Paladisi Kavi Gbóta—Detẹ Wẹ Hiẹ Jlo?

MẸDEPOPE ma na ko yi i do ylọ nude he gbọnvona nuhe ewọ yin gba: gbejizọnlin basitọ de sọn Europe he tin to nuhudo gbọjẹ po jejejininọ tọn po mẹ nado duvivi hùnhùn owhè tọn to lopo whanpẹnọ he taidi paladisi de ji. To didasa yẹnkẹn he tin to gọnu gọnu heyin dogbo ohùtó lọ tọn godo, e yí whiwhẹ do bẹ gbejizọnlin etọn jẹeji gbọn ṣẹnṣẹn ogbó ogò he yin bibẹdlan lẹ, panu-tló lẹ, saki lọba tọn lẹ, nuhe yè do nọ bla ṣigọmu po bonbon po lẹ, linlinwe lẹ, po linlinnamẹwe lẹ po tọn. E họnwun hezeheze dọ po homẹgble po, e paṣa ẹ eyin ehe wẹ yin paladisi lọ he mẹ e basi gbejizọnlin nado wá.

Be hiẹ ko tindo numimọ dopolọ pọ́n gbede ya? Etẹwutu wẹ gbẹtọ lẹ nọ kudlọ nado yì gbọjẹ to paladisi delẹ mẹ, ṣigba to whenuena yé jẹdọn godo, be yé ma nọ tindo ojlo nado diọ ẹ zun gbóta nujọnu tọn de ya?

E Ma Yin to “Paladisi” mẹ Poun Gba

Osi matindo he họnwun ehe na whanpẹ, mimẹ́n-jininọ, po wiwe-jininọ po ma yin kiki na otẹ̀n “paladisi” tọn lẹ he mẹ susu gbejizọnlin basitọ lẹ nọ yì gba. Aihọn egbezangbe tọn ko yin hinhẹngble gbọn diho dali dibla yin to filẹpo. Susu ajọwiwa lẹ tọn wẹ nọ wleawuna hẹngble lẹdo tọn gbọn awuwlena dihó tọnu susu lẹ tọn dali. Ogbó adinọ lẹ he ma yin bibẹdlan ganji po kinkọnyingbe ami tọn lẹ po yin obú nado hẹn husudo awa he gblo aigba mítọn tọn wá, bo to yé hẹnzun fihe ma jẹ na ogbẹ̀.

Awhàn lẹ lọsu nọ hẹn lẹdo kudiho ga. Dile aihọn lọ tin to obú daho mẹ, awhàn Persia Gulf 1991 tọn yí ada yọyọ de dogọ. Awhanfuntọ Iraq tọn lẹ yi ojlo do domiyọn amido 600 delẹ, bo diọ Kuweït zun “numimọ osọhia olọnzomẹ tọn,” dile linlinwe Europe tọn de basi zẹẹmẹ etọn do. Linlinnamẹwe Allemagne tọn Géo basi zẹẹmẹ yozo sinsinyẹn lọ tọn di “nugbajẹmẹji lẹdo tọn daho hugan he yin hinhẹnwá pọ́n gbede gbọn gbẹtọvi dali.”

To vivọnu awhàn lọ tọn, azọndenamẹ nukiklọwe tọn de yin bibẹjẹeji to afọdopolọji. Ṣiṣi miyọn amido he to jiji lọ tọn biọ osun susu azọ́n sinsinyẹn wiwa tọn lẹ. Titobasinanu Agbasalilo Aihọn tọn (Organisation mondiale de la santé) na linlin dọ jideji lẹdo hinhẹngble tọn to Kuweït sọgan hẹn sọha okú tọn to finẹ nado yiaga sọ 10 to kanweko ji.

Ma yin Owùnu Sọmọ Gba Ṣigba yin Homẹgble Taun Tọn

Na apajlẹ nukundeji po nuyiwa ylankan tọn lẹpo po heyin lẹdo hinhẹn kudiho awa he gblo tọn, fọtọn fọtọn apajlẹ awa pẹvi lẹ tọn wẹ tin. Mẹhe nọ zé wema dlan do alihogboji lẹ po nukinkan do adó go “anazọnwatọ lẹ” tọn po sọgan yin onu he ma yin lẹdo hinhẹn kudiho tọn he tindo owù sọmọ, ṣigba etomọṣo yé nọ gọalọ nado hẹn paladisi planẹti Aigba tọn gble.

To fidelẹ nukinkan do adó go wuluwulu ko lẹzun nuhe gbayipe sọmọ bọ tovi lẹ ko lẹzun “mẹhe ma nọ kiyana nukinkan do adó go ba,” bo ma nọ doayi yé go lọsu ba. Yé nọ tin to pinpan he nọ gbọn odòglọ lẹ go, to adó ohọ̀ lẹ tọn go, podọ to ohọ̀ alokan tọn lẹ go. Nukinkan do adó go lẹ ma sọ nọte do adó afọdaitẹn otò tọn lẹ ji ba.

Otodaho delẹ yin gigọ́ po adóglin ohọ̀ gbọgbe lẹ tọn po. Fininọ lẹ yin hinhẹn kudiho gbọn owhé po pagodo he kudiho lẹ po dali. Mọto gbigble lẹ, zomọ he yin bibẹdlan lẹ, po ogbó he tin to hanyan lẹ po to aigba glepipọ tọn lẹ ji he sọgan ko yin nọtẹn pekọ tọn he dọnmẹdogo ganji.

To lẹdo delẹ mẹ gbẹtọ lẹ nọ taidi mẹhe ma kiya dogbọn tintindo agbasa he wé bo mẹ́n lẹ dali gba. Nado zinzọnlin to awù po avọdido he kudiho po mẹ sọgan gọn ma yin kiki alọkẹyi tọn gba ṣigba tlẹ sọ yin aṣọdido he tin to zoji. Enẹnọ he nọ yọ́n pinpẹn mimẹ́n-jininọ po wiwe-jininọ tọn po lẹ nọ yin pinpọn taidi aṣọdido hoho whenu tọn he ma sọgbe hẹ ojlẹ tọn.

Azọ́n Pligidi Nankọ Die!

Nujijla nukiklọwe pligidi nankọ die he na yin dandannu nado diọ hutó lẹ, zungbo daho lẹ, po osó owhé aigba mítọn lẹ po zun paladisi lẹ he yin dide do apà linlinnamẹwe gbejizọnlin basitọ lẹ tọn ji—to ma donù nuhe na yin wiwà go na todaho lẹ, otò pẹvi lẹ, po ogle lẹ po gọna gbẹtọ lẹ lọsu ga!

Homẹ gbejizọnlin basitọ he yin nùdego dai tọn hùn nado mọ azọ́nwatọ nuklọwetọ lẹ he to yìyì to awa lọ ji to whejai bo to dide dihonu daho lẹ sẹ̀. Nalete, yé jó ogò gbigbà lẹ, gònusu lẹ, panu-tló lẹ, po siga-nùpò susu lẹ po do nado hia vude poun. Enẹwutu etlẹ yin to nukiklọwe de godo, whẹwhinwhẹn susu gbẹsọ tin dọ aigba gbẹsọ taidi gbóta kakati nado yin paladisi de.

Globu kiklọwe de nado whlẹ́n planẹti Aigba tọn sọn lilẹzun gbóta globu tọn de mẹ na biọ dide dihonu he whè hugan mọnkọtọn lẹpo sẹ̀ sọn aimẹ. Be nukundido depope tin dọ nukiklọwe mọnkọtọn na wá aimẹ ya? Eyin mọwẹ, gbọnna? Mẹnu wẹ na hẹn ẹn di? To whetẹnu? (Pọ́n w-F 15/2/93, weda 3.)