Awusọhia Dagbe Mẹdetiti Tọn

AWUSỌHIA mẹdetiti tọn towe nọ dọ nususu gando go we. To whenuena Jehovah nọ mọ nuhe tin to ahun mẹ, gbẹtọvi lẹ to paa mẹ nọ wá tadona yetọn kọ̀n gbọn “awusọhia gbonu tọn” pinpọn dali. (1 Sam. 16:7) Eyin hiẹ mẹ́n bo sọnú ganji, mẹdevo lẹ na dibla wá tadona lọ kọ̀n dọ hiẹ tindo osi-mẹdetiti tọn, podọ yé na yin whinwhàn dogọ nado dotoaina we. Aṣọdido towe to aliho he sọgbe mẹ nasọ do titobasinanu he hiẹ yin nukunmọnu etọn po pọndohlan todoaitọ towe lẹ tọn po gando Jiwheyẹwhe he hiẹ to sinsẹ̀n go hia to aliho dagbe mẹ.

Anademẹ He Dona Yin Yiyizan Lẹ. Biblu ma dosẹ́n susu gando awusọhia mẹdetiti tọn go gba. Ṣigba e wleawuna nunọwhinnusẹ́n he tin to jlẹkaji lẹ he sọgan gọalọna mí nado basi nudide dagbe lẹ. Tọ́ntlọ́ngbọ́n to ehe lẹpo mẹ wẹ nugbo lọ dọ mí ni “nọ wà [onú] popo hlan gigo Jiwheyẹwhe tọn.” (1 Kọl. 10:31) Nunọwhinnusẹ́n tẹlẹ wẹ gando awusọhia mẹdetiti tọn mítọn go?

Tintan, Biblu na tuli mí nado mẹ́n, to agbasamẹ podọ to avọ̀dido mítọn mẹ. To Osẹ́n he Jehovah na Islaeli hohowhenu tọn mẹ, e ze nubiọtomẹsi lẹ dai gando wiwejininọ go. Di apajlẹ, eyin yẹwhenọ lẹ tindo azọ́n, yé dona lawu bo yàn awugbó yetọn lẹ to ojlẹ dide lẹ mẹ. (Lev. 16:4, 24, 26, 28) Klistiani lẹ ma tin to Osẹ́n Mose tọn glọ gba, ṣigba nunọwhinnusẹ́n he e bẹhẹn lẹ gbẹ́ yọn-na-yizan. (Joh. 13:10; Osọ. 19:8) Titengbe eyin mí jei nọtẹn sinsẹ̀n-bibasi tọn de kavi to mahẹ tindo to lizọnyizọn kunnudegbe tọn mẹ, agbasa mítọn, agbọyíyí mítọn, podọ avọ̀ he mí dó dona wé na mí nikaa lunwán do mẹdevo lẹ. Mẹhe nọ na hodidọ kavi nọ tindo mahẹ to wadohia bibasi mẹ to agun nukọn lẹ dona ze apajlẹ dagbe dai to whẹho ehe mẹ. Ayidonugo nina awusọhia mẹdetiti tọn mítọn nọ do osi hia na Jehovah podọ na titobasinanu etọn.

Awetọ, Biblu dotuhomẹna mí nado wleawuna jlẹkajininọ po zìnzìn ayiha tọn po. Apọsteli Paulu dotuhomẹna yọnnu Klistiani lẹ nado “yí [jlẹkajininọ po zìnzìn ayiha tọn po] do doaṣọna yede, . . . e ma yin oda bibla, kavi sika, kavi osé dagbedagbe, kavi avọ̀ akuẹgegenu sọ́ dogo tọn gba; ṣigba ehe jẹ na yọnnu he yigbena jijọ-di-Jiwheyẹwhe tọn.” (1 Tim. 2:9, 10) Jlẹkajininọ po zìnzìn ayiha tọn po sọ yin nujọnu to aṣọdido po nusísọ́ sunnu lẹ tọn po mẹ ga.

Mẹhe tin to jlẹkaji nọ yin ahunmẹduna ma nado hẹn homẹgblena mẹdevo lẹ sọn ojlo mẹ wá podọ ma nado dọ̀n ayidonugo he ma jẹ wá ede ji. Zìnzìn ayiha tọn nọ dekọtọn do nuyọnẹn, kavi wuntuntun mẹ. Mẹhe nọ do jẹhẹnu ehelẹ hia tindo jlẹkajininọ he nọ dekọtọn sọn osi na nujinọtedo jijọ-di-Jiwheyẹwhe tọn lẹ mẹ. Jẹhẹnu ehelẹ didohia ma zẹhù do aṣọdido to aliho he dọnmẹdogo mẹ ji gba ṣigba nọ gọalọna mí nado yin lẹnpọn dagbenọ to awusọhia mítọn mẹ bo dapana aṣọdido po nusísọ́ he zẹ̀pá lẹ po (1 Joh. 2:16) Mí jlo nado yí nunọwhinnusẹ́n ehelẹ zan vlavo mí tin to nọtẹn sinsẹ̀n-bibasi tọn mẹ, to mahẹ tindo to lizọnyizọn kunnudegbe tọn mẹ, kavi to mahẹ tindo to nuwiwa devo lẹ mẹ. Aṣọdido egbesọ tọn mítọn lọsu dona do jlẹkajininọ po zìnzìn ayiha tọn po hia. To wehọmẹ kavi to agbasazọ́n mítọn mẹ, dotẹnmẹ hundote lẹ na tin nado dekunnu mayin aṣa tọn. Dile mí tlẹ sọgan nọ ma doaṣọ to aliho dopolọ mẹ taidi to whenuena mí jei opli lẹ po plidopọ lẹ po, aṣọdido mítọn gbẹsọ dona mẹ́n, wé, bo tin to jlẹkaji janwẹ.

Nugbo wẹ dọ, mímẹpo ma nọ doaṣọ to aliho dopolọ mẹ gba. Mí ma yin nukundo nado wàmọ gba. Nujlomẹ gbẹtọ lẹ tọn gbọnvo, podọ ehe sọgbe ganji. Ṣigba anademẹ Biblu tọn lẹ dona nọ yin yiyizan to whepoponu.

Apọsteli Paulu dohia dọ nuhe tlẹ yin nujọnu hugan oda bibla po avọ̀dido po wẹ aṣọdido he gando “gbẹtọ he whlá to [ahun] mẹ” go. (1 Pita 3:3, 4) To whenuena ahun mítọn lẹ gọ́ na owanyi, ayajẹ, jijọho, homẹdagbe, po yise dolido po, ehelẹ na lẹzun avọ̀dido gbigbọmẹ tọn mítọn lẹ he nọ gbògbéna Jiwheyẹwhe nugbonugbo.

Atọ̀ntọ, Biblu dotuhomẹna mí nado gbadopọnna vlavo eyin awusọhia mítọn yin jlẹmẹjlẹmẹ tọn. To 1 Timoti 2:9, “avọ̀ jlẹmẹjlẹmẹ” yin nùdego. Dile etlẹ yindọ avọ̀dido yọnnu lẹ tọn dlẹnalọdo wẹ apọsteli Paulu te, nunọwhinnusẹ́n dopolọ gando sunnu lẹ go. Nuhe tin to jlẹmẹjlẹmẹ nọ mẹ́n bo nọ tin to kannukannu. Vlavo mí yin adọkunnọ kavi wamọnọ, mí sọgan tindo awusọhia he mẹ́n.

Dopo to adà tintan awusọhia mẹdetiti tọn mítọn he nọ yin ayidego gbọn mẹdevo lẹ dali wẹ oda mítọn. E dona yọnpọ́n, kavi tin to jlẹmẹjlẹmẹ. Aṣa lẹdo tọn po ogú heyin dùdù lẹ po nọ yinuwado oda he gbẹtọ lẹ nọ basi ji. To 1 Kọlintinu lẹ 11:14, 15 mẹ, mí mọ ayinamẹ yí sọn apọsteli Paulu dè do oda bibasi ji, ehe kunnudenu dohia dọ e ze adà awe ehelẹ do lẹnpọn mẹ. Nalete, eyin oda he mẹde basi na linlẹn lọ dọ ewọ to tintẹnpọn nado tindo awusọhia vijinu awetọnọ tọn, ehe jẹagọdo nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ.—Deut. 22:5.

Na sunnu lẹ, awusọhia mẹdetiti tọn he mẹ́n sọgan bẹ atán po ogbì po whiwhlẹ ganji hẹn. To awà he ji atán nọ yin pinpọnhlan gbayipe taidi yẹyinu te lẹ, mẹhe tindo atán lẹ dona nọ pà yé yìdo ganji.

Ẹnẹtọ, awusọhia mítọn ma dona do owanyi na aihọn po aliho etọn lẹ po hia gba. Apọsteli Johanu gbẹnunamẹ dọmọ: “Mì yiwanna aihọn blo, kavi nuhe tin to aihọn mẹ.” (1 Joh. 2:15-17) Ojlo ylando tọn susu wẹ dohiagona aihọn ehe. Johanu donù delẹ go to yé mẹ taidi ojlo agbasalan ylando tọn po nutindo mẹtọn lẹ jijlá po. Owe-wiwe sọ dọ̀n ayidonugo wá gbigbọ atẹṣiṣi tọn ji, kavi tolivivẹ na aṣẹpatọ lẹ. (Howh. 17:11; Efe. 2:2) Ojlo po walọyizan ehelẹ po nọ saba sọawuhia to aliho he mẹ gbẹtọ lẹ sọnú bo doaṣọ te. Taidi kọdetọn de, awusọhia yetọn sọgan nọ ma tin to jlẹkaji, nọ dó omẹ́ hia, nọ yin dehe to zòjí, nọ tin to hànyàn, bo nọ yin numakiya tọn, kavi kudiho. Taidi devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ, mí dona dapana aṣọdido he ma sọgbe hẹ aliho Klistiani tọn lẹ.

Kakati nado hodo apajlẹ aihọn tọn, lehe e na pọnte hugan nado dike apajlẹ dagbe sunnu po yọnnu po he whèwhín to gbigbọ-liho to agun Klistiani tọn mẹ lẹ tọn ni yinuwado aṣọdido po nusísọ́ towe po ji do sọ! Sunnu jọja he tindo todido nado wá lẹzun hodọtọ gbangba tọn lẹ to gbèdopo sọgan nọ doayi nusísọ́ mẹhe ko pegan nado na hodidọ gbangba tọn lẹ go. Mẹlẹpo sọgan plọnnu sọn apajlẹ mẹhe ko yí nugbonọ-yinyin do tindo mahẹ to lizọnyizọn gbangba tọn mẹ na owhe susu lẹ tọn mẹ.—1 Tim. 4:12; 1 Pita 5:2, 3.

Atọ́ntọ, to dide nuhe sọgbe mẹ, mí dona nọ hẹn do ayiha mẹ dọ “Klisti ma hẹn homẹ ede tọn hùn gba.” (Lom. 15:3) Ahunmẹdunamẹnu tintan Jesu tọn wẹ ojlo Jiwheyẹwhe tọn wiwà. Jesu sọ nọ ze alọgigọna mẹdevo lẹ do otẹn tintan mẹ kakati nado na gbọjẹ ede. Na nuhe dù wunmẹ aṣọdido po nusísọ́ lẹ po tọn, eyin nudepope na fọ́n aliglọnnamẹnu dote to míwlẹ po gbẹtọ lẹ po ṣẹnṣẹn to fie mí to sinsẹ̀nzọn wà te todin, etẹwẹ mí dona wà? Hihodo apajlẹ gbigbọ whiwhẹ tọn he Klisti dohia sọgan gọalọna mí nado basi nudide nuyọnẹn tọn. Apọsteli Paulu ze nunọwhinnusẹ́n lọ dai dọmọ: “Ma hẹn mẹde dahli to onú depope mẹ” blo. (2 Kọl. 6:3) Enẹwutu mí sọgan dapana oda bibasi kavi aṣọdonu he na hẹn mẹhe mí jlo na dekunnuna lẹ nado sú otó yetọn do owẹ̀n mítọn.

Teṣiṣi. Awusọhia dagbe mẹdetiti tọn sọ bẹ teṣiṣi he sọgbe hẹn ga. Nugbo wẹ dọ, e mayin mẹlẹpo wẹ nọ ṣite to aliho dopolọ mẹ gba, podọ mí ma nọ dovivẹnu nado sọgbe hẹ aliho tangan de gba. Ṣigba, e jẹ na ayidego dọ sọgbe hẹ yizan Biblu tọn, teṣiṣi to jijlọ ji nọ do linlẹn yẹyi mẹdetiti tọn po pọndohlan dagbe po hia. (Lev. 26:13; Luku 21:28) Etomọṣo, na azọ́n he biọ fifẹ̀ wiwà na owhe susu kavi na mẹhowhe kavi madogán agbasa tọn wutu, mẹmẹsunnu kavi mẹmẹyọnnu de sọgan nọ ma penugo nado ṣite to jijlọ ji kavi sọgan tindo nuhudo nado ziọn nude go na alọgọ. Ṣigba na mẹhe penugo nado wàmọ lẹ, teṣiṣi to jijlọ ji yin ayinamẹ etọn na to hodidọna mẹdevo lẹ whenu ma nado do walọ ojlo matindo tọn kavi ovẹvivẹ tọn hia. Mọdopolọ, dile e ma ylan na hodọtọ de nado ze alọ etọn do tafo hodọtọ tọn ji to whedelẹnu, to paa mẹ e na dùto mẹplidopọ etọn lẹ ji hugan eyin e ma ganjẹ tafo lọ go.

Azọ́nwanu He Mẹ́n Lẹ. E mayin dọ awusọhia mẹdetiti tọn mítọn dona wé bo tin to titoji kẹdẹ wẹ gba ṣigba azọ́nwanu he mí nọ yizan to lizọnyizọn lọ mẹ ga dona tin to wiweji bo mẹ́n.

Gbadopọnna Biblu towe. E ma yọnbasi na mímẹpo nado yí Biblu yọyọ devo to whenuena dehe mí tindo ko dohó gba. Etomọṣo, mahopọnna lehe e ko dẹnsọ bọ mí to Biblu mítọn yizan, e dona na kunnudenu dọ e nọ yin nukunpedego po sọwhiwhe po.

Nugbo wẹ dọ, aliho susu wẹ tin nado tò wema lẹ do saki kunnudegbe tọn mẹ, ṣigba e dona mẹ́n. Be hiẹ ko mọ pọ́n bọ wema lẹ to fiflẹ sọn Biblu mẹ dile wẹnlatọ de to awuwle nado hia wefọ de na whétọ etọn kavi vlavo dile mẹmẹsunnu de to hodidọ de na to agun mẹ ya? Hiẹ yin ayihafẹsẹna, kavi e mayin mọwẹ ya? Eyin wema he yin zizedo Biblu mẹ lẹ nọ fẹayihasẹnamẹ, e sọgan zẹẹmẹdo dọ zize yé do fidevo na hẹn we penugo nado hẹn azọ́nwanu towe tin to titoji. Yọnẹn ga, dọ Biblu kavi zinjẹgbonu sinsẹ̀n tọn devo lẹ zizedo aigba nọ yin pinpọnhlan taidi nuhe ma do sisi hia paali to aṣa delẹ mẹ.

Awusọhia dagbe mẹdetiti tọn dona yin nujọnu na mí. E sọ nọ yinuwado nukun he mẹdevo lẹ nọ yí do nọ pọ́n mí ji. Ṣigba hú popolẹpo, mí nọ na ẹn ayidonugo sọwhiwhe tọn na mí jlo nado “doaṣọna oplọn Jiwheyẹwhe Whlẹngantọ mítọn tọn, to onú popo mẹ” wutu.—Titu 2:10.