Kanbiọ lẹ sọn Wehiatọ lẹ Dè

Be aliho he ma jọmẹ kavi mẹmasi tọn mẹ wẹ Jesu dọho na onọ̀ etọn te to hùnwhẹ alọwle Kana tọn lọ tẹnmẹ ya?—Johanu 2:4.

Ojlẹ vude to baptẹm Jesu tọn godo, ewọ po devi etọn lẹ po yin oylọ-basina yì hùnwhẹ alọwle tọn de tẹnmẹ to Kana. Onọ̀ etọn lọsu wá otẹn lọ mẹ ga. To whenuena ovẹn gbòdá, Malia dọna Jesu dọmọ: “Yé ma tindo ovẹn gba.” Jesu gblọnna onọ̀ etọn dọ: “Nawe, etẹwẹ yẹn do na wà hẹ we? Ojlẹ ṣie ma ko wá gba.”—Johanu 2:1-4.

To egbehe, e sọgan taidi mẹmasi, kavi mẹzunzun dọ mẹde ni ylọ onọ̀ etọn dọ “nawe” bo dọna ẹn dọ “etẹwẹ yẹn do na wà hẹ we?” Ṣigba nado sà owhẹ̀ mọnkọtọn dokọna Jesu na zẹẹmẹdo kọgbigbẹ́ aṣa po aliho hodidọ ojlẹ he mẹ nujijọ lọ wá aimẹ te tọn po go. Nukunnumimọjẹ lehe hogbe ehelẹ nọ yin yiyizan do to ojlẹ Biblu tọn mẹ na gọalọna mí.

Gando hogbe lọ “nawe” go, wezẹhomẹ lọ Vine’s Expository Dictionary of Old and New Testament Words dọmọ: “Eyin e yin yiyizan to hodidọ hẹ yọnnu de mẹ, e ma nọ yin hogbe wọhẹ kavi hùnyinylan tọn gba, ṣigba hogbe owanyi kavi sisi tọn wẹ e nọ yin.” Owe devo lẹ kọngbedopọ hẹ ehe. Di apajlẹ, lẹdogbedevomẹ The Anchor Bible dọmọ: “Ehe ma yin hogbe mẹbẹfú, kavi mẹmasi tọn gba, mọjanwẹ e masọ yin dohia owanyi matindo tọn do niyẹn . . . Aliho jọwamọ po sisi po tọn he mẹ Jesu nọ dọho na yọnnu lẹ te niyẹn.” Wezẹhomẹ lọ The New International Dictionary of New Testament Theology basi zẹẹmẹ dọ hogbe lọ “nọ yin yiyizan to hodidọ mẹ bo ma nọ bẹ zẹẹmẹ mẹmasi tọn devo depope hẹn.” Podọ wezẹhomẹ Gerhard Kittel tọn lọ Theological Dictionary of the New Testament dọ dọ hodidọ mọnkọtọn “ma yin mẹmasi kavi mẹdèpo tọn to aliho depope mẹ gba.” Enẹwutu, mí ma dona wá tadona lọ kọ̀n dọ Jesu ylanhùn kavi ma jọmẹ to whenuena e yí hogbe lọ “nawe” zan nado dọho na onọ̀ etọn.—Matiu 15:28; Luku 13:12; Johanu 4:21; 19:26; 20:13, 15.

Etẹwẹ dogbọn hodidọ lọ “etẹwẹ yẹn do na wà hẹ we” dali? E họnwun dọ aliho hodidọ tọn paa Ju lẹ tọn de wẹ ehe yin, he sọawuhia whlasusu to Biblu mẹ. Di apajlẹ, to 2 Samuẹli 16:10 mẹ, mí mọ bọ Davidi glọnalina Abiṣai nado hù Ṣimei gbọn didọ dali dọmọ: “Etẹ yẹn tindo nado wà hẹ mì, mì visunnu Zeluia tọn lẹ? Na ewọ to dẹhodo wutu, podọ na OKLUNỌ ko dọhlan ẹn dọmọ, Hodẹdo Davidi wutu.” Mọdopolọ, mí hia to 1 Ahọlu lẹ 17:18 mẹ dọ to whenuena asuṣiọsi Zalefati tọn lọ mọ dọ visunnu etọn ko kú, e dọna Elija dọmọ: “Etẹ yẹn tindo nado wà po hiẹ po, hiẹ omẹ Jiwheyẹwhe tọn E? Yè hẹn we wá dè e nado hẹn ylando ṣie wá hlan oflin, podọ nado hù visunnu ṣie!”

Sọn apajlẹ Biblu tọn ehelẹ mẹ, mí sọgan mọ dọ hodidọ lọ, “etẹwẹ yẹn do na wà hẹ we?” nọ saba yin yiyizan, e ma yin nado demẹpò kavi do goyiyi hia gba, ṣigba nado gbẹ́ nuyiwa he yin zizedonukọnnamẹ de dai kavi nado do pọndohlan po linlẹn he gbọnvo de po hia. To whelọnu lo, etẹwẹ mí sọgan dọ gando hogbe Jesu tọn lẹ hlan Malia go?

E họnwun dọ, to whenuena Malia dọna Jesu dọ, “Yé ma tindo ovẹn gba,” e ma yin nudọnamẹ na ẹn wẹ e te poun gando ninọmẹ lọ go gba, ṣigba didọ wẹ e te dọ e ni yí nude wà. Jesu yí aliho hodidọ paa tọn enẹ zan nado gbẹ́ ayinamẹ Malia tọn he ma yin tlọlọ lọ dai, podọ nuhe e yidogọ dọ, “Ojlẹ ṣie ma ko wá gba,” gọalọna mí nado yọ́n nuhewutu e do wàmọ.

Sọn whenue e yí baptẹm bo yin yiyiamisisadode to owhe 29 W.M., Jesu yọnẹn ganji dọ ojlo Jehovah tọn gando ewọ go taidi Mẹssia dopagbe lọ wẹ nado hodo aliho tenọgligo-hinhẹn tọn he na wá dekọtọn do okú, fọnsọnku, po gigo po mẹ na ẹn. “Ovi gbẹtọ tọn ma wá nado yilizọn na, adavo nado yilizọn na omẹ, podọ nado yí ogbẹ̀ etọn do basi ofligọ na omẹ susu,” wẹ e dọ. (Matiu 20:28) Dile okú etọn to sisẹpọ, Jesu hẹn ehe họnwun gbọn didọ dali dọmọ: “Ojlẹ lọ wá.” (Johanu 12:1, 23; 13:1) Enẹwutu, to odẹ̀ he e hò to ozán he jẹnukọnna okú etọn mẹ, Jesu dọmọ: “Otọ́, ojlẹ lọ wá; pagigona Ovi towe; na Ovi lọ nido pagigona we.” (Johanu 17:1) Podọ to godo mẹ, to whenuena gbẹtọgun lẹ wá nado wle e to Gẹtsemani, Jesu fọ́n apọsteli lẹ sọn amlọn mẹ bo dọmọ: “Ojlẹ lọ wá; pọ́n, yè de Ovi gbẹtọ tọn hia do alọ ylandonọ lẹ tọn mẹ.”—Malku 14:41.

Ṣigba, to alọwle Kana tọn lọ whenu, Jesu ṣẹṣẹ bẹ lizọnyizọn etọn jẹeji taidi Mẹssia lọ, podọ “ojlẹ” etọn ma ko wá gba. Yanwle tintan etọn wẹ nado wà ojlo Otọ́ etọn tọn to aliho po ojlẹ he Otọ́ etọn de po mẹ, podọ mẹdepope ma sọgan hẹnalọdotena ẹn sọn gbemima etọn mẹ. Nado do ehe hia onọ̀ etọn, Jesu dọho po nujikudo po, ṣigba e ma yin to aliho he ma jọmẹ kavi mẹmasi tọn mẹ gba. Enẹwutu, Malia ma tindo numọtolanmẹ lọ dọ visunnu etọn dowinyan ẹn kavi ylangbè na ẹn gba. Na nugbo tọn, na Malia mọnukunnujẹ zẹẹmẹ nuhe Jesu dọ tọn mẹ wutu, e dọna mẹhe yin lizọnyitọ to alọwle lọ tẹnmẹ lẹ dọmọ: “Onú depope he e dọhlan mì, mì wà ẹ.” Kakati nado gbẹkọ onọ̀ etọn go, Jesu wà azọ́njiawu etọn tintan taidi Mẹssia—gbọn osin didiọzun ovẹn dagbedagbe de dali—bosọ gbọnmọ dali do jlẹkajininọ hia to ojlo Otọ́ etọn tọn wiwà po alọkikẹyi ahunmẹdunamẹnu onọ̀ etọn tọn po ṣẹnṣẹn.—Johanu 2:5-11.

[Yẹdide to weda 31]

Jesu jọmẹ ṣigba yin nujikudonọ to aliho he mẹ e dọho na onọ̀ etọn te