Mì Nọ Do “Awuvẹmẹ Sisosiso” Hia
SUSU to gbẹtọvi hatọ mítọn lẹ mẹ tindo nuhudo awuvẹmẹ tọn badabada hugan gbede pọ́n dile yé to pipehẹ huvẹ, azọ̀n, ohẹ́n, sẹ́nhẹngba, tòwhan, po nugbajẹmẹji jọwamọ tọn lẹ po. Awuvẹmẹ zẹẹmẹdo nukunnumimọjẹ yajiji mẹdevo lẹ tọn mẹ po ojlo lọ po nado de awufiẹsa lọ pò. Taidi osin kọfanamẹ tọn to owhè ṣádada mẹ, awuvẹmẹ sọgan miọnhomẹna ayimajainọ bo de awufiẹsa etọn pò bosọ na tuli mẹhe to yaji.
Mí sọgan do awuvẹmẹ hia gbọn hogbe po nuyiwa mítọn lẹ po dali bo hò mẹdevo lẹ tọn pọ́n bosọ wleawufo nado gọalọ to whenuena yé tindo nuhudo mítọn. E ma yin whẹndo, họntọn, po mẹyọnmẹ mítọn lẹ po kẹdẹ wẹ mí dona do awuvẹmẹ hia gba. Mí sọgan hùndonuvo hlan mẹhe mí ma tlẹ yọnẹn lẹ lọsu. “Eyin mì yiwanna mẹhe yiwanna mì lẹ, ale tẹwẹ mì tindo?” wẹ Jesu Klisti kanse to Yẹwhehodidọ Osó ji tọn etọn mẹ. Dawe awuvẹmẹtọ ehe sọ dọmọ: “Enẹwutu onú depope mìwlẹ jlo gbẹtọ ni wà hlan mì, mọkẹdẹ wẹ mì ni wà hlan yé.”—Matiu 5:46, 47; 7:12.
Hiẹ sọgan hia hogbe ehelẹ—he nọ yin yiylọdọ Osẹ́n Sika tọn—to Owe-wiwe mẹ. Mẹsusu kọngbedopọ dọ Biblu wẹ nọ deananamẹ hugan nado do awuvẹmẹ hia. Owe-wiwe zinnudeji pludopludo dọ azọngban mítọn wẹ nado gọalọna mẹhe ma sọgan penukundo yedelẹ go na whẹwhinwhẹ́n de kavi devo wutu. Mẹdatọ mítọn, Jehovah Jiwheyẹwhe, he yin Dowatọ Biblu tọn yin didohia to Owe-wiwe mẹ taidi mẹhe nọ do awuvẹmẹ hia hugan.
Di apajlẹ, mí hia dọmọ: “[Jiwheyẹwhe] nọ yiavunlọna tọṣiọvi lẹ po asuṣiọsi lẹ po, podọ e nọ do owanyi etọn hia jonọ . . . lẹ gbọn núdùdù po avọ̀ po nina yé dali.” (Deutelonomi 10:18, Bible en français courant) Jehovah Jiwheyẹwhe yin zẹẹmẹ basina taidi “mẹhe hẹn whẹdida ṣẹ na nukunbianọ: mẹhe na núdùdù hlan huvẹtọnọ.” (Psalm 146:7) Jehovah degbè gando jonọ agbátọnọ lẹ go dọmọ: “Jonọ he wáwáṣi to mì dè lọ na tin hlan mì di owhé-vi lọ to mì ṣẹnṣẹn, hiẹ nasọ yiwanna ẹn di dewe.”—Levitiku 19:34.
Nalete, e ma nọ bọawu nado do awuvẹmẹ hia to whepoponu gba. Apọsteli Paulu kanwe hlan Klistiani he to Kọlọsi lẹ dọmọ: “Mì . . . klọ́n gbẹtọ hoho nẹ dai po azọ́n etọn po; bo . . . ze [gbẹtọ] yọyọ nẹ dogo, ehe yè diọ zun yọyọ jẹ oyọnẹn mẹ kẹdẹdi apajlẹ mẹhe dá ẹ tọn . . . Di mẹṣinṣinyan Jiwheyẹwhe tọn, mẹwiwe, mẹyiwanna, mì ze lẹblanu homẹ tọn” dogo.—Kọlọsinu lẹ 3:9, 10, 12.
Enẹwutu, awuvẹmẹ didohia nọ biọ vivẹnudido. Jijọ enẹ yin apadewhe ‘gbẹtọ yọyọ’ lọ tọn he Klistiani lẹ dona ze dogo. Paulu nọgbẹ̀ to Lomu hohowhenu tọn he gọ́ na kanyinylan mẹ. E na tuli yisenọ hatọ lẹ nado basi diọdo ayidego tọn lẹ to gbẹzan yetọn mẹ nado sọgan jọmẹ bo nọ vẹawumẹ dogọ.
Nuyiwadomẹji Awuvẹmẹ Tọn
Mẹdelẹ nọ pọ́n mẹhe nọ do awuvẹmẹ hia lẹ hlan taidi madogánnọ he to owù mẹ. Be linlẹn enẹ sọgbe ya?
Paali! Owanyi sisosiso he wá sọn Jiwheyẹwhe he nọ do jẹhẹnu ehe hia to pipé mẹ dè wẹ nọ whàn mí nado do awuvẹmẹ nujọnu tọn hia. ‘Jiwheyẹwhe wẹ owanyi.’ (1 Johanu 4:16) Jehovah yin yiylọ po gbesisọ po dọ “Otọ́ lẹblanu lẹ tọn, Jiwheyẹwhe homẹmimiọn lẹpo tọn.” (2 Kọlintinu lẹ 1:3) Na taun tọn, hogbe dowhenu tọn he yin lilẹdo “lẹblanu lẹ” zẹẹmẹdo “awuvẹmẹ tintindo na nuhahun mẹdevo lẹ tọn.” Mọwẹ, Jehovah “yin dagbenọ hlan mayọndagbenọ po mẹylankan po”!—Luku 6:35.
Mẹdatọ mítọn jlo dọ mílọsu ni do jẹhẹnu dagbe lẹ hia taidi awuvẹmẹ. Mí hia to Mika 6:8 dọmọ: “Hiẹ dawe, ewọ ko do nuhe yin dagbe hia we; podọ etẹwẹ OKLUNỌ to kinkanbiọ sọn dè we, adavo nado nọ yí nugbo do wà, podọ nado yiwanna lẹblanu”? Mí sọ hia to Howhinwhẹn lẹ 19:22 mẹ dọmọ: “Jijọ gbẹtọ tọn wẹ dagbe etọn.” Mọdopolọ Ovi Jiwheyẹwhe tọn, Jesu Klisti he do jẹhẹnu Otọ́ etọn tọn hia to pipé mẹ na tuli hodotọ etọn lẹ dọmọ: “Na mì ni do lẹblanu, kẹdẹdile Otọ́ mìtọn do lẹblanu do.” (Luku 6:36) Bible de Jérusalem lilẹ́ tulinamẹ ehe dole: “Mì yin awuvẹmẹtọ dile Otọ́ mìtọn yin awuvẹmẹtọ do.”
Mí tindo whẹwhinwhẹ́n dagbe nado wàmọ, na awuvẹmẹ nọ hẹn ale susu wá na mí wutu. Mí nọ saba mọ nugbo-yinyin nuhe yin kinkàndai to Howhinwhẹn lẹ 11:17 mẹ tọn dọmọ: “Gbẹtọ lẹblanunọ wadagbe hlan gbigbọ ede tọn.” To whenuena mí vẹawu mẹhe to nuhudo mẹ de, Jiwheyẹwhe nọ pọ́n ehe hlan taidi dagbe he yin wiwà hlan Emi. E nọ yí dagbewà do suahọ awuvẹmẹ depope he sinsẹ̀n-basitọ etọn lẹ dohia tọn. Ahọlu Sọlọmọni dọ to gbọdo glọ dọmọ: “Ewọ he wàlẹblanu na wamọnọ, OKLUNỌ wẹ e yàn na: nuhe e wà [E] nasọ suahọ etọn ẹn.” (Howhinwhẹn lẹ 19:17) Podọ Paulu wlan dọmọ: “Na mì ni yọnẹn dọ onú dagbe depope mẹde wà, dopolọ wẹ e na mọyi sọn [Jehovah] dè.”—Efesunu lẹ 6:8.
Awuvẹmẹ didohia nọ gọalọ nado hẹn jijọho go podọ nado didẹ gbèmanọpọ lẹ. E nọ gọalọ nado didẹ̀ nukunnumamọjẹnumẹ lẹ bosọ nọ hẹn ẹn yọnbasi nado jonamẹ. Nukunnumamọjẹnumẹ lẹ sọgan fọ́n na mí ma nọ dọ linlẹn kavi numọtolanmẹ mítọn lẹ dile e na ko jlo mí dọ mí ni wà do to whepoponu wutu, kavi nuyiwa mítọn lẹ sọgan yin nukunnumọjẹemẹ to aliho agọ̀ mẹ. To ninọmẹ ehe mẹ, awuvẹmẹ didohia nọ gọalọ nado didẹ̀ nuhahun lọ bo hẹn jijọho go. E nọ bọawu nado jona mẹhe mí yọnẹn dọ e nọ vẹawumẹ. Awuvẹmẹ didohia nọ gọalọna mí nado hodo ayinamẹ he Paulu na Klistiani lẹ dọmọ: “Mì sọ nọ sinyẹnlin hẹ mìnọzo, mì nọ jona mìnọzo, eyin mẹde tindo wiwọ́ do mẹde go.”—Kọlọsinu lẹ 3:13.
Awuvẹmẹ—Nuyiwa Lẹblanu Tọn
Humọ, awuvẹmẹ didohia nọ de awufiẹsa pò. Dile e yin nùdego do wayi, e nọ dohia dọ onú mẹhe to yaji lẹ tọn nọ blawuna mí bosọ nọ hẹn mí nado vẹawu yé. Awuvẹmẹ nọ biọ dọ mí ni hò mẹhe to awubla mẹ lẹ tọn pọ́n sisosiso bo de afọdide yọ́n-na-yizan lẹ nado gọalọna omẹ mọnkọtọn lẹ.
Gbọn awuvẹmẹ didohia dali, Klistiani lẹ nọ hodo apajlẹ Jesu tọn. Alọnu etọn ma nọ ján zẹjlẹgo gbede nado gọalọna gbẹtọ lẹ to agbasa-liho podọ to gbigbọ-liho. Eyin e mọdọ gbẹtọ lẹ tin to nuhudo mẹ, e nọ gbọn awuvẹmẹ dali dín aliho de nado gọalọ.
Lẹnnupọndo lehe Jesu yinuwa do ji to whenuena e mọ gbẹtọgun he yin kọgbẹ́ e go to gbigbọ-liho lẹ: “Whenuena e mọ agundaho lẹ, e wàlẹblanuna yé, na yè hẹn agbọ́pé yé, bosọ hẹn apọṣi yé di lẹngbọ he ma tindo lẹngbọhọtọ de.” (Matiu 9:36) Gando hogbe he yin lilẹdo “wàlẹblanuna” go, weyọnẹntọ Biblu tọn de dọ dọ hogbe lọ basi zẹẹmẹ “numọtolanmẹ de tọn he nọ whàn mẹde sisosiso jẹ otẹn godo tọn mẹ.” Na nugbo tọn, hogbe ehe yin yinyọnẹn taidi dopo to hogbe Glẹkigbe tọn he dohuhlọn hugan lẹ mẹ he nọ yin yiyizan na numọtolanmẹ awuvẹmẹ tọn.
Mọdopolọ, Klistiani awuvẹmẹtọ lẹ nọ yawu yinuwa nado gọalọna mẹhe tin to nuhudo mẹ lẹ to agbasa-liho podọ to gbigbọ-liho. Apọsteli Pita wlan dọmọ: “Mìmẹpo ni nọ tindo linlẹn dopolọ, mì nọ do mẹtọnhopọn hia, mì nọ tindo owanyi mẹmẹsunnu tọn, po awuvẹmẹ sisosiso po.” (1 Pita 3:8, NW) Di dohia, to whenuena whẹndo Klistiani he tin to nuhudo mẹ de tin to dandannu glọ nado sẹtẹn yì lẹdo devo mẹ na nuhahun agbasalilo tọn lẹ wutu, yisenọ hatọ he tin to finẹ lẹ jo ohọ̀ de do na yé nado nọ̀ e mẹ vọnu na osun ṣidopo. Asu lọ dọmọ: “Yé nọ wá pọ́n dagbemẹninọ mítọn to azán lẹpo gbè, podọ hodidọ tulinamẹ tọn yetọn lẹ nọ hẹn mí voawu.”
Nuhudo mẹdevo lẹ tọn sọ nọ duahunmẹna Klistiani nugbo lẹ ga. Yé nọ yí homẹhunhun do yí whenu, huhlọn, po nutindo yetọn lẹ po zan nado gọalọna mẹhe yé ma yọnẹn lẹ. Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ wẹ mẹdezejotọ he gọalọna mẹhe yé ma yọnẹn sọn fide lẹ dile e yin nùdego do to hosọ he jẹnukọn mẹ.
Gbọnmọ dali, awuvẹmẹ po lẹblanu po gbayipe to agun Klistiani tọn mẹ. Owanyi nọ whàn hagbẹ agun lọ tọn lẹ bo nọ sisẹ́ yé nado gọalọ to aliho voovo lẹ mẹ. Tọṣiọvi po asuṣiọsi he tin to agun lọ mẹ lẹ po sọgan tindo nuhudo mẹtọnhopọn po awuvẹmẹ towe po tọn na nuhahun voovo he yé to pipehẹ lẹ wutu. Be hiẹ sọgan gọalọna omẹ mọnkọtọn lẹ nado mọ nukunpedomẹgo dotowhé tọn he jẹ yí kavi nado pehẹ ohẹ́n, adọtẹn he ma pemẹnu, kavi nuhahun mẹdetiti tọn devo lẹ ya?
Lẹnnupọndo asu po asi po de ji to Grèce. Asu lọ jẹazọ̀n asaku-awàku tọn. Ewọ po asi etọn po yin zize sọyi dotowhé de to lẹdo devo pete mẹ. Ṣigba, onú vude he nọ hẹn akuẹ wá na yé wẹ yovozẹn-gle de. Mẹnu wẹ na gbẹ̀n yovozẹn lọ lẹ to whenuena yé tin to dotowhé dọ́n? Agun yetọn didá azọngban lọ. Yé gbẹ̀n bo sà yovozẹn lọ lẹ, bo hẹn ẹn yọnbasi na asu po asi po he tin to nuhudo mẹ lọ nado mọ akuẹ bo tindo jijọho ayihamẹ tọn.
Awuvẹmẹ sọgan yin didohia to aliho susu mẹ. Di dohia, Klistiani awuvẹmẹtọ lẹ yọnẹn dọ to whedelẹnu onú tangan he mẹhe to yaji lẹ tindo nuhudo etọn wẹ dlapọn owanyinọ mẹhe na dotoaina yé po sọwhiwhe po bo vẹawu yé bosọ miọnhomẹna yé sọn Owe-wiwe mẹ lẹ tọn.—Lomunu lẹ 12:15.
Duvivi Lẹdo He mẹ Awuvẹmẹ Nọ Yin Didohia te Tọn
Agun Klistiani tọn lẹdo aihọn pé yin bẹtẹn jijọho po homẹmimiọn po tọn fie awuvẹmẹ po homẹdagbe po nọ yin didohia te. Klistiani nugbo lẹ yọnẹn dọ awuvẹmẹ nọ dọnmẹdogo, to whenuena hùnyinylan nọ yanmẹdogbé. Enẹwutu, dile yé to vivẹnudo nado hodo apajlẹ Otọ́ olọnmẹ tọn yetọn, yé nọ tẹnpọn nado do “awuvẹmẹ sisosiso” hia to aliho yọ́n-na-yizan lẹ mẹ.
Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ basi oylọna we po zohunhun po nado duvivi lẹdo owanyi, mẹtọnhopọn he gọ́ na awuvẹmẹ tọn he gbayipe to yedelẹ ṣẹnṣẹn. Yé deji dọ hiẹ na yiwanna lẹdo he dọnmẹdogo enẹ.—Lomunu lẹ 15:7.
[Yẹdide to weda 5]
Paulu na tuli Klistiani lẹ to Kọlọsi nado ze lẹblanu homẹ tọn dogo
[Yẹdide to weda 7]
Eyin Jesu mọdọ gbẹtọ lẹ tin to nuhudo mẹ, e nọ gbọn awuvẹmẹ dali dín aliho de nado gọalọ