Dagbemẹninọ Nujọnu Tọn to Aihọn Yọyọ Jiwheyẹwhe Tọn Mẹ
DAVID,a Klistiani he yin asu podọ mẹjitọ de, sẹtẹn yì États-Unis, po jidide lọ po dọ onú dagbe hugan he emi sọgan wà niyẹn. Dile etlẹ yindọ homẹ etọn ma hùn nado jo asi etọn po ovi etọn lẹ po do, e kudeji dọ eyin emi mọ akuẹ susu dogọ emi na penugo nado hẹn gbẹzan yemẹpo tọn pọnte. Enẹwutu e kẹalọyi oylọ-basinamẹ hẹnnumẹ etọn he tin to New York lẹ tọn bo mọ azọ́n to finẹ to madẹnmẹ.
Nalete, dile osun lẹ to yìyì, jidide David tọn jẹ didepo ji. E masọ tindo whenu susu na gbigbọnu lẹ ba. E tlẹ wá jẹ obá de mẹ bọ e dibla hẹn yise bu to Jiwheyẹwhe mẹ. Kiki to whenuena e ko jai jẹ whlepọn walọ dagbe tọn de mẹ godo wẹ ewọ lọsu wá doayi ninọmẹ etọn go. Ayidonugo he e zedo adọkun agbasa tọn ji to dindọ̀n ẹn vudevude sọn nuhe yin nujọnu na ẹn hugan lẹpo kọ̀n. E dona basi diọdo delẹ dandan.
Taidi David, mẹsusu nọ sẹtẹn sọn otò wamọnọ lẹ mẹ to whemẹwhemẹ, po linlẹn lọ po nado hẹn ninọmẹ yetọn pọnte to akuẹzinzan-liho. Ṣogan, ehe nọ saba biọ dọ yé ni yí gbigbọnu lẹ do sanvọ́. Mẹdelẹ ko kanse dọ, ‘Be Klistiani de sọgan doafọna adọkunnu agbasa tọn lẹ bo nasọ yin adọkunnọ gbọn Jiwheyẹwhe dali ya?’ Wekantọ aihọn tọn lẹ po sinsẹ̀ngán lẹ po sọalọakọ́n dọ ehe yọnbasi. Ṣigba dile David po mẹdevo lẹ po ko mọ do, e sọgan vẹawu nado tindo ode bo ma hẹn awetọ bu.—Luku 18:24.
Akuẹ Ma Ylan Gba
Na nugbo tọn, nudetọn gbẹtọvi lẹ tọn wẹ akuẹ yin. Taidi nudetọn susu devo lẹ, akuẹ lọsu na ede ma ylan gba. Nado dọ hójọhó, nuyizan nuhihọ̀ tọn de poun wẹ e yin. Enẹwutu, eyin yè yí ì zan ganji, e sọgan yí adà dagbe de wà. Di apajlẹ, Biblu yigbe dọ “akuẹ yin agbó” kavi hihọ́ de, titengbe nado pehẹ nuhahun ohẹ́n tọn lẹ. (Yẹwhehodọtọ 7:12) E taidi dọ, e whè gbau na mẹdelẹ, “akuẹ wẹ nọ gblọngbèna onú popo.”—Yẹwhehodọtọ 10:19.
Owe-wiwe jẹagọdo adidọ bo na tulimẹ nado wakoe kavi wà azọ́n sinsinyẹn. Mí dona penukundo whẹndo sẹpọmẹ mítọn go, podọ eyin e lán pẹẹde to mí si janwẹ, mí na tindo nude “nado na mẹhe ma tindo.” (Efesunu lẹ 4:28; 1 Timoti 5:8) Humọ, kakati nado nọgodona mẹdetiti-mimọ́n, Biblu na mí tuli nado duvivi nutindo mítọn lẹ tọn. E dọna mí nado “yí mimá [mítọn]” bo duvivi sinsẹ́n magbọjẹ mítọn tọn lẹ. (Yẹwhehodọtọ 5:18-20) Na nugbo tọn, apajlẹ susu tin to Biblu mẹ gando sunnu po yọnnu nugbonọ lẹ po go he yin adọkunnọ.
Sunnu Nugbonọ He Yin Adọkunnọ Lẹ
Ablaham, devizọnwatọ nugbonọ Jiwheyẹwhe tọn de, tindo lẹngbọpa daho lẹ po kanlinpa lẹ po, fataka po sika susu po, gọna whédo daho he bẹ devizọnwatọ kanweko lẹ hẹn. (Gẹnẹsisi 12:5; 13:2, 6, 7) Job dodonọ lọsu jẹ adọkun tlala bo tindo kanlin-yìnyìn lẹ, devizọnwatọ lẹ, sika, po fataka po. (Job 1:3; 42:11, 12) Sunnu ehelẹ yin adọkunnọ etlẹ yin sọgbe hẹ nujinọtedo egbezangbe tọn lẹ, ṣigba yé sọ yin adọkunnọ gbọn Jiwheyẹwhe dali ga.
Apọsteli Paulu ylọ Ablaham dọ “otọ́ yé he yise lẹpo tọn.” Ablaham ma yin wọnkutọ, mọjanwẹ e masọ tẹdo nutindo etọn lẹ go zẹjlẹgo do niyẹn. (Lomunu lẹ 4:11; Gẹnẹsisi 13:9; 18:1-8) Mọdopolọ, Jiwheyẹwhe dlẹnalọdo Job tlọlọ taidi omẹ “pipé [kavi madoblọnọ] de podọ jlọjlọ de.” (Job 1:8) E nọ tin to awuwle mẹ to whepoponu nado gọalọna wamọnọ po agbátọnọ lẹ po. (Job 29:12-16) Ablaham po Job po dejido Jiwheyẹwhe go kakati nido yin adọkunnu yetọn lẹ.—Gẹnẹsisi 14:22-24; Job 1:21, 22; Lomunu lẹ 4:9-12.
Apajlẹ devo wẹ Ahọlu Sọlọmọni. Taidi whédutọ ofìn Jiwheyẹwhe tọn to Jelusalẹm, Sọlọmọni yin didona, e ma yin po nuyọnẹn Jiwheyẹwhe tọn po kẹdẹ gba, ṣigba po adọkunnu susugege gọna gbégbò po ga. (1 Ahọlu lẹ 3:4-14) Na suhugan gbẹzan etọn tọn, e do ede hia nado yin nugbonọ. Ṣigba, to yọnhowhe Sọlọmọni tọn mẹ, “ayiha etọn masọ yin pipé to OKLUNỌ . . . dè gba.” (1 Ahọlu lẹ 11:1-8) Na taun tọn, numimọ blawu etọn do delẹ to omọ̀ adọkun agbasa tọn he gbayipe lẹ mẹ hia. Lẹnnupọndo vude to yé mẹ ji.
Omọ̀ Adọkun Tọn Lẹ
Owù titengbe hugan lọ wẹ nado wleawuna owanyi na akuẹ po nuhe e sọgan họ̀ lẹ po. Adọkun nọ fọ́n ojlo zogbe de dote to mẹdelẹ mẹ he ma nọ yin pekọhẹnwana gbede. To bẹjẹeji gandudu Sọlọmọni tọn, e doayi ayilinlẹn ehe go to mẹdevo lẹ mẹ. E wlan dọmọ: “Ewọ he yiwanna fataka, fataka ma na pekọna ẹn; mọ ewọ he yiwanna adọkun, adọkun ma na pekọna ẹn; ovọ́ wẹ ehe ga.” (Yẹwhehodọtọ 5:10) To nukọn mẹ, Jesu po Paulu po na avase Klistiani lẹ gando owanyi oklọ tọn ehe go.—Malku 4:18, 19; 2 Timoti 3:2.
Eyin akuẹ wá lẹzun nuhe mí yiwanna hugan kakati nido yin nuyizan de poun nado wà nulẹ dotana, mí sọgan joawuna whlepọn walọ dagbe tọn wunmẹ lẹpo, he bẹ lalodido, ajojijẹ, po mẹkiklọ po hẹn. Juda Iskaliọti, dopo to apọsteli Klisti tọn lẹ mẹ, de oklunọ etọn hia na fatakakuẹ 30 poun wutu. (Malku 14:11; Johanu 12:6) Na owanyi tintindo na akuẹ zẹjlẹgo wutu, mẹdelẹ tlẹ nọ sẹ̀n akuẹ kakati nido yin Jiwheyẹwhe. (1 Timoti 6:10) Enẹwutu Klistiani lẹ dona nọ dovivẹnu to whepoponu nado yin ahundoponọ na nuhe dù nuhe nọ whàn yé nugbonugbo nado dín akuẹ susu dogọ.—Heblu lẹ 13:5.
Afọdidona adọkun sọ bẹ owù he yin oklọ tọn hugan lẹ hẹn. Tintan whẹ́, adọkunnu susu tintindo nọ saba fọ́n jidide do mẹdetiti go dote. Jesu donù ehe go to whenuena e dlẹnalọdo “oklọ adọkun tọn.” (Matiu 13:22) Mọdopolọ, wekantọ Biblu tọn Jakobu na avase Klistiani lẹ ma nado wọn Jiwheyẹwhe etlẹ yin to whenue yé to tito ajọwiwa tọn lẹ basi. (Jakobu 4:13-16) Na akuẹ sọgan na mí mẹdekannujẹ jẹ obá de mẹ wutu, owù lọ nọ tin to finẹ to whepoponu na mẹhe tindo e lẹ nado dejido akuẹ yetọn go kakati nido yin Jiwheyẹwhe.—Howhinwhẹn lẹ 30:7-9; Owalọ lẹ 8:18-24.
Awetọ, dile David he yin nùdego jẹnukọn wá mọ do, afọdidona adọkun nọ saba hò whenu po huhlọn po yí sọn mẹsi sọmọ bọ e nọ dọnmẹ yì vudevude sọn gbigbọnu lẹ kọ̀n. (Luku 12:13-21) Na mẹhe yin adọkunnọ lẹ, whlepọn lọ sọ tin to finẹ to whepoponu nado yí nutindo yetọn zan na awuvivinu lẹ kavi yanwle mẹdetiti tọn lẹ jẹnukọn.
Be dotẹnmẹ he Sọlọmọni na gbẹ̀fẹdudu nado dekanpona aṣejininọ etọn sọgan ko yidogọna aijijẹ gbigbọmẹ tọn etọn jẹ obá de mẹ ya? (Luku 21:34) E yọ́n osẹ́n he Jiwheyẹwhe dó tlọlọ sọta awuwiwlena kanṣiṣa alọwle tọn hẹ akọta jonọ lẹ. Ṣogan, e wá bẹ nudi yọnnu fọtọ́n pli to godo mẹ. (Deutelonomi 7:3) Na e jlo vẹkuvẹku nado hẹn homẹhun asi jonọ etọn lẹ wutu, e tẹnpọn nado ze wunmẹ tito bẹwlu yise tọn de dai do ota yetọn mẹ. Dile e ko yin nùdego do jẹnukọn, ayiha Sọlọmọni tọn lẹ́ sọn Jehovah dè vudevude.
Na nugbo tọn, apajlẹ ehelẹ do nugbo-yinyin ayinamẹ Jesu tọn hia dọmọ: “Mìwlẹ ma sọgan sẹ̀n Jiwheyẹwhe po Mamọni [kavi Adọkunnu lẹ] po gba.” (Matiu 6:24) To whelọnu lo, nawẹ Klistiani de sọgan pehẹ nuhahun akuẹzinzan tọn he mẹsusu pannukọn to egbehe lẹ gbọn? Humọ, todido tẹwẹ mí tindo dọ gbẹzan he pọnte hugan de to nukọn ja?
Dagbemẹninọ Nujọnu Tọn to Nukọn Ja
To vogbingbọn mẹ na tọgbo Ablaham po Job po gọna akọta Islaeli tọn, hodotọ Jesu tọn lẹ yin azọ́ndena nado “hẹn akọta lẹpo zun nuplọntọ.” (Matiu 28:19, 20) Azọ́ndenamẹ enẹ hinhẹndi nọ biọ whenu po huhlọn po he sọgan ko yin yiyizan nado doafọna yanwle aihọn tọn lẹ. Enẹwutu, họnhungan lọ hlan kọdetọn dagbe tintindo wẹ nado wà nuhe Jesu dọna mí nado wà dọmọ: “Mì dín ahọludu Jiwheyẹwhe tọn, po dodo etọn po whẹ́; onú [he pò] helẹ pó wẹ yè na dogọ hlan mì.”—Matiu 6:33.
To whenuena David ko dibla hẹn whẹndo etọn po gbigbọnọ-yinyin etọn po bu godo, e wá jla gbẹzan etọn do to godo mẹ. Dile Jesu dopagbe etọn do, to whenuena David jẹ Biblu pinplọn, dẹ̀hiho, po lizọnyizọn lọ po zedo otẹn tintan mẹ ji to gbẹzan etọn mẹ, nuhe pò lẹ jẹ yìyì ji. Haṣinṣan etọn hẹ asi etọn po ovi etọn lẹ po gọ̀ jẹ tẹnmẹ vudevude. Ayajẹ po pekọ etọn po gọwá. E gbẹ́ to azọ́n sinsinyẹn wà. Gbẹzan etọn ma diọ sọn ohẹ́n mẹ biọ adọkun mẹ gba. Ṣogan, e plọn nuhọakuẹ delẹ sọn numimọ awufiẹsa tọn etọn mẹ.
David ko vọ́ nulẹnpọndo tẹnsisẹ etọn yì États-Unis ji nado yọnẹn eyin nuyọnẹnnu wẹ e yin, podọ e ko magbe ma nado dike akuẹ ni deanana nudide etọn lẹ gbede ba. Todin e yọnẹn dọ nuhe họakuẹ hugan to gbẹ̀mẹ lẹ—yèdọ whẹndo owanyinọ de, họntọn dagbe lẹ, po haṣinṣan pẹkipẹki hẹ Jiwheyẹwhe po—ma sọgan yin hihọ̀ po akuẹ po gba. (Howhinwhẹn lẹ 17:17; 24:27; Isaia 55:1, 2) Na nugbo tọn, tenọgligo-hinhẹn to walọyizan-liho họakuẹ taun hugan adọkunnu agbasa tọn lẹ. (Howhinwhẹn lẹ 19:1; 22:1) To pọmẹ hẹ whẹndo etọn, gbemima David tọn wẹ nado nọ ze nuhe jẹ lẹ do otẹn tintan mẹ.—Filippinu lẹ 1:10.
Vivẹnudido gbẹtọ lẹ tọn nado wleawuna ogbẹ́ gbẹtọvi tọn he na yin adọkunnọ ṣogan bo hẹn walọ dagbe go ko gboawupo whlasusu. Ṣigba, Jiwheyẹwhe dopagbe dọ Ahọluduta etọn na wleawuna susugege agbasanu po gbigbọnu he mí tindo nuhudo etọn nado nọgbẹ̀ to ayajẹ mẹ lẹ tọn po. (Psalm 72:16; Isaia 65:21-23) Jesu plọnmẹ dọ dagbemẹninọ nujọnu tọn nọ bẹsọn gbigbọnọ-yinyin ji. (Matiu 5:3) Enẹwutu, vlavo mí yin adọkunnọ kavi wamọnọ to agbasa-liho, gbigbọnu lẹ zizedo otẹn tintan mẹ todin wẹ yin aliho dagbe hugan he mẹ dopodopo mítọn sọgan wleawudai na aihọn yọyọ Jiwheyẹwhe tọn he to nukọn ja lọ te. (1 Timoti 6:17-19) To aihọn enẹ mẹ mẹlẹpo wẹ na duvivi dagbemẹninọ nujọnu tọn to agbasa-liho podọ to gbigbọ-liho.
[Nudọnamẹ Odò Tọn]
a Yinkọ lọ ko yin didiọ.
[Yẹdide to weda 5]
Job dejido Jiwheyẹwhe go, kakati nido yin adọkunnu etọn lẹ
[Yẹdide to weda 7]
Nuhe họakuẹ hugan to gbẹ̀mẹ lẹ ma sọgan yin hihọ̀ po akuẹ po gba