Mọ Nukundagbe Jiwheyẹwhe Tọn Mahopọnna Diọdo Gbẹ̀mẹ Tọn Lẹ
BE HIẸ to pipehẹ diọdo delẹ to gbẹzan towe mẹ wẹ ya? Be e to awuvẹ na we nado kẹalọyi yé wẹ? Suhugan mítọn wẹ ko jugbọn ninọmẹ mọnkọtọn mẹ kavi na wá jugbọn e mẹ to gbèdopo. Apajlẹ jọnun mẹhe nọgbẹ̀ to hohowhenu delẹ tọn sọgan gọalọna mí nado yọ́n jẹhẹnu he na yọ́n-na-yizan na mí to ninọmẹ mọnkọtọn mẹ lẹ.
Di apajlẹ, lẹnnupọndo diọdo susu he Davidi pehẹ to gbẹzan etọn mẹ lẹ ji. Yọpọvu lẹngbọhọtọ tata de wẹ e yin to whenue Samuẹli yí amisisa do de e taidi ahọlu sọgodo tọn Islaeli tọn. E gbẹ́ pò to jọja to whenue e ze ede jo nado hoavùn hẹ Filistininu gángánsu lọ, Goliati. (1 Sam. 17:26-32, 42) Jọja Davidi yin oylọ-basina nado wá nọ họ̀nmẹ Ahọlu Sauli tọn bosọ yin dide taidi awhàngán akọta lọ tọn. Davidi ma tlẹ sọgan ko lẹn pọ́n gbede dọ gbẹzan etọn na wá diọ domọ; mọjanwẹ e ma sọgan ko yọ́n nuhe na jọ bọdego do niyẹn.
Haṣinṣan he tin to Davidi po Sauli po ṣẹnṣẹn wá jẹ gbigble ji. (1 Sam. 18:8, 9; 19:9, 10) Davidi to dandannu glọ nado họ̀njẹgbé na owhe susu nado sọgan whlẹn ogbẹ̀ ede tọn. To whenue e tlẹ ko jẹ gandu ji taidi ahọlu Islaeli tọn, ninọmẹ etọn gbẹsọ diọ taun, titengbe to whenuena e deayọ bo tẹnpọn nado ṣinyọnnudo e gbọn mẹhuhu dali. Na ylando etọn lẹ wutu, whẹndo etọn jiya nugbajẹmẹji lẹ tọn. Di apajlẹ, visunnu etọn Absalọmi ṣiatẹ do e go. (2 Sam. 12:10-12; 15:1-14) Ṣogan, to whenue Davidi lẹnvọjọ sọn ylando ayọdide po mẹhuhu po tọn etọn mẹ, Jehovah jona ẹn bọ e gọ̀ nukundagbe Jiwheyẹwhe tọn mọ.
Ninọmẹ hiẹ lọsu tọn sọgan diọ. Nuhahun agbasalilo, akuẹzinzan kavi whẹndo tọn lẹ—etlẹ yin nuyiwa mítọn titi lẹ—nọ hẹn diọdo lẹ wá gbẹzan mítọn mẹ. Jẹhẹnu tẹlẹ wẹ sọgan hẹn mí pegan dogọ nado duto avùnnukundiọsọmẹnu mọnkọtọn lẹ ji?
Whiwhẹ Nọ Gọalọ
Whiwhẹ bẹ gbigbọ taliliai tọn tintindo hẹn. Whiwhẹ nujọnu tọn nọ hẹn mí penugo nado mọ míde dile mí te do nugbonugbo bo mọ mẹdevo lẹ dile yé te do. Eyin mí ma nọ yí nukunpẹvi do pọ́n jẹhẹnu po nuwadotana mẹdevo lẹ tọn po, mí na penugo dogọ nado yọ́n pinpẹn gbẹtọ-yinyin po nugopipe yetọn lẹ po tọn. Mọdopolọ, whiwhẹ sọgan gọalọna mí nado mọnukunnujẹ nuhewutu nude do jọ do mí go mẹ gọna lehe mí sọgan dudeji do.
Visunnu Sauli tọn, Jonatani ze apajlẹ dagbe dai to adà ehe mẹ. Nujijọ he e ma sọgan deanana lẹ diọ gbẹzan etọn. To whenuena Samuẹli dọna Sauli dọ Jehovah na yí gánzinpo sọn e si, e ma dọ dọ Jonatani wẹ na jẹ otẹn etọn mẹ gba. (1 Sam. 15:28; 16:1, 12, 13) Whenue Jiwheyẹwhe de Davidi taidi ahọlu Islaeli tọn he na bọdego, enẹ de Jonatani sọn hukan gandudu tọn ji. To aliho de mẹ, tolivivẹ Sauli tọn bẹpla Jonatani. Dile etlẹ yindọ Jonatani ma ṣì nude wà, e ma na jẹ otẹn otọ́ etọn tọn mẹ. (1 Sam. 20:30, 31) Nawẹ Jonatani yinuwa gbọn? Be e gblehomẹ na dotẹnmẹ enẹ he gbọ e go wutu bo whànwu Davidi wẹ ya? Lala. Mahopọnna dọ Jonatani wà mẹho na Davidi taun bosọ tindo numimọ hugan ẹn, e gbọn nugbonọ-yinyin dali nọgodona Davidi. (1 Sam. 23:16-18) Whiwhẹ gọalọna ẹn nado kẹalọyi dọ Davidi wẹ Jiwheyẹwhe de, podọ e ma ‘lẹn ede tọn glanglan hú lehe e jẹ nado lẹn do.’ (Lom. 12:3) Jonatani mọnukunnujẹ nuhe Jehovah to nukundo sọn e si mẹ bo kẹalọyi nudide Etọn.
Na nugbo tọn, diọdo susu nọ fọ́n nuhahun wunmẹ delẹ dote. E wá jẹ whedenu bọ Jonatani dona yinuwa hẹ omẹ awe he sẹpọ ẹ taun delẹ to ojlẹ dopolọ mẹ. Omẹ tintan wẹ họntọn etọn Davidi, mẹhe Jehovah ko de taidi ahọlu sọgodo tọn Islaeli tọn. Omẹ awetọ wẹ otọ́ etọn Sauli, he ko yin gbigbẹdai gbọn Jehovah dali ṣigba bo gbẹ́ pò to gandu taidi ahọlu. Ninọmẹ ehe dona ko hẹn apọṣi Jonatani dile e to tintẹnpọn nado gbọṣi nukundagbe Jehovah tọn mẹ. Diọdo he mí dona pehẹ to gbẹ̀mẹ lẹ sọgan nọ dobuna mí bo hẹn mí hanú jẹ obá de mẹ. Ṣigba eyin mí tẹnpọn nado mọnukunnujẹ pọndohlan Jehovah tọn mẹ, mí na penugo nado to sinsẹ̀n ẹn zọnmii po nugbonọ-yinyin po dile mí to pipehẹ diọdo gbẹ̀mẹ tọn lẹ.
Nujọnu-Yinyin Jlẹkajininọ Tọn
Jlẹkajininọ zẹẹmẹdo nado nọ yọ́n dogbó mítọn lẹ. Whiwhẹ po jlẹkajininọ po ma yin nudopolọ. Mẹde sọgan yin whiwhẹnọ ganṣo bo ma yọ́n dogbó etọn lẹ to gigọ́ mẹ.
Davidi nọ nọ̀ jlẹkaji. Dile etlẹ yindọ Jehovah ko de e taidi ahọlu, owhe susu juwayi whẹpo e do wá penugo nado hẹ gánzinpo ji. Mí ma mọ hia to fide dọ Jehovah basi zẹẹmẹ nuhewutu Davidi ma do yawu duahọlu tọn na ẹn gba. Ṣogan, dile ninọmẹ ehe tlẹ sọgan taidi nuhe na hẹnmẹ jẹflumẹ, e ma hẹn homẹgble Davidi gba. E yọ́n dogbó etọn lẹ, podọ e mọnukunnujẹemẹ dọ Jehovah he dike bọ nulẹ to yìyì domọ wẹ to nukunpedo whẹho lọ go. Enẹwutu, Davidi ma jlo na hù Sauli, etlẹ yin nado whlẹn ogbẹ̀ edetiti tọn, podọ e glọnalina gbẹdohẹmẹtọ etọn Abiṣai nado wàmọ.—1 Sam. 26:6-9.
To whedelẹnu, ninọmẹ he mẹ mí ma mọnukunnujẹ de sọgan fọ́n to agun mítọn mẹ bọ to nukun mítọn mẹ, e sọgan taidi dọ e ma yin dididẹ to aliho dagbe hugan mẹ. Be mí na gbọn jlẹkajininọ dali yigbe dọ Jesu wẹ Ota agun lọ tọn podọ ewọ wẹ to pipli mẹho he yin dide nado yin nukọntọ to agun mẹ lẹ tọn yizan ya? Be mí na do jlẹkajininọ hia, bo yọnẹn dọ eyin mí jlo na mọ nukundagbe Jehovah tọn, mí dona nọtepọn anademẹ he e nọ na gbọn Jesu Klisti gblamẹ ya? Be mí na nọtepọn anademẹ enẹ po jlẹkajininọ po eyin e ma tlẹ bọawuna mí ya?—Howh. 11:2, NW.
Homẹmimiọn Nọ Gọalọna Mí Nado Hẹn Pọndohlan Dagbe Go
Homẹmimiọnnọ-yinyin zẹẹmẹdo nado nọ do walọmimiọn hia. E nọ hẹn mí penugo nado yí homẹfa do doakọnna nuhe mẹdevo lẹ wà do mí matin homẹgble, mẹhẹndohomẹ kavi gbigbọ ahọsuyíyí tọn. E ma nọ bọawu nado wleawuna homẹmimiọn. E jẹna ayidego dọ wefọ de dọ dọ “homẹmimiọnnọ aigba lọ tọn lẹ” yin oylọ-basina nado ‘dín homẹmimiọn.’ (Zẹf. 2:3) Homẹmimiọn tindo kanṣiṣa hẹ whiwhẹ po jlẹkajininọ po, ṣigba e sọ bẹ jẹhẹnu devo lẹ hẹn taidi dagbewà po walọmimiọn po. Mẹhe yin homẹmimiọnnọ sọgan yawu yinukọn to gbigbọ-liho na e nọ jlo na plọnnu bo nọ dín anademẹ mẹdevo lẹ tọn.
Nawẹ homẹmimiọn sọgan gọalọna mí nado pehẹ diọdo gbẹ̀mẹ tọn lẹ gbọn? Vlavo hiẹ na ko doayi e go dọ mẹsusu ma nọ saba mọ adà dagbe diọdo lẹ tọn. Ṣigba nado dọ hójọhó, diọdo lẹ sọgan hùn dotẹnmẹ dotena mí nado mọ azọ́nplọnmẹ yí dogọ sọn Jehovah dè. Gbẹzan Mose tọn do ehe hia.
To whenue Mose tindo owhe 40, e ko wleawuna jẹhẹnu dagbe susu. E ko dohia dọ nuhudo omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn nọ duahunmẹna ẹn podọ e do gbigbọ mẹde-yido-sanvọ́ tọn hia. (Heb. 11:24-26) Ṣogan, whẹpo Jehovah do deazọ́nna ẹn nado deanana Islaelivi lẹ sọn Egipti, Mose dona pehẹ diọdo gbẹ̀mẹ tọn delẹ he gọalọna ẹn nado tindo homẹmimiọn dogọ. E dona họ̀n sọn Egipti bo nọ aigba Midiani tọn ji na owhe 40 taidi lẹngbọhọtọ de. To whenẹnu, e masọ yin omẹ nukundeji de ba. Etẹwẹ yin kọdetọn lọ lo? Diọdo ehe hẹn gbẹtọ-yinyin etọn pọnte dogọ. (Sọh. 12:3) E plọn nado nọ ze gbigbọnu lẹ do otẹn tintan mẹ jẹnukọnna ale etọn titi lẹ.
Nado mọ obá he mẹ Mose tindo homẹmimiọn jẹ, mì gbọ mí ni lẹnnupọndo nuhe jọ to whenuena Jehovah dọna ẹn dọ Emi jlo na gbẹ́ akọta tolivẹtọ lọ dai bo yí kúnkan Mose tọn do basi akọta hlọnhlọnnọ de ji. (Sọh. 14:11-20) Mose vẹvẹ do akọta lọ tamẹ. Nuhe e dọ lẹ dohia dọ oyín Jiwheyẹwhe tọn po dagbemẹninọ mẹmẹsunnu etọn lẹ tọn po wẹ nọ duahunmẹna ẹn, e ma yin ale etọn titi lẹ gba. Mẹhe yin homẹmimiọnnọ de janwẹ sọgan didá azọngban he Mose hẹndi taidi nukọntọ akọta lọ tọn podọ whẹgbọtọ. Miliami po Aalọn po hlunnudọ do e go, ganṣo kandai Biblu tọn dọ dọ Mose yin “homẹmimiọnnọ tlala hú mẹhe tin to nukunmẹ aigba lọ tọn ji lẹpo.” (Sọh. 12:1-3, 9-15) E taidi dọ Mose yí homẹmimiọn do doakọnna homọdọdomẹgo yetọn lẹ. Nawẹ nulẹ na ko yì do eyin Mose ma ko yin homẹmimiọnnọ?
To nujijọ devo whenu, gbigbọ Jehovah tọn jẹ do sunnu delẹ ji bọ yé jẹ dọdai dọ ji. Jọṣua, he yin devizọnwatọ Mose tọn, mọdọ nuhe wà Islaelivi ehelẹ te ma sọgbe. To alọ devo mẹ, Mose gbọn homẹmimiọn dali lẹnnupọn sọn pọndohlan Jehovah tọn mẹ bo ma dibu dọ emi to aṣẹpipa emitọn hẹnbu. (Sọh. 11:26-29) Eyin Mose ma ko yin homẹmimiọnnọ wẹ, be e na ko kẹalọyi diọdo he Jehovah hẹnwa enẹ ya?
Homẹmimiọn gọalọna Mose nado hẹn aṣẹpipa daho he yin nina ẹn po azọngban he Jiwheyẹwhe dena ẹn po di ganji. Jehovah basi oylọna ẹn nado hẹ Osó Holẹbi ji bo ṣite to akọta lọ nukọn. Jiwheyẹwhe dọhona Mose gbọn angẹli de gblamẹ bo de e taidi whẹgbọtọ alẹnu lọ tọn. Homẹmimiọn Mose tọn gọalọna ẹn nado kẹalọyi diọdo daho he gando aṣẹpipa etọn go ehe ganṣo bo gbọṣi nukundagbe Jiwheyẹwhe tọn mẹ.
Míwlẹ lo? Dopodopo mítọn dona tindo homẹmimiọn eyin mí jlo na yinukọn to gbigbọ-liho. Mẹhe mọ lẹblanulọkẹyi po aṣẹpipa po yí to omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ ṣẹnṣẹn lẹpo wẹ dona yin homẹmimiọnnọ. Enẹ nọ glọnalina mí ma nado yigo to whenue mí pannukọn diọdo lẹ bosọ nọ hẹn mí penugo nado pehẹ ninọmẹ lẹ to aliho dagbe mẹ. Aliho he mẹ mí nọ yinuwa te yin nujọnu taun. Be mí na kẹalọyi diọdo lọ ya? Be mí na pọ́n ẹn hlan taidi dotẹnmẹ hundote de nado yinukọn dogọ ya? Vlavo dotẹnmẹ hundote dopo gee lọ niyẹn nado wleawuna homẹmimiọn!
Sọn ojlẹ de mẹ jẹ devo mẹ, mí na nọ pehẹ diọdo lẹ to gbẹzan mítọn mẹ. To whedelẹnu, e ma nọ bọawu nado yọ́n nuhewutu nulẹ do to jijọ domọ. Madogán mítọn titi lẹ po ayimajai po sọgan hẹn ẹn vẹawuna mí nado nọ pọ́n nulẹ hlan dile Jehovah nọ wà do. Ṣogan, jẹhẹnu delẹ taidi whiwhẹ, jlẹkajininọ po homẹmimiọn po na gọalọna mí nado kẹalọyi diọdo lẹ bo gbọṣi nukundagbe Jiwheyẹwhe tọn mẹ.
[Asisa Yẹdide tọn to weda 4]
Whiwhẹ nujọnu tọn nọ hẹn mí penugo nado mọ míde dile mí te do nugbonugbo
[Asisa Yẹdide tọn to weda 5]
Dopodopo mítọn dona tindo homẹmimiọn eyin mí jlo na yinukọn to gbigbọ-liho
[Yẹdide to weda 5]
Mose dona pehẹ avùnnukundiọsọmẹnu delẹ he gọalọna ẹn nado tindo homẹmimiọn dogọ