Whenu He Jiwheyẹwhe Jodona Yajiji Ko Sẹpọ Vivọnu Etọn

FILẸPO he hiẹ lẹhlan, yajiji tin to finẹ. Mẹdelẹ nọ hẹn ẹn wá yedelẹ ji. Yé nọ bẹ asamẹzọ̀n lẹ kavi tindo numimọ nugandomẹgo amasin-adínọ lẹ kavi ahàn sinsinyẹn ṣiṣizan kavi azọ̀-nùnù tọn. Kavi yé sọgan tindo nuhahun agbasalilo tọn na walọ núdùdù he ma yin hùnsindagbe tọn lẹ dùdù wutu. Ṣigba, yajiji susu nọ wá sọn ninọmẹ kavi nujijọ he zẹ̀ huhlọn mẹsusu tọn go lẹ mẹ taidi: awhàn, danuwiwa wangbẹna akọ̀ tọn, sẹ́nhẹngba, ohẹ́n, huvẹ, azọ̀n. Onú devo lẹ he gbẹtọvi lẹ ma sọgan deanana na taun tọn wẹ yajiji he gando yọnhopipo po okú po go lẹ.

Biblu na jide mí dọ “Jiwheyẹwhe wẹ owanyi.” (1 Johanu 4:8) To whelọnu lo, naegbọn Jiwheyẹwhe owanyinọ de do na dotẹnmẹ yajiji ehe lẹpo nado zindonukọn na owhe kanweko susu sọmọ? Whetẹnu wẹ e na hẹn pọngbọ wá na ninọmẹ lọ? Nado na gblọndo kanbiọ mọnkọtọn lẹ tọn, mí dona gbadopọnna lẹndai Jiwheyẹwhe tọn gando gbẹtọvi lẹ go. Ehe na gọalọna mí nado mọnukunnujẹ nuhewutu Jiwheyẹwhe na dotẹnmẹ yajiji mẹ podọ nuhe e na wà gando e go.

Nunina Mẹdekannujẹ Tọn

To whenuena Jiwheyẹwhe dá gbẹtọvi tintan, e mayin agbasa po apọ̀n de po kẹdẹ wẹ e wleawuna gba. Humọ, Jiwheyẹwhe ma dá Adam po Evi po nado yin atin-pipà he ma nọ lẹnnupọn lẹ gba. E wleawuna nugopipe mẹdekannu tọn do yé mẹ. Podọ nunina dagbe de wẹ enẹ yin, na “Jiwheyẹwhe sọ mọ nuhe e dá lẹpo, bo doayi e go e yọ́n tlala.” (Gẹnẹsisi 1:31) Mọwẹ, “pipé wẹ azọ́n etọn.” (Deutelonomi 32:4) Mímẹpo wẹ yọ́n pinpẹn nunina mẹdekannujẹ tọn ehe na mí ma nọ jlo dọ mẹde wẹ na dọ linlẹn po nuwiwa mítọn lẹpo po na mí bọ mílọsu ma na tindo nudide depope pọ́n gbede gba.

Ṣigba, be nunina mẹdekannujẹ tọn lọ dona yin yiyizan matin dogbó wẹ ya? To anademẹ he yin nina hlan Klistiani fliflimẹ tọn lẹ mẹ, Ohó Jiwheyẹwhe tọn na gblọndo dọmọ: “Di mẹmẹdekannu, bo ma sọ zan mẹdekannujẹ na nukunṣinyọ́nnu homẹkẹn tọn, ṣigba di afanumẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ.” (1 Pita 2:16) Na dagbe mẹlẹpo tọn, dogbó lẹ dona tin. Enẹwutu, mẹdekannujẹ dona yin anadena gbọn nunọwhinnusẹ́n osẹ́n tọn dali. Eyin e ma yinmọ, dọ̀nwlu-dọ̀nfàn wẹ na yin kọdetọn lọ.

Osẹ́n Mẹnu Tọn Wẹ?

Osẹ́n mẹnu tọn wẹ dona deanana dogbó mẹdekannujẹ tọn he sọgbe lẹ? Gblọndo kanbiọ ehe tọn tindo kanṣiṣa hẹ whẹwhinwhẹ́n tangan he wutu Jiwheyẹwhe do na dotẹnmẹ yajiji. To whenue e yindọ Jiwheyẹwhe wẹ dá gbẹtọvi lẹ, e yọ́n osẹ́n he yé dona setonuna he na yin dagbe na yé po mẹdevo lẹ po ganji. Biblu dọ ẹ to aliho ehe mẹ dọmọ: “Yẹn wẹ [Jehovah, NW ] Jiwheyẹwhe towe, he plọn we na ale, he plan we gbọn aliho he ji hiẹ na gbọn.”​—Isaia 48:17.

E họnwun dọ, nuagokun tangan lọ wẹ yindọ: Gbẹtọvi lẹ ma yin didá nado nọ mẹdekannu matin Jiwheyẹwhe gba. E dá yé to aliho de mẹ bọ kọdetọn dagbe po ayajẹ yetọn po sinai do tonusise na osẹ́n dodo tọn etọn lẹ ji. Yẹwhegán Jiwheyẹwhe tọn Jẹlemia dọmọ: “OKLUNỌ E, yẹn yọnẹn dọ aliho gbẹtọ tọn ma tin to ewọ lọsu mẹ gba: e ma tin to mẹhe to zọnlinzin mẹ nado do afọdide etọn lẹ gba.”​—Jẹlemia 10:23.

Jiwheyẹwhe hẹn gbẹtọvi lẹ yin mẹmẹglọ hlan osẹ́n jọwamọ tọn etọn lẹ, taidi osẹ́n nudọ̀nwá odò tọn. Mọdopolọ, e hẹn gbẹtọvi lẹ nado yin mẹmẹglọ hlan osẹ́n walọyizan tọn etọn lẹ, he yin awuwlena nado dekọtọn do ogbẹ́ gbẹtọvi he tin to kọndopọmẹ de mẹ. To whelọnu lo, po whẹwhinwhẹ́n dagbe po, Ohó Jiwheyẹwhe tọn dotuhomẹnamẹ dọmọ: “Yí ayiha towe do dotudo OKLUNỌ go; a dẹ́ hlan dewe tọn dali blo.”​—Howhinwhẹn lẹ 3:5.

Enẹwutu, whẹndo gbẹtọvi tọn ma sọgan deanana ede po kọdetọn dagbe po pọ́n gbede matin gandudu Jiwheyẹwhe tọn. To vivẹnudido mẹ nado jẹ mẹdekannu sọn ewọ glọ, gbẹtọ lẹ na wleawuna tito gbekọndopọ tọn, akuẹzinzan tọn, tònudidọ tọn, po sinsẹ̀n tọn lẹ po he na sọta ode awetọ yetọn, bọ ‘gbẹtọ na dugán do gbẹtọ ji na awugble etọn.’​—Yẹwhehodọtọ 8:9.

Etẹwẹ Jẹdò?

Jiwheyẹwhe na mẹjitọ mítọn tintan lẹ, yèdọ Adam po Evi po, bẹjẹeji dagbe de. Yé tindo agbasa po ayiha pipé po gọna jipa paladisi tọn de taidi owhé yetọn. Eyin yé ko litaina anademẹ Jiwheyẹwhe tọn wẹ, yé na ko gbọṣi pipé po ayajẹ po mẹ. To nukọnmẹ, yé na ko yin mẹjitọ na whẹndo gbẹtọvi pipé, ayajẹnọ lẹ tọn blebu to paladisi aigba tọn de ji. Enẹ wẹ yin lẹndai Jiwheyẹwhe tọn na akọ̀ gbẹtọvi tọn.​—Gẹnẹsisi 1:​27-​29; 2:​15.

Ṣigba, tọgbo mítọn tintan lẹ ṣì mẹdekannu yetọn zan. Yé gbọn nuṣiwa dali lẹndọ yé na tindo kọdetọn dagbe matin anademẹ Jiwheyẹwhe tọn. To mẹdekannu yetọn titi jijẹ mẹ, yé zẹ̀pá sọn dogbó osẹ́n etọn lẹ tọn ji. (Gẹnẹsisi, weta 3) Na yé gbẹ́ gandudu etọn dai wutu, ewọ ma tin to dandannu glọ nado penukundo yé go to pipé mẹ ba. ‘Yé yí gbigble do yinuwa, bo ma yin ovi etọn lẹ ba, podọ vlẹko lọ yin yetọn titi.’​—Deutelonomi 32:5.

Sọn ojlẹ he mẹ yé vẹtoli na Jiwheyẹwhe, Adam po Evi po jẹ yọnhopo ji to agbasa mẹ podọ to ayiha mẹ. Jehovah dè wẹ asisa ogbẹ̀ tọn tin te. (Psalm 36:9) Enẹwutu na yé klan yedelẹ sọn Jehovah go wutu, gbẹtọvi asu po asi po tintan lẹzun mapenọ bo kú to godo mẹ. (Gẹnẹsisi 3:19) To gbesisọmẹ hẹ osẹ́n ogú dùdù sọn mẹjitọ lẹ dè tọn, nuhe mẹjitọ yetọn lẹ lọsu tindo kẹdẹ wẹ kúnkàn yetọn lẹ sọgan tindo. Podọ etẹwẹ enẹ yin? Mapé po okú po wẹ. Enẹwutu wẹ apọsteli Paulu wlan dọmọ: “Le ylando gbọn omẹ dopo dè biọ aihọn mẹ, podọ okú gbọn ylando dali; mọwẹ gbẹtọ lẹpo kú do, na omẹ popo wẹ waylan wutu.”​—Lomunu lẹ 5:12.

Whẹho Tangan lọ​—Nupojipetọ-Yinyin

To whenuena Adam po Evi po ṣiatẹ sọta Jiwheyẹwhe, yé diọavunnukunsọ nupojipetọ-yinyin etọn, enẹ wẹ, jlọjẹ etọn nado dugán. Jehovah sọgan ko và yé sudo bo vọ́ asu po asi po devo dá, ṣigba enẹ ma na ko didẹ̀ whẹho lọ gando gandudu mẹnu tọn wẹ sọgbe bo yọnhugan na gbẹtọ lẹ go gba. Gbọn whenu nina yé nado wleawuna titonu yetọn sọgbe hẹ linlẹn yetọn titi lẹ dali, gbẹtọvi lẹ na do e hia hezeheze eyin vlavo gandudu depope sọgan tindo kọdetọn dagbe pọ́n gbede matin anademẹ Jiwheyẹwhe tọn.

Etẹwẹ whenuho owhe fọtọ́n susu gbẹtọvi tọn dohia? To owhe kanweko enẹ lẹpo gblamẹ, gbẹtọ ko tẹ́n tito voovo ogbẹ́ gbẹtọvi tọn, akuẹzinzan tọn, tònudidọ tọn, po sinsẹ̀n tọn lẹ po pọ́n. Ṣigba, kanyinylan po yajiji po gbẹ́ zindonukọn. Na nugbo tọn, ‘mẹylankan to yinylan deji zọnmii,’ titengbe to ojlẹ mítọn mẹ.​—2 Timoti 3:13.

Owhe kanweko 20tọ mọ jideji nuwadotana lẹnunnuyọnẹn po azọ́nwhé tọn lẹ po. Ṣigba e sọ mọ yajiji he ylan zẹjlẹgo ga to whenuho akọ̀ gbẹtọvi tọn pete mẹ. Podọ mahopọnna nukọnyiyi amasin-zọ́nwiwa tọn he yin tintindo, osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn gbẹ́ pò to nugbo yin dọmọ: Gbẹtọvi he klan sọn Jiwheyẹwhe​—yèdọ asisa ogbẹ̀ tọn dè lẹ​—nọ jẹazọ̀n, poyọnho, bo nọ kú. Lehe e ko yin didohia hezeheze dọ gbẹtọvi lẹ ma sọgan ‘deanana afọdide yetọn titi lẹ’ do sọ!

Nupojipetọ-Yinyin Jiwheyẹwhe Tọn Yin Hinhẹn Lodo

Tẹnpọn awubla tọn ehe, ko dohia todin podọ kakadoi dọ gandudu gbọn gbẹtọvi lẹ dali matin anademẹ sọn Jiwheyẹwhe dè ma sọgan tindo kọdetọn dagbe pọ́n gbede. Gandudu Jiwheyẹwhe tọn kẹdẹ wẹ sọgan hẹn ayajẹ, pọninọ, agbasalilo, po ogbẹ̀ po wá. Humọ, Ohó dejido Jehovah Jiwheyẹwhe tọn, yèdọ Biblu Wiwe, dohia dọ ‘azán godo tọn lẹ’ mẹ wẹ mí to gbẹ̀nọ te na gandudu gbẹtọvi tọn he ma tin to anademẹ Jiwheyẹwhe tọn glọ. (2 Timoti 3:​1-5) Dotẹnmẹ he Jehovah jodona ehe gọna kanyinylan po yajiji po ko sẹpọ vivọnu etọn.

Jiwheyẹwhe na dádo whẹho gbẹtọvi lẹ tọn mẹ to madẹnmẹ. Owe-wiwe dọna mí dọmọ: “To azán ahọlu nẹlẹ [gandudu gbẹtọvi tọn he tin-to-aimẹ todin lẹ] tọn lẹ mẹ wẹ Jiwheyẹwhe olọn tọn na ze ahọludu de daga [to olọn mẹ], he ma na yin vivà gbede, mọ yè ma na jo ahọludu etọn dai hlan gbẹtọ devo lẹ gba [gbẹtọvi lẹ ma nasọ dugán do aigba ji pọ́n gbede ba]; ṣigba e na gbà ahọludu do flinflin bo sú ahọludu [gandudu din tọn] lẹpo dó, ewọ bo nasọ nọte kakadoi.”​—Daniẹli 2:44.

Whẹsuna nupojipetọ-yinyin Jehovah Jiwheyẹwhe tọn gbọn Ahọluduta olọn mẹ tọn lọ gblamẹ wẹ yin hosọ Biblu tọn. Jesu yí ehe do basi nuplọnmẹ tangan etọn. E dọmọ: “Yè nasọ dọ yẹwheho wẹndagbe ahọludu tọn helẹ to aigba fininọ lẹpo mẹ na okunnu de hlan akọta lẹpo; whenẹnu wẹ opodo na wá.”—Matiu 24:14.

To whenuena gandudu Jiwheyẹwhe tọn na diọtẹnna gandudu gbẹtọ tọn, mẹnu lẹ wẹ na luntọ́n podọ mẹnu lẹ wẹ ma na luntọ́n? To Howhinwhẹn lẹ 2:​21, 22 mẹ, mí yin hinhẹn deji dọmọ: “Nugbonọ [mẹhe ze gandudu Jiwheyẹwhe tọn daga lẹ] wẹ na nọ̀ aigba lọ ji, yé he pé lẹ wẹ na nọ̀ e mẹ. Ṣigba mẹylankan lẹ [mẹhe ma ze gandudu Jiwheyẹwhe tọn daga lẹ], wẹ yè na sán sọn aihọn mẹ.” Psalm-kantọ heyin gbigbọdo sọn olọn mẹ wá jihàn dọmọ: “Na whenu pẹde, mẹylankan lẹ ma na tin ba . . . Ṣigba homẹmiọnnọ lẹ na dugu aigba tọn; yé na hẹn homẹhun yede to jijọho susu mẹ. Dodonọ wẹ na dugu aigba tọn, bo nasọ nọ nọ̀ e mẹ kakadoi.”​—Psalm 37:​10, 11, 29.

Aihọn Yọyọ Jiawu De

To gandudu Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn glọ, mẹhe lùn vivọnu titonu dinwhenu tọn tọ́n lẹ na yin anadena biọ aigba he yin kiklọwé sọn ylanwiwa po yajiji po si de mẹ. Anademẹ Jiwheyẹwhe tọn na yin awú etọn wle na gbẹtọvi lẹ, podọ to madẹnmẹ “aihọn na gọ́ na nuyọnẹn OKLUNỌ tọn, dile osin ṣinyọ́n ohù ji do.” (Isaia 11:9) Nuplọnmẹ mẹhẹnlodo, po alọgọnamẹ tọn po ehe na dekọtọndo ogbẹ́ gbẹtọvi tọn he tin to jijọho, po pọninọ po mẹ nugbonugbo de mẹ. Gbọnmọ dali, awhàn, hlọnhuhu, danuwiwa, huhlọn-yido-zanhẹmẹ, ajojijẹ, kavi sẹ́nhẹngba devo depope ma na tin ba.

Alemọyi jiawu agbasamẹ tọn lẹ na dlẹnkan wá gbẹtọvi tonusetọ he to gbẹ̀nọ to aihọn yọyọ Jiwheyẹwhe tọn mẹ lẹ dè. Kọdetọn ylankan atẹṣiṣi sọta gandudu Jiwheyẹwhe tọn lẹpo wẹ na yin didesẹ. Mapenọ-yinyin, azọ̀n, yọnhopipo, po okú po na yin nuhe ko juwayi. Biblu na jide mí dọmọ: “Finẹnu lẹ ma to na dọmọ, yẹn to azọ̀njẹ.” Humọ, Owe-wiwe dopagbe dọmọ: “Whenẹnu wẹ nukun nukuntọ́nnọ lẹ tọn na hùn, otó tókunọ lẹ tọn nasọ hùn. Whenẹnu wẹ pòtẹn na lọ́n di agbanlin, odẹ́ unbọpẹn tọn nasọ jihàn.” (Isaia 33:24; 35:​5, 6) Lehe e na yin awuvivinu nado duvivi agbasalilo dagbe tọn to azán lẹpo gbè​—yèdọ kakadoi do sọ!

To anademẹ owanyinọ Jiwheyẹwhe tọn glọ, tòmẹnu aihọn yọyọ enẹ tọn lẹ na yí nugopipe po azọ́n-yinyọnẹn yetọn lẹ po zan nado wleawuna paladisi lẹdo aihọn pé de. Ohẹ́n, huvẹ, po owhé matindo po na busẹ sọn aimẹ kakadoi, na dọdai Isaia tọn dọmọ: “Yé na gbá ohọ̀, bosọ nọ nọ̀ yé mẹ, yé na dó vẹngle, bosọ dù sinsẹ́n yetọn. Yé ma na gbá ohọ̀ bọ mẹdevo na nọ̀ e mẹ; yé ma na dó bọ mẹdevo na dù.” (Isaia 65:​21, 22) Na nugbo tọn, “yé na sinai omẹ dopodopo to vẹntin etọn glọ podọ to ovotin etọn glọ; podọ mẹde ma nasọ hẹn yé savò gba.”​—Mika 4:4.

Aigba lọ na yinuwa to gbesisọmẹ hẹ nukunpedonugo owanyinọ Jiwheyẹwhe po gbẹtọvi tonusetọ lẹ tọn po. Mí tindo jidenamẹ Owe-wiwe tọn ehelẹ dọmọ: “Zungbo po aigba he to atò po na jaya na yé; ozùn na jaya, bosọ gbàsẹ́ di vounvoun lii. . . . Osin na ví sọn zungbo mẹ jẹgbonu, po asisa po to ozùn mẹ.” (Isaia 35:​1, 6) “Gbàdo susugege na tin finẹ to osó lẹ ji; sinsẹ́n etọn nasọ to mùmù.”​—Psalm 72:16.

Etẹwẹ dogbọn liva susu gbẹtọ he ko kú lẹ tọn dali? Mẹhe tin to oflin mẹ na Jiwheyẹwhe lẹ na yin hinhẹngọwa ogbẹ̀, na “fọnsọnku dodonọ lẹ tọn, po mawadodonọ lẹ po tọn de na tin.” (Owalọ lẹ 24:15) Mọwẹ, oṣiọ lẹ na yin hinhẹngọwa ogbẹ̀. Yé na yin pinplọn gando nugbo jiawu gandudu Jiwheyẹwhe tọn lẹ go bo na yin nina dotẹnmẹ hundote lọ nado nọgbẹ̀ kakadoi to Paladisi mẹ.​—Johanu 5:​28, 29.

Gbọn ehelẹ gblamẹ, Jehovah Jiwheyẹwhe na diọ ninọmẹ budonamẹ tọn lẹ mlẹnmlẹn heyin yajiji, azọ̀n, po okú po he ko hẹn gbẹtọvi lẹ taidi kanlinmọ etọn na owhe fọtọ́n susu lẹ. Azọ̀njijẹ ma na tin ba! Madogánnọ-yinyin ma na tin ba! Okú ma na tin ba! Jiwheyẹwhe “nasọ súnsún dasin lẹpo sẹ̀ sọn nukun yetọn mẹ; okú ma nasọ tin ba, kavi awubla, kavi avi, mọ awufiẹsa ma na tin ba: na onú tintan lẹ [na] ko juwayi.”​—Osọhia 21:​3, 4.

Lehe Jiwheyẹwhe na hẹn yajiji wá opodo do niyẹn. E na và aihọn gblezọn ehe sudo bo na hẹn titonu yọyọ devo pete wá to ehe mẹ “dodo nọ nọ̀.” (2 Pita 3:13) Wẹndagbe nankọtọn die! Mí tindo nuhudo aihọn yọyọ enẹ tọn to niyaniya mẹ. Podọ mí ma na nọte dẹn whẹpo do mọ ẹn gba. Sọn hẹndi dọdai Biblu tọn lẹ mẹ, mí yọnẹn dọ aihọn yọyọ lọ ko tin to yakẹ, podọ whenu he Jiwheyẹwhe jodona yajiji ko to sisẹpọ vivọnu etọn.​—Matiu 24:​3-14.

[Apotin to weda 8]

Awugbopo Gandudu Gbẹtọvi Tọn

Togán dai tọn Allemagne tọn, Helmut Schmidt dọho gando gandudu gbẹtọvi tọn go dọmọ: “Mí gbẹtọvi lẹ . . . ma ko dugán do aihọn lọ ji to gigọ́mẹ to whepoponu gba, podọ e nọ yin to aliho ylankan taun mẹ to suhugan ojlẹ lọ lẹ tọn mẹ. . . . Mí ma ko dugán do e ji to jijọho mlẹnmlẹn mẹ pọ́n gbede.” Human Development Report 1999 tọn dohia dọmọ: “Otò lẹpo wẹ na linlin doyiyi walọdagbe ogbẹ́ gbẹtọvi yetọn lẹ tọn, po hunyanhunyan gbẹtọvi lẹ tọn po, agayiyi sẹ́nhẹngba tọn, agayiyi danuwiwa whégbè tọn. . . . Owù lẹdo globu pé lẹ to jijideji, bo to zizẹ̀ nugopipe akọta lẹ tọn go nado doalọtena yé, bosọ to gigló vivẹnudido akọjọpli tọn lẹ.”

[Yẹdide to weda 8]

“Yé na hẹn homẹhun yede to jijọho susu mẹ.” ​—Psalm 37:11

[Yẹdide/Asisa Yẹdide Tọn to weda 5]

Atọ̀ntọ sọn aga, onọ̀ po ovi po: FAO photo/B. Imevbore; odò, nugbajẹgbonu: U.S. National Archives photo