Lehe Dagbe Na Gbawhàn Oylan Tọn Do

Dawe jijọ dagbenọ de wẹ Ahọlu Davidi yin. E tindo owanyi sisosiso na Jiwheyẹwhe, ojlo vẹkuvẹku na whẹdida dodo, gọna mẹtọnhopọn na agbátọnọ lẹ. Ṣogan, ahọlu dagbe ehe deayọ hẹ asi awhànfuntọ dejidego etọn dopo tọn. Podọ to whenuena Davidi mọ dọ asi lọ, Bati-ṣeba, ko mọho na emi, e kànayiha bọ asu etọn yin hùhù. Enẹgodo e dà Bati-ṣeba to vivẹnudido mẹ nado ṣinyọnnudo sẹ́nhẹngba etọn lẹ.—2 Samuẹli 11:1-27.

E HỌNWUN dọ gbẹtọvi lẹ tindo nugopipe lọ nado wà dagbe susu. To whelọnu lo, naegbọn yé nọ wà onú ylankan sọmọ? Biblu dlẹnalọdo whẹwhinwhẹ́n tangan susu. E sọ do lehe Jiwheyẹwhe na de oylan sẹ kakadoi gbọn Klisti Jesu gblamẹ do hia.

Ayilinlẹn Ylanwiwa Tọn De

Ahọlu Davidi dlẹnalọdo dopo to nuhe nọ hẹn gbẹtọ lẹ nado wà onú ylankan lẹ mẹ. To whenuena sẹ́nhẹngba etọn lẹ yin didegbà godo, e yigbe nado hẹnagbàn nuṣiwa etọn lẹpo tọn. Enẹgodo e gbọn lẹnvọjọ dali wlan dọmọ: “Doayi e go, ylanwiwa mẹ wẹ yè ji mi te; podọ ylando mẹ wẹ onọ̀ ṣie mọho ṣie te.” (Psalm 51:5) Jiwheyẹwhe ma yí whedepopenu do jlo dọ onọ̀ lẹ ni nọ ji ovi he na waylando lẹ gba. Ṣigba, to whenuena Evi podọ to enẹgodo Adam basi dide nado ṣiatẹ sọta Jiwheyẹwhe, yé hẹn nugopipe lọ nado ji ovi he ma yin ylandonọ lẹ bu. (Lomunu lẹ 5:12) Dile whẹndo gbẹtọvi mapenọ to jijideji, e wá họnwun dọ “ayilinlẹn ayiha gbẹtọ tọn mẹ tọn oylan wẹ sọn ovu etọn.”—Gẹnẹsisi 8:21.

Eyin ayilinlẹn ylanwiwa tọn ehe ma yin didava, e nọ dekọtọn do “ayọdide, . . . okẹ̀n, avùn, awuwhàn lẹ, homẹgble, wiwọ́, atẹ̀, plọngiglọ, nuvẹun,” po walọ ylankan devo lẹ po mẹ he Biblu ylọdọ “azọ́n agbasalan tọn lẹ.” (Galatianu lẹ 5:19-21) To whẹho Ahọlu Davidi tọn mẹ, e joawuna madogán agbasa tọn bo deayọ podọ ehe dọ̀n nuhahun sinsinyẹn wá to godo mẹ. (2 Samuẹli 12:1-12) E sọgan ko duto ayilinlẹn fẹnnuwiwa tọn etọn ji. Kakatimọ, gbọn ayiha zizedo ojlo he e tindo na Bati-ṣeba ji dali, Davidi hodo aliho nuyiwa tọn he devi Jakobu basi zẹẹmẹ etọn to godo mẹ dọmọ: “Omẹ dopodopo wẹ yè whlepọn, whenuena yè gbọn wantuntun etọn titi dali dọ̀n ẹn yì, bọ yè sọ doyẹklọ ẹ. Whenẹnu, wantuntun, whenuena e mọho, e ji ylando: podọ ylando, whenuena yè basi i pó, e ji okú.”—Jakobu 1:14, 15.

Nujijọ mẹhusudo, zanhẹmẹ gánnugánnu, po ajojijẹ po tọn he yin nùdego to hosọ he jẹnukọn mẹ lẹ yin apajlẹ mẹhẹnjọsi tọn lẹ he do nuhe nọ jọ to whenuena gbẹtọ lẹ na dotẹnmẹ ojlo ylankan lẹ nado deanana nuyiwa yetọn lẹ hia.

Wunvi Sọgan Hẹnmẹ Wà Onú Ylankan

Numimọ apọsteli Paulu tọn do whẹwhinwhẹ́n devo he wutu gbẹtọ lẹ nọ wà onú ylankan lẹ hia. To okú etọn whenu, Paulu yin yinyọnẹn taidi dawe homẹdagbenọ podọ awuvẹmẹtọ de. E ko yí ede zan matin ṣejannabi to devizọnwiwa na mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu Klistiani etọn lẹ po mẹ. (1 Tẹsalonikanu lẹ 2:7-9) Ṣigba, jẹnukọn to gbẹzan etọn mẹ, to whenuena ewọ nọ yin yiylọdọ Saulu, e “to gbigbọ adi po hùhù po tọn gbọ̀” do pipli ehe dopolọ go. (Owalọ lẹ 9:1, 2) Naegbọn Paulu kẹalọyi bosọ doalọ to nuyiwa ylankan lẹ mẹ sọta Klistiani dowhenu tọn lẹ? “Yẹn yí mayọnẹn [kavi wunvi] do basi i,” wẹ e dọ. (1 Timoti 1:13) Mọwẹ, to ojlẹ enẹ mẹ Paulu “tindo vivẹnu Jiwheyẹwhe tọn, ṣigba e ma gbọ̀n ali oyọnẹn [he pegan] tọn gba.”—Lomunu lẹ 10:2.

Taidi Paulu, gbẹtọ ahundoponọ susu ko doalọ to nuyiwa ylankan lẹ mẹ na yé ma tindo oyọnẹn he pegan gando ojlo Jiwheyẹwhe tọn go wutu. Di apajlẹ, Jesu na avase hodotọ etọn lẹ dọmọ: “Ojlẹ lọ ja, whenuena mẹdepope he hù mì, na lẹndọ e to sinsẹ̀n basi hlan Jiwheyẹwhe.” (Johanu 16:2) Kunnudetọ Jehovah tọn egbezangbe tọn lẹ sọgan dekunnu dọ nugbo wẹ Jesu dọ. To otò susu mẹ, yé ko yin homẹkẹndo bo tlẹ sọ yin hùhù gbọn mẹhe sọalọakọ́n dọ emilẹ to Jiwheyẹwhe sẹ̀n lẹ dali. E họnwun dọ, zohunhun agọ̀ mọnkọtọn ma nọ hẹn homẹhun Jiwheyẹwhe nugbo lọ gba.—1 Tẹsalonikanu lẹ 1:6.

Dowatọ Oylan Tọn

Jesu dlẹnalọdo whẹwhinwhẹ́n tangan he wutu ylanwiwa do tin. E dọna sinsẹ̀ngán he ko magbe nado hù i lẹ dọmọ: “Otọ́ mìtọn Lẹgba tọn wẹ mì, wantuntun otọ́ mìtọn tọn ojlo mìtọn wẹ nado wà. Hlọnhutọ de wẹ ewọ sọn whẹwhẹwhenu.” (Johanu 8:44) Satani wẹ dọ̀n Adam po Evi po biọ atẹṣiṣi sọta Jiwheyẹwhe mẹ na whẹwhinwhẹ́n ṣejannabi tọn lẹ wutu. Atẹṣiṣi enẹ hẹn ylando po okú po wá gbẹtọvi lẹpo ji.

Aliho he mẹ Satani yinuwa hẹ Job te sọ do ayilinlẹn mẹhuhu tọn etọn hia yinukọn dogọ. To whenuena Jehovah na ẹn dotẹnmẹ nado whle tenọgligo-hinhẹn Job tọn pọ́n, Satani ma tindo pekọ to nutindo Job tọn lẹ hihòyi mẹ gba. E sọ hẹn okú wá ovi etọn ao lẹ ji. (Job 1:9-19) To owhe agọe tọn lẹ mẹ, ylanwiwa ko jideji taun to gbẹtọvi lẹ ṣẹnṣẹn na mape po wunvi gbẹtọ tọn po wutu podọ na Satani fọ́n bo to nùdo whẹho gbẹtọvi lẹ tọn mẹ wutu ga. Biblu dohia dọ Lẹgba yin ‘yinyan dlan aigba ji, bọ angẹli etọn lẹ sọ yin yinyan jẹgbonu po e po.’ Po gbesisọ po, dọdai enẹ dopolọ sọ dohia dọ ginglọn Satani tọn na zẹẹmẹdo “dindọn [he ma ko yin mimọ pọ́n gbede] hlan aihọnmẹnu lẹ.” Dile etlẹ yindọ Satani ma sọgan hẹn gbẹtọ lẹ gánnugánnu nado waylan, e bikan taun to ‘aihọn lẹpo kiklọ’ mẹ.—Osọhia 12:9, 12.

Ayilinlẹn Ylanwiwa Tọn lọ Didesẹ

Whẹpo oylan nado busẹ mlẹnmlẹn sọn aigba ji, ayilinlẹn jọwamọ gbẹtọ tọn nado waylan, awugbopo etọn na nuhe dù oyọnẹn he pegan tintindo, po nuyiwadomẹji Satani tọn po dona yin didesẹ. Jẹnukọn whẹ́, nawẹ ayilinlẹn jọwamọ gbẹtọ tọn nado waylan sọgan yin didesẹ sọn ahun etọn mẹ gbọn?

Doto mẹzẹtọ depope kavi amasin gbẹtọvi tọn depope ma sọgan wà enẹ gba. Ṣigba, Jehovah Jiwheyẹwhe ko wleawuna pọngbọ ogú ylando po mape po tọn na mẹhe jlo nado kẹalọyi i lẹpo. Apọsteli Johanu wlan dọmọ: ‘Ohùn Jesu tọn klọ́ mí sọn ylando lẹpo mẹ.’ (1 Johanu 1:7) To whenuena dawe pipé lọ Jesu ze ogbẹ̀ etọn jo sọn ojlo mẹ wá, e “yí agbasa ede tọn do hẹn ylando mítọn to atin ji, na mí he ko kú hlan ylando nido tin to ogbẹ̀ hlan dodo.” (1 Pita 2:24) Okú avọ́sinsan Jesu tọn na de nugandomẹgo ylanwiwa Adam tọn lẹ sẹ. Paulu dọ dọ Klisti Jesu lẹzun mẹhe “fli omẹ popo.” (1 Timoti 2:6) Mọwẹ, okú Klisti tọn hùn dotẹnmẹ dote na gbẹtọvi lẹpo nado gọ̀ pipé he Adam hẹnbu lọ mọyi.

Ṣigba, hiẹ sọgan kanse dọ, ‘Eyin okú he Jesu kú to nudi owhe 2 000 die wayi hẹn ẹn yọnbasi na gbẹtọvi lẹ nado gọ̀ pipé mọyi, naegbọn oylan po okú po gbẹsọ tin?’ Gblọndo mimọ na kanbiọ enẹ sọgan gọalọna mí nado de asisa oylan tọn awetọ lọ sẹ—enẹ wẹ wunvinọ-yinyin gbẹtọ tọn dogbọn lẹndai Jiwheyẹwhe tọn lẹ dali.

Oyọnẹn He Pegan Nọ Yidogọna Dagbewà

Oyọnẹn he pegan tintindo gando nuhe Jehovah po Jesu po to wiwà to alọnu nado de oylan sẹ go sọgan basi hihọ́na ahundoponọ de ma nado kẹalọyi nuyiwa ylankan lẹ to mayọnẹn mẹ, kavi dehe tlẹ sọ ylan hugan, ma nado lẹzun mẹhe to avùnho “hẹ Jiwheyẹwhe.” (Owalọ lẹ 5:38, 39) Jehovah Jiwheyẹwhe jlo nado de nukun sẹ sọn onú hoho he mí ko ṣiwà to wunvi mẹ lẹ go. Apọsteli Paulu dọ to Atẹni dọmọ: “Ojlẹ wunvi tọn lẹ go wẹ Jiwheyẹwhe de nukun sẹ sọn; ṣigba to dinvie e degbena gbẹtọ lẹ to ofi popo dọ yé do lẹnvọjọ: sọle ewọ ko de azán de, ehe mẹ ewọ na dawhẹna aihọn to dodo mẹ to dawe he ewọ ko do de mẹ; ehe tọn e ko na adọgbigbo hlan gbẹtọ lẹpo, to ehe mẹ e ko fọ́n ẹn sọn oṣiọ lẹ mẹ.”—Owalọ lẹ 17:30, 31.

Paulu yọnẹn sọn numimọ etọn titi mẹ dọ Jesu ko yin finfọn sọn oṣiọ lẹ mẹ, na Jesu he yin finfọnsọnku lọ dọhona Paulu bo hẹnalọdotena ẹn sọn homẹkẹndido Klistiani dowhenu tọn lẹ mẹ. (Owalọ lẹ 9:3-7) Tlolo he Paulu mọ oyọnẹn he pegan yí gando lẹndai Jiwheyẹwhe tọn lẹ go, e diọ jijọ bo lẹzun mẹdagbe to apajlẹ Klisti tọn hihodo mẹ. (1 Kọlintinu lẹ 11:1; Kọlọsinu lẹ 3:9, 10) Humọ, Paulu yí zohunhun do dọyẹwheho “wẹndagbe ahọludu tọn he.” (Matiu 24:14) To nudi owhe 2 000 he ko juwayi sọn okú po fọnsọnku Jesu tọn po whenu lẹ gblamẹ, Klisti ko de mẹhe, taidi Paulu, na dugán hẹ ẹ to Ahọluduta etọn mẹ lẹ sọn gbẹtọvi lẹ mẹ.—Osọhia 5:9, 10.

To owhe kanweko he wayi gblamẹ podọ kakajẹ din, Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ ko yí zohunhun do hẹn azọ́ndenamẹ Jesu tọn di dọmọ: “Enẹwutu mì yì, bo hẹn akọta lẹpo zun nuplọntọ, bosọ nọ baptizi yé do oyín Otọ́ tọn, po Ovi tọn po, po [gbigbọ wiwe] tọn po mẹ: na mì nisọ nọ plọn yé nado nọ doayi onú lẹpo go, nudepope he yẹn degbena mì.” (Matiu 28:19, 20) Mẹhe kẹalọyi owẹ̀n ehe lẹ tindo nukundido lọ nado nọgbẹ̀ kakadoi to aigba ji to gandudu olọn mẹ tọn Klisti tọn glọ. Jesu dọmọ: “Ehe wẹ ogbẹ̀ madopodo, dọ yé ni yọ́n hiẹ ṣokẹdẹ Jiwheyẹwhe nugbo, podọ ewọ mẹhe hiẹ dohlan, yèdọ Jesu Klisti.” (Johanu 17:3) Onú dagbe hugan he mẹde sọgan wà na awetọ etọn wẹ nado gọalọna ẹn nado mọ oyọnẹn ehe yí.

Mẹhe kẹalọyi wẹndagbe Ahọluduta lọ tọn ehe lẹ nọ do jẹhẹnu lẹ hia taidi “owanyi, ayajẹ, jijọho, linsinsinyẹn, homẹdagbe, dagbewà, [yise], walọmimiọn, mawazẹjlẹgo,” mahopọnna ylanwiwa he lẹdo yé lẹpo. (Galatianu lẹ 5:22, 23) To apajlẹ Jesu tọn hihodo mẹ, yé ma nọ “yí oylan do yiahọsu oylan tọn to mẹde go.” (Lomunu lẹ 12:17) Dopodopo yetọn nọ dovivẹnu nado “yí dagbe do hugan oylan [kavi gbawhàn oylan tọn].”—Lomunu lẹ 12:21; Matiu 5:44.

Awhàngbigba Godo Tọn do Oylan Ji

Gbẹtọvi lẹ ma na penugo nado duto dowatọ tangan oylan tọn, Satani Lẹgba ji gbọn huhlọn yetọn titi gblamẹ gbede. Ṣigba, to madẹnmẹ, Jehovah na yí Jesu zan nado só ota Satani tọn. (Gẹnẹsisi 3:15; Lomunu lẹ 16:20) Jehovah nasọ deanana Klisti Jesu nado “gbà” tito tonudidọ tọn lẹpo “do flinflin, bo sú [yé] do,” na susu yetọn ko doalọ to ylanwiwa susugege mẹ to whenuho mẹ. (Daniẹli 2:44; Yẹwhehodọtọ 8:9) To azán whẹdida tọn he ja ehe gbè, mẹhe “ma setonuna wẹndagbe Jesu Klisti Oklunọ mítọn tọn [lẹpo wẹ] . . . yè na yí viva madopodo do sayana.”—2 Tẹsalonikanu lẹ 1:8, 9; Zẹfania 1:14-18.

Sọn olọn mẹ, Jesu na gọalọna mẹhe luntọ́n lẹ nado hẹn aigba gọwá ninọmẹ dowhenu tọn etọn mẹ to whenuena Satani po godonọnamẹtọ etọn lẹ po na ko yin didesẹ godo. Klisti nasọ fọ́n mẹhe jẹ nado yin dotẹnmẹna nado nọgbẹ̀ to aigba yọyọ lọ ji lẹpo sọnku. (Luku 23:32, 39-43; Johanu 5:26-29) Gbọn mọwiwà dali, e na hẹn nugandomẹgo oylan he gbẹtọvi lẹ ko jiya etọn tọn delẹ zun ovọ́.

Jehovah ma na hẹn gbẹtọ lẹ po huhlọn po nado setonuna wẹndagbe lọ dogbọn Jesu dali gba. Ṣigba, e to dotẹnmẹ na gbẹtọ lẹ nado mọ oyọnẹn he nọ planmẹ yì ogbẹ̀ mẹ lọ yí. Dandannu wẹ e yin dọ hiẹ ni yí dotẹnmẹ hundote ehe zan todin! (Zẹfania 2:2, 3) Eyin hiẹ wàmọ, a na plọn lehe hiẹ sọgan duto oylan depope he to yasana we todin ji do. Hiẹ nasọ mọ lehe Klisti na deanana awhàngbigba godo tọn do oylan ji do.—Osọhia 19:11-16; 20:1-3, 10; 21:3, 4.

[Yẹdide to weda 5]

Saulu kẹalọyi nuyiwa ylankan lẹ na e ma tindo oyọnẹn he pegan wutu

[Yẹdide to weda 7]

Onú dagbe hugan he mẹde sọgan wà na awetọ etọn wẹ nado gọalọna ẹn nado mọ oyọnẹn he pegan yí