Kristo nämene nitre tarere
“Ti rababa nitre kä nebätä monsoitre ye tarere krubäte.”(PROVERBIOS 8:31)
1, 2. ¿Jesús tä nitre kä nebätä tarere krubäte ye bämikani ño kwe?
TÄRÄ Proverbios kapitulo 8 yekänti blitata ni töbätä yebätä. Ni töbätä ye abokän Jesús bämikata, ye niara jämi nüke Kä tibienbätä känenkri nämene töbätä. Yete nieta Ngöbökwe jondron jökrä sribebare ye ngwane, Jesús nämene niara ken “ni sribikä kwin krubäte kwrere”, ye abokän ni ie jondron sribe gare krubäte gärätä. Ngöbö nämene kä kwinta aune Kä tibien sribere ye ngwane käi namani jutobätä. Akwa jondron jökrä sribebare Ngöbökwe yebiti ta, nitre kä nebätä namani bäri tare Jesukwe (Proverbios 8:22-31).
2 ¿Jesús tä Ngöbö aune nitre kä nebätä tarere krubäte ye bämikani ño kwe? Jatani Kä tibienbätä ja nire biankäre aune ni kökatarikäre ngite aune gata yebätä ye ngwane bämikani kwe (Mateo 20:28; Filipenses 2:5-8, TNM). Ne madakäre, niara nämene Kä tibienbätä ye ngwane, Ngöbökwe ja di biani ie jondron ñan tuabare nuainkäre. Jondron ñan tuabare nuainbare kwe yebiti niarakwe bämikani ni tare krubäte kwe aune niara köböra jondron kwin krubäte nuainne ni kräke.
3. ¿Drebätä nibike ja tötike kukwe ja tötikara nekänti?
3 Jesús nämene Kä tibienbätä ye ngwane, blitabare kwe nitre ben Gobran Ngöbökwe yebätä arato. Gobran yekwe Ngöbö kä ye mikaita kwin aune kukwe ben nitre tä ja tuin ye ükaite kärekäre kwe ye nämene gare ie. Aune niara nämene kukwe driere ye ngwane jondron ñan tuabare nuainbare kwe, yebiti bämikani kwe nitre jökrä tare kwe. Kukwe ye jökrä ütiäte ni kräke. ¿Ñobätä? Ñobätä ñan aune jondron ñan tuabare nuainbare kwe ye tä ni mike tö ngwen kukweta ja känenkäre yei. Jesukwe jondron ñan tuabare nuainbare ketabokä yebätä nibike ja tötike kukwe ja tötikara nekänti.
“MA RABATA KUINTA, IE TI TÖ NIBI”
4. ¿Ni brare itibätä lepra nämene kwani Jesús ie ye ngwane dre namani bare?
4 Jesús nämene kukwe driere angwane, nikani kä kädeka nämene Galilea yekänti. Kä yekänti ni brare iti kwani ie abokänbätä bren käme krubäte kädekata lepra ye nämene (Marcos 1:39, 40). Ni brare ye nämene bren krubäte, aisete Lucas ni ni kräkäi mikaka käkwe niebare ni ye nämene “bren [dikaro]” (Lucas 5:12). Biblia tä niere ni brare yei Jesús jutuabare angwane, namani ngukodokwäbiti aune niebare kwe Jesús ie: “Ti Dänkien, ma tö ti mikaita kuinta ne ngwane, makwe ti mikata kuinta”. Jesús raba niara miketa kwin ye namani gare ie. Akwa Jesús tö namani niara mikaita kwin o ñakare ye ñaka namani gare ie. ¿Ñobätä? Ñobätä ñan aune nitre ji ngwanka kukwebätä nämene nitre bren lepra kisete ye mike tuin ñaka ütiäte jai. Aune ni brare ye namanina bä jene bren lepra kisete raba ruin nie. Akwa, ¿Jesukwe dre nuainbare? ¿Nitre ji ngwanka kukwebätä nämene mike tuin jai ye erere Jesukwe mikani tuin jai? Mä tädre yete angwane, ¿mäkwe dre nuaindre?
5. ¿Ni bren lepra kisete ye Jesukwe mikani tuin ño jai?
5 Ngöbökwe kukwe biani Moisés ie ye nämene niere, ni bren lepra kisete käkwe krötadre nitre mada ken ye ngwane, ni ye rabadre ja bren ye mike gare nitre madai. Akwa ni brare ye käkwe ñaka kukwe ye nuainbare jire raba tuin nie (Levítico 13:43-46). ¿Jesús namani rubun kräke? Ñakare. Jesukwe ja töi mikani niarabätä aune tö namani dimikai. Ni bren lepra kisete ye namani tuin bobre ie, aisete kise mikanibätä kwe, akwa nitre mada abokän ñaka nämene nuainne ye erere. Ye bitikäre niebare kwe ni bren yei: “Ma rabata kuinta, ie ti tö nibi”. Aune drekebe ngwarbe bren lepra ye nianinkä ni yebätä (Lucas 5:13). Erametre Jehovakwe ja di biani Jesús ie jondron ñan tuabare ye nuainkäre aune bämikakäre nitre kä nebätä ye tare krubäte kwe (Lucas 5:17).
6. a) ¿Jondron ñan tuabare nuainbare Jesukwe ye meden tä ni töi mike ñan krütare? b) ¿Jondron ñan tuabare nuainbare Jesukwe ye tä dre driere nie?
6 Ngöbö die ye köböire Jesukwe jondron ñan tuabare nuainbare krubäte. Niarakwe ni bren lepra kisete mikaninta kwin, ye bitikäre nitre mada madabätä bren keta kabre nämene ye mikaninta kwin kwe arato. Biblia tä niere “ni kukwei ñakare abko [...] [namani] blite [...] amne ni nakwente abko [...] [namani] dikekäta kuin amne ni okwä kä drünente abko ie kä [...] [namani] tuen” ye nitre tuani angwane, niaratre töi namani ñan krütare (Mateo 15:31). Kä nengwane, nitre madakwe ja ngrabare kiakia biandre ye nitre doctor tätre nemen ribere ruäre ngwane nitre mada kräkäi mikakäre. Akwa Jesukwe ñaka jondron ye ribebare jai nitre mikakäreta kwin. Niara nämene nitre ngrabare kiakia ye miketa kwin drekebe ngwarbe. Nitre nämene mente krubäte akwa niara nämene miketa kwin (Juan 4:46-54). ¿Kukwe jökrä ne tä dre driere nie? Tä mike gare nie rei Jesukristo raba aune tö bren jökrä ye diainkä täte kärekäre. Jesús nämene ja töi mike ño nitre kräke gare nie ye tä mike gare metre nie Kä Bä Nuäre yete “ni bobre aune ni jondron ribere jai ye rabai tuin bobre ie” (Salmo 72:13). Erametre, nitre jökrä tä ja tare nike ye niara tö mikaita kwin ye gare nie.
“NÄIN KRÖ, JÄNKWATA MAKWE YE DEN KISETE, BEN MA RIKA DIKEKÄ”
7, 8. Ñö okwä nämene ketaninkä känti nitre nämene nüke kwati krubäte yekänti Jesús jämi niken, ¿ye känenkri dre nuainbare kwe?
7 Ni bren lepra kisete mikaninta kwin Jesukwe, ye bitikäre sö nikani ruäre ta angwane niara nikani mento juta Galilea yebätä rabakäre kä Judea yekänti kukwe driekäre jankunu. Nitre kwati krubäte käkwe Jesús kukwe nuabare aune Jesús nämene niaratre tarere ye gani kwetre. Nitre nämene ja tare nike ye Jesukwe töi mikaninta jäme aune mikani tö ngwen kwe kukwe ja känenkäre yei (Isaías 61:1, 2; Lucas 4:18-21).
8 Sö nisán yete, Jesús nikani Jerusalén fiesta Pascua nitre judío yekwe nuainkäre. Nitre kwati krubäte nämene kä yekänti fiesta ye nuainkäre. Juta Betzata känti ñö okwä nämene ketaninkä abokän känti nitre nämene nüke kwati krubäte yekänti Jesús nikani. Kä yekänti ni brare kwani iti ie abokän nämene tibien jänkwatabiti, ñobätä ñan aune ni ye kräke ñaka nämene nuäre dikakakäre.
9, 10. a) ¿Ñokäre nitre nämene niken Jerusalén ñö okwä ketaninkä yekänti? b) ¿Jesukwe dre nuainbare ñö okwä ketaninkä yekänti? (Üai bämikani kena mikadre ñärärä.) c) ¿Jondron ñan tuabare nuainbare ye tä dre driere nie?
9 Ñö okwä ketaninkä yekänti nitre kwati nämene niken. ¿Ñobätä? Ñobätä ñan aune ñö nämene ngerenkä ye ngwane niaratre jübadre te ye köböire rabadreta räre nämenentre nütüre. Nitre kwati nämene kä yekänti ye tö namani ja tuaita jötrö räre ye ni raba bämike ja töite. Erametre, Jesús yebätä bren ñaka nämene jire, aisete niara mikadreta räre ye ñaka nämene ribere jai. ¿Se ñobätä mada nikani ñö okwä ketaninkä yekänti? Nikani yete ñobätä ñan aune nämene nitre tarere. Yete ni brare kräke ñaka nämene nuäre dikakakäre ye kwani ie. Jesús jämi därere Kä tibienbätä ye känenkri ni ye nämenena bren (ñäkädre Juan 5:5-9 yebätä).
Nitre nämene ja dimikamana ye känä nämene Jesukwe
10 Ni ye tö namani ja tuaita kwin o ñakare ye Jesukwe ngwanintari ie. Niara tö namani ja tuaita kwin niebare kwe töi ulirebiti, akwa niara dimika ñaka nämene jüben ñö okwä ketaninkä yete niebare kwe arato. Ye ngwane Jesukwe kukwe ñaka nuäre nuaindre kräke ye ribebare ie. Niara rükadre krö, jänkwata ye diandre kisete kwe aune rikadre dikekä niebare ie Jesukwe. ¡Kukwe niebare ie ye erere nuainbare kwe! Jondron ñan tuabare nuainbare Jesukwe ye tä ni mike töbike jondron ñan tuabare nuain köböra kwe Kä bä Nuäre te yebätä. Akwa tä driere nie arato nitre tare krubäte Jesukwe. Niara nikani ñö okwä ketaninkä yekänti ñobätä ñan aune nitre nämene ja dimikamana ye känä nämene kwe. Ni rabadre ja ngwen niara erere aune nitre tä ja tare nike kukwe käme tä nakainkä käbiti tibien kisete ye känänkäre.
“TI NGÄNGÄN, TÖDEKA MÄKWE YE KÄKWE MÄ MIRITA KWIN”
11. ¿Jesús nämene nitre bren tarere ye ñokänti gare nie?
11 (Ñäkädre Marcos 5:25-34 yebätä.)a Meri iti nämene ja tuin bren käme krubäte ben kä 12 te. Nänbätä doctor kwati känti niarakwe ngwian kitaninkä krubäte, akwa batire batire nämene nemen bren bäri. Niara nämene bren ye köböite ñaka nämene nüne kwin aune ñaka nämene ja mäke kwin Ngöböbe. Niara tö namani ja tuaita räre, aisete ja kriabare kwe nitre kwati ye ngätäite ta rabakäre Jesús känti aune kise mikani kwe dän Jesukwe yebätä (Levítico 15:19, 25). ¡Meri ye namaninta kwin! Jesús yei nükani gare jabätä die kwe ye nikani mento, yebätä nikwitaninte ja jiebiti aune nirekwe kise mikani dänbätä ie ye ngwanintari kwe. Meri yebätä kä jürä namani aune namani grükekä, aisete namani ngukodokwäre aune kukwe metre niebare täte kwe ie. Jehovakwe meri ye mikaninta kwin ye namani gare Jesús ie. Yebätä niebare kwe ie: “Ti ngängän, tödeka mäkwe ye käkwe mä mirita kwin”. Ye bitikäre niara rikadreta töi jämebiti niebare Jesukwe ie. Erametre, Jesús nämene nitre bren ye tarere.
Jondron ñan tuabare nuainbare Jesukwe ye tä bämike, niara töita nibätä aune kukweta ni kisete yebätä (Párrafo 11 aune 12 mikadre ñärärä)
12. a) Kukwe keta kabre nibira gare nie, ¿aisete mätä töbike ño Jesús yebätä? b) ¿Jesukwe kukwe meden kwin bämikani ni kräke?
12 Jesús tä nitre kä tibienbätä tarere krubäte, metrere tä nitre bren tarere ye tä ni töi mike jäme. ¡Satana abokän töi ñaka ye erere! Ni ñaka ütiäte aune ni mada ñaka ni tarere rabadre ruin nie yei niara tö. Jondron ñan tuabare nuainbare Jesukwe ye tä mike gare, niara töita nibätä aune kukweta ni kisete yebätä. Rei aune sacerdote tä nikwe abokän kwe ni tare krubäte yebätä ni rabadre debe bien (Hebreos 4:15). Ni ñaka bren angwane, nitre tä bren kä raire te yei ja ruin ño ye ñaka raba nüke gare nie jötrö ngwarbe. Akwa ni raba ja ngwen Jesús erere. Niara ñaka namani bren akwa nitre bren yei ja nämene nemen ruin ño ye niarakwe mikani nüke gare jai aune mikani tuin bobre kwe jai (1 Pedro 3:8). ¡Niarakwe kukwe kwin nuainbare ye erere nikwe nuaindre!
“¡LÁZARO, JAKWETA KÜNKEN!”
13. ¿Jesukwe Lázaro mikaninta nire ye tä dre driere nie?
13 Nitre mada nämene ja tare nike ye nämene tuin Jesús ie angwane, nämene nemen tare ie arato. Ñodre, ja ketamuko kwe Lázaro krütani ye ngwane, namani ulire krubäte ñobätä ñan aune Lázaro mräkätre aune ja ketamuko Lazarokwe ye namani ja tare nike krubäte tuani kwe (ñäkädre Juan 11:33-36 yebätä). Lázaro rükaita nire ye nämene gare ie, akwa niarakwe muaibare. Ja nämene nemen ruin ño ie ye bämikakäre ni jökrä okwäbiti ñaka nämene jakaire. Niara nämene Lázaro aune Lázaro mräkätre tarere krubäte, aisete Ngöbökwe ja di biani ie yebiti ja ketamuko kwe ye mikaninta nire kwe (Juan 11:43, 44).
14, 15. a) ¿Kukwe jökrä tä ni mike ja tare nike ye Jehová tö diainkä ye dre tä bämike? b) Nitre “tä dobote ngwanta törö jai” niebare Jesukwe ye ngwane, ¿drebätä nämene blite?
14 Biblia tä niere Jesús ye Rün erere (Hebreos 1:3). Aisete jondron ñan tuabare nuainbare Jesukwe ye tä mike gare Ngöbö tö kukwe jökrä tä ni mike ja tare nike ye mikai krüte, ñodre bren, ja tare nika aune gata. Nitre kwati krubäte krütanina ye Jehová aune Jesús käkwe gwäune mikaita nire. “Nitre jökrä tä dobote ngwanta törö jai” ye gaikröta niebare Jesús (Juan 5:28, 29, TNM).
15 Nitre “tä dobote ngwanta törö jai” niebare Jesukwe ye ngwane, ¿drebätä nämene blite? Jesukwe kukwe ye niebare mikakäre gare nitre krütanina ye tä Ngöbö töite. Ni mräkätre krütanina ye bä aune nämene ja ngwen ño ye jökrä törö Ngöbö dite krubäte aune jondron jökrä Sribekä yei (Isaías 40:26). Niara ñan raba ngwen törö jerekäbe jai, ñakare aune niara tö ngwain törö jai. Nitre ganinkröta kädrieta Bibliabätä ye tä mike gare metre Kä Bä Nuäre yete ye erere rabai bare.
JESUKWE JONDRON ÑAN TUABARE NUAINBARE YE TÄ DRE DRIERE NIE
16. ¿Jondron meden ñan tuabare rabai bare nitre kwati krubäte Ngöbö mikaka täte ye kräke?
16 Nikwe käre Ngöbö mikai täte angwane, ni rabaite nire Armagedón ye bitikäre. Ye abokän jondron ñan tuabare kira rabai bare. Ye bitikäre jondron mada ñan tuabare nuaindi ye nikwe tuai. Nitre jökrä ye näin bätärekä jatäri nemen töi metre (Isaías 33:24; 35:5, 6; Apocalipsis 21:4). Mökän, muleta, silla de rueda aune audífono (jondron mikata ja olote ne kwe ni mada kukwe juruadre nie) ye jökrä ribe ñaka rabaira jai. Armagedón ye bitikäre, Jehová köböire nitre rabaite nire ye rabai dite aune bren ñaka rabaira niaratrebätä. Nitre ye tädre ye erere, ñobätä ñan aune niaratre ye arabe käkwe sribidi Kä tibien kwitakäre bä nuäre (Salmo 115:16).
17, 18. a) ¿Ñobätä Jesukwe jondron ñan tuabare nuainbare? b) ¿Dre dre ribeta nie ye ñobätä ni tö nuaindi ne kwe ni rabadre nüne Kä Bä Nuäre yete?
17 Jesukwe jondron ñan tuabare nuainbare yebätä “ni kä jökräbti temen [...] kwati” tä ñäke angwane, kukwe ye tä dimike tö ngwen bäri gwäune ni ñaka rabaira bren nike jire yei (Apocalipsis 7:9). Jondron ñan tuabare nuaindi ye tä mike gare nie ni tare krubäte Jesukwe (Juan 10:11; 15:12, 13). Jesukwe nitre mikani tuin bobre jai ye tä ngwen törö nie Jehová tä nitre niara mikaka täte ye tarere arato.
18 Nitre kwati krubäte tä krüte, tä ja muaire aune tä ja tare nike (Romanos 8:22). Ye medenbätä nita Kä Bä Nuäre ye ribere jai. Malaquías 4:2 tä mike gare metre nie kä yekänti nikwe nünain kä jutobiti, ñobätä ñan aune ni ñaka rabaira bren jire. Nita töbike kukwe yebätä angwane, ni töta nemen debe biain Jehovai aune kukwe käbämikani kwe nie yei nita nemen tö ngwen. Ye medenbätä, dre dre ribeta nie ye ni tö nuaindi ne kwe ni rabadre nüne Kä Bä Nuäre yete. Jondron ñan tuabare nuainbare Jesukwe ye tä jondron kwin köböra nemen bare ni kräke gobran kwe köböire ye bämike nie aune käita juto nibätä.
a Marcos 5:25-34, (TNM): “Ne madakäre, meri nämene iti abokän därie nämene nimiente, kä kwä jätäbiti kubu näre, doctor kwati käkwe ngwani jakaire krubäte, niarakwe ngwian jökrä kitaninkä akwa ñaka namaninta kwin, ñakare aune, namani bäri bren mentokwäre. Blita nämene Jesubätä ye namani gare ie aune, jatani Jesús trökri, nitre kwati ngätäite ta, biti kise mikani dängutu Jesukwe yebätä kwe; ñan ñobätä aune namani niere: ‘Tikwe kise mikai jerekäbe dängutu kwebätä, aune ti rabaita kwin’. Nekänti bengwairebe därie nötani, bätä ja namaninta ruin kwin ngrabare ie bren käme yebätä. Nekänti bengwairebe, arato, Jesús yei nükani gare jabätä die kwe ye nikani mento niarabätä, bätä, niara nikwitanite nitre kwati ye ngätäite, biti namani niere: “¿Nirekwe kise miri dängutu tikwebätä?”. Yebätä nitre ja tötikaka ben namani niere ie: “Ni kwati nibi mä kete dime ye tuin mäi. Aune ¿mä raba niere: ‘¿Nirekwe kise miri tibätä?’?”. Akwa, nirekwe ne nuainbare abokän niara namani mike ñärärä jabätä kwärikwäri. Akwa meri yebätä kä jürä namani bätä namani grükekä, dre nakaninkä niarabätä ye namani gare ie yebätä, jatani nikani ngitiekä tibien niara ngwärekri biti kukwe metre erere niebare kwe ie. Niarakwe niebare ie: ‘Ti ngängän, tödeka mäkwe ye käkwe mä mirita kwin. Näntä jäme, bätä mä rabata kwin bren käme yebätä’”.