Be Hùnwhẹ Lẹpo Wẹ Nọ Hẹn Homẹhun Jiwheyẹwhe Ya?

BE HIẸ yiwanna hùnwhẹ lẹ yìyì ya?⁠— Yé nọ hẹnmẹ jaya taun. Be a lẹndọ Mẹplọntọ Daho lọ na jlo dọ mí ni yì hùnwhẹ lẹ tẹnmẹ ya?⁠— Mọwẹ, ewọ lọsu yì hùnwhẹ alọwle tọn de tẹnmẹ, podọ delẹ to devi etọn lẹ mẹ hodo e yì ga. Jehovah yin ‘Jiwheyẹwhe ayajẹnọ de,’ enẹwutu homẹ etọn nọ hùn to whenuena mí yì hùnwhẹ dagbe lẹ tẹnmẹ bo jaya to finẹ.—1 Timoti 1:11; Johanu 2:1-11.

Weda 29tọ owe ehe tọn dọna mí dọ Jehovah má Ohù Vẹẹ do awe bo hùn aliho dote na Islaelivi lẹ nado dasá. Be a gbẹsọ flin nuhe mí hia to finẹ ya?⁠— To Ohù Vẹẹ lọ didasa godo, gbẹtọ lẹ jihàn bo dúwe bosọ dopẹna Jehovah. Nudi hùnwhẹ de nkọ wẹ yé basi. Homẹ yetọn hùn taun, podọ mí sọgan deji dọ homẹ Jiwheyẹwhe lọsu tọn hùn ga.—Eksọdusi 15:1, 20, 21.

To nudi owhe 40 godo, Islaelivi lẹ sọ yì hùnwhẹ daho devo tẹnmẹ. Mẹhe basi oylọna yé do hùnwhẹ ehe tẹnmẹ lẹ ma nọ sẹ̀n Jehovah. Yẹwhe devo lẹ wẹ mẹhe basi oylọna yé lẹ nọ sẹ̀n podọ yé tlẹ nọ tindo kọndopọ zanhẹmẹ tọn hẹ mẹhe yé ma wlealọhẹ lẹ. Be a lẹndọ e sọgbe nado yì hùnwhẹ mọnkọtọn tẹnmẹ ya?⁠— Lala, homẹ Jehovah tọn ma hùn, podọ e sayana Islaelivi lẹ na ehe wutu.—Osọha lẹ 25:1-9; 1 Kọlintinu lẹ 10:8.

Biblu sọ dọho dogbọn hùnwhẹ jijizan tọn awe delẹ dali. Be hùnwhẹ jijizan Mẹplọntọ Daho lọ tọn yin dopo to yé mẹ wẹ ya?⁠— Paali. Awe lẹpo wẹ yin hùnwhẹ jijizan mẹhe ma nọ sẹ̀n Jehovah lẹ tọn. Dopo yin hùnwhẹ jijizan Ahọlu Hẹlodi Antipa tọn. Ewọ wẹ yin ogán agbegbe Galili tọn to whenuena Jesu tin to finẹ.

Ahọlu Hẹlodi wà onú ylankan susu. E yí asi nọvisunnu etọn tọn. Oyín yọnnu lọ tọn nọ yin Hẹlọdia. Enẹwutu, devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn, heyin Johanu Baptizitọ dọna Hẹlodi dọ nuhe e wà lọ ma sọgbe. Ṣigba homẹgble Hẹlodi. Enẹwutu e wle Johanu bo sú i do ganpamẹ.—Luku 3:19, 20.

Johanu gbẹ́ pò to ganpamẹ, bọ azán lọ do pé na Hẹlodi nado dù hùnwhẹ jijizan etọn tọn. Hẹlodi wleawuna agọ́ daho de. E basi oylọna omẹ nukundeji susu. Yemẹpo dù bo nùahàn bosọ jaya. Dile hùnwhẹ lọ to yìyì, viyọnnu Hẹlọdia tọn wá bo dúwe na yé. Mẹhe tin to finẹ lẹpo yiwanna owè he viyọnnu lọ dú sọmọ bọ Ahọlu Hẹlodi jlo nado na ẹn nunina vonọtaun de. Enẹwutu e dọna viyọnnu lọ dọmọ: “Onú depope he hiẹ na biọ sọn así e, yẹn na na we, kakajẹ dadawe ahọludu ṣie tọn.”

Etẹwẹ viyọnnu lọ na biọ? Be akuẹ wẹ e na biọ ya? kavi avọ̀ dagbedagbe? kavi họ̀nmẹ edetiti tọn de? Viyọnnu lọ ma yọ́n nuhe e sọgan biọ. Enẹwutu e yì onọ̀ etọn, Hẹlọdia dè bo dọmọ: “Etẹwẹ yẹn na biọ?”

Ṣigba Hẹlọdia ko gbẹwanna Johanu Baptizitọ lọ taun. Enẹwutu e dọna viyọnnu etọn nado biọ ota Johanu tọn. Viyọnnu lọ sọ lẹkọyi ahọlu dè bo dọmọ: “Yẹn jlo na hiẹ ni na ota Johanu Baptizitọ lọ tọn mi to agbánvla de mẹ.”

Ahọlu Hẹlodi ma jlo na hù Johanu gba na e yọnẹn dọ mẹdagbe de wẹ Johanu yin. Ṣigba Hẹlodi ko dopagbe, enẹwutu obu di i gando nuhe mẹhe tin to hùnwhẹ lọ tẹnmẹ lẹ sọgan lẹn go eyin e diọ linlẹn bo ma hẹn opagbe etọn di. Enẹwutu e do dawe de hlan ganpamẹ nado gbò ota Johanu tọn. Dawe lọ lẹkọwa to madẹnmẹ. Bo hẹn ota Johanu tọn wá to agbánvla de mẹ, bosọ ze e na viyọnnu lọ. Enẹgodo viyọnnu lọ ze e yì na onọ̀ etọn.—Malku 6:17-29.

Vogbingbọn de ma tin to hùnwhẹ jijizan tọn awetọ he Biblu dọho etọn mẹ. Hùnwhẹ ehe lọ yin jijizan ahọlu Egipti tọn. To hùnwhẹ ehe whenu, ahọlu ehe lọsu sọ gbò ota mẹdevo de tọn ga. To enẹgodo, e ze dawe lọ plá do atin go na ohẹ̀ lẹ nido dù olàn etọn. (Gẹnẹsisi 40:19-22) Be a lẹndọ Jiwheyẹwhe kẹalọyi hùnwhẹ awe ehelẹ wẹ ya?⁠— Be hiẹ na ko jlo nado tin to finẹ ya?⁠—

Mí yọnẹn dọ nuhe tin to Biblu mẹ lẹpo wẹ tin to finẹ na lẹndai de wutu. Hùnwhẹ jijizan tọn awe gee wẹ Biblu dọho etọn. Podọ to awe lẹpo tẹnmẹ, onú ylankan yin bibasi taidi apadewhe hùnwhẹ lọ tọn. Enẹwutu, etẹwẹ hiẹ lẹndọ Jiwheyẹwhe to didọna mí dogbọn hùnwhẹ jijizan tọn lẹ bibasi dali? Be Jiwheyẹwhe jlo dọ mí ni nọ basi hùnwhẹ jijizan tọn lẹ ya?⁠—

Nugbo wẹ dọ to hùnwhẹ mọnkọtọn lẹ tẹnmẹ to egbehe, gbẹtọ lẹ ma nọ gbò ota mẹde tọn gba. Ṣigba mẹhe ma nọ sẹ̀n Jiwheyẹwhe nugbo lọ lẹ wẹ yin dowatọ hùnwhẹ jijizan tọn. Otanwe sinsẹ̀n tọn dopo (The Catholic Encyclopedia) dọ gando hùnwhẹ jijizan tọn he Biblu dọho etọn lẹ go dọmọ: “Ylandonọ lẹ kẹdẹ . . . wẹ nọ dù agọ́ azán he gbè yé yin jiji tọn.” Be míwlẹ jlo na taidi ylandonọ lẹ wẹ ya?⁠—

Etẹwẹ dogbọn Mẹplọntọ Daho lọ dali? Be e basi hùnwhẹ jijizan etọn tọn wẹ ya?⁠— Lala, Biblu ma dọ nudepope gando hùnwhẹ jijizan Jesu tọn bibasi go gba. Na nugbo tọn, hodotọ Jesu tọn owhe kanweko tintan tọn lẹ ma basi hùnwhẹ jijizan etọn tọn gba. Be a yọ́n nuhewutu gbẹtọ lẹ wá jẹ hùnwhẹ jijizan Jesu tọn basi ji to azán 25 décembre tọn ya?⁠—

Dile otanwe aihọn tọn (The World Book Encyclopedia ) dọ do, azán enẹ yin kinklandovo, na “Lomunu lẹ ko nọ payi e go taidi azán Hùnwhẹ Saturne tọn, bo nọ basi hùnwhẹ jijizan owhè tọn.” Enẹwutu gbẹtọ lẹ basi dide nado nọ basi hùnwhẹ jijizan Jesu tọn to azán he gbè kosi lẹ nọ dù owhe yetọn te!

Be a yọ́n nuhewutu Jesu ma sọgan ko yin jiji to décembre mẹ ya?⁠— Na Biblu dọ dọ lẹngbọhọtọ lẹ gbẹ́ pò to danji to zánmẹ to whenuena Jesu yin jiji. (Luku 2:8-12) Ṣigba yé ma sọgan ko tin to gbonu to danji to osun décembre tọn he yin avivọ po jikun po whenu to lẹdo enẹ mẹ gba.

Mẹsusu wẹ yọnẹn ganji dọ Noẹli ma yin jijizan Jesu tọn. Yé tlẹ yọnẹn dọ kosi lẹ tindo hùnwhẹ de to azán enẹ gbè he ma nọ hẹn homẹhun Jiwheyẹwhe. Etomọṣo, mẹsusu nọ basi hùnwhẹ Noẹli tọn. Hùnwhẹ bibasi nọ duahunmẹ na yé hú dodinna nuhe Jiwheyẹwhe lẹn gando hùnwhẹ lọ go. Ṣigba míwlẹ jlo na hẹn homẹ Jehovah tọn hùn, kavi e mayin mọwẹ?⁠—

Enẹwutu eyin mí jlo na basi hùnwhẹ lẹ, mí dona yọnẹn dọ yé yin dehe Jehovah kẹalọyi. Mí sọgan basi yé to whedepopenu to owhe lọ gblamẹ. Mí ma dona nọtepọn azán vonọtaun de gba. Mí sọgan dù núdùdù vonọtaun de bo duvivi aihundida dopọ tọn. Be hiẹ na jlo nado wà enẹ ya?⁠— Vlavo a sọgan dọna mẹjitọ towe lẹ nado wleawu hùnwhẹ de tọn na we. Enẹ na yọ́n taun, kavi e mayin mọwẹ?⁠— Ṣigba whẹpo hiẹ na do basi tito na hùnwhẹ de, a dona hẹn ẹn diun dọ e yin nude he Jiwheyẹwhe kẹalọyi.