Kanbiọ lẹ sọn Wehiatọ lẹ Dè
Etẹ dọ wẹ Jesu te to whenuena e dọ dọ afanumẹ nugbonọ etọn na yin “nuyọnẹntọ”?
Jesu fọ́n kanbiọ lọ dote dọmọ: “Mẹnu wẹ afanumẹ nugbonọ, nuyọnẹntọ, mẹhe klunọ etọn do basi ogán whédo etọn tọn, nado na núdùdù yetọn yé to osaa sisọ mẹ?” (Matiu 24:45) “Afanumẹ” he nọ wleawuna “núdùdù” gbigbọmẹ tọn lọ wẹ agun Klistiani he yin dide gbọn gbigbọ dali lẹ tọn. Naegbọn Jesu ylọ yé dọ nuyọnẹntọ?a
Sọn nuplọnmẹ Jesu lọsu tọn mẹ, mí sọgan mọnukunnujẹ nuhe dọ e te gbọn hogbe lọ “nuyọnẹntọ” yiyizan dali mẹ ganji dogọ. Di apajlẹ, to whenuena e dọhodo “afanumẹ nugbonọ, nuyọnẹntọ” lọ ji, Jesu do oló de gando awhli ao delẹ go he to tenọpọn wiwá asisunọ de tọn. Awhli lọ lẹ hẹn mí flin Klistiani yiamisisadode lẹ jẹnukọnna 1914, he yí jejejininọ do to tenọpọn wiwá Jesu Klisti he yin Asisunọ daho lọ tọn. Atọ́n to awhli ao lọ lẹ mẹ ma tindo amì he pé to whenuena asisunọ lọ wá, bọ hùnwhẹ alọwle tọn lọ sọ gbọ yé go. Awhli atọ́n he pò lẹ do yede hia nado yin nuyọnẹntọ. Yé ko hẹn amì susu do alọji sọmọ bọ miyọ́ngbán yetọn lẹ ma ṣí to whenuena asisunọ lọ wá podọ dotẹnmẹ yin nina yé nado biọ hùnwhẹ lọ tẹnmẹ.—Matiu 25:10-12.
Whenue Jesu wá to huhlọn Ahọluduta tọn mẹ to 1914, susu to Klistiani yiamisisadode lẹ mẹ wẹ to nukundo nado yì kọnawudopọ hẹ ẹ to olọn mẹ to afọdopolọji. Nalete, azọ́n susu gbẹ́ tin na yé nado wà to aigba ji, ṣigba delẹ to yé mẹ ma ko wleawufo na enẹ. Taidi awhli nulunọ lọ lẹ, yé ma ko hẹn yede lodo to gbigbọ-liho jẹnukọn, enẹwutu yé ma wleawufo nado zindonukọn taidi hinhọ́n-hẹntọ lẹ. Ṣigba, suhugan yetọn wẹ yinuwa po nuyọnẹn po—yèdọ zinzin po numọdohlan nukọn po—bo yin hinhẹn lodo to gbigbọ-liho. Whenuena yé mọdọ azọ́n susu gbẹ́ pò to nukọn, yé jẹ e ji po ayajẹ po. Gbọnmọ dali, yé do yede hia nado yin “afanumẹ nugbonọ, nuyọnẹntọ” lọ.
Sọ lẹnnupọndo lehe Jesu yí hogbe lọ “nuyọnẹntọ” zan to Matiu 7:24 mẹ do ji. Jesu dọmọ: “Mẹdepope he sè ohó ṣie helẹ, bosọ basi yé, yè na jlẹ ẹ do gbẹtọ nuyọnẹntọ de go, he gbá ohọ̀ etọn do osé ji.” Nuyọnẹntọ lọ gbá ohọ̀ etọn do dodonu he lodo de ji po linlẹn lọ po dọ yujẹhọn sọgan wá fọ́n. To vogbingbọn mẹ, nulunọ lọ gbá etọn do tọkẹ́n ji bo hẹn ohọ̀ etọn bu. Gbọnmọ dali, mẹhe yin hodotọ nuyọnẹntọ Jesu tọn nọ mọ kọdetọn ylankan he nuyọnẹn gbẹtọ tọn hihodo nọ hẹnwa lẹ hlan nukọn. Wuntuntun po lẹnpọn dagbe etọn po nọ hẹn ẹn nado ze yise, nuyiwa, po nuplọnmẹ etọn lẹ po sinai gligli do nuhe Jesu plọnmẹ ji. Aliho dopolọ mẹ wẹ “afanumẹ nugbonọ, nuyọnẹntọ” lọ nọ yinuwa te.
Sọ doayi aliho he mẹ hogbe lọ “nuyọnẹntọ” yin yiyizan to lẹdogbedevomẹ Owe-wiwe Heblu tọn susu mẹ te go. Di apajlẹ, Falo de Josẹfu taidi anadenanutọ núdùdù tọn to Egipti. Ehe yin apadewhe tito Jehovah tọn nado wleawu núdùdù tọn na omẹ etọn lẹ. Naegbọn Josẹfu do yin dide? Falo dọna ẹn dọmọ: ‘Omẹ zinzintọ nuyọnẹntọ de masọ tin sọ hiẹ gba.’ (Gẹnẹsisi 41:33-39; 45:5) Mọdopolọ, Biblu dọ dọ Abigaili tindo “wuntuntun [kavi nuyọnẹn] dagbe.” E na núdùdù mẹyiamisisadode Jehovah tọn Davidi po omẹ etọn lẹ po. (1 Samuẹli 25:3, 11, 18) Josẹfu po Abigaili po sọgan yin yiylọdọ nuyọnẹntọ na yé tunwun ojlo Jiwheyẹwhe tọn go bo yinuwa po numọdohlan nukọn po gọna lẹnpọn dagbe.
Gbọnmọ dali, to whenuena Jesu basi zẹẹmẹ afanumẹ nugbonọ lọ tọn taidi nuyọnẹntọ, nuhe dọ e te wẹ yindọ, mẹhe afanumẹ enẹ nọtena lẹ na do wuntuntun, numọdohlan nukọn po lẹnpọn dagbe po hia, na yé na ze yise, nuyiwa, po nuplọnmẹ yetọn lẹ po sinai do Ohó nugbo Jiwheyẹwhe tọn ji.
[Nudọnamẹ Odò Tọn]
a Hogbe he yin lilẹdo “nuyọnẹntọ” tofi wá sọn hogbe Glẹki tọn lọ phroʹni·mos mẹ. Owe lọ Word Studies in the New Testament, gbọn M. R. Vincent dali, basi zẹẹmẹ dọ hogbe ehe nọ saba dlẹnalọdo nuyọnẹn yọ́n-na-yizan po mẹdehihọ́ po.