Lehe Mẹho lẹ Nọ Plọnazọ́n Mẹdevo lẹ Nado Pegan Do

‘Nuhe hiẹ ko sè sọn dè e lẹ, ze onú ehelẹ do alọmẹ na omẹ nugbonọ lẹ.’—2 TIM. 2:2.

1. (a) Etẹwẹ devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ ko yọnẹn sọn hohowhenu gando azọ́npinplọn mẹdevo lẹ go, podọ nawẹ enẹ gando mí go to egbehe gbọn? (b) Etẹwẹ mí na gbadopọnna to hosọ ehe mẹ?

DEVIZỌNWATỌ Jiwheyẹwhe tọn lẹ ko mọnukunnujẹemẹ sọn hohowhenu dọ azọ́npinplọn mẹdevo lẹ nọ hẹn kọdetọn dagbe wá. Tọgbo Ablam “bẹ devi pinplọn etọn lẹ” nado yì whlẹn Lọti podọ devi lọ lẹ tindo kọdetọn dagbe. (Gẹn. 14:14-16) To azán Ahọlu Davidi tọn gbè, mẹhe nọ jihàn to owhé Jiwheyẹwhe tọn gbè lẹ ‘yin pinplọn to hànjiji mẹ hlan OKLUNỌ,’ podọ yé nọ hẹn pipà wá na Jiwheyẹwhe. (1 Otan. 25:7) To egbehe, mí to awhàn gbigbọmẹ tọn de fùn sọta Satani po hodotọ etọn lẹ po. (Efe. 6:11-13) Podọ, mí to vivẹnudo vẹkuvẹku nado hẹn pipà wá na Jehovah. (Heb. 13:15, 16) Enẹwutu, taidi devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn hohowhenu tọn lẹ, eyin mí na tindo kọdetọn dagbe, mí dona mọ azọ́nplọnmẹ yí. To agun mẹ, Jehovah ko deazọ́nna mẹho lẹ nado nọ plọnazọ́n mẹdevo lẹ. (2 Tim. 2:2) Aliho tẹlẹ mẹ wẹ mẹho numimọnọ lẹ nọ plọnazọ́n mẹmẹsunnu lẹ te na yé nido pegan nado penukundo lẹngbọpa lọ go?

NỌ HẸN AZỌ́NPLỌNTỌ LỌ LODO TO GBIGBỌ-LIHO

2. Etẹwẹ e sọgan biọ dọ mẹho de ni wà whẹpo do plọnazọ́n azọ́nplọntọ de, podọ etẹwutu?

² Mẹho de sọgan yin yiyijlẹdo glesi de go. Whẹpo glesi de nado do jinukun, e sọgan mọdọ e na biọ dọ emi ni bẹ ogbó do ogle lọ mẹ na e nido de sinsẹ́n susu tọ́n. Mọdopolọ, whẹpo mẹho de nado na azọ́nplọnmẹ delẹ mẹmẹsunnu he ma tindo numimọ sọmọ de, e sọgan mọdọ e na biọ dọ emi ni dọhodopọ hẹ ẹ do nunọwhinnusẹ́n Owe-wiwe tọn delẹ ji he na whàn ẹn nado kẹalọyi azọ́nplọnmẹ lọ.—1 Tim. 4:6.

3. (a) Nawẹ hogbe Jesu tọn he tin to Malku 12:29, 30 mẹ lẹ sọgan yin yiyizan nado dọhodopọ hẹ azọ́nplọntọ de gbọn? (b) Etẹwẹ odẹ̀ he mẹho de hò sọgan yiwà do azọ́nplọntọ de ji?

³ Nado yọ́n obá he mẹ nugbo Ahọluduta lọ tọn ko yinuwado pọndohlan po nuyiwa azọ́nplọntọ de tọn po ji jẹ, hiẹ sọgan kanse e dọ, ‘Nawẹ klandowiwe towe na Jehovah diọ aliho gbẹninọ tọn towe gbọn?’ Kanbiọ enẹ sọgan hùn dotẹnmẹ hodọdopọ dagbe de tọn dote sinai do lehe mí sọgan sẹ̀n Jehovah po ahun lẹpo po do ji. (Hia Malku 12:29, 30.) To vivọnu hodọdopọ mọnkọtọn de tọn, a sọgan hodẹ̀ bo biọ Jehovah dọ ni na gbigbọ wiwe etọn azọ́nplọntọ lọ, ehe e tindo nuhudo etọn nado dotana azọ́npinplọn etọn. Lehe e na yin tulinamẹnu na mẹmẹsunnu lọ do sọ to whenue e sè odẹ̀ ahundopo tọn he a hò do ota etọn mẹ!

4. (a) Na apajlẹ kandai Biblu tọn delẹ tọn he sọgan whàn azọ́nplọntọ de nado yinukọn to gbigbọ-liho. (b) Yanwle tẹwẹ mẹho lẹ nọ tindo to whenue yé to azọ́nplọn mẹdevo lẹ?

⁴ To bẹjẹeji azọ́nplọnmẹ lọ tọn, dọhodopọ hẹ azọ́nplọntọ lọ do kandai Biblu tọn delẹ ji he sọgan gọalọna ẹn nado mọdọ ewọ dona yin ojlo dagbenọ, mẹhe go yè sọgan dejido, podọ whiwhẹnọ. (1 Ahọ. 19:19-21; Nẹh. 7:2; 13:13; Owalọ 18:24-26) Jẹhẹnu mọnkọtọn lẹ yin nujọnu na azọ́nplọntọ lọ dile ogbó yin nujọnu na ogle de do. Yé na gọalọna ẹn nado yawu whẹ́n to gbigbọ-liho. Mẹho agun tọn de to France he nọ yin Jean-Claude dọmọ: “Yanwle ṣie tintan to whenue n’to azọ́nplọn azọ́nplọntọ de wẹ nado gọalọna ẹn na e nido nọ tindo ojlo to gbigbọnu lẹ mẹ. N’nọ dín dotẹnmẹ hundote lẹ nado sọgan hia wefọ tangan de dopọ hẹ ẹ, nado ‘hùn nukun’ azọ́nplọntọ lọ tọn na ewọ nido mọ ‘onú jiawu jiawu lẹ’ he tin to Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ.” (Ps. 119:18) Aliho devo tẹlẹ mẹ wẹ azọ́nplọntọ de sọgan yin hinhẹn lodo te?

GỌALỌNA ẸN NADO TINDO YANWLE LẸ BO DO NUHEWUTU YÉ YIN NUJỌNU HIA Ẹ

5. (a) Naegbọn e do yin nujọnu nado nọ dọhodo yanwle gbigbọmẹ tọn lẹ ji hẹ azọ́nplọntọ de? (b) Naegbọn mẹho lẹ dona plọnazọ́n mẹmẹsunnu lẹ to whenue yé gbẹ́ yin jọja? (Pọ́n nudọnamẹ odò tọn.)

⁵ Kanse azọ́nplọntọ lọ dọ, ‘Yanwle gbigbọmẹ tọn tẹlẹ wẹ a tindo?’ Eyin e ma ko tindo yanwle tangan de, gọalọna ẹn nado ze yanwle he sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe, ehe kọ̀n e sọgan jẹ de do nukọn na ede. Dọhona ẹn do yanwle gbigbọmẹ tọn de he hiẹ lọsu zedonukọnna dewe to ojlẹ de mẹ wayi ji bo yí zohunhun do dọ lehe ayajẹ towe sù sọ to whenue a jẹ e kọ̀n. Nugbo wẹ dọ aliho ehe sọgan taidi onú tata, ṣigba e nọ hẹn kọdetọn dagbe wá. To Aflika, Victor he yin mẹho agun tọn de bosọ yin gbehosọnalitọ flindọ: “Whenue n’to jọja mẹ, mẹho de kàn kanbiọ nujọnu tọn delẹ sè mi gando yanwle ṣie lẹ go. Kanbiọ enẹlẹ gọalọna mi nado jẹ nulẹnpọn ji sisosiso gando lizọnyizọn ṣie go.” Mẹho numimọnọ lẹ sọ zinnudeji dọ nujọnu wẹ e yin nado jẹ azọ́nplọn mẹmẹsunnu lẹ ji to whenue yé gbẹ́ yin jọja bo to owhe aflanmẹ tọn mẹ, gbọn azọ́ndenamẹ he sọgbe hẹ owhe yetọn lẹ didena yé to agun mẹ dali. Azọ́npinplọn jọja enẹlẹ domẹwhenu na gọalọna yé nado ze ayiha do yanwle gbigbọmẹ tọn lẹ ji to whenue yé na zẹ̀ owhe aflanmẹ tọn go bo jẹ pipehẹ ayihafẹsẹnamẹnu susu lẹ ji.—Hia Psalm 71:5, 17.a

To Plitẹnhọ Ahọluduta tọn de mẹ, mẹho de to zẹẹmẹ nuhewutu azọ́n de dona yin wiwà tọn basi na mẹmẹsunnu jọja de — Nọ basi zẹẹmẹ nuhewutu azọ́n de dona yin wiwà tọn, bo nọ pà mẹdevo lẹ na vivẹnu he yé to dido nado hẹn azọ́ndenamẹ yetọn di (Pọ́n hukan 5-8)

6. Etẹwẹ yin nujọnu to aliho he mẹ Jesu plọnazọ́n mẹdevo lẹ te mẹ?

⁶ A nasọ whàn azọ́nplọntọ lọ dogọ nado jẹ otẹn azọngban tọn mẹ gbọn nuhe e dona wà lẹ po nuhewutu e dona wà onú enẹlẹ po didọna ẹn dali. Eyin a nọ na ẹn whẹwhinwhẹ́n lẹ, enẹ dohia dọ a to apajlẹ Mẹplọntọ Daho lọ Jesu tọn hodo. Di apajlẹ, whẹpo Jesu do deazọ́nna apọsteli etọn lẹ nado hẹn gbẹtọ lẹ zun devi, e dọ whẹwhinwhẹ́n he wutu yé dona hẹn azọ́ndenamẹ lọ di na yé. E dọmọ: “Aṣẹ lẹpo ko yin nina mi to olọn mẹ podọ to aigba ji.” Enẹgodo, e yidogọ dọmọ: “Enẹwutu, mì yì bo hẹn gbẹtọ lẹ sọn akọta lẹpo mẹ zun devi lẹ.” (Mat. 28:18, 19) Nawẹ a sọgan hodo apajlẹ lehe Jesu plọnazọ́n devi lẹ do tọn gbọn?

7, 8. (a) To egbehe, nawẹ mẹho lẹ sọgan hodo apajlẹ lehe Jesu nọ plọnazọ́n mẹdevo lẹ do tọn gbọn? (b) Naegbọn e do yin nujọnu nado nọ pà azọ́nplọntọ de? (c) Ayinamẹ tẹlẹ wẹ sọgan gọalọna mẹho lẹ nado plọnazọ́n mẹdevo lẹ? (Pọ́n apotin lọ “Lehe A Sọgan Plọnazọ́n Mẹdevo lẹ Do.”)

⁷ Nọ do whẹwhinwhẹ́n sinai do Owe-wiwe ji lẹ hia azọ́nplọntọ de gando nuhe yin bibiọ to e si nado wà de go. Gbọnmọ dali, a to pinplọn ẹn nado nọ lẹnnupọndo nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ ji. Di apajlẹ, mí ni dọ dọ a dọna mẹmẹsunnu de nado nọ penukundo wiwejininọ Plitẹnhọ Ahọluduta tọn lọ tọn go bo hẹn ẹn diun dọ nuhe sọgan gbleawunamẹ de ma tin to aligbọntẹn lẹ. A sọgan hia Titu 2:10 bo basi zẹẹmẹ do lehe azọ́ndenamẹ etọn nado nọ hẹn Plitẹnhọ Ahọluduta tọn lọ do wiweji na “doaṣọ́na oplọn Mẹwhlẹngántọ mítọn, yèdọ Jiwheyẹwhe tọn” do ji. Humọ, biọ to azọ́nplọntọ lọ si nado lẹnnupọndo mẹhomẹ he tin to agun lọ mẹ lẹ ji po lehe azọ́ndenamẹ etọn hinhẹndi na hẹn ale wá na yé do po ji. Eyin azọ́nplọnmẹ lọ nọ bẹ hodọdopọ mọnkọtọn lẹ tintindo hẹ azọ́nplọntọ lọ hẹn, enẹ na gọalọna ẹn nado nọ lẹnnupọndo ale he azọ́ndenamẹ etọn na hẹnwana gbẹtọ lẹ ji kakati nido yin do nubiọtomẹsi lẹ ji. Homẹ etọn na hùn to whenue e na mọ bọ mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu he tin to agun lọ mẹ lẹ po to ale mọyi sọn devizọn he e to wiwà mẹ.

⁸ Humọ, hẹn ẹn diun dọ a nọ pà azọ́nplọntọ lọ na vivẹnu he e to dido nado yí ayinamẹ towe lẹ do yizan mẹ. Naegbọn mọwiwà do yin nujọnu? Mẹpipa ahundopo tọn nọ gọalọna azọ́nplọntọ de nado wà dagbe dogọ kẹdẹdile osin nọ zọ́n bọ jinukun de nọ whẹ́n do.—Yijlẹdo Matiu 3:17 go.

AVÙNNUKUNDIỌSỌMẸNU DEVO

9. (a) Na nuhe dù azọ́npinplọn mẹdevo lẹ, avùnnukundiọsọmẹnu tẹwẹ mẹho he tin to otò adọkunnọ mẹ lẹ nọ pehẹ? (b) Naegbọn mẹmẹsunnu jọja delẹ ma nọ ze nugbo lọ do otẹn tintan mẹ to gbẹzan yetọn mẹ?

⁹ Mẹho he tin to otò adọkunnọ mẹ lẹ sọgan nọ pehẹ avùnnukundiọsọmẹnu devo: enẹ wẹ lehe yé na dotuhomẹna mẹmẹsunnu he ko yí baptẹm bo tindo nudi owhe 20 linlán kavi owhe 30 linlán lẹ nado nọ tindo mahẹ susu dogọ to nuwiwa agun tọn lẹ mẹ do. Yè kanhose mẹho numimọnọ voovo lẹ he nọ nọ̀ otò Whèyihọ-waji tọn 20 mẹ nado dọ linlẹn yetọn gando nuhewutu mẹmẹsunnu jọja delẹ ma nọ jlo na kẹalọyi lẹblanulọkẹyi lẹ to agun mẹ go. Dopo to yé mẹ dọ dọ: To whenue jọja delẹ to whinwhẹ́n, yé ma mọ mẹhe na na yé tuli nado doafọna yanwle gbigbọmẹ tọn lẹ. Na nugbo tọn, to whedelẹnu jọja delẹ tlẹ nọ tindo ojlo nado ze yanwle mọnkọtọn lẹ donukọnna yede, ṣigba mẹjitọ yetọn lẹ nọ na yé tuli nado doafọna yanwle agbasa tọn lẹ! Jọja mọnkọtọn lẹ ma nọ ze nugbo lọ do otẹn tintan mẹ to gbẹzan yetọn mẹ gbede.—Mat. 10:24.

10, 11. (a) Nawẹ mẹho de sọgan gọalọna mẹmẹsunnu de he ma nọ tindo ojlo na azọngban lẹ nado jla pọndohlan etọn do vudevude gbọn? (b) Nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn tẹlẹ ji wẹ mẹho de sọgan lẹnnupọndo hẹ mẹmẹsunnu mọnkọtọn, podọ etẹwutu? (Pọ́n nudọnamẹ odò tọn.)

¹⁰ Eyin mẹmẹsunnu de ma nọ tindo ojlo na azọngban agun tọn lẹ, e yọnbasi nado jla pọndohlan etọn do, ṣigba ehe nọ biọ vivẹnudido susu po homẹfa po. Kẹdẹdile glesi de nọ yí opò do jlọ delẹ to jinukun etọn lẹ mẹ nado sọgan deanana whinwhẹ́n yetọn vudevude do, mọ wẹ hiẹ lọsu sọgan gọalọna mẹmẹsunnu delẹ do, na yé nido mọdọ emi dona jla pọndohlan emitọn do gando lẹblanulọkẹyi lẹ go. Ṣigba, nawẹ enẹ sọgan yin wiwà gbọn?

¹¹ Nọ yí whenu zan po mẹmẹsunnu lọ po nado jihọntọn hẹ ẹ. Gọalọna ẹn nado mọdọ agun lọ tindo nuhudo etọn. Enẹgodo, dile ojlẹ lẹ to yìyì, gbadopọnna wefọ tangan delẹ dopọ hẹ ẹ bo gọalọna ẹn nado lẹnnupọndo klandowiwe etọn na Jehovah ji. (Yẹwh. 5:4; Isa. 6:8; Mat. 6:24, 33; Luku 9:57-62; 1 Kọl. 15:58; 2 Kọl. 5:15; 13:5) A sọgan kanse e dọ, ‘Opà tẹwẹ a do na Jehovah to whenue a klan dewe do wiwe hlan ẹn?’ Tẹnpọn nado jẹ ahun etọn mẹ gbọn kinkanse e dali dọ, ‘Numọtolanmẹ tẹwẹ a lẹndọ Jehovah na ko tindo to whenue a yí baptẹm?’ (Howh. 27:11) ‘Etẹwẹ na ko yin numọtolanmẹ Satani tọn?’ (1 Pita 5:8) Ma yí nukunpẹvi do pọ́n lehe wefọ Biblu tọn tangan delẹ hihia sọgan yinuwado mẹmẹsunnu de ji do gbede blo.—Hia Heblu lẹ 4:12.b

AZỌ́NPLỌNTỌ LẸ EMI, MÌ YIN NUGBONỌ

12, 13. (a) Pọndohlan tẹwẹ Eliṣa dohia taidi azọ́nplọntọ de? (b) Nawẹ Jehovah dona Eliṣa na nugbonọ-yinyin etọn gbọn?

¹² Ṣigba, etẹwẹ dogbọn mì jọja he agun lọ tindo nuhudo alọgọ mìtọn tọn lẹ dali? Pọndohlan tẹwẹ mì na tindo ehe na gọalọna mì nado tindo kọdetọn dagbe? Nado na gblọndo kanbiọ ehelẹ tọn, mì gbọ mí ni gbadopọnna nujijọ delẹ to gbẹzan mẹhe mọ azọ́nplọnmẹ yí to hohowhenu de tọn mẹ.

¹³ To nudi owhe 3 000 die, yẹwhegán Elija basi oylọna jọja Eliṣa nado lẹzun devizọnwatọ etọn. Eliṣa kẹalọyi oylọ-basinamẹ lọ to afọdopolọji bo wadevizọn na dawe mẹhomẹ enẹ po nugbonọ-yinyin po gbọn azọ́n he nọ demẹpò lẹ wiwà dali. (2 Ahọ. 3:11) To whenue Eliṣa ko mọ azọ́nplọnmẹ yí na nudi owhe ṣidopo godo, e sè dọ azọngban Elija tọn to Islaeli ko sẹpọ vivọnu. To ojlẹ enẹ mẹ, whla atọ̀n wẹ Elija dọna devizọnwatọ etọn he e ko plọnazọ́n ganji lọ dọ ni ma hodo emi blo, ṣigba Eliṣa nọ dọna Elija dọmọ: “Yẹn ma na jo we do gba.” Ewọ magbe ma nado jo azọ́nplọnmẹtọ etọn do gbede. To godo mẹ, Jehovah dona Eliṣa na nugbonọ-yinyin etọn gbọn dotẹnmẹ nina ẹn nado mọ lehe Elija yin zize yì to azọ́njiawu-liho do dali.—2 Ahọ. 2:1-12.

14. (a) Nawẹ azọ́nplọntọ lẹ sọgan hodo apajlẹ Eliṣa tọn to egbehe gbọn? (b) Naegbọn e do yin nujọnu na azọ́nplọntọ de nado yin nugbonọ?

¹⁴ Nawẹ mì sọgan hodo apajlẹ Eliṣa tọn to egbehe gbọn? Nọ yawu kẹalọyi azọ́ndenamẹ lẹ etlẹ yin azọ́n he nọ demẹpò lẹ. Nọ pọ́n azọ́nplọnmẹtọ towe hlan taidi họntọn de, bo nọ dohia ẹ dọ a yọ́n pinpẹn vivẹnu he e to dido do ota towe mẹ lẹ tọn. Na nugbo tọn, aliho he mẹ a nọ yinuwa te sọgan dohia dọ a to didọna ẹn dọ, “Yẹn ma na jo we do gba.” Hú popolẹpo, nọ hẹn azọ́ndenamẹ depope he yin nina we di po nugbonọ-yinyin po. Naegbọn ehe do yin nujọnu? Na to whenue a do dewe hia taidi nugbonọ podọ mẹhe go yè sọgan dejido wẹ mẹho lẹ na mọ nugbonugbo dọ Jehovah jlo dọ lẹblanulọkẹyi devo lẹ ni yin nina we to agun lọ mẹ.—Ps. 101:6; hia 2 Timoti 2:2.

NỌ DO SISI NUJỌNU TỌN HIA

15, 16. (a) Aliho tẹlẹ mẹ wẹ Eliṣa do sisi hia azọ́nplọnmẹtọ etọn te? (Pọ́n yẹdide he tin to bẹjẹeji hosọ ehe tọn.) (b) Nuyiwa Eliṣa tọn tẹwẹ vọ́ jide na yẹwhegán hatọ etọn lẹ?

¹⁵ Kandai Eliṣa tọn, yèdọ mẹjẹmẹtẹnmẹ Elija tọn do lehe mẹmẹsunnu lẹ sọgan do sisi nujọnu tọn hia mẹho numimọnọ lẹ do to egbehe. To whenue Elija po Eliṣa po ko dla yẹwhegán delẹ pọ́n to Jẹliko godo, yé omẹ awe lẹ zinzọnlin yì Tọ̀sisa Jọdani tọn tó. To finẹ, “Elija sọ yí awugbó etọn, bo bọ̀ ẹ dopọ, bo hò osin lẹ lọ, yè sọ má yé.” To whenue yé zọ̀nafọ gbọn aigba húhú ji dasá godo, yé omẹ awe lẹ gbẹ́ “to yìyì, bo to hodọ.” E họnwun dọ Eliṣa ma jẹ linlẹn ji dọ emi ko yọ́n onú lẹpo. Eliṣa nọ yí sọwhiwhe do dotoaina nuhe azọ́nplọnmẹtọ etọn nọ dọ lẹ dopodopo kakajẹ whenue Elija yì sọn ewọ dè. Enẹgodo, Elija yin zize yì to yujẹhọn de mẹ. To godo mẹ, Eliṣa lẹkọwa Jọdani tó bo yí awugbó Elija tọn do hò osin lọ bo dawhá dọmọ: “Fie Oklunọ, Jiwheyẹwhe Elija tọn te?” Whladopo dogọ, osin lọ sọ má.—2 Ahọ. 2:8-14.

¹⁶ Be a doayi e go dọ azọ́njiawu tintan he Eliṣa wà lọ yin nudopolọ pẹpẹ hẹ azọ́njiawu godo tọn he Elija wà ya? Etẹwẹ enẹ plọn mí? Matin ayihaawe, Eliṣa ma mọdọ todin he emi ko jẹ otẹn aṣẹpipa tọn de mẹ, emi sọgan wà nulẹ to aliho he gbọnvo mẹ. Kakatimọ, Eliṣa do sisi nujọnu tọn hia azọ́nplọnmẹtọ etọn gbọn zinzindonukọn nado hẹn azọ́ndenamẹ etọn di dile Elija wà do dali, podọ ehe vọ́ jide na yẹwhegán hatọ Eliṣa tọn lẹ. (2 Ahọ. 2:15) To nukọn mẹ, Eliṣa sẹ̀n taidi yẹwhegán na owhe 60, podọ Jehovah yí i zan nado wà azọ́njiawu susu lẹ hugan Elija. To egbehe, etẹwẹ a sọgan plọn sọn apajlẹ Eliṣa tọn mẹ taidi azọ́nplọntọ de?

17. (a) Nawẹ azọ́nplọntọ lẹ sọgan wleawuna pọndohlan Eliṣa tọn nkọ to egbehe gbọn? (b) Nawẹ Jehovah sọgan yí azọ́nplọntọ nugbonọ lẹ zan to nukọn mẹ gbọn?

¹⁷ Ma nọ lẹndọ tlolo he a mọ azọngban delẹ yí to agun mẹ, a na diọ lehe nulẹ nọ yin wiwà do blo, enẹ wẹ nado wà nulẹ to aliho he gbọnvo pete mẹ na lehe e nọ yin wiwà do dai. Diọdo lẹ bibasi to agun mẹ ma sọgan sinai do nujlomẹ towe lẹ ji, ṣigba nuhudo agun lọ tọn lẹ kavi anademẹ titobasinanu Jehovah tọn wẹ nọ biọ dọ diọdo lẹ ni yin bibasi. Taidi lehe nuyiwa Eliṣa tọn lẹ vọ́ jide na yẹwhegán hatọ etọn lẹ bosọ dohia dọ ewọ tindo sisi na mẹhe jẹnukọnna ẹn gbọn apajlẹ Elija tọn hihodo dali do, hiẹ lọsu sọgan vọ́ jide na yisenọ hatọ towe lẹ bo nọ do sisi hia mẹho numimọnọ lẹ gbọn zinzindonukọn nado nọ yinuwa sọgbe hẹ anademẹ Biblu tọn lẹ dali. (Hia 1 Kọlintinu lẹ 4:17.) Etomọṣo, dile a na to numimọ tindo, ayihaawe ma tin dọ a na nọ tindo mahẹ to diọdo he na zọ́n bọ agun lọ na to nuyiwa afọsu-afọsi hẹ titobasinanu Jehovah tọn lẹ bibasi mẹ. Na nugbo tọn, dile e yin do to whẹho Eliṣa tọn mẹ, to nukọn mẹ Jehovah sọgan yí azọ́nplọntọ nugbonọ lẹ zan nado wà azọ́n susu dogọ hugan mẹhe plọnazọ́n yé lẹ.—Joh. 14:12.

18. Naegbọn azọ́npinplọn mẹmẹsunnu lẹ to agun mẹ do yin nujọnu taun to egbehe?

¹⁸ Nukundido mítọn wẹ yindọ, ayinamẹ he tin to hosọ ehe po dehe wayi po mẹ lẹ na whàn mẹho lẹ nado de whenu dovo nado plọnazọ́n mẹdevo lẹ. Podọ mẹmẹsunnu he pegan lẹ ni kẹalọyi azọ́nplọnmẹ po zohunhun po bo yí nuhe yé plọn lẹ zan po nuyọnẹn po dile yé to alọgọ nado penukundo lẹngbọ Jehovah tọn lẹ go. Mọwiwà na hẹn agun lẹ lodo lẹdo aihọn pé bo nasọ gọalọna dopodopo mítọn nado gbọṣi nugbonọ-yinyin mẹ to ojlẹ he mẹ nujijọ ayidego tọn he na wá aimẹ to nukọn mẹ lẹ na bẹjẹeji.

a Eyin sunnu jọja de whèwhín to gbigbọ-liho bo tindo whiwhẹ bosọ jẹ nubiọtomẹsi Owe-wiwe tọn lẹ kọ̀n, mẹho lẹ sọgan lẹnnupọndo ewọ ji nado yin pipà taidi devizọnwatọ lizọnyizọnwiwa tọn, eyin ewọ ma tlẹ ko tindo owhe 20.—1 Tim. 3:8-10, 12; pọ́n Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ lọ Tọn, 1^er janvier 1991, weda 30.

b A sọgan yí nuagokun he tin to Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ lọ Tọn 15 avril 2012, weda 14-16, hukan 8-13; po owe “Mì Gbọṣi Owanyi Jiwheyẹwhe Tọn Mẹ,” weta 16, hukan 1-3 po mẹ lẹ zan to hodọdopọ mìtọn whenu.

Lehe A Sọgan Plọnazọ́n Mẹdevo lẹ Do

AYINAMẸ he bọdego ehelẹ yin nina gbọn mẹho agun tọn he plọnazọ́n mẹdevo lẹ po kọdetọn dagbe po lẹ dali:

Nọ ze apajlẹ dai to ohó mẹ podọ to walọ mẹ.
Nọ na tuli azọ́nplọntọ lọ nado hẹn gbigbọnọ-yinyin etọn lodo gbọn Biblu blebu hihia to owhe dopo mẹ dali.
Nọ wazọ́n dopọ hẹ ẹ to lizọnyizọn lọ mẹ.
Nọ plọn ẹn nado nọ deanana opli sinsẹ̀nzọn kunnudegbe tọn to aliho dagbe mẹ.
To whenue a jlo na na hodidọ na mẹlẹpo de, nọ na ẹn vọkan todohukanji hodidọ lọ tọn dopo, bo biọ to e si nado pọ́n lehe a to zẹẹmẹ basi do hosọ lọ ji do.
Nọ basi oylọna ewọ po whẹndo etọn po sọn ojlẹ de mẹ jẹ devo mẹ nado kọnawudopọ hẹ whẹndo towe to sinsẹ̀n-bibasi whẹndo tọn mìtọn whenu.
Nọ biọ to ewọ po whẹndo etọn po si nado nọ dekunnu dopọ hẹ whẹndo towe to aigba he ma yin didenamẹ kavi he ma nọ saba yin azọ́nwadeji lẹ ji.c

c Mẹho lẹ to Aflika, Amelika, Asie, Australie, po Europe po ko yí ayinamẹ ehelẹ do yizan mẹ bo ko tindo kọdetọn dagbe.