Be Mì Tin to Nukle Gando Ojlẹ Mìtọn lẹ Go Ya?

TINTIN to nukle hlan owù sọgan basi vogbingbọn lọ to ogbẹ̀ po okú po ṣẹnṣẹn. Ehe sọgan yin dohia basina gbọn nuhe jọ to lopo osó miyọnnọ awe ji dali.

Osó Pelée tọn, yèdọ osó miyọnnọ mẹhusudotọ owhe kanweko 20tọ lọ tọn, wujẹgbonu to 8 mai 1902, to lopo Caraïbe Martinique tọn ji. Diblayin gbẹtọ 30 000 he nọ nọ̀ Saint Pierre lẹpo wẹ e vasudo, yèdọ todaho he tin to bẹbẹnu osó miyọnnọ lọ tọn.

To juin 1991, Osó Pinatubo wujẹgbonu to nuhe diblayin wuwujẹgbonu daho hugan owhe kanweko lọ tọn mẹ. E wá aimẹ to lẹdo he gọfla po Philippines lẹ po de mẹ bo hẹn okú wá na omẹ 900 delẹ. Etomọṣo, to ojlẹ ehe mẹ onú awe gọalọ nado whlẹn ogbẹ̀ fọtọ́n susu gán: (1) tintin to nukle hlan owù lọ podọ (2) ojlo nado yinuwa to kọndopọmẹ hẹ avase lẹ.

Nuyiwa He Sọgbe Whlẹn Ogbẹ̀ lẹ Gán

Osó Pinatubo ko tin to abọẹ na owhe kanweko susu whenuena, to avril 1991, e jẹ ohia wuwujẹgbonu he to nukọn ja tọn de dohia ji. Azọ̀ po nugonu adínọ lẹ po jẹ tintọ́n sọn bẹbẹnu osó lọ tọn mẹ ji. Mẹhe nọ nọ̀ lẹdo lọ mẹ lẹ tindo numọtolanmẹ aigba whinwhan debọdo-dego lẹ tọn, podọ zannu kiklo miyọnnọ lẹ jẹ tintọ́n sọn osó lọ mẹ ji. Lẹnunnuyọnẹntọ lẹ sọn Nuzedai Lẹnunnuyọnẹn Osó Miyọnnọ po Aigba Whinwhan Philippine tọn po tin to aṣeji taun podọ to ojlẹ vude mẹ hẹn aṣẹpatọ lẹ kudeji dọ e na yin nuyọnẹnnu nado hẹn gbẹtọ 35 000 he nọ nọ̀ otò po gbetato sẹpọ lẹ po mẹ sẹtẹn.

Po nukunnumọjẹnumẹ po gbẹtọ lẹ whleawu nado jo owhé yetọn lẹ do matin nujijọ depope, ṣigba awuwhiwhle yin dududeji gbọn nuzedonukọnnamẹ video tọn de dali he basi dohia họnwun owù wuwujẹgbonu osó miyọnnọ de tọn. Tintọ́n jẹgbonu to sọha susugege mẹ wá do ganmẹ. Azán awe godo, wuwujẹgbonu daho de túntún afínfín do jẹhọn mẹ yì kilomẹtlu 8 lẹdo pé. Ogbọ̀n he hunmiyọ́n, kavi osé gbigbà he to zinzlọn lẹ, hù gbẹtọ kanweko susu to godo mẹ. Ṣigba, yọnbasi tin dọ omẹ fọtọ́n susu yin whinwhlẹn, na gbẹtọ lẹ ko yin hinhẹn tin to aṣeji gando owù lọ go bọ yé ko yinuwa to kọndopọmẹ hẹ avase lọ lẹ wutu.

Họngán sọn Nugbajẹmẹji Yí Alọ-do-Basi Gbẹtọ Tọn Mẹ

To owhe kanweko tintan Whe-Mítọn-nu tọn mẹ, Klistiani he nọ nọ̀ Jelusalẹm lẹ lọsu dona basi nudide vlavo yé dona jo owhé yetọn lẹ do. Hinhọ̀n sọn todaho enẹ mẹ to 66 W.M. whlẹn yé gán sọn vasudo he wá tomẹnu devo lẹ po fọtọ́n susu Juvi he ko wá Jelusalẹm na Juwayi owhe 70 W.M. lẹ po ji. Hugan gbẹtọ livi dopo lẹ wẹ tin to todaho heyin ginglọn po adó po enẹ mẹ na hùnwhẹ Juwayi tọn lọ to whenuena awhànpa Lomu tọn lẹ glọnalina yọnbasi hinhọngán depope tọn. Huvẹ, avunhihona aṣẹpipadomẹji, po mẹgbeyinyan matin gbigbọjọ Lomu tọn lẹ po dekọtọn do okú mẹ na nuhe hugan livi dopo.

Nugbajẹmẹji he hẹn atẹṣiṣi Juvi lẹ tọn sọta Lomu wá vivọnu ma wá matin avase gba. Owhe ao ao susu jẹnukọn, Jesu Klisti ko dọdai dọ Jelusalẹm na yin didosla lẹdo. E dọmọ: “Whenuena mìwlẹ mọ yè yí awhàn lẹdo Jelusalẹm, whenẹnu mì ni yọnẹn dọ ovọ́jẹ etọn sẹpọ. Whenẹnu mì gbọ mẹhe tin to Judé lẹ ni họ̀n yì osó lẹ ji; bosọ gbọ yé he tin to gblagbla etọn mẹ lẹ ni fọ́n tọ́n yì; mì sọ dike yé he sọ tin to tòpẹvi mẹ lẹ biọ e mẹ blo.” (Luku 21:20, 21) Anademẹ enẹlẹ họnwun, podọ hodotọ Jesu tọn lẹ yí nukun nujọnu tọn do pọ́n yé.

Whenuho-kantọ owhe kanweko ẹnẹtọ Eusebius Sesalea tọn na linlin dọ Klistiani he tin to Judé lẹpo yinuwa do avase Jesu tọn ji. To whenuena Lomu lẹ joagọba to osla tintan yetọn do Jelusalẹm ji to 66 W.M., Klistiani Juvi susu yì nado nọ̀ todaho Pella Kosi lẹ tọn mẹ, to ayimatẹn Lomu tọn Pelea mẹ. Gbọn tintin to nukle gando ojlẹ yetọn lẹ go dali podọ gbọn nuyiwa do avase Jesu tọn ji dali, yé họngán sọn nuhe ko yin zẹẹmẹ etọn basi taidi “dopo to mẹgbeyinyan he ylan hugan to whenuho lẹpo mẹ.”

To egbehe, aṣejininọ mọnkọtọn yin nuhudo. Mọjanwẹ nuyiwa he sọgbe lọsu ga. Hosọ he bọdego na basi zẹẹmẹ nuhewutu wẹ tọn.

[Asisa Yẹdide Tọn]

Godo-Foto, West Stock