‘Hú Onú Lẹpo, Mì Tindo Owanyi He Hunzo to Mìde Ṣẹnṣẹn’
“Opodo onú popo tọn to sisẹpọ; . . . hú onú lẹpo, mì ni tindo owanyi he hunzo to mìde ṣẹnṣẹn.”—1 PITA 4:7, 8.
JESU yọnẹn dọ ganhiho godo tọn he e tindo nado yizan hẹ devi etọn lẹ yin nuhọakuẹ tlala. E yọ́n nuhe to tepọn yé lẹ ganji. Yé tindo azọ́n daho de nado wà, ṣigba yé na yin wangbẹna bo yin homẹkẹndo, dile e yin na Jesu lọsu do. (Johanu 15:18-20) To ozán godo tọn he e yizan hẹ yé enẹ mẹ, e flin yé whlasusu dọ onú titengbe de wẹ e yin na yé nado ‘yiwanna ode awetọ.’—Johanu 13:34, 35; 15:12, 13, 17.
2 Apọsteli Pita he tin to finẹ to ozán enẹ mẹ mọnukunnujẹ nuhe dọ e te lọ mẹ ganji. To owhe susu godo, to episteli etọn he e wlan to ojlẹ vude jẹnukọnna vasudo Jelusalẹm tọn lẹ mẹ, e zinnudo nujọnu-yinyin owanyi tọn ji. E na ayinamẹ Klistiani lẹ dọ: “Opodo onú popo tọn to sisẹpọ; . . . hú onú lẹpo, mì ni tindo owanyi he hunzo to mìde ṣẹnṣẹn.” (1 Pita 4:7, 8) Hogbe Pita tọn lẹ tindo zẹẹmẹ taun na mẹhe to gbẹnọ to ‘azán godo tọn’ titonu ehe tọn mẹ lẹ. (2 Timoti 3:1) Etẹwẹ “owanyi he hunzo” lọ zẹẹmẹdo? Naegbọn e do yin nujọnu dọ mí ni tindo owanyi mọnkọtọn na mẹdevo lẹ? Podọ nawẹ mí sọgan dohia gbọn dọ mí tindo owanyi mọnkọtọn?
“Owanyi He Hunzo”—Etẹwẹ E Yin?
3 Mẹsusu nọ pọ́n owanyi hlan taidi numọtolanmẹ jọwamọ tọn de. Ṣigba e mayin owanyi de poun ji wẹ Pita to hodọdo gba; owanyi he yiaga hugan lọ hodọ wẹ e te. Hogbe lọ “owanyi” heyin yiyizan to 1 Pita 4:8 mẹ yin lẹdogbedevomẹ hogbe Glẹki tọn lọ a·gaʹpe tọn. E bẹ linlẹn owanyi matin ṣejannabi heyin anadena kavi sinai do nunọwhinnusẹ́n ji tọn hẹn. Owe alọdlẹndonu tọn de dọmọ: “Owanyi agape sọgan yin anadena na dodonu etọn ma sinai do numọtolanmẹ ji gba, ṣigba e nọ yin nudide sọn ojlo mẹ wá he nọ dekọtọn do nuwiwa mẹ de.” Na mí ko dugu linlẹn ṣejannabi tọn wutu, mí tindo nuhudo nuflinmẹ tọn nado tindo owanyi na ode awetọ to anademẹ nunọwhinnusẹ́n Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn glọ.—Gẹnẹsisi 8:21; Lomunu lẹ 5:12.
4 Ehe ma zẹẹmẹdo dọ mí na yiwanna ode awetọ na e yin azọngban mítọn wutu kẹdẹ gba. Owanyi a·gaʹpe nọ tindo zohunhun po numọtolanmẹ po. Pita dọ dọ mí dona ‘tindo owanyi he hunzo [to paa mẹ, “he gbloada”] to míde ṣẹnṣẹn.’a (Kingdom Interlinear) Ṣigba owanyi mọnkọtọn didohia nọ biọ vivẹnudido. Weyọnẹntọ de dọ gando hogbe Glẹki tọn heyin lilẹdogbedevomẹ dọ “he hunzo” lọ go dọ: “E nọ hẹn linlẹn wezundotọ de he to kanván nado yí huhlọn etọn godo tọn lẹpo zan to vivọnu alèwezun de tọn wá ayiha mẹ.”
5 Enẹwutu, owanyi mítọn ma dona nọte do nuhe bọawuna mí nado wà lẹ ji kavi yin didohia omẹ vude poun gba. Owanyi Klistiani tọn nọ biọ dọ mí ni “gbloada” na ahun mítọn lẹ, bo nọ do owanyi hia to whenuena e tlẹ vẹawu nado wàmọ. (2 Kọlintinu lẹ 6:11-13) E họnwun dọ, owanyi wunmẹ ehe yin nude he mí dona wleawuna bo dovivẹnu nado tindo, kẹdẹdile wezundotọ de dona plọn ede bo wazọ́n nado hẹn nugopipe etọn pọnte deji do. Onú titengbe de wẹ e yin dọ mí ni tindo owanyi enẹ na ode awetọ. Etẹwutu? E whè gbau, na whẹwhinwhẹ́n atọ̀n.
Naegbọn Mí Dona Yiwanna Ode Awetọ?
6 Tintan, ‘na Jiwheyẹwhe dè wẹ owanyi jọ sọn’ wutu. (1 Johanu 4:7) Jehovah heyin Asisa jẹhẹnu dagbe ehe tọn wẹ yiwanna mí jẹnukọn. Apọsteli Johanu dọmọ: “Ehe mẹ wẹ yè do owanyi Jiwheyẹwhe tọn hia hlan mí te, na Jiwheyẹwhe do Ovi detọ́n etọn dopo akàn lọ hlan aihọn he mẹ, na mí nido nọgbẹ̀ gbọn ewọ mẹ.” (1 Johanu 4:9) Ovi Jiwheyẹwhe tọn yin ‘didohlan’ taidi gbẹtọvi de, bo hẹn lizọnyizọn etọn di, bosọ kú to yatin de ji—ehe lẹpo jọ “na mí nido nọgbẹ̀.” Etẹwẹ dona yin nuyiwa mítọn hlan dohia owanyi tọn he yiaga hugan ehe? Johanu dọmọ: “Eyin Jiwheyẹwhe yiwanna mí domọ, e jẹ mí nisọ yiwanna mínọzo ga.” (1 Johanu 4:11) Doayi nuhe Johanu dọ go, ‘Eyin Jiwheyẹwhe yiwanna mí domọ’—e ma dọ hiẹ poun gba ṣigba mí. Whẹho lọ họnwun: Eyin Jiwheyẹwhe yiwanna yisenọ hatọ mítọn lẹ, be míwlẹ lọsu dona yiwanna yé ga.
7 Awetọ, onú titengbe de wẹ e yin, na taun tọn todin, dọ mí ni yiwanna mínọzo nado sọgan gọalọna mẹmẹsunnu mítọn he tin to nuhudo mẹ lẹ na “opodo onú popo tọn to sisẹpọ.” (1 Pita 4:7) Mí to gbẹnọ to “ojlẹ awusinyẹn tọn” lẹ mẹ. (2 Timoti 3:1) Ninọmẹ aihọn lọ tọn lẹ, nugbajẹmẹji jọwamọ tọn lẹ, po homẹkẹn po nọ hẹn awusinyẹn mí. Mí dona dọnsẹpọ ode awetọ dogọ to whenuena mí tin to ninọmẹ sinsinyẹn lẹ glọ. Owanyi he hunzo nọ kọ̀n mí dopọ pẹkipẹki bo nọ whàn mí nado nọ ‘hò ode awetọ mítọn tọn pọ́n.’—1 Kọlintinu lẹ 12:25, 26.
8 Atọ̀ntọ, mí dona yiwanna ode awetọ na mí ma jlo nado “na otẹn [Lẹgba]” nado yí mí zan gba. (Efesunu lẹ 4:27) Satani nọ yawu yí mapenọ-yinyin yisenọ hatọ lẹ tọn zan—yèdọ madogán, awugbopo, po nuṣiwa yetọn lẹ po—taidi zannu ahlìda tọn lẹ. Be hodidọ nulú tọn kavi nuyiwa he ma jọmẹ de na hẹn mí nado klan míde sọn agun lọ go wẹ ya? (Howhinwhẹn lẹ 12:18) Enẹ ma sọgan jọ eyin mí tindo owanyi he hunzo na ode awetọ! Owanyi wunmẹ enẹ nọ gọalọna mí nado tindo jijọho bo sẹ̀n Jiwheyẹwhe to kọndopọmẹ “po abọ́ dopo po.”—Zẹfania 3:9.
Lehe Hiẹ Sọgan Dohia Dọ A Yiwanna Mẹdevo lẹ Gbọn
9 Owanyi didohia dona bẹjẹeji sọn whẹndo mẹ. Jesu dọ dọ hodotọ nugbo etọn lẹ dona yin yinyọnẹn gbọn owanyi he yé tindo na ode awetọ dali. (Johanu 13:34, 35) E mayin to agun mẹ kẹdẹ wẹ owanyi na sọawuhia te gba ṣigba to whẹndo lẹ mẹ—to alọwlemẹ lẹ ṣẹnṣẹn podọ to mẹjitọ lẹ po ovi yetọn lẹ po ṣẹnṣẹn. E ma ko pé dọ mí ni tindo numọtolanmẹ owanyi tọn na hagbẹ whẹndo tọn lẹ poun gba; mí dona do e hia to aliho he họnwun lẹ mẹ.
10 Nawẹ alọwlemẹ lẹ sọgan do owanyi hia na yedelẹ gbọn? Asu de he yiwanna asi etọn nugbonugbo dona dohia to hogbe po nuwiwa po mẹ—to gbangba podọ to nuglọ—dọ e họakuẹ na emi. E dona tindo sisi na yẹyi mẹdetiti tọn etọn, bo nọ yí nukun nujọnu tọn do pọ́n linlẹn, pọndohlan po numọtolanmẹ etọn lẹ po. (1 Pita 3:7) E nọ ze dagbemẹ-ninọ etọn donukọnna edetiti tọn, bo nọ wà nuhe go e pé lẹpo nado penukundo nuhudo etọn agbasamẹ tọn, gbigbọmẹ tọn po numọtolanmẹ tọn lẹ po go. (Efesunu lẹ 5:25, 28) Asi de he yiwanna asu etọn nugbonugbo nọ “yí yẹyi do gbògbéna” ẹn, etlẹ yin to whenuena e ma yinuwa sọgbe hẹ nuhe ewọ donukun sọn e dè. (Efesunu lẹ 5:22, 33) E nọ do godonọnamẹ hia bo nọ na ẹn sisi, ma nọ to nuhe ma sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe lẹ biọ gba, ṣigba e nọ kọngbedopọ hẹ ẹ to ayidonugo zizedo onú gbigbọmẹ tọn lẹ ji mẹ.—Gẹnẹsisi 2:18; Matiu 6:33.
11 Mẹjitọ lẹ emi, nawẹ mì sọgan do owanyi hia ovi mìtọn lẹ gbọn? Ojlo mìtọn nado wazọ́n sinsinyẹn nado wleawuna nuhudo agbasamẹ tọn yetọn lẹ yin dohia owanyi mìtọn tọn. (1 Timoti 5:8) Ṣigba nuhudo ovi lẹ tọn mayin núdùdù, avọ̀, po adọtẹn po kẹdẹ gba. Eyin ovi lẹ na whẹ́n bo yiwanna Jiwheyẹwhe nugbo lọ bosọ sẹ̀n ẹn, yé dona yin pinplọn to gbigbọ-liho. (Howhinwhẹn lẹ 22:6) Enẹ zẹẹmẹdo tito bibasina whẹndo lọ na oplọn Biblu tọn, mahẹ tintindo to lizọnyizọn lọ mẹ, po opli Klistiani tọn lẹ yìyì po. (Deutelonomi 6:4-7) Gbesisọnọ-yinyin to nuwiwa enẹlẹ mẹ nọ biọ avọ́sinsan titengbe lẹ, na taun tọn to ojlẹ awusinyẹn tọn ehelẹ mẹ. Ahunmẹdunamẹnu towe po vivẹnudido towe lẹ po nado penukundo nuhudo gbigbọmẹ tọn ovi towe lẹ tọn go yin dohia owanyi tọn de, na hiẹ gbọnmọ dali to didohia dọ dagbemẹ-ninọ madopodo yetọn tọn nọ duahunmẹna we.—Johanu 17:3.
12 Onú titengbe wẹ e yin ga dọ mẹjitọ lẹ ni nọ do owanyi yetọn hia gbọn nukunpipedo nuhudo numọtolanmẹ tọn ovi yetọn lẹ tọn go dali. Ahun ovi lẹ tọn sọgan yin nuyiwadeji po awubibọ po; ahun yọpọvu tọn yetọn nọ biọ mẹhẹndeji owanyi mìtọn tọn. Mì nọ dọ na yé dọ mì yiwanna yé, bo nọ do e hia yé whẹwhẹ, na ehe nọ dotuhomẹna yé dọ yé jẹ na owanyi bosọ họakuẹ. Mì nọ yí zohunhun po ahundopo po do pà yé, na ehe nọ dohia yé dọ mì nọ mọ vivẹnudido yetọn lẹ bosọ nọ yí nukun nuhọakuẹ tọn do pọ́n yé. Mì nọ domẹplọnlọ yé go po owanyi po, na mẹplọnlọdomẹgo mọnkọtọn nọ dohia yé dọ gbẹtọ wunmẹ he yé jlo na yin lọ nọ duahunmẹna mì. (Efesunu lẹ 6:4) Aliho owanyi didohia tọn dagbe mọnkọtọn lẹpo nọ gọalọ nado wleawuna whẹndo ayajẹnọ de, he tin to kọndopọ pẹkipẹki mẹ bo ko wleawufo ganji nado pehẹ awusinyẹnnamẹnu lẹ to azán godo tọn ehelẹ mẹ.
13 Owanyi nọ whàn mí nado yí nukunpẹvi do pọ́n nuṣiwa mẹdevo lẹ tọn. Flindọ to whenuena e to tudohomẹna wehiatọ etọn lẹ nado “tindo owanyi he hunzo to [yéde] ṣẹnṣẹn,” Pita dọ nuhewutu ehe yin onú titengbe de dọmọ: “Na owanyi nọ ṣinyọnnudo ylando susu.” (1 Pita 4:8) Nado “ṣinyọnnudo” ylando lẹ ma zẹẹmẹdo nado whlá ylando sinsinyẹn lẹ gba. Ylando sinsinyẹn lẹ nọ yin didọna sunnu azọngbannọ agun lọ tọn lẹ nado yin nukunpedego. (Levitiku 5:1; Howhinwhẹn lẹ 29:24) Owanyi matindo taun podọ nuhe ma sọgbe hẹ Owe-wiwe wẹ e na yin dọ ylanwatọ lẹ ni yin jijodo nado to awugblena homẹvọnọ lẹ zọnmii. —1 Kọlintinu lẹ 5:9-13.
14 To suhugan whẹho lẹ tọn mẹ, awugbopo po nuṣiwa yisenọ hatọ lẹ tọn po ma nọ sinyẹn sọmọ. Mímẹpo wẹ nọ waylan to hodidọ po nuwiwa po mẹ to whedelẹnu, bo nọ gbọnmọ dali hẹn mẹdevo lẹ jẹflumẹ kavi tlẹ nọ gbleawuna yé. (Jakobu 3:2) Be e jẹ dọ mí ni nọ yawu jla nuṣiwa mẹdevo lẹ tọn pé wẹ ya? Kinklan wẹ nuyiwa mọnkọtọn nọ hẹnwa to agun mẹ. (Efesunu lẹ 4:1-3) Eyin owanyi wẹ nọ deanana mí, mí ma na nọ ‘to oyín hẹngblena’ yisenọ hatọ de gba. (Psalm 50:20) Kẹdẹdile nutlẹ́nu po osẹ̀n po nọ ṣinyọnnudo awugbopo adó de tọn do, mọdopolọ wẹ owanyi nọ ṣinyọnnudo awugbopo mẹdevo lẹ tọn do.—Howhinwhẹn lẹ 17:9.
15 Owanyi nọ whàn mí nado gọalọna mẹhe tin to nuhudo nujọnu tọn mẹ lẹ. Dile ninọmẹ lẹ to yinylan deji to azán godo tọn lẹ mẹ, e sọgan jọ to whedelẹnu bọ yisenọ hatọ mítọn lẹ na tindo nuhudo alọgọ mítọn tọn to agbasa-liho. (1 Johanu 3:17, 18) Di apajlẹ, be hagbẹ agun mítọn tọn de to pipehẹ nuhahun sinsinyẹn akuẹzinzan tọn kavi agbasazọ́n hinhẹnbu tọn de wẹ ya? To whenẹnu, mí sọgan nọgodona ẹn po núzinzan lẹ po dile nugopipe mítọn lẹ na dotẹnmẹ etọn do. (Howhinwhẹn lẹ 3:27, 28; Jakobu 2:14-17) Be e biọ dọ owhé asuṣiọsi yọnhonọ de tọn ni yin vivọjlado wẹ ya? To whelọnu lo, mí sọgan ze afọdide he jẹ lẹ nado gọalọ to azọ́n onú vọjlado tọn delẹ mẹ.—Jakobu 1:27.
16 Owanyi didohia mítọn ma dona nọte do mẹhe tin to lẹdo mítọn mẹ lẹ kẹdẹ ji gba. To whedelẹnu, mí sọgan sè linlin lẹ gando devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn otò devo mẹ tọn lẹ go, he adán to gbigbò na yujẹhọn sinsinyẹn, aigba sisọsisọ, kavi hunyanhunyan tonudidọ tọn wutu. Omẹ ehelẹ sọgan tindo nuhudo sinsinyẹn na núdùdù, avọ̀, po nuyizan devo lẹ po. Nujọnu lọ ma yin sinmẹ agbasa tọn kavi pipli hẹnnu tọn yetọn gba. Mí nọ ‘tindo owanyi na gbẹdido mẹmẹsunnu lẹ tọn blebu.’ (1 Pita 2:17) Enẹwutu, taidi agun owhe kanweko tintan tọn lẹ, mí nọ tin to jejeji nado nọgodona vivẹnudido alọgọnamẹ tọn he nọ yin tito etọn basi lẹ. (Owalọ lẹ 11:27-30; Lomunu lẹ 15:26) Eyin mí to owanyi dohia to aliho ehe lẹpo mẹ, mí na hẹn kanṣiṣa he nọ kọ̀n mí dopọ lọ lodo to azán godo tọn ehelẹ mẹ.—Kọlọsinu lẹ 3:14.
17 Owanyi nọ whàn mí nado má wẹndagbe Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn hẹ mẹdevo lẹ. Lẹnnupọndo apajlẹ Jesu tọn ji. Naegbọn e dọyẹwheho bo plọnnumẹ? E “tindo lẹblanu” na gbẹtọgun lẹ na ninọmẹ nude mayọnẹn gbigbọmẹ tọn yetọn wutu. (Malku 6:34) Yé yin vọdona bo yin hinhẹn buali gbọn lẹngbọhọtọ sinsẹ̀n lalo tọn he dona ko plọn yé nugbo gbigbọmẹ tọn bo ze todido do nukọn na yé lẹ dali. Enẹwutu, na e yin whinwhàn gbọn owanyi po mẹtọnhopọn ahundopo tọn de po dali wutu, Jesu yí “yẹwheho ahọludu Jiwheyẹwhe tọn” do miọnhomẹna gbẹtọ lẹ.—Luku 4:16-21, 43.
18 Mọdopolọ to egbehe, gbẹtọ susu wẹ ko yin kọgbẹ́ e go bo yin hinhẹn buali to gbigbọ-liho bosọ tindo nuhudo todido tọn. Eyin mí nọ doayi nuhudo gbigbọmẹ tọn mẹhe ma ko yọ́n Jiwheyẹwhe nugbo lọ tọn lẹ go ganji taidi Jesu, enẹ na zọ́n bọ mí na yin whinwhàn gbọn owanyi po mẹtọnhopọn po dali nado má wẹndagbe Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn hẹ yé. (Matiu 6:9, 10; 24:14) To pọndohlanmẹ na ojlẹ gli he pò lọ, e ko lẹzun onú niyaniya tọn hugan gbede pọ́n nado lá owẹ̀n ogbẹ̀-whlẹngán tọn lọ.—1 Timoti 4:16.
“Opodo Onú Popo Tọn to Sisẹpọ”
19 Flindọ jẹnukọnna ayinamẹ etọn nado yiwanna ode awetọ, Pita yí hogbe ehelẹ zan dọmọ: “opodo onú popo tọn to sisẹpọ.” (1 Pita 4:7) To madẹnmẹ, aihọn ylankan ehe na jotẹnna aihọn yọyọ dodo tọn Jiwheyẹwhe tọn. (2 Pita 3:13) Enẹwutu, e mayin ojlẹ lọ die nado lẹzun vọdonanutọ gba. Jesu na mí avase dọmọ: “Mì ni payi mìde go, vlavo ayiha mìtọn nikaa yin yíyí gigọfla do doagbànna, po nùnùmú ogbẹ̀ tọn po, bọ azán lọ nado wá mì ji ajiji di omọ̀ de.”—Luku 21:34, 35.
20 Enẹwutu, mì dike mí ni to ‘alihọ́’ to ojlẹ lẹpo mẹ, bo nọ tin to aṣeji gando ojlẹ he mẹ mí tin te go. (Matiu 24:42) Mì gbọ mí ni nọavunte sọta whlepọn Satani tọn he sọgan fẹayihasẹna mí lẹ. Mí ma dona na dotẹnmẹ aihọn he ma tindo mẹtọnhopọn po owanyi po ehe nado glọnalina mí to owanyi didohia mẹdevo lẹ mẹ. Hú popolẹpo, mì gbọ mí ni sọ dọnsẹpọ Jehovah Jiwheyẹwhe nugbo lọ dogọ, mẹhe na hẹn lẹndai etọn na aigba ehe di gbọn Ahọluduta Mẹssia tọn etọn dali to madẹnmẹ.—Osọhia 21:4, 5.
[Nudọnamẹ odò tọn]
a Biblu devo lẹ dọ to 1 Pita 4:8 mẹ dọ mí dona tindo owanyi “nujọnu tọn,” “sisosiso,” kavi “vẹkuvẹku,” na ode awetọ.
KANBIỌ OPLỌN TỌN LẸ
• Ayinamẹ godo tọn tẹwẹ Jesu tindo na devi etọn lẹ, podọ etẹwẹ dohia dọ Pita mọnukunnujẹemẹ? (Huk. 1-2)
• Etẹwẹ “owanyi he hunzo” zẹẹmẹdo? (Huk. 3-5)
• Naegbọn mí dona yiwanna ode awetọ? (Huk. 6-8)
• Nawẹ hiẹ sọgan dohia dọ a yiwanna mẹdevo lẹ gbọn? (Huk. 9-18)
• Naegbọn e mayin ojlẹ lọ die nado lẹzun vọdonanutọ, podọ etẹwẹ mí dona magbe nado wà? (Huk. 19-20)
[Yẹdide to weda 29]
E nọ bọawuna whẹndo he tin to kọndopọ pẹkipẹki mẹ de nado pehẹ awusinyẹnnamẹnu azán godo tọn lẹ tọn
[Yẹdide to weda 30]
Owanyi nọ whàn mí nado gọalọna mẹhe tin to nuhudo nujọnu tọn mẹ lẹ
[Yẹdide to weda 31]
Wẹndagbe Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn mimá hẹ mẹdevo lẹ yin dohia owanyi tọn