Aliho Mẹhẹnlẹnnupọn Tọn

MÍ DOPẸ na diọdo he Ohó Jiwheyẹwhe tọn ko hẹnwa to gbẹzan mítọn lẹ mẹ, podọ mí jlo dọ mẹdevo lẹ ni mọaleyi ga. Humọ, mí yọnẹn dọ aliho he mẹ gbẹtọ lẹ yigbe na wẹndagbe lọ te na yinuwado nukundido sọgodo tọn yetọn lẹ ji. (Mat. 7:13, 14; Joh. 12:48) Mí jlo vẹkuvẹku dọ yé ni kẹalọyi nugbo lọ. Ṣigba nujikudo sinsinyẹn po zohunhun mítọn po dona zọ̀n afọsu-afọsi hẹ wuntuntun nado sọgan tindo kọdetọn dagbe hugan.

Hogbe he nọ do nuyise mẹdevo tọn hia tlọlọ nado yin lalo ma nọ saba yin alọkẹyi ganji mahopọnna wefọ Owe-wiwe tọn susu he sọgan nọgodona hodidọ lọ. Di apajlẹ, eyin hùnwhẹ he gbayipe lẹ yin whẹgbledo na yé wá sọn kosi lẹ dè poun wutu, ehe sọgan nọma diọ numọtolanmẹ he mẹdevo lẹ tindo gandego. Gbọn lẹnpọn dagbenọ-yinyin dali, hiẹ sọgan tindo kọdetọn dagbe hugan. Etẹwẹ lẹnpọn dagbenọ-yinyin bẹhẹn?

Biblu dọna mí dọ “nuyọnẹn he sọn aga tindo jẹhẹnu jijọho, po lẹnpọn dagbe po tọn.” (Jak. 3:17, NW) Hogbe Glẹki tọn heyin lilẹdo “lẹnpọn dagbe” tofi zẹẹmẹdo “nado johódo” to paa mẹ. Lẹdogbedevomẹ-basitọ delẹ diọ ẹ do “mẹtọnhopọn,” “dẹẹdẹ wiwà,” kavi “linsinsinyẹn.” Doayi e go dọ lẹnpọn dagbe yin bibladopọ hẹ jijọho. To Titu 3:2 mẹ, e yin sislẹ dopọ po walọmimiọn po bo yin nùdego taidi adà awetọ kanyinylan tọn. Filippinu lẹ 4:5 dotuhomẹna mí nado yin yinyọnẹn na “lẹnpọn dagbenọ-yinyin” mítọn, [NW]. Mẹhe yin lẹnpọn dagbenọ nọ lẹnnupọndo fie hosetọ etọn wá sọn, ninọmẹ po numọtolanmẹ etọn lẹ po ji. E nọ wleawufo nado johódo eyin e sọgbe nado wàmọ. Nuyiwa hẹ mẹdevo lẹ to aliho enẹ mẹ nọ gọalọ nado hùn ayiha po ahun yetọn lẹ po na yé nido sọgan dotoai ganji to whenuena mí to hoyijlẹdohogo hẹ yé sọn Owe-wiwe mẹ.

Nado Bẹ Hodidọ Jẹeji. Whenuho-kàntọ Luku na linlin dọ to whenuena apọsteli Paulu tin to Tẹsalonika, e yí Owe-wiwe zan “nado basi zẹẹmẹ bo yí alọdlẹndonu lẹ do na kunnudenu dọ dandannu wẹ e yin na Klisti nado jiya bosọ fọ́n sọn oṣiọ lẹ mẹ.” (Owalọ 17:2, 3, NW) E jẹ na ayidego dọ Paulu wà ehe to sinagọgu Ju lẹ tọn mẹ. Mẹhe e to hodọna lẹ yọnẹn dọ asisa dejidego de wẹ Owe-wiwe Heblu tọn lẹ yin. Enẹwutu nuhe sọgbe wẹ e yin nado bẹ hodidọ jẹeji po nuhe yé kẹalọyi de po.

To whenuena Paulu to hodọna Glẹki lẹ to Alẹọpagu Atẹni tọn mẹ, e ma bẹ hodidọ etọn jẹeji gbọn alọdindlẹndo Owe-wiwe dali gba. Kakatimọ, e bẹ ohó etọn jẹeji po nuhe yé yọnẹn bo kẹalọyi lẹ po. Ehelẹ wẹ e yizan nado plan yé jẹ dogbapọnnanu de kọ̀n gando Mẹdatọ lọ po lẹndai Etọn lẹ po go.—Owalọ 17:22-31.

To egbehe, liva susu wẹ tin he ma kẹalọyi Biblu taidi owe he dona deanana gbẹzan yetọn lẹ. Ṣigba dibla yin mẹlẹpo wẹ nọ yin nuyiwadeji gbọn ninọmẹ vẹadi aihọn ehe tọn lẹ dali. Gbẹtọ lẹ tindo ojlo vẹkuvẹku na ninọmẹ he pọnte lẹ. Eyin a do ahunmẹdunamẹnu towe hia na nuhe to tuklado yé lẹ jẹnukọn bo do lehe Biblu basi zẹẹmẹ etọn do hia bọdego, homẹbibiọ jlẹkaji tọn mọnkọtọn sọgan whàn yé nado dotoaina nuhe Biblu dọ dogbọn lẹndai Jiwheyẹwhe tọn na gbẹtọvi lẹ dali.

Biblu plọntọ de sọgan ko dugu nuyise po aṣa sinsẹ̀n tọn delẹ po sọn mẹjitọ etọn lẹ dè. Ṣigba todin, e plọn dọ Jiwheyẹwhe ma kẹalọyi nuyise po aṣa enẹlẹ po, bọ e jo yé do to kọndopọmẹ hẹ nuhe tin to Biblu mẹ. Nawẹ nuplọntọ lọ na basi zẹẹmẹ dide mọnkọtọn tọn na mẹjitọ etọn lẹ gbọn? Yé sọgan lẹndọ, gbọn ogú sinsẹ̀n-nuplọnmẹ tọn he yé ko na ẹn lọ gbigbẹdai dali, yewlẹ wẹ nuplọntọ lọ to gbigbẹdai tlọlọ. Biblu plọntọ lọ sọgan wá tadona lọ kọ̀n dọ whẹpo emi nido basi zẹẹmẹ nuhe zọ́n bọ emi basi dide ehe tọn na yé sọn Biblu mẹ, e na biọ dọ emi ni vọ́ jide na mẹjitọ lọ lẹ gando owanyi po sisi emitọn na yé po go.

Ojlẹ Nado Johódo. Dile etlẹ yindọ Jehovah tindo aṣẹpipa lẹpo nado degbè, e nọ do mẹtọnhopọn hia to ninọmẹ voovo lẹ mẹ. To whenuena e to Lọti po whẹndo etọn po whlẹn sọn Sọdọmi, angẹli Jehovah tọn dọmọ: “Họnyi osó ji, yè nikaa sú we do.” Ṣogan, Lọti vẹvẹ dọ: ‘Ṣo, mọ ma gba, Jehovah!’ E vẹvẹ nado yin dotẹnmẹna nado họnyi Zoali. Jehovah do mẹtọnhopọn hia na Lọti gbọn dotẹnmẹ nina ẹn nado wàmọ dali; enẹwutu to whenuena otò he pò lẹ yin vivasudo, Zoali yin whiwhla dote. Ṣigba to nukọn mẹ, Lọti hodo anademẹ he Jehovah na ẹn jẹnukọn bosọ sẹtẹn yì osó lẹ ji. (Gẹn. 19:17-30) Jehovah ko yọnẹn dọ aliho emitọn wẹ dehe sọgbe lọ, ṣigba e whèsọ bo do mẹtọnhopọn hia kakajẹ whenuena Lọti wá mọnukunnujẹ aliho etọn lẹ mẹ.

Nado sọgan yinuwa hẹ mẹdevo lẹ po kọdetọn dagbe po, mí lọsu ma dona yin hẹngogonọ gba. Mí sọgan kudeji dọ nuhe omẹ awetọ to didọ ma sọgbe, podọ mí sọgan tindo kunnudenu dolido lẹ to ayiha mẹ nado nọgodona nuhe dọ mí te. Ṣigba to whedelẹnu e nọ yọnhugan ma nado lẹzun egblemakunọ do whẹho lọ ji. Nado johódo ma zẹẹmẹdo gbigbẹ́ nujinọtedo Jehovah tọn lẹ dai gba. E sọgan pọnte hugan nado dọnudo omẹ lọ poun na nuhe e dọ kavi nado dapana hodidọ do nuhe e dọ bọ e ma sọgbe delẹ ji na hiẹ nido sọgan ze ayidonugo do nuhe na hẹn kọdetọn dagbe hugan wá ji. Eyin e tlẹ jẹagọdo nuyise towe, ma gblehomẹ blo. A sọgan kàn nuhe zọ́n bọ numọtolanmẹ etọn do yinmọ sè. Dotoaina gblọndo etọn po sọwhiwhe po. Ehe na gọalọna we nado yọ́n linlẹn etọn. E sọgan sọ jlá aimẹ do na hodọdopọ mẹjlọdote tọn to whedevonu.—Howh. 16:23; 19:11.

Jehovah ko na gbẹtọvi lẹ nugopipe lọ nado basi nudide. E na yé dotẹnmẹ nado yí nugopipe enẹ zan, dile etlẹ yindọ yé sọgan ṣì í zan. Taidi hoyidọtọ Jehovah tọn, Jọṣua na linlin nuyiwa Jiwheyẹwhe tọn lẹ hẹ Islaeli. Ṣigba to enẹgodo e dọmọ: “Eyin e sọawuhia di oylan hlan mì nado sẹ̀n OKLUNỌ, mì bo dè to azán he gbè mẹhe mì na nọ sẹ̀n; eyin e yin yẹwhe he otọ́ mìtọn lẹ sẹ̀n lẹ he tin to Otọ̀ lọ godo dọ́n, kavi yẹwhe Amolinu lẹ tọn lẹ, aigba mẹhe tọn ji mì ninọ̀ lẹ: ṣigba na yẹn tọn po owhé ṣie po, míwlẹ na OKLUNỌ lọ sẹ̀n.” (Jọṣ. 24:15) Azọ́ndenamẹ mítọn to egbehe wẹ nado ‘dekunnu,’ podọ mí nọ yí nujikudo do dọho, ṣigba mí ma nọ tẹnpọn nado hẹn mẹdevo lẹ gánnu-gánnu nado yise gba. (Mat. 24:14) Yé dona basi nudide, podọ mí ma nọ hò jlọjẹ enẹ yí sọn yé si gba.

Kàn Kanbiọ lẹ Sè. Jesu ze apajlẹ ayidego de dai to hoyijlẹdohogo hẹ gbẹtọ lẹ mẹ. E nọ lẹnnupọndo fie yé wá sọn ji bo nọ yí apajlẹ he yé na kẹalọyi po awubibọ po lẹ zan. E sọ yí kanbiọ lẹ zan po kọdetọn dagbe po. Ehe nọ hùn dotẹnmẹ dote na mẹdevo lẹ nado dọ linlẹn yetọn bo de nuhe tin to ahun yetọn lẹ mẹ hia. E sọ nọ na tuli yé nado lẹnnupọndo nuhe to yinyin dogbapọnna ji.

Dawe osẹ́n-yọnẹntọ de kanse Jesu dọ: “Mẹplọntọ, etẹwẹ yẹn na wà nado dugu ogbẹ̀ madopodo tọn?” Jesu sọgan ko na ẹn gblọndo lọ tlọlọ. Ṣigba e biọ to dawe lọ si nado dọ linlẹn etọn. ‘Etẹwẹ yè wlan do Osẹ́n mẹ? Nawẹ hiẹ hia do?’ Dawe lọ na gblọndo he sọgbe. Ṣigba be gblọndo he sọgbe nina hẹn hodọdopọ enẹ wá vivọnu ya? Paali. Jesu dike dawe lọ ni zindonukọn, podọ kanbiọ de he dawe lọ lọsu kanse dohia dọ e to tintẹnpọn nado suwhẹna ede di dodonọ. E kanse dọmọ: “Mẹnu ka wẹ kọmẹnu ṣie?” Kakati nado basi zẹẹmẹ de, ehe dawe lọ sọgan jẹagọdo na nukun he Ju lẹ nọ yí do pọ́n Kosi po Samalianu lẹ po to paa mẹ wutu, Jesu dọna ẹn nado lẹnnupọndo apajlẹ de ji. E yin dogbọn kọmẹnu Samalianu he gọalọna gbejizọnlin basitọ he ajotọ lẹ ko fìnnú do bo ko hò de dali, to whenue yẹwhenọ po Levinu de po gbẹkọ e go. Po kanbiọ he bọawu de po, Jesu hẹn ẹn diun dọ dawe lọ mọnukunnujẹ apajlẹ lọ mẹ. Aliho mẹhẹnlẹnnupọn Jesu tọn hẹn zẹẹmẹ hogbe lọ “kọmẹnu” tọn gbloada zẹ̀ nuhe dawe ehe ko yọnẹn dai go. (Luku 10:25-37) Apajlẹ dagbe nankọtọn die nado hodo! Kakati hiẹ kẹdẹ ni to hodọ, bo na to nulẹnpọn do otẹn whétọ towe tọn mẹ, plọn nado yí kanbiọ wintinwintin po apajlẹ lẹ po zan nado whàn hosetọ towe lẹ nado lẹnnupọn.

Na Whẹwhinwhẹ́n Lẹ. To whenuena apọsteli Paulu to hodọ to Sinagọgu mẹ to Tẹsalonika, e mayin dọ e hia owe he mẹplidopọ etọn lẹ kẹalọyi kẹdẹ wẹ gba. Luku na linlin dọ Paulu basi zẹẹmẹ, na kunnudenu, bo basi yizan nuhe e hia lẹ tọn. Taidi kọdetọn de, “adade to yé mẹ yise, bosọ to zinzọ̀n hẹ Paulu po Sila po.”—Owalọ 17:1-4.

Mahopọnna mẹhe mẹplidopọ towe bẹhẹn, aliho mẹhẹnlẹnnupọn tọn mọnkọtọn sọgan hẹn ale wá. Enẹ yin nugbo to whenuena a to kunnudena hẹnnumẹ lẹ, azọ́nwatọgbẹ́ lẹ, wehọmẹvigbẹ́ lẹ, kavi to hodọna jonọ lẹ to kunnudide gbangba tọn de mẹ, to anadena plọnmẹ Biblu de, kavi to hodidọ de na to agun mẹ. To whenuena a hia wefọ de, zẹẹmẹ etọn sọgan họnwun na we, ṣigba e sọgan nọma yinmọ na mẹdevo. Zẹẹmẹ towe kavi aliho he mẹ a basi yọn-na-yizan etọn te sọgan taidi alọsọakọ́n hẹngogo tọn. Be hogbe tangan delẹ dide dovo to wefọ lọ mẹ bo basi zẹẹmẹ yetọn ma na gọalọ ya? Be a sọgan wleawuna kunnudenu he nọgodona ẹn, vlavo sọn lẹdo hodidọ lọ tọn mẹ kavi sọn wefọ devo he basi zẹẹmẹ do whẹho lọ ji mẹ ya? Be apajlẹ de nina ma na do lẹnpọn dagbenọ-yinyin nuhe a ko dọ tọn hia ya? Be kanbiọ lẹ ma na gọalọna mẹplidopọ towe lẹ nado lẹnnupọndo whẹho lọ ji ya? Aliho mẹhẹnlẹnnupọn tọn mọnkọtọn nọ yinuwado mẹdevo lẹ ji to aliho dagbe mẹ bo nọ na yé onú susu he ji yé na lẹnnupọndo lẹ.