lọ ma dona dite sọmọ bọ whenu na yì hugan. Eyin yé dite zẹjlẹgo, yé nọ na linlẹn lọ dọ hiẹ ma wleawu ganji bo to tintẹnpọn nado mọ nuhe na yin didọ bọdego.
Mìtán na Nùzindonuji. Otán mìmì na nùzindonuji nọ saba yin dehe nọ dọ̀n ayidonugo, enẹ wẹ yindọ, dehe nọ jẹnukọnna kavi jẹgodona hodidọ kavi kanbiọ he yin kinkanse po huhlọn jẹ obá de mẹ po. Otán mìmì mọnkọtọn nọ na mẹplidopọ lẹ dotẹnmẹ hundote lọ nado lẹnnupọndo nuhe ṣẹṣẹ yin didọ ji, kavi e nọ wleawuna nukundido na nuhe na bọdego. Ehelẹ ma yin nudopolọ gba. Enẹwutu, basi dide dehe sọgbe nado yizan tọn. Ṣigba hẹn ẹn do ayiha mẹ dọ otán mìmì na nùzindonuji dona yin yiyizan na hodidọ he yin nujọnu na taun tọn lẹ kẹdẹ. Yin e mayin mọ, nuhọakuẹ-yinyin hodidọ lọ lẹ tọn na yin hinhẹnbú.
To whenuena Jesu hia Owe-wiwe daga to sinagọgu Nazalẹti tọn mẹ, e yí otán mìmì zan po kọdetọn dagbe po. Jẹnukọn whẹ́, e hia azọ́ndenamẹ etọn sọn owe-hihá yẹwhegán Isaia tọn mẹ. Ṣigba, whẹpo e do basi zẹẹmẹ deji, e há owe lọ, gọ̀ ẹ jó na mẹmẹsi de, bo sinai. Enẹgodo, dile mẹhe tin to sinagọgu lọ mẹ lẹpo zín nukun yetọn lẹ do e ji, e dọmọ: “Egbe wẹ Owe-wiwe he di to otó mìtọn mẹ.”—Luku 4:16-21.
Mìtán to Whenuena Ninọmẹ lẹ Biọ Domọ. Nuhe nọ doalọtena hodidọ lẹ sọ sọgan biọ to whedelẹnu dọ hiẹ ni mìtán to hodidọ towe mẹ. Awhá mọto po zòkẹkẹ po he juwajei de tọn kavi ovi he to avivi de sọgan doalọtena hodidọ hẹ whétọ he hiẹ ko dukosọhẹ to lizọnyizọn kunnudegbe tọn mẹ. Eyin tukladomẹ de to nọtẹn plidopọ tọn de mẹ ma sinyẹn gbau, hiẹ sọgan penugo nado ze ogbè towe daga bo zindonukọn. Ṣigba eyin tukladomẹ lọ sinyẹn bo zindonukọn, hiẹ dona mìtán. To popolẹpo mẹ, mẹplidopọ towe lẹ ma na to todoai gba. Enẹwutu yí otán mìmì zan ganji, po pọndohlan lọ po nado gọalọna mẹplidopọ towe lẹ nado mọaleyi to gigọ́mẹ sọn onú dagbe he a jlo na dọ na yé lẹ mẹ.
Mìtán Nado na Dotẹnmẹ Gbeyiyi. Dile etlẹ yindọ hodidọ he hiẹ to nina sọgan nọ ma bẹ mahẹ tintindo mẹplidopọ lẹ tọn hẹn tlọlọ, onú titengbe wẹ e yin nado na dotẹnmẹ mẹplidopọ lẹ nado yigbe, e mayin po onù po gba, ṣigba to ayiha mẹ. Eyin hiẹ kàn kanbiọ he dona hẹn mẹplidopọ towe lẹ lẹnnupọn sè ṣigba to enẹgodo gboawupo nado mìtán ganji, suhugan nuhọakuẹ kanbiọ enẹlẹ tọn na yin hinhẹnbú.
Na nugbo tọn, onú titengbe wẹ e yin nado mìtán e mayin to hodidọ sọn oplò ji whenu kẹdẹ gba ṣigba to kunnudide na mẹdevo lẹ whenu ga. E taidi dọ mẹdelẹ ma nọ mìtán gbede. Eyin nuhahun towe niyẹn, dovivẹnu vẹkuvẹku nado wleawuna jẹhẹnu hodidọ tọn ehe. Hiẹ na hẹn hodidọ towe hẹ mẹdevo lẹ pọnte gọna kọdetọn dagbe lizọnyizọn towe tọn to kunnudegbe. Otán mìmì yin abọẹninọ kleun de, podọ e ko yin didọ po gbesisọ po dọ abọẹninọ nọ dozolanmẹnamẹ, e nọ zinnùdonúji, e nọ dọ̀n ayidonugo, podọ e nọ vọ́ huhlọnna otó.
Hodidọ egbesọegbesọ tọn nọ bẹ diọdo linlẹn tọn to omẹ awe ṣẹnṣẹn hẹn. Mẹdevo lẹ nọ yin whinwhàn dogọ nado dotoaina we eyin hiẹ dotoaina yé bo do ojlo hia to nuhe dọ yé te mẹ. Ehe nọ biọ dọ hiẹ ni mìtán ganji nado na yé dotẹnmẹ hundote lọ nado dọho.
To lizọnyizọn kunnudegbe tọn mẹ, kunnudide mítọn nọ saba tindo kọdetọn dagbe to whenuena e yin bibasi taidi hodọdopọ de. To nudọdo yedelẹ godo, Kunnudetọ susu mọ ẹn taidi nuhe yọ́n nado do nujidọhodo yetọn hia bo kàn kanbiọ de sè to enẹgodo. Yé nọ mìtán nado na dotẹnmẹ omẹ awetọ nado yigbe, podọ to enẹgodo yé nọ kẹalọyi nuhe whétọ lọ dọ. To hodọdopọ lọ whenu, yé sọgan na whétọ lọ dotẹnmẹ hundote susu nado dọho. Yé yọnẹn dọ to paa mẹ yé sọgan wà nususu dogọ nado gọalọna mẹde eyin yé yọ́n pọndohlan etọn lẹ do whẹho he to yinyin hodọdeji lọ ji.—Howh. 20:5.
Nugbo wẹ dọ, e mayin mẹlẹpo wẹ na na gblọndo kanbiọ lẹ tọn to aliho dagbe mẹ gba. Ṣigba enẹ ma glọnalina Jesu gba, e nọ do onù abọẹ nado na dotẹnmẹ mẹhe tlẹ yin agọjẹdomẹtọ etọn lẹ nado dọho. (Malku 3:1-5) Dotẹnmẹ nina omẹ awetọ nado dọho nọ na ẹn tuli nado lẹnnupọn, podọ taidi kọdetọn de, e sọgan hùngona nuhe tin to ahun etọn mẹ. Na nugbo tọn, dopo to lẹndai lizọnyizọn mítọn tọn lẹ mẹ wẹ nado whàn ahun gbọn whẹho titengbe lẹ zizedonukọnna gbẹtọ lẹ sọn Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ dali ehe ji yé dona basi nudide lẹ do.—Heb. 4:12.
Otán mìmì he jẹ yiyizan to lizọnyizọn mítọn mẹ yin azọ́nyinyọnẹn de na taun tọn. To whenuena otán mìmì yin yiyizan ganji, linlẹn lẹ nọ yin didetọ́n to aliho he họnwun hugan mẹ bo nọ saba yin finflin na ojlẹ dindẹn.