Dike ‘Osẹ́n Dagbewanyi Tọn’ Ni Nọ Deanana Odẹ́ Towe
“E yí nuyọnẹn do kẹ̀ onù etọn: podọ to odẹ́ etọn ji wẹ osẹ́n [dagbewanyi] tọn te.”—HOWH. 31:26.
1, 2. (a) Jẹhẹnu tẹwẹ sinsẹ̀n-basitọ Jehovah tọn lẹ yin tulina nado wleawuna? (b) Etẹ ji wẹ mí na dọhodo to hosọ ehe mẹ?
OHÓ oplọn tọn he Ahọlu Lemuẹli hohowhenu tọn mọyi sọn onọ̀ etọn dè bẹ hogbe mẹpipa tọn titengbe de hẹn, he yè sọgan do yọ́n asi jijọ dagbenọ de. Onọ̀ etọn dọna ẹn dọ asi jijọ dagbenọ de nọ, “yí nuyọnẹn do kẹ̀ onù etọn: podọ to odẹ́ etọn ji wẹ osẹ́n [dagbewanyi] tọn te.” (Howh. 31:1, 10, 26) Dagbewanyi yin nuhọakuẹ de to odẹ́ yọnnu nuyọnẹntọ po mẹhe jlo na hẹn homẹ Jehovah Jiwheyẹwhe tọn hùn lẹpo tọn po ji. (Hia Howhinwhẹn lẹ 19:22.) E dona họnwun dọ mẹhe yin sinsẹ̀n-basitọ nugbo lẹpo nọ do dagbewanyi hia to hodidọ yetọn mẹ.
2 Etẹwẹ yin dagbewanyi? Mẹnu lẹ wẹ mí dona nọ do e hia? Etẹwẹ na gọalọna mí nado tindo ‘osẹ́n dagbewanyi tọn’ to odẹ́ mítọn ji? Nawẹ mọwiwà na yinuwado hodọdopọ mítọn hẹ hagbẹ whẹndo tọn po Klistiani hatọ lẹ po ji gbọn?
Whenuena Owanyi Nugbo Whàn Mí Nado Do Dagbewanyi Hia
3, 4. (a) Etẹwẹ yin dagbewanyi? (b) Nawẹ dagbewanyi gbọnvona homẹdagbe he nọ yin didohia to paa mẹ gbọn?
3 Dagbewanyi bẹ jijọ owanyi po homẹdagbe po tọn hẹn. Homẹdagbe ehe wẹ ojlo nujọnu tọn tintindo to mẹdevo lẹ mẹ podọ ojlo enẹ didohia gbọn nuyiwa alọgọnamẹ tọn po ohó he do lẹnpọn dagbe hia lẹ didọ po dali. To whenuena e yindọ dagbewanyi bẹ owanyi hẹn, dido e hia nọ biọ ojlo tintindo to dagbemẹninọ mẹdevo lẹ tọn mẹ na owanyi he mí tindo na yé wutu. Ṣigba, to hogbe dowhenu tọn mẹ, dagbewanyi bẹ nususu hẹn hugan homẹdagbe didohia na mẹlọ yin whinwhàn gbọn owanyi dali wutu. Dagbewanyi zẹẹmẹdo nado desọn ojlo mẹ bo do homẹdagbe hia mẹdevo po nugbonọ-yinyin po kakajẹ whenue lẹndai homẹdagbe lọ tọn yin hinhẹndi.
4 Etomọṣo, dagbewanyi gbọnvona homẹdagbe to linlẹn devo mẹ. Homẹdagbe he nọ yin didohia to paa mẹ tlẹ sọgan yin didohia jonọ lẹ. Mẹhe nọ nọ̀ lopo Malita tọn ji lẹ do homẹdagbe wunmẹ ehe hia apọsteli Paulu po gbẹtọ 275 he tọjihun siọ do lẹ po—yèdọ mẹhe yé ma tlẹ dukosọ hẹ pọ́n lẹ. (Owalọ 27:37–28:2) To vogbingbọn mẹ, dagbewanyi nọ gando kanṣiṣa nugbonọ-yinyin tọn he nọ tin to mẹhe ko wleawuna haṣinṣan to yede ṣẹnṣẹn lẹ go.a Ehe wẹ Keninu lẹ dohia “ovi Islaeli tọn lẹpo, whenuena yé hẹaga tọ́n ja sọn Egipti.”—1 Sam. 15:6.
Ayihamẹlinlẹnpọn po Odẹ̀ po Yin Dandannu
5. Etẹwẹ na gọalọna mí nado nọ dava odẹ́ mítọn?
5 Dagbewanyi didohia to hodidọ mítọn mẹ ma nọ bọawu depope. Devi Jakọbu wlan gando odẹ́ go dọmọ: “Depope to gbẹtọvi lẹ mẹ ma sọgan hòhuwhẹ odẹ́. Onú ylankan tasinyẹntọ de wẹ, e gọ́ na adí he nọ hùmẹ.” (Jak. 3:8) Etẹwẹ sọgan gọalọna mí nado nọ dava awutugonu he ma nọ bọawu nado deanana ehe? Ohó he Jesu dọna nukọntọ sinsẹ̀n tọn azán etọn gbè tọn lẹ gọalọna mí nado mọ gblọndo lọ. E dọmọ: “Sọn susugege nuhe tin to ahun mẹ lẹ tọn mẹ wẹ onù nọ dọtọ́n.” (Mat. 12:34) Eyin dagbewanyi na deanana odẹ́ mítọn, mí dona wleawuna jẹhẹnu ehe to ahun mítọn mẹ—enẹ wẹ gbẹtọ he mí yin to homẹ. Mì gbọ mí ni pọ́n lehe ayihamẹlinlẹnpọn po dẹ̀hiho po nọ gọalọna mí nado wàmọ do.
6. Naegbọn mí dona yí pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn do lẹnayihamẹpọn do nuyiwa dagbewanyi tọn Jehovah tọn lẹ ji?
6 Biblu dọ dọ Jehovah Jiwheyẹwhe yin ‘susunọ to dagbewanyi mẹ.’ (Eks. 34:6) Psalm-kantọ lọ jihàn dọmọ: “OKLUNỌ E, aigba gọ́ na dagbewanyi towe.” (Ps. 119:64) Kandai susu wẹ tin to Owe-wiwe lẹ mẹ gando lehe Jehovah do dagbewanyi hia sinsẹ̀n-basitọ etọn lẹ do go. Whenu yiyizan nado lẹnayihamẹpọn po pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn po do ‘azọ́n Jehovah tọn lẹ’ ji sọgan whàn mí nado wleawuna jẹhẹnu Jiwheyẹwhe tọn ehe.—Hia Psalm 77:12.
7, 8. (a) Nawẹ Jehovah yinuwa po dagbewanyi po hlan Lọti po whẹndo etọn po gbọn? (b) Numọtolanmẹ tẹwẹ Davidi tindo gando dagbewanyi he Jiwheyẹwhe dohia ẹ go?
7 Di apajlẹ, lẹnnupọndo lehe Jehovah whlẹn tavẹ-ylọvi Ablaham tọn, Lọti po whẹndo etọn po do ji to whenue E và Sodọmi sudo, yèdọ tòdaho he mẹ yé nọ nọ̀. To whenue ojlẹ enẹ sẹpọ, angẹli he wá Lọti dè lẹ dotuhomẹna ẹn nado plan whẹndo etọn bo yawu tọ́n sọn tòdaho lọ mẹ. Biblu dọmọ: “Ṣigba e whleawu: [angẹli lọ lẹ] sọ dlẹnalọ bo hẹn alọ etọn, po alọ asi etọn tọn po, po alọ viyọnnu etọn awe lẹ tọn po, gbọn lẹblanu OKLUNỌ tọn hlan ẹn dali: yé hẹn ẹn jẹgbonu, bo do e jẹ otò lọ godo.” Be mí ma nọ yin whinwhàn to whenue mí lẹnnupọndo nuyiwa whlẹngán tọn ehe ji bo kẹalọyi dọ dohia dagbewanyi Jiwheyẹwhe tọn wẹ e yin ya?—Gẹn. 19:16, 19.
8 Sọ lẹnnupọndo apajlẹ Ahọlu Davidi Islaeli hohowhenu tọn ji, mẹhe jihàn dọmọ: “[Jehovah] jo ylando towe lẹpo na we; [e] hẹn azọ̀n towe lẹpo gbọ.” Lehe Davidi na ko dopẹ́ na Jehovah jona ẹn to whenue e waylando po Bati-ṣeba po do sọ! E pà Jehovah dọmọ: “Le olọn yiaga hú aigba do, sọmọ wẹ dagbewanyi etọn hlan omẹ he dibusi i lẹ dali.” (Ps. 103:3, 11) Eyin mí lẹnayihamẹpọn do kandai Owe-wiwe tọn ehelẹ po devo lẹ po ji, ahun mítọn nọ gọ́ na pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn na dagbewanyi Jehovah tọn, bọ mí nọ yin whinwhàn nado pà ẹ bo dopẹna ẹn. Dile ahun mítọn gọ́ na pẹdido sọ, mọ wẹ mí nọ yin whinwhàn nado hodo apajlẹ Jiwheyẹwhe nugbo lọ tọn do niyẹn.—Efe. 5:1.
9. Whẹwhinwhẹ́n dagbe tẹwẹ sinsẹ̀n-basitọ Jehovah tọn lẹ tindo nado nọ do dagbewanyi hia to gbẹzan yetọn mẹ?
9 Apajlẹ Owe-wiwe tọn lẹ dohia dọ Jehovah nọ do dagbewanyi etọn—yèdọ owanyi nugbo—hia mẹhe tindo haṣinṣan dagbe hẹ ẹ lẹ. Etẹwẹ dogbọn mẹhe ma tindo haṣinṣan mọnkọtọn hẹ Jiwheyẹwhe ogbẹ̀nọ lọ lẹ dali? Be Jehovah nọ fiẹ do yé go kavi ma nọ jọmẹ hẹ yé wẹ ya? Lala. “[Jiwheyẹwhe] yin homẹdagbenọ hlan mayọndagbenọ lẹ po mẹylankan lẹ po,” wẹ Luku 6:35 dọ. “E nọ hẹn owhè etọn zẹ̀ do mẹylankan lẹ po mẹdagbe lẹ po ji bosọ nọ hẹn jikun ja do dodonọ lẹ po mawadodonọ lẹ po ji.” (Mat. 5:45) Jiwheyẹwhe ko to homẹdagbe dohia mí whẹpo mí do wá plọn nugbo lọ bo yinuwa sọgbe hẹ ẹ. Ṣigba, taidi sinsẹ̀n-basitọ etọn lẹ, mí nọ duvivi owanyi nugbo etọn tọn—yèdọ dagbewanyi he ma nọ doalọte etọn. (Hia Isaia 54:10.) Lehe mí sọgan dopẹna ehe do sọ! Whẹwhinwhẹ́n dagbe nankọtọn die ehe yin nado nọ do dagbewanyi hia to hodidọ mítọn mẹ podọ to adà gbẹzan mítọn tọn devo mẹ!
10. Naegbọn odẹ̀ yin onú titengbe de he na gọalọna mí nado wleawuna dagbewanyi?
10 Onú titengbe he na gọalọna mí nado wleawuna dagbewanyi wẹ odẹ̀. Ehe yinmọ na owanyi po homẹdagbe po—yèdọ adà dagbewanyi tọn lẹ—yin adà sinsẹ́n gbigbọ wiwe Jehovah tọn tọn lẹ. (Gal. 5:22) Mí sọgan wleawuna dagbewanyi to ahun mítọn mẹ eyin mí dike gbigbọ enẹ ni nọ deanana mí. Aliho tlọlọ he mẹ mí sọgan mọ gbigbọ wiwe Jehovah tọn yí te wẹ nado nọ biọ ẹ to odẹ̀ mẹ. (Luku 11:13) Nuhe sọgbe wẹ e yin dọ mí ni nọ biọ gbigbọ wiwe Jiwheyẹwhe tọn whẹwhẹ to odẹ̀ mẹ bo nọ kẹalọyi anademẹ etọn. Mọwẹ, dandannu wẹ e yin dọ mí ni nọ lẹnayihamẹpọn bo nọ hodẹ̀ eyin mí na tindo osẹ́n dagbewanyi tọn to odẹ́ mítọn ji.
Alọwlemẹ lẹ Sọgan Do Dagbewanyi Hia to Hodidọ Na Ode Awetọ Mẹ
11. (a) Nawẹ mí wagbọn do yọnẹn dọ Jehovah nọ donukun dọ asu lẹ ni nọ do dagbewanyi hia asi yetọn lẹ? (b) Aliho tẹ mẹ wẹ osẹ́n dagbewanyi tọn sọgan gọalọna asu de nado họ́ odẹ́ etọn te?
11 Apọsteli Paulu dotuhomẹna asu lẹ dọmọ: “Mì nọ yiwanna asi mìtọn, kẹdẹdile Klisti yiwanna agun lọ do ga bo ze ede jo na ẹn.” (Efe. 5:25) Paulu sọ flin yé nuhe Jehovah dọna Adam po Evi po. Apọsteli lọ wlan dọmọ: “Sunnu na jo otọ́ etọn po onọ̀ etọn po do bo na sẹbọdo asi etọn go, yé omẹ awe lẹ nasọ lẹzun agbasalan dopo.” (Efe. 5:31) E họnwun dọ, Jehovah nọ donukun dọ asu lẹ ni yí nugbonọ-yinyin do sẹbọdo asi yetọn lẹ go bo nọ do dagbewanyi hia yé to whepoponu. Asu he nọ do owanyi nugbo hia to hodidọ etọn mẹ ma nọ de nuṣiwa asi etọn tọn lẹ hia to gbangba kavi dọho to aliho he na de e pò mẹ. E nọ hùnhomẹ nado pà ẹ. (Howh. 31:28) Eyin e wá jọ bọ gbemanọpọ lẹ fọ́n, dagbewanyi na whàn asu lọ nado dava odẹ́ etọn kakati nado dowinyan asi etọn.
12. Nawẹ hodidọ asi de tọn sọgan dohia dọ osẹ́n dagbewanyi tọn nọ deanana odẹ́ etọn gbọn?
12 Osẹ́n dagbewanyi tọn sọ dona nọ deanana odẹ́ asi de tọn. E ma dona dike gbigbọ aihọn tọn ni yinuwado lehe e nọ dọho do ji. ‘Sisi sisosiso tintindo na asu etọn’ na hẹn ẹn nado nọ dọho etọn dagbe to gbangba bosọ hẹn sisi he mẹdevo lẹ ko tindo na asu etọn jideji. (Efe. 5:33) Na e ma jlo na de sisi he ovi lẹ tindo na otọ́ yetọn pò wutu, asi lọ nọ dapana agọjijẹ do e, kavi ayihaawe finfọndote gando pọndohlan etọn go to ovi lẹ nukọn. E nọ didẹ whẹho mọnkọtọn lẹ to whenue yé omẹ awe lẹ tin topọ. “Yọnnu nuyọnẹntọ lẹpo wẹ nọ gbá ohọ̀ etọn,” wẹ Biblu dọ. (Howh. 14:1) Owhé etọn gbè yin nọtẹn he nọ hẹn ayajẹ po awuvivo po wá na whẹndo lọ blebu.
13. Na taun tọn, fie wẹ osẹ́n dagbewanyi tọn dona nọ deanana gbẹtọ lẹ te, podọ nawẹ e sọgan wàmọ gbọn?
13 Eyin alọwlemẹ lẹ tlẹ tin yedeṣo to whégbè, yé dona nọ yí odẹ́ yetọn zan to aliho he dohia dọ yé tindo sisi na ode awetọ mẹ. Paulu wlan dọmọ: “Mì gbẹ́ onú ehe lẹpo dai mlẹnmlẹn, yèdọ homẹgble, adi, ylanwiwa gọna mẹzunzun podọ mì de ohó gbigble sẹ̀ sọn onù mìtọn mẹ.” E yidogọ dọmọ: “Mì yí owanyi sisosiso awuvẹmẹ tọn, homẹdagbe, mẹdezewhè, walọmimiọn po linsinsinyẹn po dogo. . . . Mì yí owanyi dogo, na enẹ wẹ gẹdẹ he nọ kọ̀n gbẹtọ lẹ dopọ to aliho pipé de mẹ.” (Kọl. 3:8, 12-14) Eyin ovi lẹ nọ sè hogbe he do owanyi po homẹdagbe po hia lẹ to whégbè, e ma yindọ yé na voawu kẹdẹ wẹ gba, ṣigba e yọnbasi dọ yé na hodo apajlẹ lehe mẹjitọ yetọn lẹ nọ dọho do tọn.
14. Aliho tẹ mẹ wẹ tatọ́ whẹndo tọn lẹ sọgan yí odẹ́ yetọn do miọnhomẹna mẹhe to nukunpedomẹgo yetọn glọ lẹ te?
14 Psalm-kantọ lọ wlan gando Jehovah go dọmọ: ‘Yẹn vẹ̀ we, gbọ dagbewanyi towe ni tin na homẹmiọn ṣie.’ (Ps. 119:76) Aliho ayidego tọn he mẹ Jehovah nọ miọnhomẹna omẹ etọn lẹ te wẹ gbọn tudohomẹnamẹ po anademẹ po dali. (Ps. 119:105) Nawẹ tatọ́ whẹndo tọn lẹ sọgan mọaleyi sọn apajlẹ Otọ́ mítọn olọn tọn mẹ bo yí odẹ́ yetọn do miọnhomẹna mẹhe to nukunpedomẹgo yetọn glọ lẹ gbọn? Yé sọgan wàmọ gbọn awuwiwlena anademẹ po tulinamẹ po he nuhudo etọn tin dali. Lehe Sinsẹ̀n-Bibasi Whẹndo tọn nọ hùn dotẹnmẹ dagbe dote nado plọn oyọnẹn họakuẹ Biblu tọn do sọ!—Howh. 24:4.
Nọ Do Dagbewanyi Hia Yisenọ Hatọ Lẹ
15. Nawẹ Klistiani mẹho lẹ po mẹdevo he whèwhín to gbigbọmẹ lẹ po sọgan yí odẹ́ yetọn do basi hihọ́na mẹdevo lẹ to agun mẹ gbọn?
15 “Na dagbewanyi towe po nugbo towe po ni nọ [basi hihọ́na mi] jeijei,” wẹ Ahọlu Davidi hodẹ̀ dọ. (Ps. 40:11) Nawẹ Klistiani mẹho lẹ po mẹdevo he whèwhín to gbigbọmẹ to agun mẹ lẹ po sọgan hodo apajlẹ Jehovah tọn to whẹho ehe mẹ gbọn? Matin ayihaawe, odẹ́ mítọn yiyizan nado dọ́n ayidonugo wá nudọnamẹ Owe-wiwe tọn ji yin nuyiwa dagbewanyi tọn.—Howh. 17:17.
16, 17. Aliho tẹlẹ mẹ wẹ mí sọgan dohia dọ dagbewanyi nọ deanana hodidọ mítọn te?
16 Etẹwẹ mí dona wà eyin mí doayi e go dọ Klistiani de to afọdide he na hẹn ẹn nado yinuwa jẹagọdo nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ ze? Be dagbewanyi ma na whàn mí nado yí odẹ́ mítọn zan nado tẹnpọn bo gọkọna ẹn ya? (Ps. 141:5) Eyin mí yọnẹn dọ yisenọ hatọ de wà ylando sinsinyẹn, owanyi nugbo na whàn mí nado na tuli ylanwatọ lọ nado “ylọ sunnu mẹho agun tọn lẹ wá ede dè” na yé nido sọgan “hodẹ̀ do e ji, bo sá amisisa na ẹn to oyín Jehovah tọn mẹ.” (Jak. 5:14) Eyin ylanwatọ lọ ma yì mọ mẹho lẹ, e ma na yin dohia dagbewanyi tọn eyin mí ma dọ whẹho lọ na mẹho lẹ. Delẹ to mí mẹ sọgan gbọjọ, jẹflumẹ, tindo numọtolanmẹ ṣokẹdẹninọ kavi nuvọ́nọ-yinyin tọn. Aliho dagbe he mẹ mí na dohia dọ osẹ́n dagbewanyi tọn nọ deanana odẹ́ mítọn te wẹ nado “nọ dọho homẹmiọnnamẹ tọn na alindọn he jẹflumẹ lẹ.”—1 Tẹs. 5:14.
17 Nawẹ mí dona nọ yinuwa gbọn to whenue kẹntọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ to ohó agọ̀ dọ gando yisenọ hatọ lẹ go? Kakati nado tindo ayihaawe gando tenọgli mẹmẹsunnu mítọn lẹ tọn go, mí dona gbẹ́ ohó mọnkọtọn lẹ dai gbọn abọẹninọ dali kavi kanse homọdọdomẹgotọ lọ, ni e yin lẹnpọn dagbenọ, dọ be e sọgan na kunnudenu nuhe dọ e te tọn ya. Eyin kẹntọ omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn jlo na yọ́n fie mẹmẹsunnu mítọn lẹ nọ nọ̀ nado hẹn awugble wá yé ji, owanyi nugbo he mí tindo na yé na hẹn mí ma nado na nudọnamẹ lọ.—Howh. 18:24.
Mẹhe Tindo ‘Dagbewanyi Na Mọ Ogbẹ̀’
18, 19. Naegbọn osẹ́n dagbewanyi tọn dona gbọṣi odẹ́ mítọn ji to whepoponu dile mí to nuyiwa hẹ sinsẹ̀n-basitọ hatọ lẹ?
18 Owanyi nugbo dona sọawuhia hezeheze to nuyiwa mítọn lẹpo mẹ hẹ mẹhe nọ sẹ̀n Jehovah hẹ mí lẹ. Osẹ́n dagbewanyi tọn dona deanana odẹ́ mítọn etlẹ yin to ninọmẹ sinsinyẹn lẹ mẹ. Homẹ gble Jehovah to whenuena dagbewanyi ovi Islaeli tọn lẹ tọn wá “di ahún he kẹnyì to fliflimẹ.” (Hos. 6:4, 6) To alọ devo mẹ, Jehovah nọ hùnhomẹ eyin mí nọ do dagbewanyi hia madoalọte. Lẹnnupọndo lehe e nọ dona mẹhe doafọna dagbewanyi lẹ do ji.
19 Howhinwhẹn lẹ 21:21 dọmọ: “Ewọ he hodo dodo po [dagbewanyi] po na mọ ogbẹ̀, dodo po yẹyi po.” Dopo to dona he omẹ mọnkọtọn na duvivi etọn lẹ mẹ wẹ yindọ e na mọ ogbẹ̀—e ma yin na whenu gli ṣigba kakadoi. Jehovah na gọalọna ẹn nado “tẹdo ogbẹ̀ nujọnu tọn lọ go gligli.” (1 Tim. 6:12, 19) Enẹwutu, mì gbọ mí ni wà nuhe go mí pé lẹpo nado nọ ‘do dagbewanyi hia ode awetọ.’—Zek. 7:9.
[Nudọnamẹ odò tọn]
a Na nudọnamẹ dogọ gando lehe dagbewanyi gbọnvona nugbonọ-yinyin, owanyi, po homẹdagbe po do go, pọ́n Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ lọ Tọn 15 mai 2002, weda 12-13, 18-19.
Be Hiẹ Sọgan Na Gblọndo Ya?
• Basi zẹẹmẹ dagbewanyi tọn.
• Etẹwẹ na gọalọna mí nado tindo osẹ́n dagbewanyi tọn to odẹ́ mítọn ji?
• Nawẹ alọwlemẹ lẹ sọgan do owanyi nugbo hia to hodidọ yetọn mẹ gbọn?
• Etẹwẹ nọ dohia dọ mí tindo osẹ́n dagbewanyi tọn to odẹ́ mítọn ji dile mí to nuyiwa hẹ yisenọ hatọ lẹ?
[Yẹdide to weda 23]
Davidi pà Jehovah na dagbewanyi etọn
[Yẹdide to weda 24]
Be mì nọ basi Sinsẹ̀n-Bibasi Whẹndo tọn to gbesisọ mẹ ya?