Be Hiẹ Yise Dọ Lẹgba Yin Omẹ Nujọnu Tọn de Ya?
BIBLU basi zẹẹmẹ dọ Lẹgba yin omẹ nujọnu tọn he tin de. Gbẹtọvi lẹ ma sọgan mọ ẹn po nukun po kẹdẹdile yé ma sọgan mọ Jiwheyẹwhe do. “Gbigbọ wẹ Jiwheyẹwhe,” wẹ Biblu dọ. (Johanu 4:24) Lẹgba yin nudida gbigbọnọ de. Ṣigba to vogbingbọnmẹ na Mẹdatọ lọ, Lẹgba tindo bẹjẹeji.
Ojlẹ dindẹn taun whẹpo Jehovah Jiwheyẹwhe dá gbẹtọvi lẹ, e basi nudida gbigbọnọ susu lẹ. (Job 38:4, 7) Nudida ehelẹ yin yiylọdọ angẹli to Biblu mẹ. (Heblu lẹ 1:13, 14) Jiwheyẹwhe dá yemẹpo to pipé mẹ—dopo tata ma yin lẹgba kavi tindo jijọ ylankan depope. Eyin mọ wẹ, fie wẹ Lẹgba wá sọn lo? Hogbe lọ “lẹgba” to ogbè dowhenu Biblu tọn lẹ mẹ zẹẹmẹdo “mẹhẹngbletọ” bo gbọnmọ dali dlẹnalọdo mẹde he nọ dolalo ylankan dokọna mẹdevo lẹ. “Satani” zẹẹmẹdo “Agọjẹdomẹtọ.” Kẹdẹdile mẹhe yin nugbonọ dai nọ hẹn ede zun ajotọ gbọn ajojijẹ dali do, dopo to nudida pipé gbigbọnọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ mẹ joawuna ojlo ylankan bo hẹn ede zun Satani Lẹgba. Biblu basi zẹẹmẹ lehe mẹde nọ hẹn ede gblezọn to aliho debọdo-dego tọn mẹ te dọmọ: “Mẹdopodopo wẹ yè whlepọn, whenuena yè gbọn wantuntun etọn titi dali dọ̀n ẹn yì, bọ yè sọ doyẹklọ ẹ. Whenẹnu, wantuntun, whenuena e mọhò, e ji ylando: podọ ylando, whenuena yè basi i pó, e ji okú.”—Jakobu 1:14, 15.
E họnwun dọ nuhe jọ lọ pẹpẹ niyẹn. To whenuena Jehovah Jiwheyẹwhe dá Adam po Evi po, angẹli he na wá ṣiatẹ lọ to nujijọ lọ pọ́n. E yọnẹn dọ Jehovah degbena Adam po Evi po nado gọ́ aigba ji po gbẹtọ dodonọ lẹ po, he na sẹ̀n Mẹdatọ lọ. (Gẹnẹsisi 1:28) Angẹli ehe mọ dọ dotẹnmẹ lọ sọgan hundote na emi nado mọ gigo po yẹyi po yí. E donukunkẹn nuhe Mẹdatọ lọ kẹdẹ wẹ tindo jlọjẹ na—yèdọ sinsẹ̀n-bibasi sọn gbẹtọvi lẹ dè. Kakati nado gbẹ́ ojlo ylankan mọnkọtọn dai, nudida gbigbọnọ Jiwheyẹwhe tọn ehe to nulẹnpọndeji kaka bọ e mọhò bo ji lalo podọ atẹṣiṣi to enẹgodo. Lẹnnupọndo nuhe e wà ji.
Angẹli atẹṣitọ lọ yí odàn de zan nado dọhona yọnnu tintan lọ, Evi. “Ojé, Jiwheyẹwhe ko dọmọ mì ma na dù to atin lẹ mẹ he tin to jipa mẹ lẹ depope?” wẹ odàn lọ kanse Evi. To whenuena Evi dọ nuhe yin gbedide Jiwheyẹwhe tọn po yasanamẹ tolivivẹ na gbedide lọ tọn po, odàn lọ dọmọ: “Mì ma na kú dandan gba: na Jiwheyẹwhe yọnẹn dọ azán he gbè mìwlẹ dù to e mẹ te, whenẹnu wẹ yè na hùn nukun mìtọn, bọ mìwlẹ na tin di Jiwheyẹwhe, bo nọ yọ́n onú dagbe po oylan po.” (Gẹnẹsisi 3:1-5) Nuhe dọ e te wẹ yindọ Jiwheyẹwhe ma ko dọ nugbo lọ na Adam po Evi po gba. Eyin Evi dù sọn atin-sinsẹ́n enẹ mẹ, e na tin di Jiwheyẹwhe, bo tindo aṣẹpipa lọ nado basi dide nuhe yin dagbe po oylan po tọn. Lalo tintan he yin dido to whenuho mẹ niyẹn. Lalo lọ dido hẹn angẹli enẹ zun mẹhẹngbletọ. E sọ lẹzun agọjẹdo Jiwheyẹwhe tọ́. Nuhe zọ́n niyẹn bọ Biblu dlẹnalọdo kẹntọ Jiwheyẹwhe tọn ehe taidi “odàn hoho lọ, he yè nọ ylọ Lẹgba, podọ Satani.”—Osọhia 12:9.
‘Mì Nọ Họ́ Mìde’
Lalo he Lẹgba do na Evi jẹ yanwle he e jlo lọ kọ̀n. Biblu dọmọ: “Whenuena yọnnu lọ mọ dọ atin lọ yọ́n na núdùdù, podọ e sọ yọnwhanpẹ to nukunta, podọ atin he yè na jlo nado hẹn mẹde yọnnuin, e yí sọn sinsẹ́n etọn mẹ, bo dù, bosọ na asu etọn po e po, ewọ sọ dù.” (Gẹnẹsisi 3:6) Evi yí Satani sè bo vẹtolina Jiwheyẹwhe. E tẹnpọn bo hẹn Adam lọsu nado gbà osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn ga. Gbọnmọ dali, Lẹgba tindo kọdetọn dagbe to gbẹtọvi tintan lọ lẹ hinhẹn biọ nuyiwa atẹṣiṣi do Jiwheyẹwhe tọn mẹ. Sọn whenẹnu gbọ́n, Satani ko yinuwado whẹho gbẹtọvi tọn lẹ ji to aliho he ma sọgan yin mimọ po nukun po mẹ. Etẹwẹ yin yanwle etọn? Nado fẹayihasẹna gbẹtọ lẹ sọn sinsẹ̀n-bibasi hlan Jiwheyẹwhe nugbo lọ mẹ bo lẹzun mẹhe yé na nọ sẹ̀n. (Matiu 4:8, 9) Abajọ Owe-wiwe na avase dọmọ: “Mì yin huwhẹnọ bosọ nọ họ́ mìde: na Lẹgba, mẹglatọ mìtọn, di kinnikinni he to lìlì, e to zọnlinzin pé, bo to mẹhe e na tlẹndu dín.”—1 Pita 5:8.
Biblu dohia hezeheze dọ nudida gbigbọnọ de wẹ Lẹgba yin, yèdọ angẹli de he wá gblezọn bo lẹzun danuwatọ. Afọdide tintan he mí dona ze nado họ́ míde wẹ nado yọnẹn dọ e tin nugbonugbo. Ṣigba yinyin huwhẹnọ bo họ́ mẹde bẹ nususu hẹn humọ. Nujọnu wẹ e sọ yin ga nado yọ́n “oklọ” Satani tọn lẹ podọ aliho he e nọ yizan lẹ nado hẹn gbẹtọ lẹ buali. (2 Kọlintinu lẹ 2:11) Ayiha wintinwintin tẹlẹ wẹ e nọ yizan? Podọ nawẹ mí sọgan nọavunte sọta yé gbọn?
Lẹgba Nọ Yí Nuhudo Jọwamọ Gbẹtọvi Tọn Zan
Lẹgba ko to ayido gbẹtọvi lẹ go sọn whenue gbọ́n gbẹtọ yin didá. E yọ́n jijọ gbẹtọvi lẹ tọn, yèdọ nuhudo, nujlomẹ, po ojlo yetọn lẹ po. Satani yọnẹn ganji dọ gbẹtọ lẹ yin didá po nuhudo sinsẹ̀n-bibasi tọn po, podọ Lẹgba ko yí nuhudo jọwamọ tọn ehe zan po ayiha wintinwintin po. Gbọnna? Gbọn sinsẹ̀n-nuplọnmẹ lalo lẹ didó do ahun mẹ na gbẹtọ lẹ dali. (Johanu 8:44) Nuhe sinsẹ̀n susu nọ plọnmẹ gando Jiwheyẹwhe go nọ sọta yede bosọ nọ hẹn gbẹtọ lẹ biọ bẹwlu mẹ. Lẹndai mẹnu tọn wẹ a lẹndọ ehe to hinhẹndi? Nuplọnmẹ voovo he sọta yedelẹ ma sọgan yin nugbo to ojlẹ dopolọ mẹ gba. To whelọnu lo, be a ma mọ dọ Satani wẹ yin dowatọ sinsẹ̀n-nuplọnmẹ sinsẹ̀n susu tọn bosọ nọ yí yé zan nado hẹn gbẹtọ lẹ buali ya? Na nugbo tọn, Biblu dlẹnalọdo e taidi “yẹwhe whenu he tọn,” he ko tọ́nnukunna nuyọnẹn gbẹtọ lẹ tọn.—2 Kọlintinu lẹ 4:4.
Nugbo Jiwheyẹwhe tọn nọ basi hihọ́namẹ sọn oklọ sinsẹ̀n tọn lẹ si. Biblu yí nugbo Ohó Jiwheyẹwhe tọn jlẹdo gbaja ayú tọn he awhànfuntọ de nọ blá to hohowhenu nado basi hihọ́na adaja etọn go. (Efesunu lẹ 6:14) Eyin hiẹ plọn oyọnẹn Biblu tọn bo nọgbẹ̀ sọgbe hẹ owẹ̀n etọn, taidi dọ a blá ẹ dogo nkọ, Ohó Jiwheyẹwhe tọn na whlá we ma nado yin kiklọ gbọn lalo po nuṣiwa sinsẹ̀n tọn lẹ po dali.
Ojlo gbẹtọvi lẹ tọn nado basi sinsẹ̀n ko sisẹ́ yé nado dindona nuhe zẹ̀ nukunnumọjẹnumẹ yetọn go. Ehe ko hùn yé donuvo hlan nuyizan oklọ Satani tọn devo. Gbọn tlintlindo-dindin gbẹtọ lẹ tọn gando nuhe dabla bo dazi lẹ go yiyizan dali, Satani ko yí afinyọnnuwiwa zan nado hẹn mẹsusu wá anademẹ etọn glọ. Kẹdẹdile gbéyantọ de nọ yí mọ̀donú zan nado klọ kanlin he e jlo na hù do, Satani nọ yí mọ̀donú lẹ zan taidi sọgodo-pinpọn, sunwhlẹvu-pinplọn, bojijlẹ, azé, alọhomẹ-pinpọn, po nujijlẹ po nado klọ gbẹtọ lẹ lẹdo aihọn pé bo wle yé do omọ̀ mẹ.—Levitiku 19:31; Psalm 119:110.
Nawẹ hiẹ sọgan basi hihọ́na dewe ma nado yin wiwle do omọ̀ afinyọnnuwiwa tọn mẹ gbọn? Deutelonomi 18:10-12 dọmọ: “Yè ma na mọ mẹdepope to dè we finẹ he hẹn visunnu etọn kavi viyọnnu etọn nado jugbọn miyọ́n mẹ yì gba, ode he nọ zan aṣẹ, ode he nọ yí apajlẹnu basi, kavi afinyọnnọ de, kavi owọ́ntọ de. Kavi bojlẹtọ de, kavi wédotọ de po gbigbọ aovi tọn de po, kavi azétọ de, kavi aṣẹtúndomẹtọ de. Na mẹdepope he wà onú helẹ yin osùnú de hlan OKLUNỌ lọ: na osùnú helẹ tọn wutu OKLUNỌ lọ Jiwheyẹwhe towe yàn yé jẹgbonu sọn nukọn towe.”
Ayinamẹ Owe-wiwe tọn họnwun: Nọla mlẹnmlẹn na afinyọnnuwiwa. Ṣigba etẹwẹ hiẹ sọgan wà eyin a ko to alọdo to wunmẹ afinyọnnuwiwa tọn delẹ mẹ dai bo jlo na doalọte todin? Hiẹ sọgan hodo apajlẹ Klistiani dowhenu tọn lẹ tọn to tòdaho Efesu tọn mẹ. To whenuena yé kẹalọyi ‘ohó Jehovah tọn,’ wẹ Biblu dọ, “susu yetọn ga he nọ zan [obó] hunkọhunkọ bẹ owe yetọn lẹ pli dopọ, bo mẹ̀ yé to gbẹtọ lẹpo nukọn.” Owe enẹlẹ vẹahi taun. Yé yì fatakakuẹ 50 000. (Owalọ lẹ 19:19, 20) Etomọṣo, Klistiani he tin to Efesu lẹ ma whleawu nado mẹ̀ yé pete.
Satani Nọ Yí Madogán Gbẹtọvi Tọn lẹ Zan
Angẹli pipé de lẹzun Satani Lẹgba na e joawuna ojlo mẹdetiti zizedaga tọn wutu. E sọ fọ́n ojlo goyiyi, ṣejannabi tọn de dote to Evi mẹ nado tin taidi Jiwheyẹwhe. To egbehe, Satani nọ deanana gbẹzan mẹsusu tọn gbọn gbigbọ goyiyi tọn finfọndote to yé mẹ dali. Di apajlẹ, mẹdelẹ nọ lẹndọ akọ̀, hẹnnu, kavi otò he mẹ yé wá sọn pọnte hugan mẹdevo lẹ tọn. Lehe ehe gbọnvo pete na nuhe Biblu plọn mí do sọ! (Owalọ lẹ 10:34, 35) Biblu dọ hezeheze dọmọ: “[Jiwheyẹwhe] yí ohùn dopo do dá akọta gbẹtọ lẹpo tọn.”—Owalọ lẹ 17:26.
Amasin dagbe hugan he mí sọgan yí do hù aṣẹ na vivẹnudido Satani tọn nado fọ́n goyiyi dote to mí mẹ wẹ whiwhẹ. Biblu dotuhomẹna mí ‘ma nado lẹn míde tọn glanglan hú ehe jẹ mí ni lẹn.’ (Lomunu lẹ 12:3) “Jiwheyẹwhe ko diọnukunsọ goyitọ lẹ,” wẹ Owe-wiwe dọ, “ṣigba e yí ojọmiọn na ayiha whiwhẹnọ lẹ.” (Jakobu 4:6) Aliho dagbe dopo nado nọavunte sọta vivẹnudido Satani tọn wẹ nado nọ do whiwhẹ po jẹhẹnu he Jiwheyẹwhe yiwanna devo lẹ po hia to gbẹzan mítọn mẹ.
Lẹgba sọ tin to jejeji nado yí madogán gbẹtọvi tọn lọ he yin nado joawuna wantuntun agbasalan tọn lẹ zan. Lẹndai Jehovah Jiwheyẹwhe tọn wẹ yindọ gbẹtọvi lẹ ni duvivi ogbẹ̀ tọn. Eyin ojlo jọwamọ tọn lẹ yin pekọhẹnwana sọgbe hẹ dogbó he Jiwheyẹwhe zedai lẹ, ayajẹ nujọnu tọn nọ dekọtọn. Ṣigba Satani nọ whlé gbẹtọvi lẹ pọ́n nado hẹn pekọwana ojlo yetọn lẹ to aliho mawé lẹ mẹ. (1 Kọlintinu lẹ 6:9, 10) Lehe e na pọnte hugan do sọ nado ze ayiha do nuhe wé bo yin dagbe lẹ ji! (Filippinu lẹ 4:8) Ehe na gọalọna we nado deanana linlẹn po numọtolanmẹ towe lẹ po ganji.
Nọ Nọavunte Sọta Lẹgba
Be hiẹ sọgan tindo kọdetọn dagbe to avunteninọ sọta Lẹgba mẹ ya? Mọwẹ. Biblu na jide mí dọmọ: “Mì diọnukunsọ Lẹgba; e nasọ họ̀n sọn mì dè.” (Jakobu 4:7) Eyin a tlẹ diọnukunsọ Satani, e ma na jo we do to afọdopolọji bo na nọma fọ́n nuhahun devo lẹ dote dile a to oyọnẹn Jiwheyẹwhe tọn plọn gba. Lala, Lẹgba na jo we do “na osaa de” poun wẹ. (Luku 4:13) Ṣigba, hiẹ ma dona dibuna Lẹgba. Eyin hiẹ nọ nọavunte sọta ẹ, e ma na penugo nado fẹayihasẹna we sọn Jiwheyẹwhe nugbo lọ dè gba.
Nalete, avunteninọ sọta Lẹgba nọ biọ dọ hiẹ ni yọ́n mẹhe ewọ yin podọ lehe e nọ klọ gbẹtọ lẹ gbọn gọna afọdide he a sọgan ze nado basi hihọ́na dewe sọta ayiha wintinwintin etọn lẹ. Asisa oyọnẹn he pegan mọnkọtọn tọn dopo gee wẹ tin—enẹ wẹ Ohó Jiwheyẹwhe tọn, Biblu. Enẹwutu hẹn gbemima towe go gligli nado plọn Owe-wiwe gbọdo lọ, bo yí nuhe a plọn sọn e mẹ lẹ do yizan mẹ. Kunnudetọ Jehovah tọn he tin to lẹdo towe mẹ lẹ na hùnhomẹ nado plọnnu hẹ we vọnu to ojlẹ he yọ́n hugan na we mẹ. Jaale ma whleawu nado dọnsẹpọ yé kavi wlanwe hlan zinjẹgbonutọ linlinnamẹwe ehe tọn lẹ blo.
Dile hiẹ jẹ Biblu plọn ji, a dona yọnẹn dọ Satani sọgan yí nukundiọsọmẹ kavi homẹkẹn zan nado doalọtena we sọn nugbo Ohó Jiwheyẹwhe tọn pinplọn mẹ. Mẹyiwanna towe delẹ sọgan gblehomẹ do gowe na hiẹ to Biblu plọn wutu. Ehe sọgan jọ na yé ma yọ́n nugbo jiawu he tin to e mẹ lẹ wutu. Mẹdevo lẹ sọgan ṣàn we kò. Ṣigba be awujijona kọgbidinamẹ mọnkọtọn lẹ na hùnhomẹ na Jiwheyẹwhe ya? Lẹgba jlo na hẹn we gbọjọ na hiẹ nido doalọtena nupinplọn gando Jiwheyẹwhe nugbo lọ go. Naegbọn hiẹ na dike Satani ni duto ji we? (Matiu 10:34-39) A ma duahọ nude tọn do e ṣigba a duahọ ogbẹ̀ towe tọn do Jehovah. Enẹwutu, magbe nado nọavunte sọta Lẹgba bo ‘hẹn homẹ Jehovah tọn hùn.’—Howhinwhẹn lẹ 27:11.
[Yẹdide to weda 6]
Mẹhe lẹzun Klistiani lẹ mẹ̀ owe afinyọnnuwiwa tọn yetọn lẹ
[Yẹdide to weda 7]
Magbe nado plọn Biblu