Hiẹ Sọgan Duto Jidide Matindo Ji

“GBAU!” “Na jide tọn!” “Dandan wẹ!” Hiẹ na ko sè hogbe mọnkọtọn lẹ whlasusu. Ṣigba, to egbehe, nuhe go mí sọgan dejido lẹ ma sù sọmọ ba. Ogbẹ̀ gọ́ na kosọ ylankan sọmọ bọ mí nọ saba kanse eyin nudepope tlẹ tin he go mí sọgan dejido mlẹnmlẹn. Ayihaawe po jide-matindo po taidi nuhe yin apadewhe gbẹzan tọn lẹ.

Abajọ, suhugan gbẹtọ lẹ tọn nọ jlo dọ yewlẹ po whẹndo yetọn po ni tindo hihọ́ po ayajẹ po. Yé nọ wazọ́n sinsinyẹn nado tindo nuhe yé lẹndọ e na hẹn ayajẹ po hihọ́ po wá na yé lẹ—yèdọ akuẹ po nutindo agbasa tọn lẹ po. Ṣigba, aigba sisọsisọ, jẹhọn-ahizi, asidan, kavi sẹ́nhẹngba danuwiwa tọn de sọgan sukúndona nutindo enẹlẹ to nukunwhiwhe dopo mẹ. Azọ̀n sinsinyẹn, gbẹdai kavi azọ́nmamọwà sọgan diọ gbẹzan mẹde tọn to zánto dopo mẹ. Nugbo wẹ dọ, onú mọnkọtọn lẹ sọgan nọma jọ do hiẹ lọsu go. Ṣogan, yinyọnẹn poun dọ onú ylankan de sọgan jọ to whedepopenu nọ fọ́n numọtolanmẹ obu po ayimajai tọn po dote. Ṣigba e ma ko vọ̀ do finẹ gba.

Jidide matindo bẹ ayihaawe tintindo hẹn podọ ayihaawe yin zẹẹmẹ basina taidi nujikudo matindo do nuyise kavi linlẹn de ji he nọ saba glọnalina nudide bibasi. Humọ, sọgbe hẹ owe lọ Managing Your Mind, “ayihaawe tintindo do onú titengbe de ji wẹ nọ yawu hẹn magbọjẹ po ayimajai po wá.” Ayihaawe he ma yin didesẹ sọgan planmẹ jẹ magbọjẹ, flumẹjijẹ, po adidudu po kọ̀n. Mọwẹ, mí sọgan ze dagbemẹ-ninọ apọ̀nmẹ po agbasamẹ tọn mítọn po do owù mẹ eyin mí nọ hanú do nuhe sọgan jọ kavi sọgan nọma jọ lẹ ji.

Taidi kọdetọn de, mẹdelẹ nọ yì adà awetọ ji zẹjlẹgo. Yé tin taidi jọja Brésil tọn de he dọmọ: “Naegbọn nuhe na wá jọ lẹ na nọ duahunmẹnamẹ? Mí ni dọ egbé tọn poun bo jo sọ̀ tọn do.” Walọ mẹhusudo “mì gbọ mí ni to dùdù bo to nùnù” tọn mọnkọtọn ma nọ planmẹ jẹ onú devo de kọ̀n hú flumẹjijẹ, ayimajai, podọ to godo mẹ, okú gba. (1 Kọlintinu lẹ 15:32) E na yọ́n hugan dọ mí ni lẹhlan Mẹdatọ lọ, Jehovah Jiwheyẹwhe dè, mẹhe dè Biblu dọ dọ “didiọ de ma te, kavi oyẹ̀ lilẹpe tọn.” (Jakobu 1:17) Eyin mí gbadopọnna Ohó Jiwheyẹwhe tọn, Biblu, mí na mọ ayinamẹ po anademẹ họakuẹ lẹ po do lehe mí sọgan duto ninọmẹ jide-matindo gbẹ̀mẹ tọn lẹ ji do. E sọgan gọalọna mí ga nado mọnukunnujẹ nuhewutu ninọmẹ mọnkọtọn lẹ do sù sọmọ mẹ.

Whẹwhinwhẹ́n lọ Na Ayihaawe Tintindo

Owe-wiwe wleawuna pọndohlan he sọgbe gando ogbẹ̀ go bosọ gọalọna mí nado tindo pọndohlan mọnkọtọn gando ninọmẹ he ma sọgan yin jide-dego kavi diọdo lẹ go. Dile etlẹ yindọ kanṣiṣa whẹndo tọn, otẹn daho tintindo to aihọn mẹ, nuyọnẹn, agbasalilo, po mọmọ po sọyi sọgan wleawuna hihọ́ jẹ obá de mẹ, Biblu dohia dọ mí ma sọgan ganjẹ onú mọnkọtọn lẹ go mlẹnmlẹn kavi donukun nado zan gbẹzan fẹẹmẹ-ninọ tọn gba. Ahọlu nuyọnẹntọ Sọlọmọni dọmọ: “Alèwezun mayin awuyatọ tọn, awhàn mayin huhlọntọ tọn, mọ núdùdù mayin nuyọnẹntọ tọn, adọkun mayin omẹ zinzin tọn, mọ nukundagbe masọ yin asiawàtọ tọn.” Etẹwutu? Na “ojlẹ po kosọ po mẹ wẹ onú te na omẹ popo.” Enẹwutu, Sọlọmọni na avase dọmọ: “Di whèvi he yè wle to odọ̀ ylankan de mẹ, podọ di ohẹ he yè wle to omọ̀ nù; mọwẹ yè to mọ̀do na gbẹtọvi lẹ to ojlẹ ylanylan mẹ whenuena e jai jẹ yé ji ajiji.”—Yẹwhehodọtọ 9:11, 12.

Jesu Klisti sọ dọho gando ojlẹ de go he mẹ magbọjẹ sinsinyẹn po ayihaawe tintindo po na ṣinyọ́n gbẹtọ lẹ ji. E yí hogbe he họnwun lẹ zan bo dọmọ: “Ohia na tin to owhè po osun po mẹ, podọ to sunwhlẹvu lẹ mẹ; podọ to aihọn mẹ nukunbia akọta lẹ tọn, to flujijẹ mẹ na gbigbó ohù tọn po agbówhẹn po. Gbẹtọ na to didaku na obu, podọ na nukundo onú nẹlẹ he ja aihọn ji tọn; na yè na whàn huhlọn olọn tọn lẹ.” Ṣogan, Jesu dlẹnalọdo nude he na na tuli omẹ ahunjijlọnọ egbehe tọn lẹ dọmọ: “Whenuena mì mọ onú helẹ to jijọ, mì ni yọnẹn dọ ahọludu Jiwheyẹwhe tọn tin sẹpọ.” (Luku 21:25, 26, 31) Mọdopolọ, kakati nado to budi na sọgodo he dózin de, yise mítọn to Jiwheyẹwhe mẹ nọ gọalọna mí nado mọnú zẹ̀ ninọmẹ dózin gbẹ̀mẹ tọn lẹ go bo pọ́n sọgodo jiawu, jide tọn de hlan.

‘Jidide Mlẹnmlẹn Tintindo to Todido lọ Mẹ’

Dile mí ma tlẹ sọgan dejido nuhe mí sè, hia, kavi mọ lẹpo go do sọ, mí tindo whẹwhinwhẹ́n dagbe nado dejido Mẹdatọ mítọn go. Gbọnvona dọ ewọ yin Gigogán lọ, e sọ yin Otọ́ owanyinọ he nọ hò ovi aigba ji tọn etọn lẹ tọn pọ́n. Jiwheyẹwhe dọ gando ohó he e ko dọ go dọmọ: “E ma na lẹgọ wá dè e agbá, ṣigba e na dotana onú he yẹn jlo, e na wadagbe to onú he mẹ yẹn do e hlan te.”—Isaia 55:11.

Jesu Klisti plọnmẹ nugbo Jiwheyẹwhe tọn, podọ susu to todoaitọ etọn lẹ mẹ tindo jidide po nujikudo po to nuplọnmẹ etọn mẹ. Di apajlẹ, Samalianu ahunjijlọnọ delẹ dọna yọnnu he dotoaina Jesu jẹnukọn lọ dọmọ: “Mí yise dinvie, e mayin na ohó towe wutu gba; na mílọsu sè ohó etọn na míde, bosọ yọnẹn dọ, ehe wẹ [whlẹngantọ] aihọn tọn lọ nugbo.” (Johanu 4:42) Mọdopolọ to egbehe, mahopọnna dọ mí to gbẹ̀nọ to ojlẹ jidide matindo tọn lẹ mẹ, mí ma dona yin hinhẹn biọ bẹwlu mẹ gando nuhe mí dona yise lẹ go gba.

Gando nuyise sinsẹ̀n tọn lẹ go, mẹsusu wẹ lẹndọ kakati nado to tintẹnpọn nado mọnukunnujẹ nuplọnmẹ de mẹ, mí ni yí ì sè poun. Ṣigba, Biblu kàntọ Luku ma kọngbedopọ hẹ linlẹn enẹ gba. E basi dodinnanu bo kàn nudọnamẹ dejidego lẹ dai na mẹdevo lẹ nido sọgan “yọ́n nugbo” nuhe e ko kàn lẹ tọn to gigọ́mẹ. (Luku 1:4) To whenuena e yindọ hagbẹ whẹndo tọn lẹ po họntọn he ma kẹalọyi nuyise mítọn lẹ po sọgan to budi dọ mí na wá yin hinhẹn biọ bẹwlu mẹ bo na jẹflumẹ to gbèdopo, onú titengbe wẹ e yin dọ mí ni penugo nado yigbena kavi yiavunlọna yise mítọn. (1 Pita 3:15) Mí ma sọgan gọalọna mẹdevo lẹ nado dejido Jiwheyẹwhe go adavo mí penugo nado basi zẹẹmẹ nuhe mí yise lẹ tọn na yé hezeheze. Biblu basi zẹẹmẹ Jehovah tọn po hogbe helẹ po dọmọ: “Osé lọ, pipé wẹ azọ́n etọn na whẹdida wẹ ali etọn lẹpo: Jiwheyẹwhe nugbowa tọn de, podọ matin kunnuhu, dodonọ podọ jlọjẹnọ wẹ ewọ.”—Deutelonomi 32:4.

Lẹnnupọndo hodidọ godo tọn enẹ ji: “Dodonọ podọ jlọjẹnọ wẹ ewọ.” Kunnudenu tẹwẹ mí tindo nado yí ehe sè? Apọsteli Pita tindo nujikudo mlẹnmlẹn gando enẹ go. E dọna awhàngán Lomu tọn de po whédo etọn po dọmọ: “Nugbo, yẹn pọ́n dọ Jiwheyẹwhe ma yin mẹnukuntahopọntọ gba: ṣigba to akọta lẹpo mẹ, mẹhe dibusi i, bo wazọ́n dodo, wẹ yè kẹalọyi to e dè.” (Owalọ lẹ 10:34, 35) Pita dọ ohó helẹ na e ṣẹṣẹ mọ lehe Jiwheyẹwhe lọsu deanana whẹho lẹ do bọ whẹndo Kosi tọn de, he nọ yin pinpọnhlan taidi mawe dai, wá lẹzun mẹhe yè kẹalọyi to E dè. To whenuena mílọsu lẹ yí nukun mítọn lẹ do mọ “gbẹtọ susugege”—he ko hugan livi ṣidopo todin—to aigba hugan 230 ji lẹdo aihọn pé he ko gbẹkọ aliho gbẹzan yetọn dai tọn go bo to zọnlinzin to aliho dodowiwa tọn ji, mí sọgan kudeji taidi Pita, dọ Jiwheyẹwhe yin dodonọ bo masọ nọ hò mẹnukuntapọn.—Osọhia 7:9; Isaia 2:2-4.

Taidi Klistiani nugbo lẹ, mí ma jlo na yin zohunhun agọ̀nọ kavi hẹngogonọ gba, ṣigba whiwhẹnọ podọ lẹnpọn dagbenọ. Ṣogan, mí tindo jidide gigọ́ to nuhe mí yise mẹ podọ to todido sọgodo tọn lẹ mẹ. Apọsteli Paulu kanwe hlan Klistiani owhe kanweko tintan tọn lẹ dọmọ: “Míwlẹ sọ jlo dọ mì omẹ dopodopo ni to magbọjẹ mọnkọtọn sọhia jẹ yinyọnẹn he diun to todido mẹ [kavi, nado tindo jidide mlẹnmlẹn to todido lọ mẹ] kakajẹ opodo.” (Heblu lẹ 6:11) Mọdopolọ, wẹndagbe he tin to Biblu mẹ lẹ ko na mí ‘jidide mlẹnmlẹn to todido lọ mẹ.’ Todido enẹ, he sinai gligli do Ohó Jiwheyẹwhe tọn ji, “ma nọ dowinyanmẹ,” dile Paulu sọ dọ do.—Lomunu lẹ 5:5.

Humọ, mí tindo nujikudo mlẹnmlẹn dọ wẹndagbe lọ pinplọn mẹdevo lẹ sọn Biblu mẹ sọgan na yé hihọ́ po jidide po to gbigbọ-liho, numọtolanmẹ-liho, podọ to agbasa-liho ga. Mí sọgan kọngbedopọ hẹ Paulu bo dọmọ: “Wẹndagbe mítọn ma wá mì dè to ohó kẹdẹ mẹ gba, ṣigba to huhlọn mẹ ga, to [gbigbọ wiwe] mẹ, podọ to tudido susu mẹ.”—1 Tẹsalonikanu lẹ 1:5.

Hihọ́ Gbigbọmẹ Tọn Nọ Hẹn Dona lẹ Wá Todin

Dile mí ma tlẹ sọgan donukun hihọ́ mlẹnmlẹn to aihọn ehe mẹ do, onú delẹ tin he mí sọgan wà he na gọalọna mí nado zan gbẹzan dagbe he tindo hihọ́ jẹ obá de mẹ. Di apajlẹ, gbẹdido hẹ agun Klistiani tọn to gbesisọmẹ to opli lẹ ji nọ hẹn mí lodo na nunọwhinnusẹ́n po nujinọtedo dagbe he whèwhín lẹ po nọ yin pinplọn mí to finẹ wutu. Paulu wlan dọmọ: “Naṣẹ mẹhe yin adọkunnọ to aihọn he mẹ lẹ, dọ yé yigo blo, dọ yé sọ dotudo adọkun he ma [nọ] nọte go blo, adavo do Jiwheyẹwhe ogbẹ̀nọ go, mẹhe na onú popo mí susugege nado dugbẹ̀ yetọn.” (1 Timoti 6:17) Gbọn pinplọn nado dejido Jehovah go bọ e mayin do agbasanu kavi gbẹdudu ojlẹ gli tọn lẹ go dali, mẹsusu ko penugo nado mọ kọgbọ sọn magbọjẹ po flumẹjijẹ he glọ yé tin te dai lẹ po si.—Matiu 6:19-21.

To agun mẹ, mí sọ nọ duvivi gbẹdido zohunhunnọ mẹmẹsunnu lẹ tọn, ehe nọ wleawuna godonọnamẹ po alọgọ po to aliho susu mẹ. To ojlẹ de mẹ to lizọnyizọn etọn mẹ, apọsteli Paulu po gbẹdohẹmẹtọ etọn lẹ po mọdọ yé yin ‘finfinyọ́n zẹjlẹgo’ bo ma tlẹ sọ tindo “todido na ogbẹ̀ [yetọn] ba.” Fie wẹ Paulu mọ alọgọ po kọgbọ po te? Nugbo wẹ dọ jidide etọn to Jiwheyẹwhe mẹ ma depò gbede. Etomọṣo, Klistiani hatọ he wá gọalọna ẹn lẹ wẹ na ẹn tuli bosọ miọnhomẹna ẹn. (2 Kọlintinu lẹ 1:8, 9; 7:5-7) To egbehe, eyin nugbajẹmẹji jọwamọ tọn kavi nujijọ ylankan devo lẹ jọ, mẹmẹsunnu Klistiani mítọn lẹ wẹ nọ yin omẹ tintan he nọ wá gọalọna Klistiani hatọ yetọn lẹ gọna mẹdevo he tin to nuhudo mẹ lẹ to agbasa-liho podọ to gbigbọ-liho.

Odẹ̀ sọ nọ gọalọna mí nado duto ninọmẹ he ma sọgan yin jide-dego to gbẹ̀mẹ lẹ ji. Mí sọgan nọ lẹhlan Otọ́ mítọn olọn mẹ tọn dè to whedepopenu he mí tin to kọgbidinamẹnu madonukun lẹ glọ. Jehovah “na yin atọ̀họ̀ he yiaga na mẹhe awú to sinsinyẹn lẹ, atọ̀họ̀ he yiaga to nukunbibia whenu.” (Psalm 9:9) Mẹjitọ gbẹtọvi lẹ sọgan gboawupo nado basi hihọ́na ovi yetọn lẹ. Ṣigba, Jiwheyẹwhe jlo nado gọalọna mí nado duto obu po numọtolanmẹ jidide matindo tọn mítọn lẹ po ji. Eyin mí bẹ magbọjẹ mítọn lẹ dlan Jehovah ji to odẹ̀ mẹ, mí sọgan deji dọ ewọ sọgan “basi susu hú ehe mí to bibiọ lẹpo, kavi hú ehe mí to linlẹn.”—Efesunu lẹ 3:20.

Be hiẹ nọ hodẹ̀ hlan Jiwheyẹwhe to gbesisọmẹ ya? Be hiẹ tindo nujikudo dọ Jiwheyẹwhe nọ sè odẹ̀ towe lẹ ya? “Onọ̀ ṣie dọna mi dọ ma nọ hodẹ̀ hlan Jiwheyẹwhe,” wẹ viyọnnu de dọ to São Paulo. “Ṣigba yẹn kanse dee dọ: ‘Naegbọn yẹn nado dọho hẹ mẹhe yẹn ma tlẹ yọnẹn?’ Nalete, Howhinwhẹn lẹ 18:10 gọalọna mi nado mọnukunnujẹemẹ dọ mí tindo nuhudo alọgọ Jiwheyẹwhe tọn podọ mí dona nọ dọho hẹ ẹ to odẹ̀ mẹ.” Wefọ enẹ dọmọ: “Oyín [Jehovah] tọn, wẹ ohọ̀ gángán: dodonọ họ̀n biọ e mẹ, bosọ gán.” Na nugbo tọn, nawẹ mí sọgan wleawuna jidide to Jehovah mẹ bo ganjẹ e go do eyin mí ma nọ dọho hẹ ẹ gbọzangbọzan? Nado duvivi dona hihọ́ gbigbọmẹ tọn lẹ tọn, mí dona hẹn ẹn zun aṣa nado nọ hodẹ̀ sọn ahun mẹ wá egbesọegbesọ. Jesu dọmọ: “Ṣigba mì nọ họ́ mìde to osaa lẹpo, bo nọ basi ovẹvivẹ, na mì nido yínuglo nado họngán sọn onú helẹ pó mẹ he to na wá jọ, podọ nado ṣite to Ovi gbẹtọ tọn nukọn.”—Luku 21:36.

Onú devo he go mí sọgan dejido mlẹnmlẹn wẹ todido mítọn to Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn mẹ. Doayi nuhe Daniẹli 2:44 dọ go: “Jiwheyẹwhe olọn tọn na ze ahọludu de daga, he ma na yin viva gbede, mọ yè ma na jo ahọludu etọn dai hlan gbẹtọ devo lẹ gba: ṣigba e na gbà ahọludu do flinflin bo sú ahọludu he lẹpo do, ewọ bo nasọ nọte kakadoi.” Todido enẹ lodo bosọ yin nude he go mí sọgan dejido. Opagbe gbẹtọ lẹ tọn nọ saba gboawupo, ṣigba mí sọgan dejido ohó Jehovah tọn go to whepoponu. Kakati nado yin mẹhe go yè ma sọgan dejido, Jiwheyẹwhe tin taidi osé daho he go mí sọgan ganjẹ. Mí sọgan tindo numọtolanmẹ dopolọ hẹ Davidi, he dọmọ: “Jiwheyẹwhe osé ṣie tọn, ewọ mẹ wẹ yẹn na do todido te; awọyinu ṣie, podọ azò whlẹngán ṣie tọn, atọ̀họ̀ he yiaga ṣie, podọ fibẹtado ṣie; Whlẹngantọ ṣie, hiẹ whlẹn mi sọn huhlọnnu si.”—2 Samuẹli 22:3.

Owe he yin nùdego to bẹjẹeji lọ, Managing Your Mind sọ dọmọ: “Dile mẹde to nulẹnpọndo onú ylankan he sọgan jọ lẹ ji sọ, mọwẹ yé nọ taidi nuhe na jọ do niyẹn, podọ mọwẹ e sọ nọ to mimọ dọ e na sinyẹnawu nado doakọnna yé do ga.” Enẹwutu, naegbọn mí na dike magbọjẹ po ayihaawe aihọn tọn lẹ po ni pẹnagbàn mí? Kakatimọ, mì gbọ mí ni ze jidide mítọn do opagbe dejidego Jiwheyẹwhe tọn lẹ ji, e mayin do avìvì gbẹ̀mẹ tọn lẹ ji gba. Gbọn yise mawhàngo tintindo to opagbe dejidego Jehovah tọn lẹ mẹ dali, mí yin hinhẹn deji dọmọ: “Mẹdepope he yí ì sè winyan ma na hù i.”—Lomunu lẹ 10:11.

[Blurb on page 29]

Ohó Jiwheyẹwhe tọn hẹn gbẹtọvi lẹ deji dọ yé na mọ dona lẹ yí to sọgodo

[Blurb on page 30]

“Mẹdepope he yí ì sè winyan ma na hù i”

[Yẹdide to weda 31]

Wẹndagbe Ahọluduta lọ tọn nọ na hihọ́ gbẹtọ lẹ