“Do Núdùdù Na Onù, E Ma Yin na Afọ̀ Gba”

Dogbapọnna Aṣa Ṣiọdidi Aflikanu lẹ Tọn

“YÉ MA nọ diṣiọ!” Ehe yin nuhe nọ saba yin didọ gando Kunnudetọ Jehovah Tọn lẹ go to Wheyihọ Aflika tọn. Ṣogan, eyin yinyọnẹn ganji dọ Kunnudetọ lẹ, na nugbo tọn, nọ diṣiọ.

Naegbọn gbẹtọ lẹ do nọ dọ dọ Kunnudetọ Jehovah Tọn lẹ ma nọ diṣiọ? Yé nọ dọmọ na Kunnudetọ lẹ ma nọ doalọ to aṣa ṣiọdidi gbayipe okọ lọ mẹ tọn lẹ mẹ wutu wẹ.

Aṣa Ṣiọdidi Tọn Lẹ

Aliu nọ nọ gbeta pẹvi de mẹ to Ṣẹnṣẹn Nigéria tọn. To whenuena onọ̀ etọn kú, e dọna hẹnnumẹ etọn lẹ dogbọn okú etọn dali bo gbọnmọ dali basi tito na hodidọ Owe wiwe tọn de nado yin nina to owhé etọn gbè. Hodidọ lọ he yin nina gbọn mẹho de dali to agun Kunnudetọ Jehovah Tọn lẹ tọn he tin to lẹdo lọ mẹ, hodidọ lọ zinnudo ninọmẹ oṣiọ lẹ tọn ji po todido hẹnmẹjaya fọnsọnku tọn po he yin alọdlẹndo to Biblu mẹ. To hodidọ lọ godo, Onọ̀ Aliu tọn yin didi.

Hẹnnumẹ lọ lẹ gblehomẹ tlala. Na yewlẹ ṣiọdidi de ma ko yin bibasi fó eyin jọnudidọ de ma ko wá aimẹ, he nọ saba yin bibasi to ozán he mẹ omẹ lọ kú te. To lẹdo Aliu tọn mẹ jọnudidọ yin ojlẹ hunwhẹwiwa tọn, e ma yin awubla tọn gba. Ṣiọ lọ nọ yin awulẹ̀na, nọ yin alàwéwé ṣinyọnna, bo nọ yin titẹ́ do akanma de ji. Mẹhe ṣiọ kú do lẹ nọ dà hànsìnnọ lẹ, nọ jẹ kẹ́si bia tọn lẹ po atàngò atàn tọn lẹ po, bo nọ basi tito na oyìn kavi ogbọ́ de nado yin yiyi do sanvọ. Enẹgodo hẹnnumẹ lẹ po họntọn lẹ po na wá nado jihàn, dúwe, dùnú, bo nùahàn kaka owùn nado kẹ̀n.

To hunwhẹ ehelẹ whenu, núdùdù nọ yin yiyido afọ oṣiọ lọ tọn go. Apadewhe oda, alọfẹ̀n lẹ, po afọfẹ̀n mẹhe ku lọ tọn lẹ po lọ yin sínsán bo nọ yin sisẹdo na “ṣiọdidi awetọ.” E nọ wá aimẹ to azán lẹ, osẹ lẹ, etlẹ yin to owhe lẹ godo.

To azán he bọdo jọnudidọ lọ go gbè, ṣiọ lọ nọ yin didi, etomọṣo hunwhẹ ṣiọdidi tọn lọ nọ zindonukọn na osẹ dopo kavi dẹn hugan mọ. To nukọnmẹ, ṣiọdidi awetọ nọ wá aimẹ. Apadewhe oda, alọfẹ̀n, po afọfẹ̀n lọ tọn lẹ po nọ yin búbú do alàwéwé mẹ, he nọ yin bibla do owhlẹ awagba atọ́n jei ṣidopo tọn de go. To whenuena hànjiji po owè po to yìyì to alọnu, owhlẹ lọ nọ yin zize sọyì yọdo lọ kọ̀n bo nọ yin didi sẹpọ mẹhe tọn eyin lọ. Whladopo dogọ, nuhiho, ahànnunu, po agọwiwa po nọ tin. Nado hẹn nuwiwa ṣiọdidi tọn lọ wá vivọnu, osò de nọ yin dide whladopo hlan agahomẹ.

To whenuena e yindọ Aliu ma kẹalọyi depope to onu ehelẹ mẹ, e yin whẹsadokọna taidi mẹhe ma tindo osi na oṣiọ kavi na nuwiwa aṣa tọn he nọ gbògbéna yé. Ṣigba naegbọn Aliu, he yin Kunnudetọ Jehovah tọn de, do gbẹ́ nado kẹalọyi nuwiwa aṣa tọn? Na e ma sọgan yin dodonọ to alọkẹyi linlẹn sinsẹ̀n tọn ehe go nuwiwa aṣa tọn helẹ sinai do wutu wẹ.

Yise Tọgbo Aflikanu Tọn Lẹ

Lẹdo Aflika pe, gbẹtọ lẹ yise dọ gbẹtọvi lẹpo wá sọn lẹdo gbigbọ tọn mẹ bo nasọ lẹkọyi finẹ. Ayọnu Nigéria tọn lẹ dọmọ: “Ahimẹ wẹ aihọn, olọn wẹ whé.” Podọ hodidọ paa Ibonu lẹ tọn wẹ yindọ: “Mẹdepope he wá aihọn ehe mẹ dona lẹkọyi whégbè janwẹ, mahopọnna dehe omẹ lọ sọgan dẹn to aigba ji do sọ.”

Lẹnnupọndo aṣa he yin hodọdeji dai ji. Lẹndai jọnudidọ tọn wẹ yin nado basi hunwhẹ mẹdohlan tòmẹ dagbe tọn de na oṣiọ lọ. Alàwéwé nọ yin pinpọndohlan taidi avọ he jẹ na lẹdo gbigbọmẹ tọn. Núdùdù didona afọ etọn gando linlẹn lọ go dọ oṣiọ lọ nọ dùnú gbọn afọ etọn lẹ mẹ podọ dona yin núdùdù na na huvẹ ni gbaa hui to gbejizọnlin etọn ji sọyi aigba mẹtọgbo lẹ tọn ji.

Humọ, gbẹtọ lẹ na paa tọn yise dọ to whenuena gbigbọ tọ́nyi sọn agbasamẹ, e nọ to yigọyigọ ji to mẹhe tin to ogbẹ̀ lẹ ṣẹnṣẹn bo ma nọ lẹkọyi mẹtọgbo lẹ dè kaka jẹ whenue e na do yin jijodo to godomẹ gbọn ṣiọdidi awetọ dali. Adavo ṣiọdidi awetọ yin bibasi, gbẹtọ lẹ nọ dibu dọ gbigbọ lọ na gblehomẹ bo na doazọnylankan mẹhe tin to ogbẹ̀ lẹ kavi hù yé. Osò lọ dide wẹ yin nado “do gbigbọ lọ” hlan olọn mẹ.

Dile e tlẹ yindọ aṣa ṣiọdidi tọn lẹ gbọnvo sọn fide jẹ fidevo to Aflika, linlẹn titengbe lọ to whepoponu wẹ yindọ gbigbọ lọ nọ lùn okú agbasa tọn lọ tọ́n. Lẹndai titengbe yẹsùdide tọn wẹ nado gọalọna gbigbọ lọ nado mọ gbeyiyi sọyi “sẹ́whé.”

Yise po nuwiwa ehelẹ po ko yin tulina gbọn sinsẹ̀n-nuplọnmẹ Mẹylọhodotọklisti tọn heyin jọmaku-yinyin alindọn tọn podọ gbọn sinsẹ̀n bibasi hlan “mẹwiwe lẹ” etọn po dali. Apajlẹ dagbe dopo wẹ yin gblọndo yẹwhenọ he nọ penukundo sinsẹ̀nhọ awhanfuntọ lọ tọn go de dali to otò Swaziland tọn mẹ mẹhe dọmọ Jesu wá, e ma yin nado và yise mẹtọgbo lẹ tọn sudo gba, ṣigba nado hẹn yé di kavi do gbesisọ-yinyin yetọn hia. To whenuena e yindọ yẹwhenọ lẹ wẹ nọ saba penukundo lehe ṣiọdidi lẹ na yin bibasi do go, mẹsusu nọ lẹndọ Biblu nọgodona yise mẹtọgbo tọn lẹ po aṣa he tọ́n sọn yé mẹ lẹ po.

Nuhe Biblu Dọ

Be Biblu nọgodona yise helẹ ya? Gando ninọmẹ oṣiọ lẹ tọn go, Yẹwhehodọtọ 3:20 dọmọ: “Fidoponẹ wẹ yé omẹ pó [gbẹtọvi lẹ po kanlin lẹ po] jei; Okọ́ mẹ wẹ yé omẹ pó sọn, yé omẹ po sọ diọ lẹzùn okọ́.” Owe wiwe lẹ yidogọ dọmọ: “Na mẹhe to ogbẹ̀ yọnẹn dọ emi na kú; ṣigba oṣiọ lẹ ma yọn nude ... Owanyi yetọn ga, po wangbẹnamẹ yetọn po, po homẹkẹn yetọn po, é súdo to dinvie . . . Na azọ́n matin, linlẹn matin, zinzán ma tin, kavi nuyọnẹn to kútòmẹ [yọdomẹ] fie hiẹ jei.”—Yẹwhehodọtọ 9:5, 6, 10.

Ehelẹ po wefọ devo lẹ po hẹn ẹn họnwun dọ oṣiọ lẹ ma sọgan mọ mí kavi sè nuhe dọ mí te, kavi gọalọna mí kavi gbleawuna mí gba. Be ehe ma tin to gbesisọmẹ hẹ nuhe go hiẹ ko doayi ya? Hiẹ sọgan yọn adọkunnọ de kavi omẹ nukundeji de he ko kú podọ he whẹndo etọn lẹ yin yasana to godomẹ, dile e tlẹ yindọ yé basi nuwiwa ṣiọdidi aṣa tọn lẹpo do sọ. Eyin dawe enẹ tin to ogbẹ̀ to lẹdo gbigbọmẹ tọn de mẹ, naegbọn e mado sọgan gọalọna whẹndo etọn? E ma sọgan wà mọ na nuhe Biblu dọ yin nugbo wutu wẹ—na nugbo tọn oṣiọ lẹ ma tin to ogbẹ̀, “tin to ninọmẹ nudemayọnẹn tọn mẹ to oku whenu,” podọ enẹwutu ma sọgan gọalọna mẹdepope gba.—Isaia 26:14.

Visunnu Jiwheyẹwhe tọn, Jesu Klisti, yọn ehe nado yin nugbo. Lẹnnupọndo nuhe jọ ji to okú Lazalọsi tọn godo. Biblu dọmọ: “E [Jesu] dọ hlan yé, [devi etọn lẹ] dọ, họntọn mítọn Lazalọsi mlọnai damlọn; ṣigba yẹn jei, na yẹn nido fọn ẹn sọn amlọn mẹ. Enẹwutu nuplọntọ lẹ dọ hlan ẹn, dọ, Oklunọ, eyin é mlọnai damlọn wẹ é na jẹgangan. Ṣigba Jesu dọhó okú etọn tọn.”—Johanu 11:11-13.

Doayi e go dọ Jesu yí okú jlẹdo amlọn, kavi gbọjẹ go. To whenuena e jẹ Betani, e miọnhomẹna mẹmẹyọnnu Lazalọsi tọn lẹ Malia po Malta po. Yin whinwhan gbọn lẹblanu dali, Jesu viavi. Ṣogan, e ma dọ kavi wà nudepope to aliho depope mẹ he dohia dọ Lazalọsi tindo gbigbọ he gbẹ́ pò to ogbẹ̀ bo to alọgọ dín nado jẹ aigba mẹtọgbo etọn lẹ tọn ji gba. Kakatimọ, Jesu wà nuhe é dọ dọ emi na wà. E fọn Lazalọsi sọn amlọn okú tọn mẹ gbọn fọnsọnku dali. Ehe na kunnudenu dọ Jiwheyẹwhe na yí Jesu zán to godomẹ nado fọ́n mẹhe tin to yọ̀do oflin tọn mẹ lẹ po sọnku.—Johanu 11:17-44; 5:28, 29.

Naegbọn Mí Nado Yin Mẹhe Gbọnvo?

Be nudepope ka ylan to alọdido aṣa ṣiọdidi tọn he sinai do yise he ma sọgbe hẹ Owe wiwe lẹ ji wẹ ya? Aliu po livi susu Kunnudetọ Jehovah Tọn devo lẹ po yise dọ e tin. Yé yọnẹn dọ e na yin nuhe jẹagọ—etlẹ yin yẹnuwiwa—na yé nado nọgodona nuwiwa depope he sinai do sinsẹ̀n-nuplọnmẹ lalo po mẹhẹnbuali tọn lẹ po ji. Yé ma jlo nado taidi wekantọ lẹ po Falesi lẹ po, mẹhe Jesu gblewhẹdo na yẹnuwiwa sinsẹ̀n tọn lẹ wutu gba.—Matiu 23:1-36.

Apọsteli Paulu na avase azọnwatọgbẹ́ etọn Timoti dọmọ: “Gbigbọ ko dọ dódo dọ, to ojlẹ godo tọn lẹ mẹ mẹdelẹ na jai sọn yise mẹ, bo nasọ na otó gbigbọ oklọ, po oplọn aovi tọn po; yé na nọ dolalo to yẹnuwiwa mẹ.” (1 Timoti 4:1, 2) Be linlẹn lọ dọ oṣiọ gbẹtọvi lẹ tọn tin to ogbẹ̀ to lẹdo gbigbọ tọn mẹ yin nuplọnmẹ aovi lẹ tọn wẹ ya?

Mọwẹ, nuplọnmẹ aovi lẹ tọn wẹ. Satani Lẹgba, “otọ́ lalo tọn,” dọna Evi dọ e ma na kú gba, he to didohia dọ e na to gbẹ̀nọ zọnmii to agbasalan mẹ. (Johanu 8:44; Gẹnẹsisi 3:3, 4) Enẹ ma yin onu dopolọ po didọ po dọ alindọn jọmaku de nọ to gbẹ̀nọ zọnmii to okú agbasalan tọn godo gba. Ṣigba, Satani po aovi etọn lẹ po dovivẹnu nado gọkọna gbẹtọ lẹ sọn nugbo Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ gbọn linlẹn lọ zizedaga dali dọ ogbẹ̀ nọ zindonukọn to okú godo. Na yé yí nuhe Jiwheyẹwhe dọ to Biblu mẹ sè wutu, Kunnudetọ Jehovah Tọn lẹ ma nọ tindo mahẹ to pọndohlan po nuwiwa he nọ nọgodona lalo Satani tọn lẹ mẹ gba.—2 Kọlintinu lẹ 6:14-18.

Gbọn didapana nuwiwa ṣiọdidi tọn he ma sọgbe hẹ Owe wiwe lẹ tọn dali, devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ ko yin wangbẹna gbọn delẹ to mẹhe ma tindo pọndohlan yetọn lẹ dali. Kunnudetọ delẹ ko yin tìtẹ̀ ogú yetọn yé. Mẹdevo lẹ ko yin yinyan jẹgbé gbọn whẹndo yetọn lẹ dali. Ṣigba, taidi Klistiani nugbo lẹ, yé yọnẹn dọ tonusise nugbonọ-yinyin tọn hlan Jiwheyẹwhe nọ hẹn nukundagbe aihọn tọn matindo wá. Taidi apọsteli nugbonọ Jesu Klisti tọn lẹ, yé magbè nado “setonuna Jehovah hú gbẹtọ.”—Owalọ lẹ 5:29; Johanu 17:14.

To whenue yé nọ yọn pinpẹn oflin mẹyiwanna yetọn he ko damlọn to okú mẹ lẹ tọn, Klistiani nugbo lẹ nọ dovivẹnu nado do owanyi hia hlan mẹhe tin to ogbẹ̀ lẹ. Di dohia, Aliu ko yí onọ̀ etọn do owhé etọn gbè to whenue otọ́ etọn kú po godo podọ ko na núdùdù i bosọ penukundego kaka jẹ pipotọ gbẹzan etọn tọn. To whenuena mẹdevo lẹ dọ dọ Aliu ma kiya na onọ̀ etọn na e ma diṣiọ etọn sọgbe hẹ aṣa he gbayipe wutu, e dlẹnalọdo hodidọ paa he tin to omẹ etọn lẹ ṣẹnṣẹn lọ dọmọ: “Na núdùdù onù ṣie whẹpo do na núdùdù afọ ṣie.” Núdùdù nina onù, kavi nukunpipedo mẹde go to whenuena é gbẹ́ tin to ogbẹ̀, yin onu titengbe hugan núdùdù nina afọ, nuwiwa he yin zẹẹmẹ etọn basi jẹnukọn bo gando jọnudidọ go to whenuena omẹ lọ ko kú po godo. Núdùdù nina afọ, na nugbo tọn, ma nọ hẹnalewana mẹhe kú lọ depope.

Aliu kanse mẹṣankotọ etọn lẹ dọmọ, ‘Detẹ wẹ mì na jlo—dọ whẹndo mìtọn ni penukundo mì go to yọnhowhenu kavi yé ni zé agọ́ panyanun dai to whenue mì ko kú godo?’ Mẹsusu basi dide nado yin nukunpedego to whenue yé gbẹ́ pò to ogbẹ̀. Yé sọ yọn pinpẹn yinyọnẹn dọ to nujijọ okú yetọn tọn whenu, yé na tindo nuwiwa doyẹyigonamẹ sinsẹ̀n tọn he sinai do Biblu ji de po ṣiọdidi he jẹaṣọ́ de po.

Enẹ wẹ nuhe Kunnudetọ Jehovah Tọn lẹ nọ dovivẹnu nado wà na mẹyiwanna yetọn lẹ. Yé nọ na núdùdù onù, e ma yin afọ gba.