“Plọn Mi Nado Wà Ojlo Towe”
“Plọn mi nado wà ojlo towe: na hiẹ wẹ Jiwheyẹwhe ṣie.”—PS. 143:10.
NUAGOKUN LẸ
Nujijọ tẹlẹ wẹ dohia to gbẹzan Davidi tọn mẹ dọ pọndohlan Jehovah tọn gando whẹho voovo lẹ go nọ duahunmẹna ẹn?
Etẹwẹ gọalọna Davidi nado yọ́n nuhe yin ojlo Jiwheyẹwhe tọn?
Etẹwẹ na gọalọna mí nado gbọṣi nukundagbe Jehovah tọn mẹ?
1, 2. Nawẹ nuyiwa sọgbe hẹ ojlo Jiwheyẹwhe tọn na hẹn ale wá na mí gbọn, podọ etẹwẹ mí sọgan plọn sọn apajlẹ Ahọlu Davidi tọn mẹ gando whẹho enẹ go?
MÍ NI dọ dọ hiẹ to zọnlinzin to lẹdo he a ma jẹakọ hẹ de mẹ bo wá jẹ aliklan de ji. Ali detẹ wẹ hiẹ na ze? Hiẹ sọgan biọ to mẹhe yọ́n lẹdo lọ ganji de si nado gọalọna we. Nudopolọ wiwà sọgan gọalọna mí to whenue mí to nudide titengbe lẹ basi. Pọndohlan he yiaga Mẹdatọ lọ tọn yinyọnẹn gando nulẹ go na gọalọna mí nado ‘zinzọnlin to aliho’ he Jehovah kẹalọyi ji.—Isa. 30:21.
2 Na nuhe dù nuyiwa sọgbe hẹ ojlo Jiwheyẹwhe tọn, Ahọlu Davidi Islaeli hohowhenu tọn ze apajlẹ ayidego tọn de dai diblayin to gbẹzan etọn blebu mẹ. Davidi yin mẹde he ze ahun etọn lẹpo jo na Jehovah Jiwheyẹwhe. Mì gbọ mí ni gbadopọnna nujijọ delẹ to gbẹzan etọn mẹ po yanwle lọ po nado plọnnu sọn apajlẹ etọn mẹ.—1 Ahọ. 11:4.
DAVIDI TINDO SISI SISOSISO NA OYÍN JEHOVAH TỌN
3, 4. (a) Etẹwẹ whàn Davidi nado hoavùn hẹ Goliati? (b) Nukun tẹwẹ Davidi nọ yí do pọ́n oyín Jiwheyẹwhe tọn?
3 Lẹnnupọndo nujijọ he whenu Davidi pehẹ Goliati awhàngán Filistinu lẹ tọn ji. Etẹwẹ whàn jọja Davidi nado pehẹ gbẹtọ asuka de he sọawhànnu bo dite na nudi mẹtlu atọ̀n? (1 Sam. 17:4) Be adọgbigbo Davidi tọn wẹ ya, kavi yise etọn to Jiwheyẹwhe mẹ? Jẹhẹnu awe lọ lẹpo wẹ whàn ẹn nado yinuwa. Ṣigba, na taun tọn sisi he Davidi tindo na Jehovah po oyín daho Etọn po wẹ whàn ẹn nado hoavùn hẹ asuka enẹ. Davidi kanse po homẹgble po dọmọ: “Mẹnu wẹ Filistini whẹmagbonọ he, bọ ewọ nado deafu do awhàn Jiwheyẹwhe ogbẹ̀nọ tọn lẹ?”—1 Sam. 17:26.
4 To whenue jọja Davidi pehẹ Goliati, e dọmọ: “Hiẹ ja dè e po ohí de po, po owhán de po, po dludlu de po: ṣigba yẹn ja dè we to oyín [Jehovah] awhànpa lẹ tọn mẹ, Jiwheyẹwhe awhàn Islaeli tọn lẹ tọn, he hiẹ deafu do.” (1 Sam. 17:45) Davidi yí akòtopẹ́ po zannu dopo gee po do hù awhàngán Filistinu lẹ tọn lọ, na e ganjẹ Jiwheyẹwhe nugbo lọ go wutu. E ma yin to nujijọ enẹ kẹdẹ whenu wẹ Davidi dejido Jehovah go bo tindo sisi sisosiso na oyín Jiwheyẹwhe tọn gba, ṣigba to gbẹzan etọn lẹpo mẹ. Davidi tlẹ na tuli Islaelivi hatọ etọn lẹ nado ‘nọ doawagun to oyín wiwe Jehovah tọn mẹ.’—Hia 1 Otannugbo lẹ 16:8-10.
5. Ninọmẹ he sọgan yin yiyijlẹdo mẹṣanko Goliati tọn go tẹwẹ hiẹ sọgan pehẹ?
5 Be hiẹ nọ doawagun nado tindo Jehovah taidi Jiwheyẹwhe towe ya? (Jel. 9:24) Nawẹ hiẹ nọ yinuwa gbọn to whenue kọmẹnu lẹ, azọ́nwatọgbẹ́ lẹ, wehọmẹvigbẹ́ lẹ kavi hẹnnumẹ lẹ dọho agọ̀ gando Jehovah go bo ṣàn Kunnudetọ etọn lẹ kò? To whenue mẹde to masinkọndo oyín Jehovah tọn go, be hiẹ nọ dọho nado yiavùnlọna yinkọ lọ bo nọ deji dọ Jehovah na nọgodona we ya? Nugbo wẹ dọ “whenu abọẹninọ tọn de” tin, etomọṣo winyan ma dona hù mí dọ mí yin Kunnudetọ Jehovah tọn po hodotọ Jesu tọn po. (Yẹwh. 3:1, 7; Malku 8:38) Dile etlẹ yindọ mí dona nọ yí zinzin zan bo nọ dọho po ojọmiọn po to whenue mí to nuyiwa hẹ mẹhe ma nọ na sisi Jehovah kavi ohó etọn lẹ, mì dike mí yinuwa taidi Islaelivi he “yè hẹn . . . tunlẹn, bosọ savò gbaugbau” to whenue yé sè hogbe mẹṣanko tọn Goliati tọn lẹ blo. (1 Sam. 17:11) Kakatimọ, mì gbọ mí ni nọ yinuwa po nujikudo po nado klan oyín Jehovah Jiwheyẹwhe tọn do wiwe. Ojlo mítọn wẹ nado gọalọna gbẹtọ lẹ nado yọ́n Jiwheyẹwhe he Jehovah yin. Enẹwutu, mí nọ yí Ohó etọn zan nado gọalọna mẹdevo lẹ nado mọdọ nujọnu wẹ e yin nado dọnsẹpọ Jiwheyẹwhe.—Jak. 4:8.
6. Etẹwẹ yin yanwle Davidi tọn to whenue e hoavùn sọta Goliati, podọ etẹwẹ dona yin ahunmẹdunamẹnu tintan mítọn?
6 Mí sọgan plọn onú titengbe devo sọn kandai he gando Davidi po Goliati po go mẹ. To whenue Davidi họ̀nwezun wá awhànfuntẹn lọ, e kanse gbẹtọ lẹ dọmọ: “Onú tẹwẹ na yin wiwà hlan omẹ lọ he hù Filistini he, bo de ovlẹ sọn Islaeli?” Yé vọ́ nuhe yé ko dọ wayi lọ dọna ẹn dọmọ: “Omẹ lọ he hù [Goliati], ahọlu na yí adọkun daho do dó adọkun na ewọ, bo nasọ na viyọnnu etọn ẹn.” (1 Sam. 17:25-27) Ṣigba e ma yin nado mọ adọkunnu yí wẹ yin ahunmẹdunamẹnu tintan Davidi tọn. Yanwle vonọtaun de wẹ e tindo. Davidi jlo na pagigona Jiwheyẹwhe nugbo lọ. (Hia 1 Samuẹli 17:46, 47.) Míwlẹ lo? Be ahunmẹdunamẹnu tintan mítọn wẹ nado basi oyín de na míde gbọn adọkunnu lẹ bibẹpli dali podọ nado diyin to aihọn lọ mẹ ya? Na nugbo tọn, mí jlo na taidi Davidi, mẹhe jihàn dọmọ: “Mì ze OKLUNỌ daga hẹ mi, na mí ni nọpọ́ hẹn oyín etọn klo.” (Ps. 34:3) Enẹwutu, mì gbọ mí ni nọ dejido Jiwheyẹwhe go bo nọ ze oyín etọn do otẹn tintan mẹ.—Mat. 6:9.
7. Nawẹ mí sọgan wleawuna yise dolido he mí tindo nuhudo etọn nado sọgan zindonukọn to lizọnyizọn lọ mẹ etlẹ yin to whenue mí dukosọ hẹ mẹhe ma tindo ojlo lẹ gbọn?
7 Adọgbigbo he Davidi yí do pehẹ Goliati biọ dọ ewọ ni deji mlẹnmlẹn do Jehovah go. To whenue Davidi yin jọja de, e tindo yise he dolido. Dopo to aliho he mẹ e wleawuna yise te lẹ mẹ wẹ yindọ e nọ ganjẹ Jiwheyẹwhe go to whenue e yin lẹngbọhọtọ de. (1 Sam. 17:34-37) Mílọsu lẹ tindo nuhudo yise he lodo tọn nado sọgan zindonukọn to lizọnyizọn lọ mẹ, titengbe eyin mí dukosọ hẹ mẹhe ma tindo ojlo lẹ. Mí sọgan wleawuna yise mọnkọtọn eyin mí nọ ganjẹ Jiwheyẹwhe go to nuwiwa egbesọegbesọ tọn mítọn lẹ mẹ. Di apajlẹ, mí sọgan bẹ hodọdopọ jẹeji gando Biblu go hẹ mẹhe sinai to apá na mí to ohún mẹ lẹ. Podọ mí ma dona gboawupo nado dọhona mẹhe mí dukosọ hẹ to tòhomẹ-liho ji lẹ to whenue mí to mahẹ tindo to lizọnyizọn whédegbè jẹ whédegbè tọn mẹ.—Owalọ 20:20, 21.
DAVIDI NỌTEPỌN JEHOVAH
8, 9. To nuyiwa etọn hẹ Ahọlu Sauli mẹ, nawẹ Davidi dohia dọ emi hẹn nuhe yin ojlo Jehovah tọn do ayiha mẹ gbọn?
8 Apajlẹ devo he do ojlo Davidi tọn nado dejido Jehovah go hia wẹ lehe e yinuwa hẹ Sauli he yin ahọlu tintan Islaeli tọn do. Whla atọ̀n wẹ Sauli awuwhàntọ lọ tẹnpọn nado hù Davidi po owhán po, ṣigba whla atọ̀n lọ lẹpo wẹ Davidi vì na owhán lọ bo ma yiahọsu. To godo mẹ, e họnyi sọn Sauli dè. (1 Sam. 18:7-11; 19:10) To enẹgodo, Sauli yí sunnu ṣinṣinyan 3 000 sọn Islaelivi lẹpo mẹ bo jẹ Davidi dín ji to danfafa ji. (1 Sam. 24:2) To gbèdopo, Sauli yì aigbaslo he mẹ Davidi po omẹ etọn lẹ po tin te to mayọnẹn mẹ. Davidi sọgan ko yí dotẹnmẹ hundote ehe zan nado hù ahọlu lọ he to ogbẹ̀ etọn dín. To popolẹpo mẹ, ojlo Jiwheyẹwhe tọn wẹ yindọ Davidi ni jẹ otẹn Sauli tọn mẹ taidi ahọlu Islaeli tọn. (1 Sam. 16:1, 13) Na nugbo tọn, eyin Davidi ko sè ayinamẹ sunnu etọn lẹ tọn wẹ, ahọlu lọ na ko yin hùhù. Ṣigba Davidi dọmọ: “OKLUNỌ dike blo dọ yẹn ni do wà onú he hlan klunọ ṣie dali, mẹyiamisisadode OKLUNỌ tọn.” (Hia 1 Samuẹli 24:4-7.) Sauli gbẹ́ yin ahọlu yiamisisadode Jiwheyẹwhe tọn. Davidi ma jlo na hò ahọludu lọ yí sọn Sauli si, na Jehovah ma ko de e sẹ̀ wutu. Davidi sán tónu tewu Sauli tọn poun bo gbọnmọ dali dohia dọ emi ma tindo linlẹn nado gbleawuna Sauli.—1 Sam. 24:11.
9 Davidi sọ do sisi hia ahọlu yiamisisadode Jiwheyẹwhe tọn whla godo tọn he e mọ ẹn. To whenẹnu, Davidi po Abiṣai po wá fie Sauli whèsla do bo mọdọ e ko damlọn. Dile etlẹ yindọ Abiṣai wá tadona lọ kọ̀n dọ Jiwheyẹwhe wẹ jo kẹntọ ehe do alọ Davidi tọn mẹ bo biọ nado yí owhán do hù Sauli, Davidi gbẹna ẹn. (1 Sam. 26:8-11) Na Davidi zindonukọn nado nọ dín anademẹ Jiwheyẹwhe tọn wutu, e ma de gbemima etọn nado nọ yinuwa to kọndopọ mẹ hẹ ojlo Jehovah tọn pò mahopọnna tudohomẹnamẹ Abiṣai tọn.
10. Ninọmẹ sinsinyẹn tẹwẹ mí sọgan pehẹ, podọ etẹwẹ na gọalọna mí nado nọte gligli?
10 Mílọsu lẹ sọgan pehẹ ninọmẹ sinsinyẹn de he mẹ gbẹdohẹmẹtọ mítọn lẹ sọgan gbidikọna mí nado yinuwa sọgbe hẹ linlẹn yetọn kakati nado nọgodona mí to ojlo Jehovah tọn wiwà mẹ. Taidi Abiṣai, mẹdelẹ tlẹ sọgan na mí tuli nado basi nudide gando whẹho de go matin nulinlẹnpọn do nuhe yin ojlo Jiwheyẹwhe tọn ji. Nado nọte gligli, mí dona hẹn pọndohlan Jehovah tọn gando whẹho lọ go do ayiha mẹ bo magbe nado tẹdo aliho etọn lẹ go.
11. Nawẹ mí sọgan hodo apajlẹ Davidi tọn na nuhe dù ojlo Jiwheyẹwhe tọn hinhẹn do ayiha mẹ gbọn?
11 Davidi hodẹ̀ hlan Jehovah Jiwheyẹwhe dọmọ: “Plọn mi nado wà ojlo towe.” (Hia Psalm 143:5, 8, 10.) Kakati nado nọ ganjẹ linlẹn edetiti tọn lẹ go kavi joawuna linlẹn mẹdevo tọn, Davidi nọ kẹalọyi nuplọnmẹ Jiwheyẹwhe tọn po jejejininọ po. Ewọ ‘nọ lẹn azọ́n Jehovah tọn lẹpo pọ́n bo nọ lẹnayihamẹpọn do azọ́n alọ Jiwheyẹwhe tọn lẹpo ji.’ Mílọsu sọgan yọ́n nuhe ojlo Jiwheyẹwhe tọn yin eyin mí nọ yí sọwhiwhe do plọn Owe-wiwe lẹ bo nọ lẹnayihamẹpọn do lehe Jehovah deanana gbẹtọvi lẹ to hohowhenu do ji.
DAVIDI MỌNUKUNNUJẸ NUNỌWHINNUSẸ́N HE JI OSẸ́N JEHOVAH TỌN SINAI DO LẸ MẸ
12, 13. Naegbọn Davidi do kọ̀n osin he atọ̀n to sunnu etọn lẹ mẹ hẹnwa na ẹn lọ do aigba?
12 Pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn he Davidi tindo na nunọwhinnusẹ́n he sọawuhia to Osẹ́n lọ mẹ lẹ po ojlo etọn nado nọgbẹ̀ sọgbe hẹ yé po sọ yin apajlẹ de he mí dona hodo. Lẹnnupọndo nuhe jọ to whenue Davidi jlo dọ mẹde ni na emi “osin . . . nado nù sọn dotọ̀ Bẹtlẹhẹm tọn mẹ” ji. Omẹ Davidi tọn atọ̀n sọ yí huhlọn do biọ tòdaho lọ mẹ—fie Filistinu lẹ dosla do to whenẹnu—bo hẹn osin wá. Ṣigba, “Davidi ma jlo nasọ nù sọn e mẹ gba, ṣigba kọ̀n ẹn jẹgbonu hlan OKLUNỌ.” Etẹwutu? Davidi dọmọ: “OKLUNỌ gbẹ́ ẹ na mi, dọ yẹn nido wà ehe: yẹn nikaa nù ohùn omẹ ehelẹ tọn he yí ogbẹ̀ yetọn do owù mẹ? Na owù ogbẹ̀ yetọn lẹ tọn wẹ yé yí do hẹn ẹn wá.”—1 Otan. 11:15-19.
13 Davidi yọnẹn sọgbe hẹ Osẹ́n lọ dọ, ohùn dona yin kinkọnyinai na Jehovah bo ma dona yin dùdù. E sọ yọ́n nuhewutu e dona yinmọ. Davidi yọnẹn dọ “alindọn olàn lọ tọn tin to ohùn lọ mẹ.” Ṣigba, osin poun wẹ ehe yin, e ma yin ohùn. To whelọnu lo, naegbọn Davidi gbẹ́ nado nù in? Na e yọ́n nunọwhinnusẹ́n he ji nubiọtomẹsi Osẹ́n lọ tọn sinai do. Osin lọ yin nuhọakuẹ na Davidi taidi ohùn sunnu atọ̀n lọ lẹ tọn. Enẹwutu, e ma sọgbe to nukun etọn mẹ nado nù osin lọ. Kakatimọ, e wá tadona kọ̀n dọ emi dona kọ̀n ẹn do aigba.—Lev. 17:11; Deut. 12:23, 24.
14. Etẹwẹ gọalọna Davidi nado yọ́n pọndohlan Jehovah tọn gando whẹho lẹ go?
14 Davidi dovivẹnu nado jo ede na osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn petepete. E jihàn dọmọ: “Homẹ ṣie hùn nado wà ojlo towe, Jiwheyẹwhe ṣie E: nugbo, osẹ́n towe tin to yẹn homẹ dọ́n.” (Ps. 40:8) Davidi nọ plọn osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn bo nọ lẹnayihamẹpọn deji sisosiso. E dejido nuyọnẹn he tin to gbedide Jehovah tọn mẹ lẹ go. Taidi kọdetọn de, e ma yin nuhe Osẹ́n Mose tọn dọ lẹ kẹdẹ wẹ Davidi nọ tẹnpọn nado yinuwa sọgbe hẹ gba, ṣigba e sọ nọ hodo nunọwhinnusẹ́n he ji Osẹ́n lọ sinai do lẹ. Eyin mí to Biblu plọn, nuyọnẹnnu wẹ e na yin nado nọ lẹnayihamẹpọn do nuhe mí hia lẹ ji bo nọ hẹn yé do ahun mítọn mẹ na mí nido sọgan yọ́n nuhe na hẹn homẹ Jehovah tọn hùn to whẹho tangan de mẹ.
15. Aliho tẹ mẹ wẹ Sọlomọni gboawupo nado tindo sisi na Osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn te?
15 Sọlomọni he yin visunnu Davidi tọn mọ nukundagbe Jehovah Jiwheyẹwhe tọn. Ṣigba, dile ojlẹ to yìyì, Sọlomọni gboawupo nado tindo sisi na Osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn. E ma hodo gbedide Jehovah tọn he dọ dọ ahọlu Islaeli tọn de ma dona “dà asi lẹ pli sù hlan ede gba.” (Deut. 17:17) Na nugbo tọn, Sọlomọni wlealọ hẹ yọnnu jonọ susu. To whenue e poyọnho, “asi etọn lẹ lẹ́ ayiha etọn do yẹwhe devo lẹ godo.” Mahopọnna nudepope he e na ko lẹn, “Sọlomọni sọ wà enẹ he yin oylan to nukun OKLUNỌ tọn mẹ, bo ma yì gigọ́gigọ́ to OKLUNỌ godo gba, dile Davidi otọ́ etọn wà do.” (1 Ahọ. 11:1-6) Nujọnu wẹ e yin dọ mí ni nọgbẹ̀ sọgbe hẹ osẹ́n po nunọwhinnusẹ́n he tin to Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ lẹ po, titengbe eyin mí to nulẹnpọn do alọwle ji.
16. Etẹwẹ mí plọn sọn Osẹ́n Jehovah tọn nado wlealọ “to Oklunọ mẹ kẹdẹ” mẹ?
16 Eyin mayisenọ de do owanyi hia mí, be nuyiwa mítọn nọ do pọndohlan Davidi tọn nkọ hia ya, kavi Sọlomọni tọn? Biblu dọna sinsẹ̀n-basitọ nugbo lẹ nado wlealọ “to Oklunọ mẹ kẹdẹ.” (1 Kọl. 7:39) Eyin Klistiani de basi nudide nado wlealọ, ewọ dona wlealọ hẹ yisenọ hatọ de. Podọ eyin mí mọnukunnujẹ nunọwhinnusẹ́n he ji nubiọtomẹsi Owe-wiwe tọn ehe sinai do mẹ, gbọnvona dọ mí na dapana alọwiwle hẹ mayisenọ de, mí ma na doafọna owanyi he omẹ mọnkọtọn dohia mí.
17. Etẹwẹ sọgan gọalọna mí nado dapana omọ̀ yẹdide fẹnnuwiwa pinpọn tọn?
17 Apajlẹ he Davidi zedai gando anademẹ Jiwheyẹwhe tọn dindin vẹkuvẹku go sọ sọgan gọalọna mí nado duto whlepọn lọ nado nọ pọ́n yẹdide fẹnnuwiwa tọn lẹ ji. Hia wefọ he bọdego ehelẹ bo lẹnnupọndo nunọwhinnusẹ́n he yé bẹhẹn lẹ ji bosọ dovivẹnu nado yọ́n nuhe yin ojlo Jehovah tọn gando yẹdide fẹnnuwiwa tọn lẹ go. (Hia Psalm 119:37; Matiu 5:28, 29; Kọlọsinu lẹ 3:5.) Ayihamẹlinlẹnpọn do nujinọtedo yiaga etọn lẹ ji na gọalọna mí nado dapana omọ̀ yẹdide fẹnnuwiwa pinpọn tọn.
NỌ HẸN PỌNDOHLAN JIWHEYẸWHE TỌN DO AYIHA MẸ TO WHEPOPONU
18, 19. (a) Dile etlẹ yindọ Davidi yin mapenọ, etẹwẹ gọalọna ẹn nado gbọṣi nukundagbe Jiwheyẹwhe tọn mẹ? (b) Etẹwẹ yin gbemima towe?
18 Dile etlẹ yindọ Davidi yin apajlẹ dagbenọ to aliho susu mẹ, whlasusu wẹ e wà ylando sinsinyẹn lẹ. (2 Sam. 11:2-4, 14, 15, 22-27; 1 Otan. 21:1, 7) Ṣigba to gbẹzan etọn blebu mẹ, Davidi nọ lẹnvọjọ eyin e waylando. E zinzọnlin to Jiwheyẹwhe nukọn “to blebu ayiha tọn mẹ.” (1 Ahọ. 9:4) Mí sọgan dọ mọ na Davidi nọ dovivẹnu nado yinuwa to kọndopọ mẹ hẹ ojlo Jehovah tọn.
19 Mahopọnna mapenọ-yinyin mítọn, mí sọgan gbọṣi nukundagbe Jehovah tọn mẹ. Po yanwle enẹ po to ayiha mẹ, mì gbọ mí ni nọ plọn Ohó Jiwheyẹwhe tọn po sọwhiwhe po, nọ lẹnayihamẹpọn sisosiso do nuhe mí plọn sọn e mẹ lẹ ji bo nọ yinuwa po nujikudo po sọgbe hẹ nuhe mí hẹn do ahun mítọn mẹ lẹ. Eyin mí wàmọ, mí na taidi Psalm-kantọ lọ he yí whiwhẹ do biọ Jehovah to odẹ̀ mẹ dọmọ: “Plọn mi nado wà ojlo towe.”
[Yẹdide to weda 3]
[Yẹdide to weda 5]
Etẹwutu wẹ Davidi ma hù Sauli to whenue e mọ dotẹnmẹ hundote lọ nado wàmọ?
[Yẹdide to weda 6]
Etẹwẹ mí sọgan plọn sọn apajlẹ Davidi tọn mẹ to whenue e gbẹ́ nado nù osin he omẹ etọn lẹ hẹnwa na ẹn?