Lehe Angẹli lẹ Sọgan Gọalọna We Gbọn

OHÓ Jiwheyẹwhe tọn zinnudo tintin angẹli lẹ tọn ji. E dọna mí dọ livi susu nudida gbigbọnọ ehelẹ tọn wẹ tin. Devizọnwatọ Jehovah Jiwheyẹwhe tọn Daniẹli tindo numimọ onú olọn mẹ tọn lẹ tọn de gando ehe go e wlan dọmọ: “Fọtọ́n fọtọ́n lẹ to devizọnwa hlan [Jiwheyẹwhe], podọ fọtọ́n ao donu fọtọ́n ao ṣite to ewọ nukọn.”—Daniẹli 7:10.

Doayi e go dọ hodidọ Daniẹli tọn na nudọnamẹ susu mí gando angẹli lẹ go hugan sọha yetọn poun. E sọ dohia ga dọ angẹli lẹ nọ yilizọn na Jiwheyẹwhe. Yé yin devizọnwatọ etọn lẹ. To kọndopọmẹ hẹ ehe, psalmkantọ lọ jihàn dọmọ: “Mì dona OKLUNỌ, mì angẹli etọn lẹ emi; mì hlọnhlọnnọ to huhlọn mẹ lẹ emi, he to ohó etọn basi, he to tótunai hlan ogbè ohó etọn tọn. Mì dona OKLUNỌ, mì awhàn etọn lẹ emi, mì devizọnwatọ etọn lẹ, he to homẹhunnu etọn wà lẹ.”—Psalm 103:20, 21.

Biblu sọ basi zẹẹmẹ ga dọ angẹli lẹ ma bẹ gbẹzan yetọn jẹeji to aigba ji taidi gbẹtọvi lẹ gba. Jehovah dá angẹli lẹ to olọn mẹ etlẹ yin whẹpo e do dá aigba. To whenuena Jiwheyẹwhe ‘do dodonu aigba tọn ai, visunnu angẹli Jiwheyẹwhe tọn lẹpo to abobo do na homẹhunhun.’—Job 38:4-7.

Angẹli lẹ yin nudida gbigbọnọ lẹ—mayinukundomọ, huhlọnnọ, zinzintọ lẹ. To Biblu mẹ, hogbe Heblu tọn lọ mal·ʼakhʹ po hogbe Glẹki tọn lọ agʹge·los po yin lilẹdogbedevomẹ do “angẹli” to whenuena nudida gbigbọnọ de yin alọdlẹndo. Hogbe ehelẹ sọawuhia diblayi whla 400 to Biblu mẹ. Awe lọ lẹ tindo zẹẹmẹ dopolọ, yèdọ, “wẹnsagun.”

Kosọdudu hẹ Angẹli Lẹ

Angẹli lẹ yin wẹnsagun lẹ na nugbo tọn. Hiẹ sọgan ko jẹakọ hẹ kandai Biblu tọn dogbọn ojlẹ lọ dali to whenuena angẹli Gabliẹli sọawuhia hlan Malia. E dọna ẹn dọ dile etlẹ yindọ ewọ yin awhli alọji de, e na ji visunnu de he na yin yiylọ dọ Jesu. (Luku 1:26-33) Angẹli de sọ sọawuhia hlan lẹngbọhọtọ delẹ he tin to danji. E lá dọmọ: “Na yè ji Whlẹngantọ de hlan mì to egbe . . . heyin Klisti Oklunọ.” (Luku 2:8-11) Mọdopolọ, angẹli lẹ hẹn wẹndomẹ lẹ wá na Hagali, Ablaham, Lọti, Jakobu, Mose, Gideoni, Jesu, po mẹdevo lẹ po to kandai Biblu tọn mẹ.—Gẹnẹsisi 16:7-12; 18:1-5, 10; 19:1-3; 32:24-30; Eksọdusi 3:1, 2; Whẹdatọ lẹ 6:11-22; Luku 22:39-43; Heblu lẹ 13:2.

E jẹ na ayidego dọ wẹndomẹ ehe lẹpo heyin dido gbọn angẹli lẹ dali tin to kọndopọmẹ hẹ hẹndi lẹndai Jiwheyẹwhe tọn lẹ podọ mayin lẹndai gbẹtọvi heyin gingandego lẹ tọn dandan gba. Angẹli lẹ sọawuhia taidi nukunmọnu Jiwheyẹwhe tọn, sọgbe hẹ ojlo etọn po tito ojlẹ tọn etọn po. Gbẹtọvi lẹ ma nọ basi oylọ na yé gba.

Be Mí Dona Basi Oylọ na Angẹli lẹ na Alọgọ Wẹ Ya?

Be e sọgbe nado basi oylọ na angẹli lẹ to ojlẹ ayimajai tọn lẹ whenu ya? Eyin mọwẹ, mí na jlo nado yọ́n oyín angẹli de he penugo ganji nado gọalọna mí tọn. Na enẹ tọn wutu, owe he nọ yin sisà delẹ slẹ oyín susu heyin linlẹn nado yin angẹli lẹ tọn, to pọmẹ po ogántẹn yetọn, tẹnmẹ-yinkọ, po azọngban yetọn lẹ po. Owe dopo slẹ nuhe e ylọ dọ “angẹli ao he yiaga hugan to olọn mẹ lẹ,” yèdọ “angẹli heyin yinyọnẹn hugan to otò Whèzẹtẹn tọn mẹ lẹ.” To pọmẹ hẹ oyín sislẹ lọ wẹ ayinamẹ lọ nọ yin nina nado miọn nukun, basi dọvọdọ oyín angẹli lọ tọn dẹẹdẹ whla susu, yì agbọ́ ji, gbọ̀ dẹẹdẹ, bosọ “wleawu dewe tọn dote na yọnbasi kosọdudu hẹ yé tọn.”

To vogbingbọn mẹ, Biblu na oyín angẹli nugbonọ Jiwheyẹwhe tọn awe poun mí, yèdọ Mikaẹli po Gabliẹli po. (Daniẹli 12:1; Luku 1:26) Vlavo, whẹwhinwhẹ́n lọ na awuwiwlena oyín ehelẹ wẹ nado dohia dọ angẹli dopodopo yin gbẹtọ gbigbọnọ vonọtaun de he tindo oyín de, e mayin huhlọn po hlọnhlọn he mayin gbẹtọ-jọ-gbẹtọ de tọn po poun gba.

E jẹ na ayidego dọ angẹli delẹ gbẹ́ nado dọ oyín yetọn lẹ na gbẹtọ lẹ. To whenuena Jakobu kanse angẹli de nado dọ oyín etọn, ewọ ma wàmọ gba. (Gẹnẹsisi 32:29) To whenuena e yin kinkanse nado basi zẹẹmẹ ede tọn, angẹli he dọnsẹpọ Jọṣua lọ dọ poun dọ emi yin “awhàngán awhànpa OKLUNỌ tọn tọn.” (Jọṣua 5:14) To whenuena mẹjitọ Samsọni tọn lẹ kanse angẹli de dogbọn oyín etọn dali, e dọmọ: “Etẹwutu wẹ hiẹ to oyín ṣie kanbiọ, mimọ e yin awujiji?” (Whẹdatọ 13:17, 18) Gbọn oyín angẹli lẹ tọn ma slẹ dali, Biblu basi hihọ́na mí sọn gbégbigbò po sinsẹ̀n-bibasi he ma jẹ po mẹ na angẹli lẹ. Dile mí na mọ do, e masọ dọ na mí nado nọ basi ovẹvivẹ obiọ tọn hlan yé gba.

Jiwheyẹwhe Yiylọ

Biblu dọ nulẹpo he mí tindo nuhudo etọn nado yọnẹn dogbọn nuyiwa he tin to lẹdo gbigbọ tọn mẹ lẹ dali na mí. Apọsteli Paulu wlan dọmọ: “Owe-wiwe lẹpo gbingbọ́n sọn Jiwheyẹwhe mẹ yin alenọ ga na mẹpinplọn, . . . na Jiwheyẹwhe gbẹtọ nido pegan, he yè hẹn sọgbe mlẹnmlẹn hlan azọ́n dagbe lẹpo.” (2 Timoti 3:16, 17) Eyin Jiwheyẹwhe jlo dọ mí ni yọ́n oyín angẹli susu tọn wẹ, e na ko dè ehelẹ hia to Ohó etọn, yèdọ Biblu lọ mẹ. Podọ eyin Jiwheyẹwhe jlo nado dọ na mí gando lehe mí na nọ dọnsẹpọ angẹli lẹ bo dọho hẹ yé to odẹ̀ mẹ do go, e na ko wleawuna nudọnamẹ mọnkọtọn to Owe-wiwe lẹ mẹ.

Kakatimọ, Jesu Klisti plọnmẹ dọmọ: “Whenuena hiẹ to dẹ̀ho, biọ abò towe mẹ, whenuena hiẹ sú ohọ̀n towe, hodẹ̀ hlan Otọ́ towe he mọnu nuglọ, . . . Enẹwutu le wẹ mì ni nọ hodẹ̀ do: Otọ́ mítọn he tin to olọn mẹ, hihiọ wẹ oyín towe.” (Matiu 6:6, 9) Pọndohlan Owe-wiwe tọn lọ die: Mí ma dona nọ ylọ angẹli lẹ kavi hodẹ̀ hlan yé gba, ṣigba mí dona nọ dọnsẹpọ Mẹdatọ angẹli lẹ tọn to odẹ̀ mẹ, yèdọ Jiwheyẹwhe na edetiti. Oyín etọn mayin nudabla de gba, podọ nuhudo depope matin nado do e hia gbọn numimọ de dali gba. Dile etlẹ yindọ vivẹnu lẹ ko yin dido nado hẹn oyín sọn olọn mẹ wá lọ dozinvlu, e sọawuhia to kandai Biblu tọn mẹ hugan whla 7 000 lẹ. Di dohia, to alọdlẹndonu hlan Otọ́ olọn mẹ tọn mẹ wẹ psalmkantọ lọ jihàn dọmọ: “Hiẹ, oyín mẹhe tọn dopo kẹdẹ nọ yin JEHOVA, wẹ Gigogán to wẹkẹ lẹpo ji.”—Psalm 83:18.

Alọnu Jehovah tọn ma ján hugan pọ́n gbede nado dotoai hlan mí eyin mí dọnsẹpọ ewọ ganji to odẹ̀ mẹ. Biblu namẹ jidide ehe dọmọ: “Na nukun OKLUNỌ tọn lẹ to godo po nukọn po yì lẹdo aigba lẹpo pete, nado do ede hia huhlọnnọ na ayiha yé mẹhe tọn yin pipé hlan e dè lẹ tọn wutu.”—2 Otannugbo lẹ 16:9.

Angẹli lẹ po Walọ Dagbe Po

Gbọnvona nuhe nọ saba yin didohia to linlinnamẹnu lẹ mẹ, angẹli lẹ ma nọ dawhẹna gbẹtọ lẹ gba. Enẹ yin nuhe sọgbe, na angẹli lẹ mayin gbedena nado dawhẹna gbẹtọvi lẹ gba. Jehovah wẹ “Whẹdatọ gbẹtọ lẹpo tọn,” dile etlẹ yindọ “e ko yí whẹdida lẹpo na [Visunnu]” lọ, yèdọ Jesu Klisti. (Heblu lẹ 12:23; Johanu 5:22) Etomọṣo, e na yin nuṣiwa de nado lẹndọ angẹli lẹ ma nọ kiya dogbọn lehe mí nọ zan gbẹzan mítọn lẹ do dali gba. Jesu dọmọ: “Mọkẹdẹ wẹ ayajijẹ tin to angẹli Jiwheyẹwhe tọn lẹ nukọn to ylandonọ dopo he [lẹnvọjọ] ji.”—Luku 15:10.

Nalete, angẹli lẹ mayin nupọntọ poun lẹ gba. To ojlẹ he ko wayi lẹ mẹ, yé yinuwa taidi whẹdida-hẹnṣẹtọ lẹ, bo hẹn whẹdida Jiwheyẹwhe tọn lẹ di. Di apajlẹ, Jiwheyẹwhe yí angẹli lẹ zan sọta Egiptinu hohowhenu tọn lẹ. Sọgbe hẹ Psalm 78:49, “e hẹn vivẹ́ adi etọn tọn wá yé ji, adánjijẹ po kandudu po, po nukunbibia po, odohlan awhànpa angẹli oylan tọn lẹ de.” Mọdopolọ, Biblu na linlin dọ to ozán dopo mẹ angẹli dopo gee và awhànfuntọ Asilia tọn 185 000 lẹ sudo.—2 Ahọlu lẹ 19:35.

Mọdopolọ, to sọgodo, angẹli lẹ na và mẹhe nọ gbọn gbigbẹ́ nado kọngbedopọ hẹ nujinọtedo dodo Jiwheyẹwhe tọn lẹ dali nọ ze dagbemẹ-ninọ mẹdevo lẹ tọn do owù mẹ sudo. Jesu na wá “po angẹli huhlọnnọ etọn lẹ po, mẹhe to ahọsuyi to yé he ma yọ́n Jiwheyẹwhe lẹ go, podọ yé he ma setonuna wẹndagbe . . . lẹ.”—2 Tẹsalonikanu lẹ 1:7, 8.

Gbọnmọ dali Owe-wiwe lẹ dohia dọ angẹli nugbonọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ nọ wà ojlo etọn gbọn anademẹ etọn lẹ hinhẹndi dali podọ gbọn hinhẹn nujinọtedo dodo tọn etọn lẹ go dali. E họnwun dọ, eyin mí jlo dọ angẹli Jiwheyẹwhe tọn lẹ ni gọalọna mí, mí dona yọ́n nuhe ojlo Jiwheyẹwhe tọn yin bosọ dovivẹnu vẹkuvẹku nado wà ẹ.

Angẹli Mẹgopọntọ Lẹ

Be angẹli lẹ nọ penukundo gbẹtọ lẹ go bo nọ basi hihọ́na yé wẹ ya? Apọsteli Paulu kanse dọmọ: “Be e mayin yé [angẹli lẹ] pó wẹ gbigbọ devizọnwiwa tọn, he yè dohlan nado wadevizọn na yé he na yin whédutọ whlẹngán tọn lẹ tọn wutu?” (Heblu lẹ 1:14) E họnwun dọ, gblọndo hlan kanbiọ Paulu tọn yin mọwẹ.

Na gbigbẹ́ yetọn nado ṣiọn ai to boṣiọ sika tọn de heyin zize dote gbọn Ahọlu Babilọninu lẹ tọn Nẹbukadnẹzali dali wutu, Heblunu atọ̀n lẹ Ṣadlaki, Mẹṣaki, po Abẹdi-nẹgo po yin zize dlan do zòhọ miyọ́n jiji tọn de mẹ. Ṣigba, devizọnwatọ nugbonọ Jiwheyẹwhe tọn enẹlẹ mayin awugblena gbọn miyọ́n lọ dali gba. To whenuena ahọlu pọ́n zòhọ lọ mẹ hlan, e mọ “omẹ ẹnẹ,” bosọ dọ dọ “mimọ mẹnẹtọ lọ tọn tin taidi visunnu yẹwhe lẹ tọn de.” (Daniẹli 3:25) Owhe delẹ to godo mẹ, Daniẹli mọ ede to odò kinnikinni lẹ tọn mẹ na nugbonọ-yinyin etọn wutu. Ewọ lọsu luntọ́n matin awugblenamẹ ga bosọ lá dọmọ: “Jiwheyẹwhe ṣie ko do angẹli etọn hlan, bo ko sọ bọ̀ onù kinnikinni lẹ lọ tọn lẹ do.”—Daniẹli 6:22.

Po didoai agun hodotọ Klisti tọn lẹ tọn po to owhe kanweko tintan W.M., angẹli lẹ sọ sọawuhia whladopo dogọ, bo whlẹn apọsteli lẹ sọn ganpa mẹ. (Owalọ lẹ 5:17-24; 12:6-12) Podọ to whenuena ogbẹ̀ Paulu tọn tin to owù mẹ to ohù ji, angẹli de na jide e dọ e na jẹ Lomu to jijọho mẹ.—Owalọ lẹ 27:13-24.

Devizọnwatọ egbezangbe Jehovah Jiwheyẹwhe tọn lẹ yin nujikudonọ to gigọ́mẹ dọ awhànpa mayinukundomọ angẹli Jiwheyẹwhe tọn lẹ yin nujọnu bo penugo nado wleawu hihọ́ tọn, dile yé basi na Eliṣa po mẹmẹsi etọn po do. (2 Ahọlu lẹ 6:15-17) Na nugbo tọn, “angẹli OKLUNỌ tọn lẹdo yé he dibusi i lẹ pé, bosọ whlẹn yé.”—Psalm 34:7; 91:11.

Owẹ̀n He Angẹli lẹ Hẹn

To whenuena e yindọ angẹli lẹ nọ yin ahunmẹduna dogbọn dagbemẹ-ninọ mẹhe nọ sẹ̀n Jehovah Jiwheyẹwhe lẹ tọn dali, yé sọ to hinhẹn ẹn diun dọ gbẹtọ lẹ ni plọnnu dogbọn ewọ po lẹndai etọn po dali. Apọsteli Johanu wlan dọmọ: “Yẹn sọ mọ angẹli devo de to zinzlọn to olọn ṣẹnṣẹn, bo tindo wẹndagbe madopodo de to alọ mẹ, nado dọyẹwheho hlan yé he tin to aigba ji lẹ, hlan akọta lẹpo, hlan hẹnnu lẹpo, hlan ogbè lẹpo, hlan gbẹtọ lẹpo, bo to didọ to ogbè lélé mẹ, dọmọ, Mì dibusi Jiwheyẹwhe bosọ na gigo e.”—Osọhia 14:6, 7.

Be hiẹ jlo nado yọ́n nuhe “wẹndagbe madopodo” ehe lọ bẹhẹn ya? Eyin mọwẹ, kanse Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ. Yé na yin homẹhunnọ nado má ẹn hẹ we.

[Yẹdide to weda page 7]

Angẹli de tin to olọn ṣẹnṣẹn bo to wẹndagbe madopodo lá. Be hiẹ jlo nado plọnnu dogbọn ewọ dali ya?