Gbẹninọ to Owù Ṣẹnṣẹn
“Nudepope matin he hiẹ sọgan wà to gbèdopo—etlẹ yin amlọndidọ—he ma tindo owù he sù pé nado yin onú godo tọn he hiẹ sọgan wà.”—Linlinwe Discover tọn.
GBẸNINỌ ko yin yiyijlẹdo zọnlinzinzin gbọn lẹdo he mẹ bọmbu flinflin lẹ yin didi do aigba glọ te go, na awugble kavi okú sọgan wá to ojlẹ depope mẹ, whla susu matin avase jẹnukọn. Nuhe nọ hẹnmẹ biọ owù mẹ lẹ gbọnvo sọn otò de mẹ jẹ devo mẹ. Yé bẹ nujijọ ajiji aliho ji tọn lẹ, tòwhan, huvẹ, SIDA, azọ̀n agbasa wiwọ̀ tọn, ahunzọ̀n, po onú susu devo lẹ po hẹn. Di apajlẹ, SIDA ko lẹzun mẹhutọ tintan to whèzẹtẹn-waji Aflika tọn, bo “ko yí ogbẹ̀ livi 2,2 lẹ, yèdọ whla 10 hugan agayiyi mẹhe yin hùhù gbọn tòwhan Aflika tọn lẹ dali” to owhe agọe tọn de mẹ wẹ U.S.News & World Report dọ.
To ojlẹ dopolọ mẹ, aihọn zan dọla liva susugege lẹ do ogbẹ̀ hinhẹn dite po owù awutu gọna madogán po tọn didepo mẹ. Susu linlẹn heyin zizedaga lẹ tọn, taidi walọyizan núdùdù dagbe dùdù po núnùnù hunsindagbe tọn lẹ po nùnù gọna aihundida lanmẹyiya tọn, sọgan de kọdetọn dagbe delẹ tọ́n. Ṣigba, asisa dejidego de tin he na nudọnamẹ titengbe lẹ do aliho gbẹninọ tọn lẹpo ji he sọgan gọalọna we nado duvivi gbẹzan hihọ́, yèdọ awuvivo hugan tọn de. Asisa enẹ wẹ Biblu. E bẹ anademẹ lẹ hẹn do nukunpipedo ahunmẹdunamẹnu voovo he nọ yinuwado agbasalilo po dagbemẹ-ninọ
mítọn po ji hẹn. Na nugbo tọn, Biblu ma dọhodo nuhahun lẹpo ji to gigọ́mẹ gba. Ṣogan, e wleawuna nunọwhinnusẹ́n dagbe tlala lẹ nado deanana mí to whẹho mọnkọtọn lẹ mẹ taidi walọyizan núdùdù tọn, dagbemẹ-ninọ agbasamẹ tọn, walọyizan apọ̀nmẹ tọn, zanhẹmẹ, yizan ahàn sinsinyẹn, taba, po nuhe nọ yin yiylọdọ amasin-adínọ ayidedai tọn lẹ po, gọna onú susu devo lẹ.
Gbẹzan mẹsusu tọn wẹ sọ yin hinhẹn ylan deji gbọn ninọmẹ ylankan akuẹzinzan tọn lẹ dali. Tofi, ga, Biblu sọ na alọgọ mí. E mayin dọ e na tuli pọndohlan nuyọnẹn tọn de gando akuẹ po akuẹ yiyizan po nuyọnẹn po go kẹdẹ wẹ gba ṣigba e sọ do lehe yè sọgan yin mẹyidoazọnmẹ kavi azọ́nmẹyimẹdotọ dagbe de do hia. Nado dọ ẹ poun, Biblu yin anademẹ dagbe de, e mayin na hihọ́ akuẹzinzan tọn po dagbemẹ-ninọ agbasamẹ tọn po kẹdẹ gba, ṣigba na gbẹninọ lọsu. Be hiẹ jlo nado mọ lehe Biblu sọgan yọn-na-yizan sọ to egbehe do ya? To whelọnu lo jaale bo hia yinukọn dogọ.