Be Hiẹ Yọnẹn Ya?

Whetẹnu wẹ sunwhlẹvu-pọntọ lẹ dla Jesu pọ́n?

To owe Wẹndagbe Matiu tọn mẹ, mí sè dọ “nuyọnẹntọ [kavi sunwhlẹvu-pọntọ] delẹ sọn whèzizẹ dali” dla Jesu pọ́n bo hẹn nunina lẹ wá na ẹn. (Matiu 2:1-12; nudọnamẹ odò tọn) Sọha sunwhlẹvu-pọntọ kavi “magi” he dla viyẹyẹ Jesu pọ́n lẹ tọn ma yin didọ, podọ dodonu dolido de ma tin na pọndohlan he gbayipe lọ dọ yé omẹ atọ̀n wẹ gba; mọjanwẹ yinkọ yetọn ma yin yiylọ to kandai Biblu tọn mẹ.

Biblu Glẹnsigbe tọn de basi zẹẹmẹ do Matiu 2:11 ji dọmọ: “To vogbingbọn mẹ na pọndohlan he gbayipe, Magi [sunwhlẹvu-pọntọ] lọ lẹ ma dla Jesu pọ́n to opá kanlin lẹ tọn mẹ to ozán he mẹ e yin jiji te dile lẹngbọhọtọ lẹ wà do gba. Yé wá e dè to osun delẹ godo bo dla ẹ pọ́n taidi ‘ovi’ de to ‘owhé’ etọn gbè.” (New International Version Study Bible) Mí mọ nugbo-yinyin ehe tọn na to whenuena Hẹlodi to dindin nado hù viyẹyẹ lọ, e degbè dọ visunnu he tindo owhe awe yìdo lẹpo ni yin hùhù to Bẹtlẹhẹm po agbegbe etọn blebu po mẹ. E de owhe enẹ na e lẹn azán lẹ “kẹdẹdi ojlẹ he e yí sọwhiwhe do plọn sọn [sunwhlẹvu-pọntọ] lẹ lọ dè.”—Matiu 2:16.

Eyin sunwhlẹvu-pọntọ ehelẹ ko dla Jesu pọ́n to ozán he mẹ e yin jiji te bo hẹn sika po nunina họakuẹ devo lẹ po wá na ẹn wẹ, e na vẹawu dọ Malia ni hẹn ohẹ̀ awe poun wá tẹmpli Jelusalẹm tọn mẹ to whenuena e do Jesu hia to azán 40 godo. (Luku 2:22-24) Ehe yin tito de to Osẹ́n Mose tọn mẹ na wamọnọ he ma sọgan hẹn lẹngbọvu wá lẹ. (Levitiku 12:6-8) Nalete, nunina họakuẹ ehelẹ na ko wá do ganmẹ bosọ yọ́n-na-yizan na whẹndo Jesu tọn to ojlẹ he yé yizan to Egipti whenu.—Matiu 2:13-15.

Naegbọn e yí azán ẹnẹ to Jesu si nado jẹ yọdò Lazalọsi tọn kọ̀n?

Na taun tọn, e taidi dọ Jesu lọsu wẹ basi tito etọn domọ. Naegbọn mí sọgan dọ mọ? Gbadopọnna kandai he tin to Johanu weta 11 mẹ.

To whenuena Lazalọsi he nọ nọ̀ Bẹtani bosọ yin họntọn Jesu tọn bẹ azọ̀n sinsinyẹn, nọviyọnnu etọn lẹ dowẹn hlan Jesu. (Wefọ 1-3) To ojlẹ enẹ mẹ, Jesu tin to fidevo, yèdọ gbejizọnlin azán awe kavi humọ tọn do Bẹtani. (Johanu 10:40) E họnwun dọ Lazalọsi kú to gblagbla ojlẹ he mẹ owẹ̀n jẹ Jesu dè tọn. Etẹwẹ Jesu wà? “E nọte to ojlẹ nẹ mẹ azán awe to [fihe] e ko tin te,” podọ to enẹgodo e wle ali dedo Bẹtani. (Wefọ 6, 7) Enẹwutu, gbọn teninọ na azán awe podọ gbejizọnlin zinzin na azán awe dali, e jẹ yọdò lọ kọ̀n azán ẹnẹ to okú Lazalọsi tọn godo.—Wefọ 17.

Jẹnukọnna enẹ, Jesu ko fọ́n omẹ awe sọnku—fọnsọnku omẹ tintan tọn wá aimẹ to okú etọn godo tlolo podọ omẹ awetọ tọn sọgan ko yin ojlẹ vude godo to gbeegbe e kú. (Luku 7:11-17; 8:49-55) Be e sọgan fọ́n mẹhe ko kú na azán ẹnẹ bọ agbasa etọn ko jẹ gbigble ji ya? (Wefọ 39) E jẹna ayidego dọ owe he nọ basi zẹẹmẹ do Biblu ji de dọ dọ to Ju lẹ ṣẹnṣẹn, linlẹn de gbayipe dọ todido depope ma tin “na mẹhe ko kú na azán ẹnẹ; to ojlẹ enẹ mẹ e ko nọ họnwun dọ agbasa lọ to gbigble, podọ alindọn lọ he yè lẹndọ e ko tọ́n bo to aga agbasa lọ tọn na azán atọ̀n, ko yì.”

Eyin depope to mẹhe pli to yọdò lọ kọ̀n lẹ mẹ tindo ayihaawe janwẹ, be yé na mọ huhlọn Jesu tọn do okú ji todin. Jesu ṣite to yọdò he tin to nùvo lọ kọ̀n bo dawhá dọmọ: “Lazalọsi, jẹgbonu wá.” Enẹgodo, “ewọ he yin oṣiọ lọ sọ jẹgbonu wá.” (Wefọ 43, 44) Todido dejidego na oṣiọ lẹ wẹ fọnsọnku yin, e ma yin linlẹn agọ̀ he mẹsusu tindo dọ alindọn nọ to gbẹnọ zọnmii to okú godo gba.—Ezekiẹli 18:4; Johanu 11:25.