Naegbọn Mí Dona Nọ Dín Ayinamẹ?

1. Nawẹ mí gán basi nudide nuyọnẹn tọn lẹ bọ tito mítọn lẹ nasọ tindo kọdetọn dagbe gbọn? (Howhinwhẹn lẹ 13:10; 15:22)

MÍMẸPO wẹ nọ jlo na basi nudide nuyọnẹn tọn lẹ. Podọ mímẹpo wẹ nọ jlo dọ tito mítọn lẹ ni do kọdetọn dagbe. Ohó Jiwheyẹwhe tọn dọ lehe mí gán jẹ yanwle awe enẹlẹ kọ̀n do na mí.—Hia Howhinwhẹn lẹ 13:10; 15:22.

2. Etẹwẹ Jehovah dopà nado wà na mí?

² Nado dọ hójọhó, Omẹ dagbe hugan he mí gán lẹhlan nado mọ nuyọnẹn po ayinamẹ po yí wẹ Otọ́ mítọn Jehovah. E dopà nado gọalọna mí, e dọmọ: “Yẹn na ze nukun ṣie do ji we bo na na we ayinamẹ.” (Salm. 32:8) Hogbe ehelẹ dohia dọ Jehovah nọ wà nususu hugan ayinamẹ nina mí poun—e nọ do ojlo nujọnu tọn to mí mẹ bosọ nọ gọalọna mí nado yí ayinamẹ etọn lẹ do yizan mẹ.

3. Etẹwẹ mí na gbadopọnna to hosọ ehe mẹ?

³ To hosọ ehe mẹ, mí na yí Ohó Jiwheyẹwhe tọn zan nado na gblọndo na kanbiọ ẹnẹ ehelẹ: (1) Jẹhẹnu tẹlẹ wẹ n’dona wleawuna eyin n’jlo na mọaleyi sọn ayinamẹ dagbe lẹ mẹ? (2) Mẹnu wẹ gán na mi ayinamẹ dagbe lẹ? (3) Nawẹ n’gán nọ hùn ayiha po ahun ṣie po do nùvo gbọn? (4) Naegbọn n’ma dona nọ biọ to mẹdevo lẹ si nado basi nudide lẹ do otẹn ṣie mẹ?

JẸHẸNU TẸLẸ WẸ N’DONA WLEAWUNA?

4. Eyin mí na mọaleyi sọn ayinamẹ dagbe lẹ mẹ, jẹhẹnu tẹlẹ wẹ mí dona tindo?

⁴ Mí dona tindo whiwhẹ bosọ nọ yọ́n dogbó míde tọn nado mọaleyi sọn ayinamẹ dagbe lẹ mẹ. Mí dona kẹalọyi dọ mí gán nọma do numimọ kavi oyọnẹn lọ nado basi nudide nuyọnẹn tọn na míde. Eyin mí ma do whiwhẹ bo nọ yọ́n dogbó míde tọn, Jehovah ma gán gọalọna mí. Taidi kọdetọn de, ayinamẹ depope he mí mọyi whenue mí to Ohó Jiwheyẹwhe tọn hia gán taidi osin didà do ohà mẹ nkọ. (Mika 6:8; 1 Pita 5:5) Amọ́, eyin mí yin whiwhẹnọ bosọ yọ́n dogbó míde tọn, mí na nọ yawu kẹalọyi ayinamẹ sinai do Biblu ji he mí sè lẹ bosọ nọ mọaleyi sọn yé mẹ.

5. Nuwadotana tẹlẹ wẹ gán ko zọ́n bọ Ahọlu Davidi na ko lẹzun goyitọ?

⁵ Pọ́n nuhe mí gán plọn sọn apajlẹ Ahọlu Davidi tọn mẹ. Nuhe e wadotana lẹ gán ko hẹ ota na ẹn. Ojlẹ dindẹn whẹpo e do lẹzun ahọlu, e diyin na nugopipe nuhiho tọn etọn. E tlẹ yin bibiọ to e si nado hònú na ahọlu. (1 Sam. 16:18, 19) To whenue Davidi yin yiyiamisisadode taidi ahọlu he na bọdego godo, Jehovah na ẹn huhlọn gbọn gbigbọ wiwe Etọn gblamẹ. (1 Sam. 16:11-13) E diyin taun to omẹ etọn lẹ ṣẹnṣẹn, na e hù kẹntọ lẹ kakajẹ Goliati yèdọ Filistinu gángánsu lọ ji. (1 Sam. 17:37, 50; 18:7) Sunnu goyitọ de he wà onú dahodaho mọnkọ lẹ dotana gán lẹn to ede mẹ dọ e ma biọ dọ emi ni dotoaina ayinamẹ mẹdevo lẹ tọn. Amọ́ Davidi ma wàmọ.

6. Nawẹ mí wagbọn do yọnẹn dọ Davidi nọ kẹalọyi ayinamẹ? (Sọ pọ́n yẹdide lọ.)

⁶ To whenue Davidi yin zizedo ofìn ji taidi ahọlu godo, e zindonukọn nado nọ dogbẹ́ pẹkipẹki hẹ sunnu delẹ he na ẹn ayinamẹ. (1 Otàn. 27:32-34) Ehe ma paṣamẹ, na Davidi yin yinyọnẹn taidi mẹhe nọ dotoaina ayinamẹ dagbe lẹ. E ma yin ayinamẹ sunnu lẹ tọn kẹdẹ wẹ e kẹalọyi gba, amọ́ e sọ kẹalọyi yọnnu de tọn ga he nọ yin Abigaili. Asi Nabali tọn wẹ, yèdọ dawe mẹmasitọ, mayọndagbenọ podọ ṣejannabinọ de. Davidi gbọn whiwhẹ dali yí ayinamẹ dagbe etọn do yizan mẹ, ehe zọ́n bọ e dapana nuṣiwa sinsinyẹn de.—1 Sam. 25:2, 3, 21-25, 32-34.

7. Etẹlẹ wẹ mí gán plọn sọn apajlẹ Davidi tọn mẹ? (Yẹwhehodọtọ 4:13) (Sọ pọ́n yẹdide lọ lẹ.)

⁷ Mí gán plọn nudelẹ sọn apajlẹ Davidi tọn mẹ. Di dohia, mí gán do nunina delẹ kavi aṣẹpipa jẹ obá de mẹ. Eyin etlẹ yinmọ, mí ma dona lẹn gbede dọ mí yọ́n nulẹpo bo ma do hudo ayinamẹ tọn. Podọ taidi Davidi, mí dona to gbesisọ mẹ nado nọ dotoaina ayinamẹ dagbe lẹ mahopọnna mẹhe na yé mí. (Hia Yẹwhehodọtọ 4:13.) Eyin mí nọ wàmọ, e yọnbasi dọ mí na dapana nuṣiwa sinsinyẹn he gán hẹn awubla wá míwlẹ po mẹdevo lẹ po ji.

MẸNU WẸ GÁN NA MI AYINAMẸ DAGBE LẸ?

8. Naegbọn Jonatani do pegan nado na ayinamẹ Davidi?

⁸ Lẹnnupọndo nudevo he mí gán plọn sọn apajlẹ Davidi tọn mẹ ji. E dotoaina ayinamẹ mẹhe tindo haṣinṣan dagbe hẹ Jehovah bosọ mọnukunnujẹ avùnnukundiọsọmẹnu tangan he e to pipehẹ mẹ ganji lẹ tọn. Di apajlẹ, whenue Davidi jlo na yọnẹn eyin e gán vọ́ haṣinṣan etọn hẹ Ahọlu Sauli jlado, e dotoaina ayinamẹ Jonatani tọn, yèdọ visunnu Sauli tọn. Naegbọn Jonatani penugo nado na ẹn ayinamẹ dagbe? Na gbọnvona dọ Jonatani tindo haṣinṣan dagbe de hẹ Jehovah, e ko sọ tindo numimọ lehe yè nọ yinuwa hẹ Sauli do tọn. (1 Sam. 20:9-13) Nawẹ mí gán yí nuplọnmẹ enẹ do yizan mẹ gbọn?

9. Mẹnu wẹ mí dona yì mọ eyin mí do hudo ayinamẹ tọn? Basi zẹẹmẹ. (Howhinwhẹn lẹ 13:20)

⁹ Eyin mí do hudo ayinamẹ tọn, mí na wà dagbe nado yì mọ mẹde he do haṣinṣan dagbe hẹ Jehovah bosọ do numimọ to adà he mẹ mí do hudo alọgọ tọn te lọ.a (Hia Howhinwhẹn lẹ 13:20.) Di apajlẹ, mí ni dọ dọ mẹmẹsunnu jọja de to jijlo nado mọ alọwlemẹ he jẹ hẹ ẹ de. Mẹnu wẹ gán na ẹn ayinamẹ dagbe? Họntọn he ma ko wlealọ de gán gọalọ eyin e ze ayinamẹ etọn lẹ sinai do nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ ji. Amọ́, e yọnbasi dọ mẹmẹsunnu jọja lọ ni mọ ayinamẹ he to tlọlọ bosọ yọ́n-na-yizan hugan lẹ yí eyin e yì mọ asu po asi po gbigbọnọ de he whèwhín, he yọnẹn ganji bo ko sọ wlealọ sọn ojlẹ delẹ die bo ka do ayajẹ.

10. Etẹwẹ mí na gbadopọnna todin?

¹⁰ Mí ko dọhodo jẹhẹnu awe delẹ ji he mí dona wleawuna gọna mẹhe gán na mí ayinamẹ dagbe lẹ. Todin, mì gbọ mí ni gbadopọnna nuhewutu mí dona nọ hùn ayiha po ahun mítọn po do nùvo, podọ eyin vlavo mí dona nọ biọ to mẹdevo lẹ si nado basi nudide lẹ do otẹn mítọn mẹ.

NAWẸ N’GÁN NỌ HÙN AYIHA PO AHUN ṢIE PO DO NÙVO GBỌN?

11, 12. (a) To whedelẹnu etẹwẹ mí gán wà? (b) Etẹwẹ Ahọlu Lehoboami wà whenue e jlo na basi nudide titengbe de?

¹¹ To whedelẹnu, mẹde gán taidi mẹhe to ayinamẹ dín, amọ́ na nugbo tọn, nuhe dín e te poun wẹ nado pọ́n eyin mẹdevo lẹ kọngbedopọ hẹ nudide he e ko basi. Na nugbo tọn, omẹ mọnkọ ma do ayiha po ahun he to nùvo po paali. E dona plọnnu sinsinyẹn sọn nuhe jọ do Ahọlu Lehoboami go mẹ.

¹² Lehoboami wẹ jẹ otẹn Ahọlu Sọlomọni tọn mẹ taidi ahọlu to Islaeli. Akọta lọ ko jẹ adọkun to whenue Lehoboami jẹ gandu ji do yé ji, amọ́ e nọ ṣí na mẹlọ lẹ dọ Sọlomọni nọ biọ nususu sọn yé si. Yé yì mọ Lehoboami bo vẹ̀ ẹ nado hẹn agbàn lọ fua na yé. Lehoboami dọna yé dọ yé ni na emi whenu nado lẹnnupọndo nudide he emi na basi ji. E bẹjẹeji ganji bo yì kàn ayinamẹ sè sunnu mẹho he ko gọalọna Sọlomọni lẹ. (1 Ahọ. 12:2-7) Amọ́, e gbẹ́ ayinamẹ he sunnu mẹho ehelẹ na ẹn dai. Naegbọn e gán ko wàmọ? Be Lehoboami ko magbe nuhe e jlo na wà tọn bo to mẹhe na kọngbedopọ hẹ ẹ de dín poun wẹ ya? Eyin mọwẹ, be e mọ gbekọndopọ mọnkọ to ayinamẹ he họntọn etọn jọja lẹ na ẹn mẹ. (1 Ahọ. 12:8-14) Lehoboami na gblọndo mẹjidugando etọn lẹ sọgbe hẹ ayinamẹ enẹ. Wagbọ-wagbọ etọn, ahọluduta lọ má, podọ sọn whenẹnu sọyi Lehoboami ma vò sọn nuhahun si.—1 Ahọ. 12:16-19.

13. Nawẹ mí gán yọnẹn gbọn eyin mí tindo ayiha po ahun he to nùvo de po?

¹³ Etẹwẹ mí gán plọn sọn apajlẹ Lehoboami tọn mẹ? Eyin mí kàn ayinamẹ biọ, mí dona nọ hùn ayiha po ahun mítọn po do nùvo. Nawẹ mí gán yọnẹn gbọn eyin mí wàmọ? Mí gán kanse míde dọ, ‘Be n’nọ kàn ayinamẹ biọ bosọ nọ gbẹ́ ẹ dai to afọdopolọji, na e ma yin nuhe otó ṣie jlo na sè wutu wẹ ya?’ Lẹnnupọndo apajlẹ de ji.

14. Whenue mí mọ ayinamẹ yí, etẹwẹ mí dona nọ flin? Na apajlẹ. (Sọ pọ́n yẹdide lọ.)

¹⁴ Mí ni dọ dọ azọ́n dagbedagbe de yin zizedonukọnna mẹmẹsunnu de. Whẹpo e nido kẹalọyi azọ́n lọ, e kàn ayinamẹ sè mẹho agun tọn de. Mẹmẹsunnu lọ dọ dọ azọ́n lọ na biọ dọ emi ni jo whẹndo emitọn do na ojlẹ de. Mẹho lọ flin mẹmẹsunnu lọ nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lọ dọ azọngban etọn tintan wẹ nado penukundo nuhudo whẹndo etọn tọn lẹ go to gbigbọ-liho. (Efe. 6:4; 1 Tim. 5:8) Yí nukun homẹ tọn do pọ́n dọ mẹmẹsunnu lọ mọdọ nude jẹdò to nuhe mẹho lọ dọna ẹn lẹ mẹ to afọdopolọji bosọ yì kàn ayinamẹ biọ mẹmẹsunnu devo lẹ kakajẹ whenue e sè nuhe otó etọn jlo na sè. Be mẹmẹsunnu lọ to ayinamẹ dín nugbonugbo ya kavi e ko basi nudide etọn do ayiha mẹ bo to mẹhe na kọngbedopọ hẹ ẹ dín poun? Mí dona nọ flindọ ahun nọ klọmẹ. (Jel. 17:9) To whedelẹnu, ayinamẹ he mí do hudo etọn hugan wẹ ayinamẹ he mí ma yiwanna sọmọ.

BE N’DONA NỌ BIỌ TO MẸDEVO LẸ SI NADO BASI NUDIDE LẸ DO OTẸN ṢIE MẸ WẸ YA?

15. Etẹwẹ mí dona to aṣeji ma nado wà, podọ etẹwutu?

¹⁵ Azọngban dopodopo mítọn tọn wẹ nado nọ basi nudide etọn titi lẹ. (Gal. 6:4, 5) Dile mí ko dọ do, mẹhe yọnnuin de na dín ayinamẹ sọn Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ, podọ sọn Klistiani he whèwhín lẹ dè whẹpo do basi nudide de. Amọ́, mí dona to aṣeji ma nado biọ to mẹdevo lẹ si nado basi nudide lẹ na mí. Mẹdelẹ gán wàmọ bo yì kanse mẹde he yé nọ na sisi tlọlọ dọ, “Etẹwẹ mì na ko wà to ninọmẹ ṣie mẹ?” Mẹdevo lẹ gán yí ayiha do wàmọ gbọn nuhe mẹdevo de ko wà pẹpẹ wiwà dali bo ma na yí sọwhiwhe do lẹnnupọn na yede.

16. Ninọmẹ tẹwẹ fọndote to Kọlinti gando olàn he yè yí do sanvọ́ na boṣiọ lẹ go, podọ mẹnu wẹ tindo azọngban lọ nado basi dide eyin yè na dù olàn mọnkọ kavi lala? (1 Kọlintinu lẹ 8:7; 10:25, 26)

¹⁶ Doayi ninọmẹ he wá aimẹ to agun Kọlinti tọn mẹ to owhe kanweko tintan whenu go gando olàn he gán ko yin yíyí do sanvọ́ na boṣiọ lẹ go. Paulu wlan hlan Klistiani enẹlẹ dọmọ: “Mí yọnẹn dọ boṣiọ ma yin nude to aihọn lọ mẹ, podọ Jiwheyẹwhe devo de ma tin adavo dopo.” (1 Kọl. 8:4) Po nudọnamẹ ehe po to ayiha mẹ, mẹdelẹ to agun lọ mẹ basi dide dọ yé gán dù olàn he gán ko yin yíyí do sanvọ́ na boṣiọ bo wá yin sisà to enẹgodo to ahimẹ de. Mẹdevo lẹ basi dide dọ yé ma gán dù olàn mọnkọ, na e na dotukla ayihadawhẹnamẹnu yetọn wutu. (Hia 1 Kọlintinu lẹ 8:7; 10:25, 26.) Nudide mẹdetiti tọn wẹ ehe. Paulu ma na ayinamẹ Kọlintinu lẹ gbede nado basi nudide na mẹdevo lẹ, kavi nado wà nuhe mẹdevo lẹ wà poun. Dopodopo yetọn wẹ na “dogbè edetiti tọn na Jiwheyẹwhe.”—Lom. 14:10-12.

17. Etẹwẹ gán jọ eyin mí nọ wà nuhe mẹdevo lẹ nọ wà poun? Na apajlẹ. (Sọ pọ́n yẹdide lọ lẹ.)

¹⁷ Nawẹ ninọmẹ mọnkọ de gán fọndote to egbehe gbọn? Lẹnnupọndo whẹho nugonu flinflin ohùn tọn lẹ tọn ji. Klistiani dopodopo wẹ dona basi nudide etọn titi eyin e na kẹalọyi nugonu ehelẹ kavi gbẹ́ yé dai.b Mí gán mọ ẹn di avùnnukundiọsọmẹnu de nado mọnukunnujẹ whẹho ehe mẹ to gigọ́ mẹ, amọ́ nudide ehe nkọ lẹ bibasi yin apadewhe agbàn he dopodopo mítọn dona hẹn tọn. (Lom. 14:4) Eyin mí dona nọ pọ́n do mẹdevo lẹ go do basi nudide, mí gán hẹn ayihadawhẹnamẹnu mítọn zun madogánnọ. Mí gán plọnazọ́n ayihadawhẹnamẹnu mítọn bosọ hẹn ẹn pọnte kiki eyin mí nọ yí i zan. (Heb. 5:14) Enẹwutu, whetẹnu wẹ mí dona kàn ayinamẹ sè Klistiani he whèwhín de? Mí na wàmọ to whenue mí ko basi dodinnanu mítọn titi lẹ, amọ́ bo gbẹ́ do hudo alọgọ tọn nado mọnukunnujẹ lehe nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ gando ninọmẹ mítọn go do mẹ.

ZINDONUKỌN NADO NỌ KÀN AYINAMẸ SÈ

18. Etẹwẹ Jehovah ko wà na mí?

¹⁸ Jehovah ko dohia dọ emi dejido mí go taun bo na mí dotẹnmẹ nado nọ basi nudide mítọn titi lẹ. E na mí Ohó etọn Biblu. E sọ na mí họntọn he yọnnuin bo gán gọalọna mí nado lẹnnupọndo nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ ji lẹ. E ko hẹn azọngban Otọ́ tọn etọn di. (Howh. 3:21-23) Etẹwẹ mí gán wà nado do pinpẹn nutọn mítọn hia ewọ?

19. Nawẹ mí gán to homẹ Jehovah tọn hẹn hùn zọnmii gbọn?

¹⁹ Lẹnnupọndo nugbo ehe ji: E nọ vivi na mẹjitọ lẹ nado mọdọ ovi yetọn lẹ whèwhín, wleawuna lẹnpọn dagbe, yin nuyọnẹntọ bosọ yin devizọnwatọ he yọ́n-na-yizan na Jehovah lẹ. Mọdopolọ, homẹ Jehovah tọn nọ hùn eyin e mọdọ mí to whinwhẹ́n to gbigbọ-liho, nọ dín ayinamẹ bosọ nọ basi nudide he nọ gbògbéna ẹn lẹ.