Be Hiẹ Nọ Mọ Kunnudenu Anadenamẹ Jiwheyẹwhe Tọn Ya?

DEPOPE to Islaelivi lẹ kavi Egiptinu lẹ mẹ ma ko mọ onú mọnkọtọn pọ́n. Dile Islaelivi lẹ tọ́n sọn Egipti, dòtin aslọ tọn de nọte to jẹhọn mẹ to nukọn yetọn bo to yìyì po yé po to okle po ozán po. E nọ lẹzun dòtin miyọ́n tọn to zánmẹ. Lehe e jiawu do sọ! Ṣigba, fie wẹ e wá sọn? Etẹwẹ yin lẹndai etọn? Podọ etẹwẹ míwlẹ he to ogbẹ̀ to owhe 3500 godo lẹ sọgan plọn sọn nukun he yé yí do pọ́n “dòtin miyọ́n po aslọ tọn po” lọ mẹ?—Eks. 14:24.

Ohó Jiwheyẹwhe tọn de asisa po lẹndai dòtin aslọ tọn lọ po tọn hia, bo dọmọ: “OKLUNỌ sọ to yìyì to nukọn na yé to okle to dòtin aslọ tọn de mẹ, nado do aliho hia yé; podọ to ozán mẹ to dòtin miyọ́n tọn de mẹ, nado na hinhọ́n yé; na yé nido to yìyì to okle po ozán po.” (Eks. 13:21, 22) Jehovah Jiwheyẹwhe yí dòtin miyọ́n po aslọ po tọn lọ zan nado deanana omẹ etọn lẹ sọn Egipti podọ gbọn zungbo mẹ. Yé dona wleawufo nado nọ sẹtẹn nado sọgan hodo e. Whenuena awhànpa Egiptinu lẹ tọn he jẹgodona omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ ko dibla wle yé, dòtin lọ sẹtẹn wá godo yetọn bo jẹ hihọ́-basina Islaelivi lẹ ji. (Eks. 14:19, 20) Dile etlẹ yindọ dòtin lọ ma ze ali he jlọ hugan lọ, Islaelivi lẹ dona hodo e eyin yé na yì Aigba Pagbe tọn lọ ji.

Dòtin lọ he tin po omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ po nọ hẹn yé deji dọ Jehovah tin po yé po. Dòtin lọ nọtena Jehovah, podọ ewọ nọ dọho sọn dòtin lọ mẹ to whedelẹnu. (Sọh. 14:14; Ps. 99:7) Humọ, aslọ lọ do Mose hia di mẹhe Jehovah de nado deanana akọta lọ. (Eks. 33:9) Mọdopolọ, to whenue aslọ lọ sọawuhia gbọngodo, e dohia hezeheze dọ Jọṣua wẹ Jehovah de nado jẹ otẹn Mose tọn mẹ. (Deut. 31:14, 15) Na nugbo tọn, gbejizọnlin Islaelivi lẹ tọn tindo kọdetọn dagbe, na yé mọ kunnudenu dọ Jiwheyẹwhe to anadena yé podọ yé sọ hodo anademẹ etọn.

Yé Ma Yọ́n Pinpẹn Kunnudenu lọ Tọn Ba

To whenue Islaelivi lẹ mọ dòtin lọ to tintan whenu, awú na ko ji yé taun. Ṣigba, e blawu dọ azọ́njiawu enẹ he Islaelivi lẹ to mimọ egbesọegbesọ ma yinuwado yé ji sọmọ nado dejido Jehovah go zọnmii. Whlasusu wẹ yé diọnukunsọ anademẹ Jiwheyẹwhe tọn. To whenue awhànpa Egipti tọn jẹgodona yé, yé ma dejido huhlọn mẹwhlẹngán tọn Jehovah tọn go. Kakatimọ, yé sawhẹdokọna devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn Mose dọ ewọ deanana yé jei dindọn mẹ. (Eks. 14:10-12) To whlẹngán yetọn gbọn Ohù Vẹẹ mẹ godo, yé hlún do Mose, Aalọn po Jehovah po go, na yé lẹndọ yé ma na mọ núdùdù po osin po wutu. (Eks. 15:22-24; 16:1-3; 17:1-3, 7) Podọ osẹ delẹ to enẹgodo, yé hẹn Aalọn po huhlọn po nado basi oyìnvu sika tọn de. Yí nukun homẹ tọn do pọ́n! To awà osla yetọn tọn de ji, Islaelivi lẹ to dòtin miyọ́n po aslọ po tọn lọ mọ—yèdọ kunnudenu jiawu Omẹ lọ he plan yé sọn Egipti tọn—ṣigba to awà devo ji he ma dẹn do finẹ, yé jẹ boṣiọ he ma tindo gbọfufu sẹ̀n ji, bo to didọmọ: “Ehe wẹ yẹwhe towe, hiẹ Islaeli, he hẹn we hẹji jẹgbonu sọn aigba Egipti tọn lọ ji.” ‘Nuyiwa mẹmasi tọn’ nankọ die!—Eks. 32:4; Nẹh. 9:18.

Atẹṣiṣi Islaelivi lẹ tọn dohia dọ yé ma yọ́n pinpẹn anademẹ Jehovah tọn. E ma yindọ yé ma mọ kunnudenu dọ Jehovah to anadena yé wẹ gba, ṣigba nukun he yé do nọ pọ́n anademẹ lọ to gbigbọ-liho wẹ yin nuhahun lọ. Yé nọ mọ dòtin lọ, ṣigba yé masọ yọ́n pinpẹn etọn ba. Dile etlẹ yindọ nuyiwa yetọn “hẹn awusinyẹn Mẹwiwe Islaeli tọn lọ,” Jehovah gbọn lẹblanu dali zindonukọn nado to anadena yé po dòtin lọ po kakajẹ whenue Islaeli jẹ Aigba Pagbe tọn lọ ji.—Ps. 78:40-42, 52-54; Nẹh. 9:19.

Mọ Kunnudenu Dọ Jiwheyẹwhe to Anadena Mí to Egbehe

Mọdopolọ to egbehe, Jehovah zindonukọn nado nọ na anademẹ he họnwun omẹ etọn lẹ. Kẹdẹdile ewọ ma donukun dọ Islaelivi lẹ ni dín aliho he yé na gbọn na yede, mọ wẹ e ma yin bibiọ to mí si nado dín ali he planmẹ yì aihọn yọyọ dopagbe lọ mẹ na míde do niyẹn. Jesu Klisti wẹ yin Nukọntọ dide agun lọ tọn. (Mat. 23:10; Efe. 5:23) Ewọ ko na aṣẹpipa delẹ pipli afanumẹ nugbonọ lọ tọn de, he bẹ Klistiani nugbonọ yí gbigbọ do de lẹ hẹn. Pipli afanumẹ enẹ tọn lọsu nọ de nugopọntọ lẹ to agun Klistiani tọn mẹ.—Mat. 24:45-47; Titu 1:5-9.

Nawẹ mí sọgan yọ́n pipli afanumẹ nugbonọ kavi họ̀nkọnsi enẹ tọn po nujikudo po gbọn? Doayi lehe Jesu lọsu do ehe hia do go dọmọ: “Mẹnu wẹ họ̀nkọnsi nugbonọ, nuyọnẹntọ, mẹhe oklunọ etọn na de do pipli devizọnwatọ etọn lẹ tọn ji nado nọ na yé núdùdù he pé yé to ojlẹ sisọ mẹ? Ayajẹnọ wẹ afanumẹ enẹ, eyin oklunọ etọn wá bo mọ ẹn to mọwà!”—Luku 12:42, 43.

Enẹwutu, họ̀nkọnsi lọ yin “nugbonọ,” na e ma mọ́n kavi gbẹ́ Jehovah, Jesu, nugbo Biblu tọn lẹ, kavi omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ dai pọ́n gbede. Pipli họ̀nkọnsi lọ tọn sọ yin “nuyọnẹntọ,” na e nọ yí wuntuntun do deanana azọ́n he yin nujọnu hugan lọ, enẹ wẹ yẹwhehodidọ “wẹndagbe ahọluduta lọ tọn” po “gbẹtọ lẹ sọn akọta lẹpo mẹ [hinhẹn] zun devi lẹ” po. (Mat. 24:14; 28:19, 20) Pipli họ̀nkọnsi lọ tọn nọ gbọn tonusise dali má núdùdù dagbe gbigbọmẹ tọn he dojó “to ojlẹ sisọ mẹ.” Nugbo lọ dọ Jehovah nọ do nukundagbe hia pipli afanumẹ lọ tọn nọ sọawuhia to aliho he mẹ e nọ dona omẹ etọn lẹ te mẹ gbọn sọha yetọn hinhẹn jideji, anademẹ nina yé to nudide titengbe lẹ bibasi whenu, nukunnumọjẹnumẹ yetọn do nugbo Biblu tọn lẹ ji hinhẹn pọnte, hihọ́-bibasina yé sọta kẹntọ he jlo na sukúndona yé lẹ, gọna jijọho ayiha po ahun mẹ po tọn nina yé dali.—Isa. 54:17; Flp. 4:7.

Kẹalọyi Anademẹ Jiwheyẹwhe Tọn

Nawẹ mí sọgan dohia dọ mí yọ́n pinpẹn anademẹ Jiwheyẹwhe tọn gbọn? Apọsteli Paulu dọmọ: “Mì nọ setonuna mẹhe to anadenanu to ṣẹnṣẹn mìtọn lẹ bo nọ litai.” (Heb. 13:17) Mọwiwà sọgan nọma bọawu to whelẹponu. Di apajlẹ: Mí ni dọ dọ hiẹ yin dopo to Islaelivi lẹ mẹ to azán Mose tọn gbè. To whenue mì ko zinzọnlin na ojlẹ de, dòtin lọ wá nọte. Nawẹ e na nọte dẹnsọ to finẹ? Na azán dopo, osẹ dopo, kavi na osun lẹ wẹ ya? Hiẹ sọgan ko kanse dewe dọ, ‘Be dandan wẹ e yin dọ ma tún agbàn ṣie lẹpo ya?’ Jẹnukọn whẹ́, hiẹ sọgan tún agbàn towe vude nado yí onú he yin dandan tọn lẹ. Ṣigba, to azán delẹ godo, hiẹ tún agbàn towe lẹpo na agbọ́ pé we nado nọ to nutindo towe lẹ dín wutu. Ṣigba todin, dile hiẹ ko dibla tún agbàn towe lẹpo wẹ a mọ bọ dòtin lọ dedo—bọ a sọ dona jẹ agbàn towe lẹ blá ji! Mọwiwà ma na bọawu. Etomọṣo, Islaelivi lẹ dona ‘jẹ gbejizọnlin ji to afọdopolọji.’—Sọh. 9:17-22.

To whelọnu lo, nawẹ mí nọ yinuwa gbọn to whenue mí mọ anademẹ Jiwheyẹwhe tọn yí? Be mí nọ tẹnpọn nado hodo e ‘to afọdopolọji’ ya? Kavi be mí nọ zindonukọn nado to nulẹ wà dile mí ko nọ wà do dai wẹ ya? Be mí jẹakọ hẹ anademẹ yọyọ lẹ, na nuhe dù anadidena plọnmẹ Biblu lẹ, yẹwhehodidọ na mẹhe nọ do jonọgbè lẹ, sinsẹ̀n-bibasi whẹndo tọn to gbesisọ mẹ, gbekinkọndopọ hẹ Wedegbẹ́ Whẹgbọtọ Dotowhé tọn lẹ, po nuyiwa to aliho he sọgbe mẹ to plidopọ lẹ ji po ya? Mí sọ nọ do pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn hia na anademẹ Jiwheyẹwhe tọn gbọn alọkikẹyi ayinamẹ lẹ dali. Eyin mí pannukọn nudide titengbe lẹ, mí ma nọ ganjẹ nuyọnẹn mítọn titi go, ṣigba mí nọ lẹhlan Jehovah po titobasinanu etọn po na anademẹ. Kẹdẹdile ovi de nọ dín hihọ́ mẹjitọ etọn lẹ tọn to jikun sinsinyẹn de whenu do, mọ wẹ mí nọ dín hihọ́ to titobasinanu Jehovah tọn mẹ to whenue nuhahun aihọn ehe tọn lẹ wá mí ji taidi jikun sinsinyẹn de do niyẹn.

Mẹhe to anadenanu to adà aigba ji tọn titobasinanu Jiwheyẹwhe tọn mẹ lẹ ma yin mẹpipe lẹ—dile Mose lọsu ma yin do. Etomọṣo, dòtin lọ nọ dohia to whepoponu dọ ewọ wẹ Jiwheyẹwhe de bosọ kẹalọyi. Sọ doayi e go dọ, e ma yin Islaelivi dopodopo wẹ na de whenue e na jẹ yìyì ji gba. Kakatimọ, gbẹtọ lọ lẹ yinuwa “to gbedide OKLUNỌ lọ tọn ji gbọn alọ Mose tọn mẹ.” (Sọh. 9:23) Gbọnmọ dali, Mose, mẹhe gblamẹ Jiwheyẹwhe nọ na anademẹ gbọn, na ko nọ na ohia yé nado dedo.

To egbehe, pipli họ̀nkọnsi Jehovah tọn nọ na ohia he họnwun to whedepopenu he ojlẹ sọ nado dedo. Nawẹ họ̀nkọnsi lọ nọ wà enẹ gbọn? Gbọn hosọ Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ lọ Tọn po Lizọnyizọn Ahọluduta Tọn Mítọn lẹ po, owe yọyọ lẹ, po hodidọ lẹ to plidopọ voovo lẹ ji po gblamẹ. Anademẹ lẹ sọ nọ yin nina agun lẹ gbọn nugopọntọ tomẹyitọ lẹ, wekanhlanmẹ lẹ kavi azọ́nplọnmẹ he mẹmẹsunnu he tindo azọngban to agun mẹ lẹ nọ mọyi lẹ gblamẹ.

Be hiẹ nọ mọ kunnudenu he dohia dọ Jiwheyẹwhe to anadena mí lẹ hezeheze ya? To azán godo tọn ehelẹ mẹ, Jehovah nọ yí titobasinanu etọn zan nado deanana mí omẹ etọn lẹ gbọn aihọn ylankan Satani tọn he taidi “zungbo” owùnọ de mẹ. Taidi kọdetọn de, mí nọ duvivi pọninọ, owanyi, po hihọ́ po tọn.

Whenuena Islaelivi lẹ jẹ Aigba Pagbe tọn lọ ji, Jọṣua dọmọ: “Mìwlẹ sọ yọnẹn to ayiha mìtọn lẹpo mẹ podọ to gbigbọ mìtọn lẹpo mẹ, dọ onú dopo ma gbòpò sọn onú dagbe he OKLUNỌ Jiwheyẹwhe mìtọn dọ gbọn mì dali lẹ de mẹ; popolẹpo wẹ ṣẹ hlan mì.” (Jọṣ. 23:14) Mọdopolọ, ayihaawe ma tin dọ omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ to egbehe na biọ aihọn yọyọ dopagbe lọ mẹ. Ṣigba, eyin mí na tin to finẹ, ehe na taun tọn, sinai do lehe mí yí whiwhẹ po ojlo po do hodo anademẹ Jiwheyẹwhe tọn do ji. Enẹwutu, mì gbọ mímẹpo ni zindonukọn nado nọ doayi kunnudenu he dohia dọ Jehovah to anadena mí lẹ go!

[Yẹdide to weda 5]

Jehovah nọ yí titobasinanu etọn zan nado deanana mí to egbehe

Owe yọyọ lẹ

Wehọmẹ yẹwhehọluduta tọn lẹ

Azọ́nplọnmẹ to dope kunnudegbe tọn lẹ